1SA 1:1 עס איז געװען אַ מאַן פֿון רמתים-צופֿים, פֿון דעם געבערג פֿון אפֿרים, װאָס זײַן נאָמען איז געװען אֶלקָנָה, דער זון פֿון ירוֹחָם, דעם זון פֿון אֶליהוא, דעם זון פֿון תּחו, דעם זון פֿון צופֿן, אַן אפֿרַיִמער. edit | 1SA 1:1 es iz geven a man fun Ramatayim-Tsophim, fun dem geberg fun Ephrayim, vos zain nomen iz geven Elkanah, der zun fun Yerocham, dem zun fun Elihu, dem zun fun Tochu, dem zun fun Tsuphen, an Ephrayimer. | 1SA 1:1 Now there was a certain man of Ramatayim Tzophim, of the hill country of Ephrayim, and his name was Elkanah ben Yerocham ben Elihu ben Tochu ben Tzuph, from Ephrat; |
1SA 1:2 און ער האָט געהאַט צװײ װײַבער: דער נאָמען פֿון אײנער איז געװען חנה, און דער נאָמען פֿון דער צװײטער פּנינה; און פּנינה האָט געהאַט קינדער, און חנה האָט קײן קינדער נישט געהאַט. edit | 1SA 1:2 un er hot gehat tsvei vaiber: der nomen fun einer iz geven Channah, un der nomen fun der tsveiter pnine; un pnine hot gehat kinder, un Channah hot kein kinder nisht gehat. | 1SA 1:2 And he had two wives; the name of the one was Channah, and the name of the other Peninnah; and Peninnah had children, but Channah had no children. |
1SA 1:3 און יענער מאַן פֿלעגט פֿון יאָר צו יאָר אַרױפֿגײן פֿון זײַן שטאָט, זיך צו בוקן און צו שלאַכטן צו ה׳ צבָֿאוֹת אין שילוֹ. און עליס צװײ זין, חפֿני און פּינְחס, זײַנען דאָרטן געװען כֹּהנים צו ה׳. edit | 1SA 1:3 un yener man flegt fun yor tsu yor aroifgein fun zain shtot, zich tsu buken un tsu shlachten tsu Hashem Tseva'ot in Shiloh. un Elis tsvei zin, Chophni un Pinechas, zainen dorten geven koyanim tsu Hashem. | 1SA 1:3 And this man went up out of his city yearly to worship and to sacrifice unto Hashem Tzva'os in Shiloh. And the two banim of Eli, Chophni and Pinchas, the kohanim of Hashem , were there. |
1SA 1:4 און װי עס איז געװען דער טאָג, און אֶלקָנָה האָט געשלאַכט, אַזױ פֿלעגט ער געבן זײַן װײַב פּנינהן און אַלע אירע זין און אירע טעכטער חלקים. edit | 1SA 1:4 un vi es iz geven der tog, un Elkanah hot geshlacht, azoi flegt er geben zain vaib pninhen un ale ire zin un ire techter Chelekim. | 1SA 1:4 And when the time was that Elkanah offered sacrifice, he gave to Peninnah his wife, and to all her banim and her banot, portions; |
1SA 1:5 אָבער חנהן פֿלעגט ער געבן אַ טאָפּעלן חלק, װאָרום חנהן האָט ער ליב געהאַט, נאָר ה׳ האָט פֿאַרשלאָסן איר טראַכט. edit | 1SA 1:5 ober Channahen flegt er geben a topelen chelek, vorem Channahen hot er lib gehat, nor Hashem hot farshlosen ir tracht. | 1SA 1:5 But unto Channah he gave a double portion; for he loved Channah; but Hashem had shut up her womb. |
1SA 1:6 און די אַנדער װײַב האָט זי ערגערן געערגערט, כּדי זי צו דערצערענען, װײַל ה׳ האָט פֿאַרשלאָסן איר טראַכט. edit | 1SA 1:6 un di ander vaib hot zi ergeren geergert, kedei zi tsu dertserenen, vail Hashem hot farshlosen ir tracht. | 1SA 1:6 And her tzarah (adversary) also provoked her greatly, for to make her fret, because Hashem had shut up her womb. |
1SA 1:7 און װי ער פֿלעגט אַזױ טאָן יאָר אין יאָר, װען זי איז אַרױפֿגעגאַנגען אין הױז פֿון ה׳, אַזױ פֿלעגט יענע זי ערגערן; און זי האָט געװײנט, און פֿלעגט נישט עסן. edit | 1SA 1:7 un vi er flegt azoi ton yor in yor, ven zi iz aroifgegangen in hoiz fun Hashem, azoi flegt yene zi ergeren; un zi hot geveint, un flegt nisht esen. | 1SA 1:7 And as he did so year by year, when she went up to the Bais Hashem , so she provoked her; therefore she wept, and did not eat. |
1SA 1:8 האָט אֶלקָנָה איר מאַן געזאָגט צו איר: חנה, פֿאַר װאָס װײנסטו? און פֿאַר װאָס עסטו נישט? און פֿאַר װאָס איז דײַן האַרץ פֿאַראומערט? בין איך דיר נישט בעסער פֿון צען קינדער? edit | 1SA 1:8 hot Elkanah ir man gezogt tsu ir: Channah, far vos veinstu? un far vos estu nisht? un far vos iz dain harts farumert? bin ich dir nisht beser fun tsen kinder? | 1SA 1:8 Then said Elkanah her husband to her, Channah, why weepest thou? And why eatest thou not? And why is thy lev bitter? Am not I better to thee than asarah banim? |
1SA 1:9 איז חנה אױפֿגעשטאַנען נאָכן עסן אין שילוֹ און נאָכן טרינקען – און עלי דער כֹּהן איז געזעסן אױף אַ שטול בײַ דעם בײַשטידל פֿון ה׳ס הֵיכל. edit | 1SA 1:9 iz Channah oifgeshtanen nochen esen in Shiloh un nochen trinken – un Eli der koyen iz gezesen oif a shtul bai dem baishtidl fun Hashems heichl. | 1SA 1:9 So Channah rose up after they had eaten in Shiloh, and after they had drunk. Now Eli HaKohen sat upon a chair by mezuzat Heikhal Hashem . |
1SA 1:10 און װי זי איז געװען אין אַ ביטער געמיט, אַזױ האָט זי מתפּלל געװען צו ה׳, און האָט שטאַרק געװײנט. edit | 1SA 1:10 un vi zi iz geven in a biter gemit, azoi hot zi mispalel geven tsu Hashem, un hot shtark geveint. | 1SA 1:10 And she was in bitterness of nefesh, and davened unto Hashem , and wept greatly. |
1SA 1:11 און זי האָט אַ נדר געטאָן, און האָט געזאָגט: ה׳ צבָֿאוֹת, אױב זען װעסטו זען די פּײַן פֿון דײַן דינסט, און װעסט דאַכטן אָן מיר, און נישט פֿאַרגעסן אָן דײַן דינסט, און װעסט שענקען דײַן דינסט אַ קינד אַ זָכר, װעל איך אים אָפּגעבן צו ה׳ אױף אַלע טעג פֿון זײַן לעבן, און אַ שערמעסער װעט נישט אַרױפֿקומען אױף זײַן קאָפּ. edit | 1SA 1:11 un zi hot a neyder geton, un hot gezogt: Hashem Tseva'ot, oib zen vestu zen di fain fun dain dinst, un vest dachten on mir, un nisht fargesen on dain dinst, un vest shenken dain dinst a kind a zocher, vel ich im opgeben tsu Hashem oif ale teg fun zain leben, un a shermeser vet nisht aroifkumen oif zain kop. | 1SA 1:11 And she vowed a neder (vow) , and said, O Hashem Tzva'os, if thou wilt indeed look on the misery of thine handmaid, and remember me, and not forget thine handmaid, but wilt give unto thine handmaid zera anashim, then I will give him unto Hashem kol yamei of his chayyah, and there shall no razor come upon his head. |
1SA 1:12 און עס איז געװען, װי זי האָט לאַנג מתפּלל געװען פֿאַר ה׳, אַזױ האָט עלי אױפֿגעפּאַסט איר מױל. edit | 1SA 1:12 un es iz geven, vi zi hot lang mispalel geven far Hashem, azoi hot Eli oifgepast ir moil. | 1SA 1:12 And it came to pass, as she continued davening before Hashem , that Eli observed her mouth. |
1SA 1:13 װאָרום חנה, זי האָט גערעדט אין איר האַרצן; בלױז אירע ליפּן האָבן זיך געשאָקלט, אָבער איר קֹול האָט זיך נישט געהערט; און עלי האָט זי גערעכנט פֿאַר אַ שיכּורער. edit | 1SA 1:13 vorem Channah, zi hot geredt in ir hartsen; bloiz ire lipen hoben zich geshoklt, ober ir kol hot zich nisht gehert; un Eli hot zi gerechnt far a shikurer. | 1SA 1:13 Now Channah, she davened in her lev; only her lips moved, but her voice was not heard; therefore Eli thought her to be shikkorah. |
1SA 1:14 האָט עלי געזאָגט צו איר: ביז װאַנען װעסטו זײַן שכּור? טו אָפּ דײַן װײַן פֿון זיך. edit | 1SA 1:14 hot Eli gezogt tsu ir: biz vanen vestu zain shiker? tu op dain vain fun zich. | 1SA 1:14 And Eli said unto her, How long wilt thou be drunk? Put away thy yayin from thee. |
1SA 1:15 האָט חנה געענטפֿערט און האָט געזאָגט: נײן, מײַן האַר, אַ פֿרױ מיט אַ שװער געמיט בין איך, און װײַן און שטאַרק געטראַנק האָב איך נישט געטרונקען, נײַערט איך האָב אױסגעגאָסן מײַן זעל פֿאַר ה׳. edit | 1SA 1:15 hot Channah geentfert un hot gezogt: nein, main Har, a froi mit a shver gemit bin ich, un vain un shtark getrank hob ich nisht getrunken, naiert ich hob oisgegosen main zel far Hashem. | 1SA 1:15 And Channah answered and said, No, adoni, I am an isha of a keshat ruach (oppressed spirit) ; I have drunk neither yayin nor strong drink, but have poured out my nefesh before Hashem . |
1SA 1:16 זאָלסט נישט האַלטן דײַן דינסט פֿאַר אַ נידער-טרעכטיקער פֿרױ, װאָרום פֿון מײַן גרױס קלאָג און מײַן ערגערניש האָב איך גערעדט ביז אַהער. edit | 1SA 1:16 zolst nisht halten dain dinst far a nider-trechtiker froi, vorem fun main grois klog un main ergernish hob ich geredt biz aher. | 1SA 1:16 Take not thine amah (handmaid, servant) for a bat Beliyaal; for out of the abundance of my anguish and ka'as (grief) have I davened hitherto. |
1SA 1:17 האָט זיך אָפּגערופֿן עלי און האָט געזאָגט: גײ לשלום, און אלוקי יִשׂרָאֵל זאָל שענקען דײַן בקשה װאָס דו האָסט געבעטן פֿון אים. edit | 1SA 1:17 hot zich opgerufen Eli un hot gezogt: gei lesholem, un Elochei Yisroel zol shenken dain bakoshe vos du host gebeten fun im. | 1SA 1:17 Then Eli answered and said, Go in shalom; and Elohei Yisroel grant thee thy petition that thou hast asked of Him. |
1SA 1:18 האָט זי געזאָגט: זאָל דײַן דינסט געפֿינען חֵן אין דײַנע אױגן. און די פֿרױ איז געגאַנגען אױף איר װעג. און זי האָט געגעסן, און האָט געקריגן אַן אַנדער פּנים. edit | 1SA 1:18 hot zi gezogt: zol dain dinst gefinen chein in daine oigen. un di froi iz gegangen oif ir veg. un zi hot gegesen, un hot gekrigen an ander ponem. | 1SA 1:18 And she said, Let thine handmaid find chen (grace, favor) in thy sight. So the isha went her way, and did eat, and her countenance was no more sad. |
1SA 1:19 און אין דער פֿרי האָבן זײ זיך געפֿעדערט, און זײ האָבן זיך געבוקט פֿאַר ה׳, און האָבן זיך אומגעקערט, און זײַנען געקומען אין זײער הױז קײן רָמָה. און אֶלקָנָה האָט דערקענט זײַן װײַב חנהן; און ה׳ האָט אָן איר געדאַכט. edit | 1SA 1:19 un in der peire hoben zei zich gefedert, un zei hoben zich gebukt far Hashem, un hoben zich umgekert, un zainen gekumen in zeyer hoiz kein Ramah. un Elkanah hot derkent zain vaib Channahen; un Hashem hot on ir gedacht. | 1SA 1:19 And they rose up in the boker early, and worshiped before Hashem and returned, and came to their bais in Ramah; and Elkanah knew Channah his wife; and Hashem remembered her. |
1SA 1:20 און עס איז געװען נאָכן אומדרײ פֿון די טעג. האָט חנה אױסגעטראָגן און האָט געבאָרן אַ זון; און זי האָט גערופֿן זײַן נאָמען שמוּאֵל, װײַל: פֿון ה׳ האָב איך אים אױסגעבעטן. edit | 1SA 1:20 un es iz geven nochen umdrei fun di teg. hot Channah oisgetrogen un hot geboren a zun; un zi hot gerufen zain nomen Shmuel, vail: fun Hashem hob ich im oisgebeten. | 1SA 1:20 And it came to pass in due time, after Channah had conceived, that she bore a ben, and called his name Shmuel (Heard of G-d) saying, Because from Hashem I have asked for him. |
1SA 1:21 און דער מאַן אֶלקָנָה מיט זײַן גאַנצן הױזגעזינט איז אַרױפֿגעגאַנגען צו שלאַכטן פֿאַר ה׳ דאָס שלאַכטאָפּפֿער פֿון יאָר, און זײַן נדר. edit | 1SA 1:21 un der man Elkanah mit zain gantsen hoizgezint iz aroifgegangen tsu shlachten far Hashem dos shlachtopfer fun yor, un zain neyder. | 1SA 1:21 And the man Elkanah, and all his bais, went up to offer unto Hashem the zevach hayamim (sacrifice of the days) , and his neder (vow) . |
1SA 1:22 אָבער חנה איז נישט אַרױפֿגעגאַנגען. װאָרום זי האָט געזאָגט צו איר מאַן: ביז דער ייִנגל װעט אַנטװײנט װערן; דענצמאָל װעל איך אים ברענגען און ער װעט זיך װײַזן פֿאַר ה׳, און װעט דאָרטן בלײַבן אױף שטענדיק. edit | 1SA 1:22 ober Channah iz nisht aroifgegangen. vorem zi hot gezogt tsu ir man: biz der yingel vet antveint veren; dentsmol vel ich im brengen un er vet zich vaizen far Hashem, un vet dorten blaiben oif shtendik. | 1SA 1:22 But Channah went not up; for she said unto her husband, I will not go up until the child be weaned, and then I will bring him, that he may appear before Hashem , and there abide forever. |
1SA 1:23 האָט אֶלקָנָה איר מאַן געזאָגט צו איר: טו װאָס איז גוט אין דײַנע אױגן; בלײַב ביז דו װעסט אים אַנטװײנען. זאָל נאָר ה׳ מקײם זײַן זײַן װאָרט. איז די פֿרױ געבליבן; און זי האָט געזױגן איר קינד ביז זי האָט אים אַנטװײנט. edit | 1SA 1:23 hot Elkanah ir man gezogt tsu ir: tu vos iz gut in daine oigen; blaib biz du vest im antveinen. zol nor Hashem mekaiem zain zain vort. iz di froi gebliben; un zi hot gezoigen ir kind biz zi hot im antveint. | 1SA 1:23 And Elkanah her husband said unto her, Do what seemeth thee good; tarry until thou have weaned him; only Hashem make good (establish) His devar. So the isha stayed, and nursed her ben until she weaned him. |
1SA 1:24 און אַז זי האָט אים אַנטװײנט, האָט זי אים אַרױפֿגעבראַכט מיט זיך מיט דרײַ אָקסן, און אײן אֵיפֿה מעל, און אַ לאָגל װײַן; און זי האָט אים געבראַכט אין הױז פֿון ה׳ אין שילוֹ, און דער ייִנגל איז געװען יונג. edit | 1SA 1:24 un az zi hot im antveint, hot zi im aroifgebracht mit zich mit drai oksen, un ein eife mel, un a logl vain; un zi hot im gebracht in hoiz fun Hashem in Shiloh, un der yingel iz geven yung. | 1SA 1:24 And when she had weaned him, she took him up with her, with three bulls, and one ephah of flour, and a skin of yayin, and brought him unto the Bais Hashem in Shiloh; and the child was young. |
1SA 1:25 און זײ האָבן געשאָכטן דעם אָקס, און האָבן געבראַכט דעם ייִנגל צו עלין. edit | 1SA 1:25 un zei hoben geshochten dem oks, un hoben gebracht dem yingel tsu Alyan. | 1SA 1:25 And they slaughtered a bull, and brought the child to Eli. |
1SA 1:26 און זי האָט געזאָגט: איך בעט דיך, מײַן האַר, אַזױ װי דײַן זעל לעבט, מײַן האַר, איך בין די פֿרױ װאָס איז דאָ געשטאַנען לעבן דיר, מתפּלל צו זײַן צו ה׳. edit | 1SA 1:26 un zi hot gezogt: ich bet dich, main Har, azoi vi dain zel lebt, main Har, ich bin di froi vos iz do geshtanen leben dir, mispalel tsu zain tsu Hashem. | 1SA 1:26 And she said, Oh adoni, as thy nefesh liveth, adoni, I am the isha that stood by thee here, davening unto Hashem . |
1SA 1:27 אױף דעם דאָזיקן ייִנגל האָב איך מתפּלל געװען, און ה׳ האָט מיר געשאָנקען מײַן בקשה װאָס איך האָב געבעטן פֿון אים. edit | 1SA 1:27 oif dem doziken yingel hob ich mispalel geven, un Hashem hot mir geshonken main bakoshe vos ich hob gebeten fun im. | 1SA 1:27 For this child I davened; and Hashem hath given me my petition which I asked of Him; |
1SA 1:28 און אױך איך האָב אים געליִען צו ה׳; אַלע טעג װאָס ער לעבט איז ער געליִען צו ה׳. און ער האָט זיך דאָרטן געבוקט צו ה׳. edit | 1SA 1:28 un oich ich hob im gelien tsu Hashem; ale teg vos er lebt iz er gelien tsu Hashem. un er hot zich dorten gebukt tsu Hashem. | 1SA 1:28 Therefore also I make him one lent to Hashem ; as long as he liveth he shall be lent to Hashem . And he worshiped Hashem there. |
1SA 2:1 און חנה האָט מתפּלל געװען, און האָט געזאָגט: מײַן האַרץ איז לוסטיק דורך ה׳, מײַן האָרן איז דערהױבן דורך ה׳; מײַן מױל איז ברײט אַקעגן מײַנע פֿײַנט, װאָרום איך פֿרײ זיך מיט דײַן הילף. edit | 1SA 2:1 un Channah hot mispalel geven, un hot gezogt: main harts iz lustik durch Hashem, main haren iz derhoiben durch Hashem; main moil iz breit akegen maine faint, vorem ich frai zich mit dain hilf. | 1SA 2:1 And Channah davened, and said, My lev rejoiceth in Hashem , mine keren is exalted in Hashem ; my mouth is opened wide over mine oyevim; because I rejoice with simchah in Thy Yeshu'ah (Salvation) . |
1SA 2:2 נישטאָ אַ הײליקער װי ה׳, װאָרום חוץ דיר איז נישטאָ; און נישטאָ אַ פֿעלדז װי אלוקינו. edit | 1SA 2:2 nishto a heiliker vi Hashem, vorem chuts dir iz nishto; un nishto a feldz vi Elokeinu. | 1SA 2:2 There is none kadosh like Hashem ; for there is none besides Thee; neither is there any Tzur like Eloheinu. |
1SA 2:3 נישט מערן זאָלט איר הױכהאָפֿערדיקע רײד, נישט אַרױס זאָל פֿאַרשײַטס פֿון אײַער מױל. װאָרום אַן אֵל פֿון װיסענשאַפט איז ה׳, און פֿון אים װערן מעשׂים געװױגן. edit | 1SA 2:3 nisht meren zolt ir hoichhoferdike reid, nisht arois zol farshaits fun aier moil. vorem an El fun visenshaפt iz Hashem, un fun im veren meisim gevoigen. | 1SA 2:3 Talk no more so exceeding proudly; let not atak (insolence) come out of your mouth; for Hashem is El De'ot (a G-d who intensively knows) , and by Him alilot (actions) are weighed. |
1SA 2:4 דער בױגן פֿון גיבוֹרים װערט צעבראָכן. און געשטרױכלטע גורטן אָן קראַפֿט. edit | 1SA 2:4 der boigen fun giborim vert tsebrachen. un geshtroichlte gurten on kraft. | 1SA 2:4 Keshet gibborim are broken, and they that stumbled are girded with chayil (strength) . |
1SA 2:5 זאַטע פֿאַרדינגען זיך אום ברױט, און הונגעריקע רוען אָפּ; בעת די עקרה געבערט זיבן, װערט די רײַכע אין קינדער פֿאַרװעלקט. edit | 1SA 2:5 zate fardingen zich um broit, un hungerike ruen op; beis di akore gebert ziben, vert di raiche in kinder farvelkt. | 1SA 2:5 They that were full have hired out themselves for lechem; and they that were hungry are such no more; so that the barren hath born shivah; and she that hath rabbat banim withers in grief. |
1SA 2:6 ה׳ טײט און ה׳ מאַכט לעבעדיק, ער מאַכט נידערן אין שְׁאֹול און ברענגט אױף. edit | 1SA 2:6 Hashem teit un Hashem macht lebedik, er macht nideren in Sheol un brengt oif. | 1SA 2:6 Hashem bringeth mot, and maketh chayyim; He bringeth down to Sheol, and raiseth up. |
1SA 2:7 ה׳ מאַכט אָרעם און מאַכט רײַך, ער דערנידערט און דערהײבט. edit | 1SA 2:7 Hashem macht orem un macht raich, er dernidert un derheibt. | 1SA 2:7 Hashem maketh poor, and bringeth oisher; He bringeth low, and lifteth up. |
1SA 2:8 ער ריכט אױף פֿון שטױב דעם אָרעמאַן. פֿון מיסט הײבט ער אױף דעם אבֿיון, זײ צו זעצן מיט פֿירשטן, און אַ טראָן פֿון כּבֿוד מאַכט ער זײ אַרבן; װאָרום ה׳ס זײַנען די גרונטפֿעסטן פֿון דער ערד. און ער האָט אױף זײ די װעלט געשטעלט. edit | 1SA 2:8 er richt oif fun shtoib dem oreman. fun mist heibt er oif dem evyen, zei tsu zetsen mit firshten, un a tron fun koved macht er zei arben; vorem Hashems zainen di gruntfesten fun der erd. un er hot oif zei di velt geshtelt. | 1SA 2:8 He raiseth up the dal (poor) out of the aphar (dust) , and lifteth up the evyon (needy) from the dunghill, to seat them among nedivim (nobles) , and to make them inherit the kisse kavod; for the pillars of the earth belong to Hashem , and He hath set the tevel (world) upon them. |
1SA 2:9 די פֿיס פֿון זײַנע פֿרומע באַהיט ער, און רשעיִם װערן אין חושך פֿאַרשניטן; װאָרום נישט מיט כּוֹח איז אַ מענטש שטאַרק. edit | 1SA 2:9 di fis fun zaine frume bahit er, un reshoiem veren in choishech farshniten; vorem nisht mit koiech iz a mentsh shtark. | 1SA 2:9 He is shomer over the feet of His chasidim, and the resha'im shall be silenced in choshech; for by ko'ach shall no ish prevail. |
1SA 2:10 די װאָס קריגן אױף ה׳ װערן צעבראָכן; ער דונערט אין הימל אױף זײ; ה׳ משפּט די עקן פֿון דער ערד, און גיט מאַכט צו זײַן מלך, און דערהײבט דעם האָרן פֿון זײַן געזאַלבטן . edit | 1SA 2:10 di vos krigen oif Hashem veren tsebrachen; er dunert in himel oif zei; Hashem mishpot di eken fun der erd, un git macht tsu zain melech, un derheibt dem haren fun zain gezalbten . | 1SA 2:10 Those striving against Hashem shall be shattered; out of Shomayim shall He thunder upon him; Hashem shall judge the afsei eretz (ends of the earth) ; and He shall give oz (strength) unto His Melech, and exalt the keren (horn, power) of His Moshiach. |
1SA 2:11 און אֶלקָנָה איז אַװעק קײן רָמָה צו זײַן הױז. און דער ייִנגל האָט געדינט ה׳ לעבן עלי דעם כֹּהן. edit | 1SA 2:11 un Elkanah iz avek kein Ramah tsu zain hoiz. un der yingel hot gedint Hashem leben Eli dem koyen. | 1SA 2:11 And Elkanah went to Ramah to his bais. And the na'ar was mesharet (minister) unto Hashem under Eli HaKohen. |
1SA 2:12 און עליס זין זײַנען געװען נידערטרעכטיקע יונגען, זײ האָבן נישט געװאָלט װיסן פֿון ה׳. edit | 1SA 2:12 un Elis zin zainen geven nidertrechtike yungen, zei hoben nisht gevolt visen fun Hashem. | 1SA 2:12 Now the Bnei Eli were Bnei Beliyaal; they knew not Hashem . |
1SA 2:13 און דער שטײגער פֿון די כֹּהנים מיטן פֿאָלק איז געװען: װער נאָר עמעצער עס האָט געשלאַכט אַ שלאַכטאָפּפֿער, אַזױ פֿלעגט קומען דעם כּהנס יונג, װי מע האָט געקאָכט דאָס פֿלײש מיטן דרײַצײניקן גאָפּל אין זײַן האַנט. edit | 1SA 2:13 un der shteiger fun di koyanim miten folk iz geven: ver nor emetser es hot geshlacht a shlachtopfer, azoi flegt kumen dem kehns yung, vi me hot gekocht dos fleish miten draitseiniken gopl in zain hant. | 1SA 2:13 And the mishpat hakohanim (kohenʼs custom) with the people was, that, when any ish offered zevach, the na'ar hakohen came, while the basar was cooking, with a mazleg (fork) of shlosh hashineayim (three prongs, lit. teeth) in his yad; |
1SA 2:14 און פֿלעגט אַרײַנשטעכן אין בעקן אָדער אין פֿאַן אָדער אין קעסל אָדער אין טאָפּ; װאָס נאָר דער גאָפּל האָט אַרױפֿגעבראַכט, האָט דער כֹּהן צוגענומען דערמיט. אַזױ פֿלעגן זײ טאָן צו גאַנץ יִשׂרָאֵל װאָס זײַנען געקומען אַהין קײן שילוֹ. edit | 1SA 2:14 un flegt arainshtechen in beken oder in fan oder in kesl oder in top; vos nor der gopl hot aroifgebracht, hot der koyen tsugenumen dermit. azoi flegen zei ton tsu gants Yisroel vos zainen gekumen ahin kein Shiloh. | 1SA 2:14 And he would plunge it into the kiyyor (basin) or dud (kettle) or kalakhat (caldron) or parur (pot) ; all that the mazleg brought up the kohen took for himself. So they did in Shiloh unto kol Yisroel that came there. |
1SA 2:15 נאָך אײדער מען האָט געדעמפֿט דאָס פֿעטס, פֿלעגט קומען דעם כּהנס יונג, און זאָגן צו דעם מאַן װאָס האָט געשלאַכט: גיב פֿלײש צום בראָטן פֿאַרן כֹּהן, װאָרום ער װיל נישט נעמען פֿון דיר געקאָכט פֿלײש, נײַערט רױ. edit | 1SA 2:15 noch eider men hot gedemft dos fets, flegt kumen dem kehns yung, un zogen tsu dem man vos hot geshlacht: gib fleish tsum broten faran koyen, vorem er vil nisht nemen fun dir gekocht fleish, naiert roi. | 1SA 2:15 Also before they burned the chelev, the na'ar hakohen came, and said to the ish hazove'ach (man making the sacrifice) , Give basar to roast for the kohen; for he will not accept cooked basar of thee, only raw. |
1SA 2:16 און אַז דער מאַן האָט צו אים געזאָגט: דעמפֿן זאָל מען אַקאָרשט דעמפֿן דאָס פֿעטס, און נעם דיר װי דײַן האַרץ געלוסט, אַזױ פֿלעגט ער זאָגן: נײן, דװקא איצט מוזטו געבן, אַניט נעם איך מיט געװאַלט. edit | 1SA 2:16 un az der man hot tsu im gezogt: demfen zol men akorsht demfen dos fets, un nem dir vi dain harts gelust, azoi flegt er zogen: nein, devk itst muztu geben, anit nem ich mit gevolt. | 1SA 2:16 And if any ish said unto him, Let them first not fail to burn the chelev, and then take as much as thy nefesh desireth; then he would answer him, Nay; but thou shalt hand it over to me now; and if not, I will take it by chazakah (force) . |
1SA 2:17 און די זינד פֿון די יונגען איז געװען זײער גרױס פֿאַר ה׳, װאָרום די מענטשן האָבן מבֿזה געװען דעם מִנְחָה פֿון ה׳. edit | 1SA 2:17 un di zind fun di yungen iz geven zeyer grois far Hashem, vorem di mentshen hoben mevaze geven dem minche fun Hashem. | 1SA 2:17 Wherefore the chattat hane'arim was gedolah me'od before Hashem ; for the anashim treated with contempt the minchat Hashem . |
1SA 2:18 און שמוּאֵל איז געװען אַ דינער פֿאַר ה׳, אַ ייִנגל אָנגעגורט אין אַ לײנענעם אֵפֿוֹד. edit | 1SA 2:18 un Shmuel iz geven a diner far Hashem, a yingel ongegurt in a leinenem Ephod. | 1SA 2:18 But Shmuel was mesharet (minister) before Hashem , being a na'ar, girded with an ephod bad (linen robe) . |
1SA 2:19 און אַ קלײן מאַנטעלע פֿלעגט אים זײַן מוטער מאַכן, און אים אַרױפֿברענגען פֿון יאָר צו יאָר, װען זי איז אַרױפֿגעקומען מיט איר מאַן צו שלאַכטן דאָס שלאַכטאָפּפֿער פֿון יאָר. edit | 1SA 2:19 un a klein mantele flegt im zain muter machen, un im aroifbrengen fun yor tsu yor, ven zi iz aroifgekumen mit ir man tsu shlachten dos shlachtopfer fun yor. | 1SA 2:19 Moreover immo made him a me'il katon (a little robe) , and brought it to him from year to year, when she came up with her ish to offer the zevach hayamim (yearly or annual sacrifice) . |
1SA 2:20 און עלי פֿלעגט בענטשן אֶלקָנָהן און זײַן װײַב, און זאָגן: זאָל דיר ה׳ באַשערן זאָמען פֿון דער דאָזיקער װײַב פֿאַר דער אַנטלײַונג װאָס איז אַנטליִען געװאָרן צו ה׳. און זײ פֿלעגן גײן אַהײם. edit | 1SA 2:20 un Eli flegt bentshen Elkanahen un zain vaib, un zogen: zol dir Hashem basheren zomen fun der doziker vaib far der antlaiung vos iz antlien gevoren tsu Hashem. un zei flegen gein aheim. | 1SA 2:20 And Eli put on Elkanah and his isha a brocha, and said, Hashem give thee zera of this isha in place of the she'elah (asked for [one] of) Hashem that was lent. And they went unto his makom (place, home) . |
1SA 2:21 האָט אױך ה׳ געדאַכט אָן חנהן, און זי איז טראָגעדיק געװאָרן, און זי האָט געבאָרן דרײַ זין און צװײ טעכטער. און דער ייִנגל שמוּאֵל איז אױפֿגעװאַקסן בײַ ה׳. edit | 1SA 2:21 hot oich Hashem gedacht on Channahen, un zi iz trogedik gevoren, un zi hot geboren drai zin un tsvei techter. un der yingel Shmuel iz oifgevaksen bai Hashem. | 1SA 2:21 And Hashem visited Channah, so that she conceived, and bore three banim and two banot. And the na'ar Shmuel grew before Hashem . |
1SA 2:22 און עלי איז געװען זײער אַלט; און ער האָט געהערט אַלץ װאָס זײַנע זין טוען צו גאַנץ יִשׂרָאֵל, און אַז זײ ליגן מיט די װײַבער װאָס זאַמלען זיך אײַן בײַם אײַנגאַנג פֿון אוֹהל-מוֹעד. edit | 1SA 2:22 un Eli iz geven zeyer alt; un er hot gehert alts vos zaine zin tuen tsu gants Yisroel, un az zei ligen mit di vaiber vos zamlen zich ain baim aingang fun ohl-moed. | 1SA 2:22 Now Eli was zaken me'od, and heard all that his banim did unto kol Yisroel; and how they lay with the nashim hatzove'ot (women in ministry service) at the petach Ohel Mo'ed. |
1SA 2:23 און ער האָט צו זײ געזאָגט: פֿאַר װאָס טוט איר אַזעלכע זאַכן? װאָרום איך הער אײַערע שלעכטע מעשׂים פֿון דעם דאָזיקן גאַנצן פֿאָלק. edit | 1SA 2:23 un er hot tsu zei gezogt: far vos tut ir azelche zachen? vorem ich her aiere shlechte meisim fun dem doziken gantsen folk. | 1SA 2:23 And he said unto them, Why do ye such things? For I hear of your evil deeds from kol HaAm (all the People) . |
1SA 2:24 נישט, זין מײַנע; װאָרום נישט גוט איז די הערונג װאָס איך הער דאָס פֿאָלק פֿון ה׳ פֿאַרשפּרײטן. edit | 1SA 2:24 nisht, zin maine; vorem nisht gut iz di herung vos ich her dos folk fun Hashem farshpreiten. | 1SA 2:24 Nay, my banim; for it is no good report that I hear; ye make Am Hashem to transgress. |
1SA 2:25 װען אַ מענטש זינדיקט קעגן אַ מענטשן, ג-ט װעט פאַרמיטלען פֿאַר אים, אָבער אױב אַ מענטש זינדיקט קעגן ה׳, װער װעט פֿאַר אים פאַרמיטלען? אָבער זײ האָבן נישט צוגעהערט צו דעם קֹול פֿון זײער פֿאָטער; װאָרום ה׳ האָט געװאָלט זײ טײטן. edit | 1SA 2:25 ven a mentsh zindikt kegen a mentshen, g-t vet פarmitlen far im, ober oib a mentsh zindikt kegen Hashem, ver vet far im פarmitlen? ober zei hoben nisht tsugehert tsu dem kol fun zeyer foter; vorem Hashem hot gevolt zei teiten. | 1SA 2:25 If one ish sin against another ish, Elohim shall intervene as arbiter for him; but if an ish sin against Hashem , who shall entreat for him? Notwithstanding they paid heed not unto the kol avihem (voice of their father) , because Hashem willed to execute them. |
1SA 2:26 און דער ייִנגל שמוּאֵל איז געװאָרן אַלץ גרעסער, און מער װױלגעפֿעליק אי בײַ ה׳ און אי בײַ לײַטן. edit | 1SA 2:26 un der yingel Shmuel iz gevoren alts greser, un mer voilgefelik i bai Hashem un i bai laiten. | 1SA 2:26 And the na'ar Shmuel was growing, and was in favor both with Hashem and also with anashim. |
1SA 2:27 און אַ מאַן פֿון ג-ט איז געקומען צו עלין, און האָט צו אים געזאָגט: אַזױ האָט ה׳ געזאָגט: איך האָב דאָך אַנטפּלעקן זיך אַנטפּלעקט צו דײַן פֿאָטערס הױז בעת זײ זײַנען געװען אין מִצרַיִם אונטער דעם הױז פֿון פַּרעהן, edit | 1SA 2:27 un a man fun g-t iz gekumen tsu Alyan, un hot tsu im gezogt: azoi hot Hashem gezogt: ich hob doch antpleken zich antplekt tsu dain foters hoiz beis zei zainen geven in Mitsrayim unter dem hoiz fun Pharaohen, | 1SA 2:27 And there came an Ish Elohim unto Eli, and said unto him, Thus saith Hashem , Did I not plainly reveal Myself unto the Bais Avicha, when they were in Mitzrayim under Bais Pharaoh? |
1SA 2:28 און אים אױסדערװײלט פֿון אַלע שבֿטים פֿון יִשׂרָאֵל פֿאַר אַ כֹּהן צו מיר, אַרױפֿצוגײן אױף מײַן מזבח, צו רײכערן װײַרעך, צו טראָגן אַן אֵפֿוֹד פֿאַר מיר; און איך האָב געגעבן דײַן פֿאָטערס הױז אַלע פֿײַעראָפּפֿער {אִשֶּׁה} פֿון די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 2:28 un im oisderveilt fun ale shvotim fun Yisroel far a koyen tsu mir, aroiftsugein oif main mizbeyech, tsu reicheren vairech, tsu trogen an Ephod far mir; un ich hob gegeben dain foters hoiz ale faieropfer fun di kinder fun Yisroel. | 1SA 2:28 And did I not choose him out of kol Shivtei Yisroel to be Kohen to Me, to ascend Mine Mizbe'ach, to burn ketoret, to wear an Ephod in My presence? And did I give unto the Bais Avicha all the fire offerings of the Bnei Yisroel? |
1SA 2:29 פֿאַר װאָס טרעט איר אױף מײַן שלאַכטאָפּפֿער און אױף מײַן שפּײַזאָפּפֿער {מִנְחָה} װאָס איך האָב באַפֿױלן אין מײַן װױנונג, און האַלטסט דײַנע זין אין מער כּבֿוד װי מיך, כּדי אײַך צו שטאָפּן מיטן בעסטן פֿון יעטװעדער קָרבָּן פֿון יִשׂרָאֵל מײַן פֿאָלק? edit | 1SA 2:29 far vos tret ir oif main shlachtopfer un oif main shpaizopfer vos ich hob bafoilen in main voinung, un haltst daine zin in mer koved vi mich, kedei aich tsu shtopen miten besten fun yetveder korben fun Yisroel main folk? | 1SA 2:29 Why kick scornfully at My zevach and My minchah, which I have commanded in My ma'on (habitation, dwelling) ; and honorest thy banim above Me, to make yourselves fat with the chiefest of kol minchat Yisroel, before Ami (My People) . |
1SA 2:30 דערום זאָגט ה׳ אלוקי יִשׂרָאֵל: זאָגן האָב איך געװעסט געזאָגט: דײַן הױז און דײַן פֿאָטערס הױז װעלן אומגײן פֿאַר מיר אױף אײביק; אָבער אַצונד, זאָגט ה׳, פֿאַרמיטן זאָל עס זײַן פֿאַר מיר; װאָרום די װאָס גיבן מיר כּבֿוד, װעל איך געבן כּבֿוד, און די װאָס פֿאַראַכטן {בזה} מיך, װעלן גרינגגעשאַצט װערן. edit | 1SA 2:30 derum zogt Hashem Elochei Yisroel: zogen hob ich gevest gezogt: dain hoiz un dain foters hoiz velen umgein far mir oif eibik; ober atsund, zogt Hashem, farmiten zol es zain far mir; vorem di vos giben mir koved, vel ich geben koved, un di vos farachten mich, velen gringgeshatst veren. | 1SA 2:30 Therefore Hashem Elohei Yisroel saith, I said indeed that thy Bais, and the Bais Avicha, should walk before Me ad olam (forever) ; but now Hashem saith, Be it far from Me; for them that honor Me I will honor, and they that despise Me shall be lightly esteemed. |
1SA 2:31 זע, טעג קומען, און איך װעל אָפּהאַקן דײַן אָרעם און דעם אָרעם פֿון דײַן פֿאָטערס הױז, אַז אַ זקן װעט נישט זײַן אין דײַן הױז. edit | 1SA 2:31 ze, teg kumen, un ich vel ophaken dain orem un dem orem fun dain foters hoiz, az a zoken vet nisht zain in dain hoiz. | 1SA 2:31 Hinei, the yamim are coming, that I will cut off thine zero'a, and the zero'a of the Bais Avicha, that there shall not be a zaken in thine Bais. |
1SA 2:32 און װעסט קוקן װי אַ שׂונא פֿון מײַן װױנונג אױף איטלעכן װאָס װעט גוטס טאָן יִשׂרָאֵל; און אַ זקן װעט קײן מאָל נישט זײַן אין דײַן הױז. edit | 1SA 2:32 un vest kuken vi a soine fun main voinung oif itlechen vos vet guts ton Yisroel; un a zoken vet kein mol nisht zain in dain hoiz. | 1SA 2:32 And thou shalt see Tzar Ma'on in spite of all that He will do of tov to Yisroel; and there shall not be a zaken in thine Bais kol hayamim. |
1SA 2:33 און נישט איטלעכן פֿון דיר װעל איך פֿאַרשנײַדן {כרת} פֿון לעבן מײַן מזבח, כּדי צו מאַכן אױסגײן דײַנע אױגן און פֿאַרשמאַכטן דײַן זעל; און אַלע אױפֿגעװאַקסענע אין דײַן הױז װעלן שטאַרבן יונגעלײַט. edit | 1SA 2:33 un nisht itlechen fun dir vel ich farshnaiden fun leben main mizbeyech, kedei tsu machen oisgein daine oigen un farshmachten dain zel; un ale oifgevaksene in dain hoiz velen shtarben yungelait. | 1SA 2:33 And the ish of thine, whom I shall not cut off from Mine Mizbe'ach, shall be to consume thine eyes, and to grieve thine nefesh; and all the increase of thine Bais shall die anashim. |
1SA 2:34 און דאָס װעט דיר זײַן דער צײכן: װאָס װעט קומען אױף דײַנע צװײ זין, אױף חפֿנין און פּינְחסן – אין אײן טאָג װעלן זײ בײדע שטאַרבן. edit | 1SA 2:34 un dos vet dir zain der tseichen: vos vet kumen oif daine tsvei zin, oif Chophnien un Pinechasen – in ein tog velen zei beide shtarben. | 1SA 2:34 And this shall be HaOt unto thee, that shall come upon thy two banim, on Chophni and on Pinchas: in one day they shall die both of them. |
1SA 2:35 און איך װעל מיר אױפֿשטעלן אַ געטרײַען כֹּהן װאָס װעט טאָן אַזױ װי אין מײַן האַרצן און אין מײַן זעל; און איך װעל אים אױפֿבױען אַ זיכער הױז, און ער װעט אומגײן פֿאַר מײַן געזאַלבטן אַלע טעג. edit | 1SA 2:35 un ich vel mir oifshtelen a getraien koyen vos vet ton azoi vi in main hartsen un in main zel; un ich vel im oifboien a zicher hoiz, un er vet umgein far main gezalbten ale teg. | 1SA 2:35 And I will raise up for Me a Kohen Ne'eman, that shall do according to that which is in Mine lev and in My nefesh; and I will build for him a Bais Ne'eman; and he shall walk before Mine Moshiach kol hayamim. |
1SA 2:36 און עס װעט זײַן, איטלעכער װאָס בלײַבט איבער אין דײַן הױז, װעט קומען זיך בוקן צו אים אום אַ זילבערשטיק און אַ לעבל ברױט, און װעט זאָגן: נעם מיך צו, איך בעט דיך, צו אײנער פֿון די כּהנות, צו עסן אַ שטיקל ברױט. edit | 1SA 2:36 un es vet zain, itlecher vos blaibt iber in dain hoiz, vet kumen zich buken tsu im um a zilbershtik un a lebl broit, un vet zogen: nem mich tsu, ich bet dich, tsu einer fun di kehnes, tsu esen a shtikl broit. | 1SA 2:36 And it shall come to pass, that every one that is left in thine Bais shall come and bow before him to get an agorat kesef (a silver coin) and a kikar lechem (loaf of bread) , and shall say, Put me please into one of the Kehunnot (Divisions of the Kehunah) , that I may get a piece of lechem to eat. |
1SA 3:1 און דער ייִנגל שמוּאֵל האָט געדינט ה׳ לעבן עלין; און ה׳ס װאָרט איז געװען זעלטן אין יענע טעג. קײן אָפֿטע זעונג איז נישט געװען. edit | 1SA 3:1 un der yingel Shmuel hot gedint Hashem leben Alyan; un Hashems vort iz geven zelten in yene teg. kein ofte zeung iz nisht geven. | 1SA 3:1 And the na'ar Shmuel ministered unto Hashem before Eli. And the Devar Hashem was yakar (precious, dear, rare) in those days; there was no chazon nifratz [prophetic] vision open, spread out, common. |
1SA 3:2 און עס איז געװען אין יענע טעג, װען עלי איז געלעגן אױף זײַן אָרט – און זײַנע אױגן האָבן אָנגעהױבן טונקל װערן; ער האָט נישט געקענט זען – edit | 1SA 3:2 un es iz geven in yene teg, ven Eli iz gelegen oif zain ort – un zaine oigen hoben ongehoiben tunkel veren; er hot nisht gekent zen – | 1SA 3:2 And it came to pass at that time, when Eli was lying down in his makom (his eyes had began to grow dim, that he could not see) ; |
1SA 3:3 און דאָס ליכט פֿון אלֹקים איז נאָך נישט געװען אױסגעגאַנגען, און שמוּאֵל איז געלעגן אין הֵיכל פֿון ה׳, װאָס דאָרטן איז געװען דער אָרון פֿון אלֹקים. edit | 1SA 3:3 un dos licht fun Elokim iz noch nisht geven oisgegangen, un Shmuel iz gelegen in heichl fun Hashem, vos dorten iz geven der orn fun Elokim. | 1SA 3:3 And the Ner Elohim had not yet gone out in the Heikhal Hashem , where the Aron Elohim was, and Shmuel was lying down; |
1SA 3:4 האָט ה׳ גערופֿן צו שמוּאֵלן; האָט ער געזאָגט: דאָ בין איך. edit | 1SA 3:4 hot Hashem gerufen tsu Shmuelen; hot er gezogt: do bin ich. | 1SA 3:4 That Hashem called Shmuel; and he answered, Hineni. |
1SA 3:5 און ער איז צוגעלאָפֿן צו עלין, און האָט געזאָגט: דאָ בין איך; האָסט דאָך מיך גערופֿן. האָט ער געזאָגט: איך האָב נישט גערופֿן; לײג זיך צוריק. איז ער געגאַנגען און האָט זיך געלײגט. edit | 1SA 3:5 un er iz tsugelofen tsu Alyan, un hot gezogt: do bin ich; host doch mich gerufen. hot er gezogt: ich hob nisht gerufen; leig zich tsurik. iz er gegangen un hot zich geleigt. | 1SA 3:5 And he ran unto Eli, and said, Hineni; for thou calledst me. And he said, I called not; lie down again. And he went and lay down. |
1SA 3:6 האָט ה׳ װידער גערופֿן שמוּאֵלן, און שמוּאֵל איז אױפֿגעשטאַנען און איז צוגעגאַנגען צו עלין, און האָט געזאָגט: דאָ בין איך; האָסט דאָך מיך גערופֿן. האָט ער געזאָגט: איך האָב נישט גערופֿן, מײַן זון; לײג זיך צוריק. edit | 1SA 3:6 hot Hashem vider gerufen Shmuelen, un Shmuel iz oifgeshtanen un iz tsugegangen tsu Alyan, un hot gezogt: do bin ich; host doch mich gerufen. hot er gezogt: ich hob nisht gerufen, main zun; leig zich tsurik. | 1SA 3:6 And Hashem called yet again, Shmuel. And Shmuel got up and went to Eli, and said, Hineni; for thou didst call me. And he answered, I called not, beni; lie down again. |
1SA 3:7 און שמוּאֵל האָט נאָך נישט געקענט ה׳, און דאָס װאָרט פֿון ה׳ האָט זיך נאָך נישט געהאַט אַנטפּלעקט צו אים. edit | 1SA 3:7 un Shmuel hot noch nisht gekent Hashem, un dos vort fun Hashem hot zich noch nisht gehat antplekt tsu im. | 1SA 3:7 Now Shmuel did not yet know Hashem ; the Devar Hashem was not yet revealed unto him. |
1SA 3:8 האָט ה׳ װידער גערופֿן שמוּאֵלן צום דריטן מאָל. און ער איז אױפֿגעשטאַנען, און איז צוגעגאַנגען צו עלין, און האָט געזאָגט: דאָ בין איך; האָסט דאָך מיך גערופֿן. האָט עלי פֿאַרשטאַנען אַז ה׳ רופֿט דעם ייִנגל. edit | 1SA 3:8 hot Hashem vider gerufen Shmuelen tsum driten mol. un er iz oifgeshtanen, un iz tsugegangen tsu Alyan, un hot gezogt: do bin ich; host doch mich gerufen. hot Eli forshtanen az Hashem ruft dem yingel. | 1SA 3:8 And Hashem called Shmuel again the third time. And he got up and went to Eli, and said, Hineni; for thou didst call me. And Eli perceived that Hashem was calling the na'ar. |
1SA 3:9 און עלי האָט געזאָגט צו שמוּאֵלן: גײ לײג זיך; און עס װעט זײַן, אַז מע װעט רופֿן צו דיר, זאָלסטו זאָגן: רעד, ה׳, װאָרום דײַן קנעכט הערט. איז שמוּאֵל געגאַנגען און האָט זיך געלײגט אױף זײַן אָרט. edit | 1SA 3:9 un Eli hot gezogt tsu Shmuelen: gei leig zich; un es vet zain, az me vet rufen tsu dir, zolstu zogen: red, Hashem, vorem dain knecht hert. iz Shmuel gegangen un hot zich geleigt oif zain ort. | 1SA 3:9 Therefore Eli said unto Shmuel, Go, lie down; and it shall be, if He call thee, that thou shalt say, Speak, Hashem ; for Thy eved (servant) shomei'a (is listening) . So Shmuel went and lay down in his makom. |
1SA 3:10 און ה׳ איז געקומען און האָט זיך אַװעקגעשטעלט, און האָט גערופֿן אַזױ װי די פֿריִערדיקע מאָל: שמוּאֵל! שמוּאֵל! האָט שמוּאֵל געזאָגט: רעד, װאָרום דײַן קנעכט הערט. edit | 1SA 3:10 un Hashem iz gekumen un hot zich avekgeshtelt, un hot gerufen azoi vi di frierdike mol: Shmuel! Shmuel! hot Shmuel gezogt: red, vorem dain knecht hert. | 1SA 3:10 And Hashem came, and stood, and called as at other times, Shmuel, Shmuel. Then Shmuel answered, Speak; for Thy eved shomei'a. |
1SA 3:11 האָט ה׳ געזאָגט צו שמוּאֵלן: זע, איך טו אַ זאַך אין יִשׂרָאֵל, אַז איטלעכער װאָס הערט עס, װעלן קלינגען זײַנע בײדע אױערן. edit | 1SA 3:11 hot Hashem gezogt tsu Shmuelen: ze, ich tu a zach in Yisroel, az itlecher vos hert es, velen klingen zaine beide oieren. | 1SA 3:11 And Hashem said to Shmuel, Hinei, I am doing a thing in Yisroel, at which both the oznayim of every one that heareth it shall tingle. |
1SA 3:12 אין יענעם טאָג װעל איך מקײם זײַן אױף עלין אַלץ װאָס איך האָב גערעדט װעגן זײַן הױז, פֿון אָנהײב ביזן סוף. edit | 1SA 3:12 in yenem tog vel ich mekaiem zain oif Alyan alts vos ich hob geredt vegen zain hoiz, fun onheib bizen sof. | 1SA 3:12 In that day I will perform against Eli all things which I have spoken concerning his Bais; from beginning even to the end. |
1SA 3:13 װאָרום איך האָב אים אָנגעזאָגט אַז איך פֿאַרמשפּט זײַן הױז אױף אײביק, פֿאַר דער זינד, װאָס ער האָט געװוּסט אַז זײַנע זין ברענגען אַ קללה אױף זיך, און האָט זײ נישט געװערט. edit | 1SA 3:13 vorem ich hob im ongezogt az ich farmishpet zain hoiz oif eibik, far der zind, vos er hot gevust az zaine zin brengen a klole oif zich, un hot zei nisht gevert. | 1SA 3:13 For I have told him that I will judge his Bais ad olam for the avon (iniquity) which he knoweth; because his banim brought klalot (curses) upon themselves, and he restrained them not. |
1SA 3:14 און דערום האָב איך געשװאָרן אױף עליס הױז: אױב די זינד פֿון עליס הױז װעט פֿאַרגעבן װערן דורך שלאַכטאָפּפֿער אָדער דורך שפּײַזאָפּפֿער {מִנְחָה} אױף אײביק! edit | 1SA 3:14 un derum hob ich geshvoren oif Elis hoiz: oib di zind fun Elis hoiz vet fargeben veren durch shlachtopfer oder durch shpaizopfer oif eibik! | 1SA 3:14 And therefore I have sworn unto the Bais Eli, that there shall be no kapporah for the avon Bais Eli by zevach nor minchah ad olam. |
1SA 3:15 און שמוּאֵל איז געלעגן ביז אין דער פֿרי, און ער האָט געעפֿנט די טירן פֿון ה׳ס הױז. און שמוּאֵל האָט מורא געהאַט צו דערצײלן די זעונג צו עלין. edit | 1SA 3:15 un Shmuel iz gelegen biz in der peire, un er hot geefent di tiren fun Hashems hoiz. un Shmuel hot moire gehat tsu dertseilen di zeung tsu Alyan. | 1SA 3:15 And Shmuel lay until boker, and opened the dlatot Beis Hashem . And Shmuel feared to show Eli the mareh (vision) . |
1SA 3:16 האָט עלי גערופֿן שמוּאֵלן, און האָט געזאָגט: שמוּאֵל מײַן זון! האָט ער געזאָגט: דאָ בין איך. edit | 1SA 3:16 hot Eli gerufen Shmuelen, un hot gezogt: Shmuel main zun! hot er gezogt: do bin ich. | 1SA 3:16 Then Eli called Shmuel, and said, Shmuel, beni. And he answered, Hineni. |
1SA 3:17 האָט ער געזאָגט: װאָס איז די זאַך װאָס ער האָט צו דיר גערעדט? זאָלסטו נישט פֿאַרלײקענען פֿון מיר, איך בעט דיך. זאָל דיר אלֹקים טאָן אַזױ און נאָך מער, אױב דו װעסט פֿון מיר פֿאַרלײקענען אַ װאָרט פֿון אַלע װערטער װאָס ה׳ האָט צו דיר גערעדט. edit | 1SA 3:17 hot er gezogt: vos iz di zach vos er hot tsu dir geredt? zolstu nisht farleikenen fun mir, ich bet dich. zol dir Elokim ton azoi un noch mer, oib du vest fun mir farleikenen a vort fun ale verter vos Hashem hot tsu dir geredt. | 1SA 3:17 And he said, What is the davar that Hashem hath said unto thee? Now hide it not from me; Elohim do so to thee, and more also, if thou hide anything from me of all the things that He said unto thee. |
1SA 3:18 האָט שמוּאֵל אים דערצײלט אַלע װערטער, און נישט פֿאַרלײקנט פֿון אים. און ער האָט געזאָגט: ער איז ה׳; װאָס איז גוט אין זײַנע אױגן, זאָל ער טאָן. edit | 1SA 3:18 hot Shmuel im dertseilt ale verter, un nisht farleiknt fun im. un er hot gezogt: er iz Hashem; vos iz gut in zaine oigen, zol er ton. | 1SA 3:18 And Shmuel told him everything, and hid nothing from him. And he said, It is Hashem ; let Him do what seemeth Him tov. |
1SA 3:19 און שמוּאֵל איז געװאַקסן, און ה׳ איז געװען מיט אים, און ער האָט פֿון אַלע זײַנע װערטער נישט געלאָזט פֿאַלן צו דער ערד. edit | 1SA 3:19 un Shmuel iz gevaksen, un Hashem iz geven mit im, un er hot fun ale zaine verter nisht gelozt falen tsu der erd. | 1SA 3:19 And Shmuel grew, and Hashem was with him, and did let none of his words fall to the ground. |
1SA 3:20 און גאַנץ יִשׂרָאֵל פֿון דָן און ביז באֵר-שֶבַֿע האָט געװוּסט אַז שמוּאֵל איז באַגלױבט געװאָרן פֿאַר אַ נבֿיא פֿון ה׳. edit | 1SA 3:20 un gants Yisroel fun Dan un biz Beer-Sheva hot gevust az Shmuel iz bagloibt gevoren far a novi fun Hashem. | 1SA 3:20 And kol Yisroel from Dan even to Be'er-Sheva knew that Shmuel was established to be a navi of Hashem . |
1SA 3:21 און ה׳ האָט זיך װידער באַװיזן אין שילוֹ; װאָרום ה׳ האָט זיך אַנטפּלעקט צו שמוּאֵלן אין שילוֹ דורך דעם װאָרט פֿון ה׳. edit | 1SA 3:21 un Hashem hot zich vider bavizen in Shiloh; vorem Hashem hot zich antplekt tsu Shmuelen in Shiloh durch dem vort fun Hashem. | 1SA 3:21 And Hashem appeared again in Shiloh; for Hashem revealed Himself to Shmuel in Shiloh by the Devar Hashem . |
1SA 4:1 און דאָס װאָרט פֿון שמוּאֵלן איז אַרױס צו גאַנץ יִשׂרָאֵל. און יִשׂרָאֵל איז אַרױסגעגאַנגען אױף מלחמה אַקעגן די פּלִשתּים, און זײ האָבן געלאַגערט בײַ אֶבֿן-עֶזֶר, און די פּלִשתּים האָבן געלאַגערט אין אַפֿק. edit | 1SA 4:1 un dos vort fun Shmuelen iz arois tsu gants Yisroel. un Yisroel iz aroisgegangen oif milchome akegen di Pelishtim, un zei hoben gelagert bai Even-Ezer, un di Pelishtim hoben gelagert in Aphek. | 1SA 4:1 And the davar Shmuel came to kol Yisroel. Now Yisroel went out to meet in milchamah the Pelishtim (Philistines) , and encamped at Even-Ezer; and the Pelishtim (Philistines) encamped at Aphek. |
1SA 4:2 און די פּלִשתּים האָבן זיך אַרױסגעשטעלט אַקעגן יִשׂרָאֵל, און די מלחמה האָט זיך פֿאַרשפּרײט, און יִשׂרָאֵל איז געשלאָגן געװאָרן פֿאַר די פּלִשתּים; און זײ האָבן געטײט אין דער שלאַכט אױפֿן פֿעלד אַרום פֿיר טױזנט מאַן. edit | 1SA 4:2 un di Pelishtim hoben zich aroisgeshtelt akegen Yisroel, un di milchome hot zich farshpreit, un Yisroel iz geshlogen gevoren far di Pelishtim; un zei hoben geteit in der shlacht oifen feld arum fir toiznt man. | 1SA 4:2 And the Pelishtim (Philistines) put themselves in array to meet Yisroel [in battle]; and when the milchamah spread, Yisroel was defeated before the Pelishtim; and they slaughtered on the ma'arakhah (battleground) in the sadeh about arba'at alafim ish (four thousand men) . |
1SA 4:3 און אַז דאָס פֿאָלק איז צוריקגעקומען אין לאַגער, האָבן די עלטסטע פֿון יִשׂרָאֵל געזאָגט: פֿאַר װאָס האָט אונדז הײַנט ה׳ געשלאָגן פֿאַר די פּלִשתּים? לאָמיר אַריבערנעמען צו אונדז פֿון שילוֹ דעם אָרון פֿון ג-טס בְּרִית, כּדי ער זאָל קומען צװישן אונדז, און אונדז העלפֿן פֿון דער האַנט פֿון אונדזערע פֿײַנט. edit | 1SA 4:3 un az dos folk iz tsurikgekumen in lager, hoben di eltste fun Yisroel gezogt: far vos hot undz haint Hashem geshlogen far di Pelishtim? lomir aribernemen tsu undz fun Shiloh dem orn fun g-ts bris, kedei er zol kumen tsvishen undz, un undz helfen fun der hant fun undzere faint. | 1SA 4:3 And when HaAm were come into the machaneh, the Ziknei Yisroel said, Why hath Hashem defeated us today before the Pelishtim (Philistines) ? Let us bring the Aron Brit Hashem out of Shiloh unto us, that, when it cometh among us, it may save us out of the palm of oyeveinu (our enemies) . |
1SA 4:4 האָט דאָס פֿאָלק געשיקט קײן שילוֹ, און זײ האָבן אַריבערגעטראָגן פֿון דאָרטן דעם אָרון פֿון דעם בְּרִית פֿון ה׳ צבָֿאוֹת װאָס זיצט איבער די כּרובֿים; און דאָרטן זײַנען געװען עליס צװײ זין בײַ דעם אָרון פֿון ג-טס בְּרִית, חפֿני און פּינְחס. edit | 1SA 4:4 hot dos folk geshikt kein Shiloh, un zei hoben aribergetrogen fun dorten dem orn fun dem bris fun Hashem Tseva'ot vos zitst iber di Keruvim; un dorten zainen geven Elis tsvei zin bai dem orn fun g-ts bris, Chophni un Pinechas. | 1SA 4:4 So HaAm sent to Shiloh, that they might bring from there the Aron Brit Hashem Tzva'os, Who dwelleth between the keruvim; and the two Bnei Eli, Chophni and Pinchas, were there with the Aron Brit HaElohim. |
1SA 4:5 און עס איז געװען, װי דער אָרון פֿון ה׳ס בְּרִית איז אָנגעקומען אין לאַגער, אַזױ האָבן גאַנץ יִשׂרָאֵל געשאַלט אַ גרױסע שאַלונג, אַז די ערד איז פֿאַרהילכט געװאָרן. edit | 1SA 4:5 un es iz geven, vi der orn fun Hashems bris iz ongekumen in lager, azoi hoben gants Yisroel geshalt a groise shalung, az di erd iz farhilcht gevoren. | 1SA 4:5 And when the Aron Brit Hashem came into the machaneh, kol Yisroel shouted with a teru'ah gedolah, so that ha'aretz shook. |
1SA 4:6 און די פּלִשתּים האָבן געהערט דעם קֹול פֿון דער שאַלונג, און זײ האָבן געזאָגט: װאָס איז דער קֹול פֿון דער דאָזיקער גרױסער שאַלונג אין לאַגער פֿון די עִבֿרים? און זײ זײַנען געװאָר געװאָרן אַז דער אָרון פֿון ה׳ איז אָנגעקומען אין לאַגער. edit | 1SA 4:6 un di Pelishtim hoben gehert dem kol fun der shalung, un zei hoben gezogt: vos iz der kol fun der doziker groiser shalung in lager fun di Avarim? un zei zainen gevor gevoren az der orn fun Hashem iz ongekumen in lager. | 1SA 4:6 And when the Pelishtim (Philistines) heard the kol hateruah, they said, What meaneth kol hateruah hagedolah hazot in the machaneh HaIvrit? And they understood that the Aron Hashem was come into the machaneh. |
1SA 4:7 און די פּלִשתּים האָבן מורא געקראָגן, װאָרום זײ האָבן געזאָגט: אלֹקים איז געקומען אין לאַגער. און זײ האָבן געזאָגט: װײ אונדז! װאָרום אַזױ-װאָס איז נישט געשען נעכטן-אײערנעכטן. edit | 1SA 4:7 un di Pelishtim hoben moire gekrogen, vorem zei hoben gezogt: Elokim iz gekumen in lager. un zei hoben gezogt: vei undz! vorem azoi-vos iz nisht geshen nechten-eyernechten. | 1SA 4:7 And the Pelishtim (Philistines) were afraid, for they said, elohim is come into the machaneh. And they said, Oy lanu! For there hath not been such a thing as this heretofore. |
1SA 4:8 װײ אונדז! װער װעט אונדז מציל זײַן פֿון דער האַנט פֿון די דאָזיקע מאַכטיקע ג-טער? דאָס זײַנען דאָך די ג-טער װאָס האָבן געשלאָגן די מִצרַיִם מיט אַלערלײ שלעק אין מדבר. edit | 1SA 4:8 vei undz! ver vet undz matsl zain fun der hant fun di dozike machtike g-ter? dos zainen doch di g-ter vos hoben geshlogen di Mitsrayim mit alerlei shlek in midbar. | 1SA 4:8 Oy lanu! Who shall save us out of the yad of these elohim ha'adirim (mighty g-ds) ? These are the g-ds that struck the Mitzrayim with kol makkah (all the plagues) in the midbar. |
1SA 4:9 שטאַרקט אײַך, און זײַט מענער, איר פּלִשתּים, כּדי איר זאָלט נישט דינען די עִבֿרים, אַזױ װי זײ האָבן אײַך געדינט; דערום זײַט מענער, און איר זאָלט מלחמה האַלטן. edit | 1SA 4:9 shtarkt aich, un zait mener, ir Pelishtim, kedei ir zolt nisht dinen di Avarim, azoi vi zei hoben aich gedint; derum zait mener, un ir zolt milchome halten. | 1SA 4:9 Be strong and conduct yourselves like anashim, O ye Pelishtim (Philistines) , that ye be not avadim unto the Ivrim (Hebrews) , as they have been subject to you; conduct yourselves like anashim, and fight. |
1SA 4:10 און די פּלִשתּים האָבן מלחמה געהאַלטן, און יִשׂרָאֵל איז געשלאָגן געװאָרן, און זײ זײַנען אַנטלאָפֿן איטלעכער צו זײַנע געצעלטן. און עס איז געװען זײער אַ גרױסער שלאַק, און עס זײַנען געפֿאַלן פֿון יִשׂרָאֵל דרײַסיק טױזנט פֿוסגײער. edit | 1SA 4:10 un di Pelishtim hoben milchome gehalten, un Yisroel iz geshlogen gevoren, un zei zainen antlofen itlecher tsu zaine getselten. un es iz geven zeyer a groiser shlak, un es zainen gefalen fun Yisroel draisik toiznt fusgeyer. | 1SA 4:10 And the Pelishtim fought, and Yisroel was defeated, and they fled every ish into his ohel; and there was makkah gedolah me'od (a very great slaughter) ; for there fell of Yisroel shloshim elef foot soldiers. |
1SA 4:11 און דער אָרון פֿון אלֹקים איז צוגענומען געװאָרן, און עליס צװײ זין זײַנען געטײט געװאָרן, חפֿני און פּינְחס. edit | 1SA 4:11 un der orn fun Elokim iz tsugenumen gevoren, un Elis tsvei zin zainen geteit gevoren, Chophni un Pinechas. | 1SA 4:11 And the Aron Elohim was captured; and the two Bnei Eli, Chophni and Pinchas, died. |
1SA 4:12 און אַ מאַן פֿון בנימין איז אַנטלאָפֿן פֿון שלאַכטפֿעלד, און ער איז אָנגעקומען קײן שילוֹ אין דעם אײגענעם טאָג, מיט זײַנע קלײדער צעריסן, און ערד אױף זײַן קאָפּ. edit | 1SA 4:12 un a man fun Binyamin iz antlofen fun shlachtfeld, un er iz ongekumen kein Shiloh in dem eigenem tog, mit zaine kleider tserisen, un erd oif zain kop. | 1SA 4:12 And there ran an ish of Binyamin out of the ma'arakhah (battleground) , and came to Shiloh the same day with his clothes torn, and with adamah upon his rosh. |
1SA 4:13 און װי ער איז געקומען, ערשט עלי זיצט אױף אַ שטול בײַם װעג, אױסקוקנדיק; װאָרום זײַן האַרץ האָט געציטערט װעגן דעם אָרון פֿון האלֹקים. און דער מאַן איז געקומען אָנזאָגן אין שטאָט, און די גאַנצע שטאָט האָט אױפֿגעשריִען. edit | 1SA 4:13 un vi er iz gekumen, ersht Eli zitst oif a shtul baim veg, oiskukndik; vorem zain harts hot getsitert vegen dem orn fun HaElokim. un der man iz gekumen onzogen in shtot, un di gantse shtot hot oifgeshrien. | 1SA 4:13 And when he arrived, hinei, Eli sat upon a kisse by the side of the derech, watching; for his lev anxiously trembled for the Aron HaElohim. And when the ish came into the Ir [of Shiloh], and told it, kol HaIr cried out. |
1SA 4:14 און עלי האָט געהערט דעם קֹול פֿון דעם געשרײ, און האָט געזאָגט: װאָס איז דער קֹול פֿון דעם דאָזיקן ליאַרעם? האָט דער מאַן געאײַלט און איז צוגעקומען, און האָט עלין דערצײלט. edit | 1SA 4:14 un Eli hot gehert dem kol fun dem geshrei, un hot gezogt: vos iz der kol fun dem doziken liarem? hot der man geailt un iz tsugekumen, un hot Alyan dertseilt. | 1SA 4:14 And when Eli heard the sound of the outcry, he said, What meaneth the noise of this tumult? And the ish came in hastily, and told Eli. |
1SA 4:15 און עלי איז געװען אַכט און נײַנציק יאָר אַלט, און זײַנע אױגן זײַנען געװען שטאַר, און ער האָט נישט געקענט זען. edit | 1SA 4:15 un Eli iz geven acht un naintsik yor alt, un zaine oigen zainen geven shtar, un er hot nisht gekent zen. | 1SA 4:15 Now Eli was ninety and eight years old; and his eyes were kamah (set, stiff, fixed motionless) , that he could not see. |
1SA 4:16 האָט דער מאַן געזאָגט צו עלין: איך בין דער װאָס איז געקומען פֿון שלאַכטפֿעלד, און בין הײַנט אַנטלאָפֿן פֿון שלאַכטפֿעלד. האָט ער געזאָגט: װי איז די זאַך געװען, מײַן זון? edit | 1SA 4:16 hot der man gezogt tsu Alyan: ich bin der vos iz gekumen fun shlachtfeld, un bin haint antlofen fun shlachtfeld. hot er gezogt: vi iz di zach geven, main zun? | 1SA 4:16 And the ish said unto Eli, I am he that came out of the ma'arakhah (battle-ground) , and I fled today from the ma'arakhah. And he said, What happened there, beni? |
1SA 4:17 האָט דער אָנזאָגער געענטפֿערט און האָט געזאָגט: יִשׂרָאֵל איז אַנטלאָפֿן פֿאַר די פּלִשתּים, און עס איז אױך געװען אַ גרױסער שלאַק צװישן פֿאָלק, און אױך דײַנע בײדע זין זײַנען געטײט געװאָרן, חפֿני און פּינְחס, און דער אָרון פֿון האלֹקים איז אַװעקגענומען געװאָרן. edit | 1SA 4:17 hot der onzoger geentfert un hot gezogt: Yisroel iz antlofen far di Pelishtim, un es iz oich geven a groiser shlak tsvishen folk, un oich daine beide zin zainen geteit gevoren, Chophni un Pinechas, un der orn fun HaElokim iz avekgenumen gevoren. | 1SA 4:17 And the mevaser (herald, bringer of news, bearer of tidings, evangelist) answered and said, Yisroel is fled before the Pelishtim, and there hath been also a magefah gedolah among HaAm, and thy two banim also, Chophni and Pinchas, are dead, and the Aron HaElohim is captured. |
1SA 4:18 און עס איז געװען, װי ער האָט דערמאָנט דעם אָרון פֿון האלֹקים, אַזױ איז ער אַראָפּגעפֿאַלן פֿון שטול הינטערװײלעך בײַם זײַט פֿון טױער, און זײַן געניק האָט זיך צעבראָכן, און ער איז געשטאָרבן; װאָרום דער מאַן איז געװען אַלט און שװערלײַביק. און ער האָט געמשפּט יִשׂרָאֵל פֿערציק יאָר. edit | 1SA 4:18 un es iz geven, vi er hot dermont dem orn fun HaElokim, azoi iz er aropgefalen fun shtul hinterveilech baim zait fun toier, un zain genik hot zich tsebrachen, un er iz geshtorben; vorem der man iz geven alt un shverlaibik. un er hot gemishpet Yisroel fertsik yor. | 1SA 4:18 And it came to pass, when he made mention of the Aron HaElohim, that he fell from off the kisse backward by the side of the sha'ar, and his neck was broken, and he died; for the ish was zaken (old) and kaved (heavy) . And he had judged Yisroel arba'im shanah. |
1SA 4:19 און זײַן שנור, פּינְחסעס װײַב, איז געװען טראָגעדיק צום געװינען, און װי זי האָט געהערט די הערונג, אַז דער אָרון פֿון האלֹקים איז אַװעקגענומען געװאָרן, און איר שװער און איר מאַן זײַנען טױט, אַזױ האָט זי זיך אַראָפּגעלאָזט און האָט געבאָרן, װאָרום אירע װײען זײַנען געקומען אױף איר. edit | 1SA 4:19 un zain shnur, pinachses vaib, iz geven trogedik tsum gevinen, un vi zi hot gehert di herung, az der orn fun HaElokim iz avekgenumen gevoren, un ir shver un ir man zainen toit, azoi hot zi zich aropgelozt un hot geboren, vorem ire veyen zainen gekumen oif ir. | 1SA 4:19 And his kallah (daughter-in-law) , eshet Pinchas, was with child, near to be delivered; and when she heard the tidings that the Aron HaElohim was captured, and that her kham (womanʼs father-in-law) and her ish were dead, she fell upon her knees in labor and gave birth; for her labor pains came upon her. |
1SA 4:20 און בעת איר שטאַרבן, האָבן די װײַבער װאָס זײַנען געשטאַנען לעבן איר, צו איר געזאָגט: זאָלסט נישט מורא האָבן, װאָרום אַ זון האָסטו געבאָרן. אָבער זי האָט נישט געענטפֿערט, און נישט צוגעטאָן איר האַרץ. edit | 1SA 4:20 un beis ir shtarben, hoben di vaiber vos zainen geshtanen leben ir, tsu ir gezogt: zolst nisht moire hoben, vorem a zun hostu geboren. ober zi hot nisht geentfert, un nisht tsugeton ir harts. | 1SA 4:20 And about the time of her mot (death) the attending women said unto her, Fear not; for thou hast born ben. But she answered not, neither did her lev pay attention. |
1SA 4:21 און זי האָט גערופֿן דעם ייִנגל אי-כּבֿוד [אױס כּבֿוד], אַזױ צו זאָגן: אָפּגעטאָן האָט זיך דער כּבֿוד פֿון יִשׂרָאֵל; װעגן דער אַװעקנעמונג פֿון דעם אָרון פֿון האלֹקים, און װעגן איר שװער און איר מאַן. edit | 1SA 4:21 un zi hot gerufen dem yingel I-Chavod [ois koved], azoi tsu zogen: opgeton hot zich der koved fun Yisroel; vegen der aveknemung fun dem orn fun HaElokim, un vegen ir shver un ir man. | 1SA 4:21 And she named the na'ar Ikhavod (Inglorious) , saying, The kavod is departed from Yisroel; because the Aron HaElohim is captured, and because of her kham (womanʼs father-in-law) and her ish. |
1SA 4:22 און זי האָט געזאָגט: אָפּגעטאָן האָט זיך דער כּבֿוד פֿון יִשׂרָאֵל, װאָרום דער אָרון פֿון האלֹקים איז אַװעקגענומען געװאָרן. edit | 1SA 4:22 un zi hot gezogt: opgeton hot zich der koved fun Yisroel, vorem der orn fun HaElokim iz avekgenumen gevoren. | 1SA 4:22 And she said, The kavod is departed from Yisroel; for the Aron HaElohim is captured. |
1SA 5:1 און די פּלִשתּים האָבן גענומען דעם אָרון פֿון האלֹקים, און האָבן אים געבראַכט פֿון אֶבֿן-עֶזֶר קײן אַשדוֹד. edit | 1SA 5:1 un di Pelishtim hoben genumen dem orn fun HaElokim, un hoben im gebracht fun Even-Ezer kein Ashdod. | 1SA 5:1 And the Pelishtim (Philistines) captured the Aron HaElohim, and brought it from Even-Ezer unto Ashdod. |
1SA 5:2 און די פּלִשתּים האָבן גענומען דעם אָרון פֿון האלֹקים, און האָבן אים געבראַכט אין הױז פֿון דָגוֹן, און אים אַװעקגעשטעלט לעבן דָגוֹן. edit | 1SA 5:2 un di Pelishtim hoben genumen dem orn fun HaElokim, un hoben im gebracht in hoiz fun Dagon, un im avekgeshtelt leben Dagon. | 1SA 5:2 When the Pelishtim (Philistines) took the Aron HaElohim, they brought it into the Bais Dagon, and set it beside Dagon. |
1SA 5:3 און די אַשדוֹדער האָבן זיך געפֿעדערט אױף מאָרגן, ערשט דָגוֹן ליגט אַנידערגעפֿאַלן אױף זײַן פּנים צו דער ערד פֿאַר דעם אָרון פֿון ה׳; האָבן זײ גענומען דָגוֹן און האָבן אים אומגעקערט אױף זײַן אָרט. edit | 1SA 5:3 un di Ashdoder hoben zich gefedert oif morgen, ersht Dagon ligt anidergefalen oif zain ponem tsu der erd far dem orn fun Hashem; hoben zei genumen Dagon un hoben im umgekert oif zain ort. | 1SA 5:3 And when they of Ashdod arose early the next day, hinei, Dagon was fallen upon his face on the ground before the Aron Hashem . And they took Dagon, and returned him to his makom. |
1SA 5:4 און זײ האָבן זיך געפֿעדערט אױף מאָרגן אין דער פֿרי, ערשט דָגוֹן ליגט אַנידערגעפֿאַלן אױף זײַן פּנים צו דער ערד פֿאַר דעם אָרון פֿון ה׳, און דער קאָפּ פֿון דָגוֹן און זײַן בײדע האַנטפֿלעכן ליגן אָפּגעהאַקט {כרת} אױפֿן שװעל; נאָר [דער לײַב פֿון] דָגוֹן איז אים געבליבן. edit | 1SA 5:4 un zei hoben zich gefedert oif morgen in der peire, ersht Dagon ligt anidergefalen oif zain ponem tsu der erd far dem orn fun Hashem, un der kop fun Dagon un zain beide hantflechen ligen opgehakt oifen shvel; nor [der laib fun] Dagon iz im gebliben. | 1SA 5:4 And when they arose baboker on the next day, hinei, Dagon was fallen upon his face on the ground before the Aron Hashem ; and the rosh Dagon and both the kapot (palms) of his hands were cut off upon the miftan (threshold) ; only the trunk of Dagon was left to him. |
1SA 5:5 דערום טרעטן נישט די פּריסטער פֿון דָגוֹן, און אַלע װאָס קומען אין הױז פֿון דָגוֹן, אױף דעם שװעל פֿון דָגוֹן אין אַשדוֹד ביז אױף הײַנטיקן טאָג. edit | 1SA 5:5 derum treten nisht di prister fun Dagon, un ale vos kumen in hoiz fun Dagon, oif dem shvel fun Dagon in Ashdod biz oif haintiken tog. | 1SA 5:5 Therefore neither the kohanim of Dagon, nor any that enter Bais Dagon, tread on the miftan (threshold) of Dagon in Ashdod to this day. |
1SA 5:6 און די האַנט פֿון ה׳ איז געװען שװער אױף די אַשדוֹדער און ער האָט זײ פֿאַרװיסט, און האָט זײ געפּלאָגט מיט בלאָטערן – אַשדוֹד מיט אירע געמאַרקן. edit | 1SA 5:6 un di hant fun Hashem iz geven shver oif di Ashdoder un er hot zei farvist, un hot zei geplogt mit bloteren – Ashdod mit ire gemarken. | 1SA 5:6 But the Yad Hashem was heavy upon the Ashdodim, and He brought desolation, and struck them with techorim (tumors) , even Ashdod and the vicinity thereof. |
1SA 5:7 און װי די אַשדוֹדער האָבן געזען אַז עס האַלט אַזױ, האָבן זײ געזאָגט: דער אָרון פֿון דעם אלוקי יִשׂרָאֵל טאָר נישט בלײַבן בײַ אונדז, װאָרום זײַן האַנט איז האַרט אױף אונדז און אױף דָגוֹן אלוקינו. edit | 1SA 5:7 un vi di Ashdoder hoben gezen az es halt azoi, hoben zei gezogt: der orn fun dem Elochei Yisroel tor nisht blaiben bai undz, vorem zain hant iz hart oif undz un oif Dagon Elokeinu. | 1SA 5:7 And when the anshei Ashdod saw that it was so, they said, The Aron Elohei Yisroel shall not abide with us; for His Yad is hard upon us, and upon Dagon eloheinu. |
1SA 5:8 און זײ האָבן געשיקט און האָבן אײַנגעזאַמלט צו זיך אַלע פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים, און זײ האָבן געזאָגט: װאָס זאָלן מיר טאָן מיט דעם אָרון פֿון דעם אלוקי יִשׂרָאֵל? האָבן יענע געזאָגט קײן גַת זאָל אַריבערגײן דער אָרון פֿון דעם אלוקי יִשׂרָאֵל. און זײ האָבן אַריבערגעטראָגן דעם אָרון פֿון דעם אלוקי יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 5:8 un zei hoben geshikt un hoben aingezamlt tsu zich ale firshten fun di Pelishtim, un zei hoben gezogt: vos zolen mir ton mit dem orn fun dem Elochei Yisroel? hoben yene gezogt kein Gat zol aribergein der orn fun dem Elochei Yisroel. un zei hoben aribergetrogen dem orn fun dem Elochei Yisroel. | 1SA 5:8 They sent therefore and gathered all rulers of the Pelishtim (Philistines) unto them, and said, What shall we do with the Aron Elohei Yisroel? And they answered, Let the Aron Elohei Yisroel be brought about unto Gat. And they brought the Aron Elohei Yisroel about to there. |
1SA 5:9 און עס איז געװען, נאָך דעם װי זײ האָבן אים אַריבערגעטראָגן, איז די האַנט פֿון ה׳ געװען אין דער שטאָט מיט זײער אַ גרױסער מהומה, און ער האָט געפּלאָגט די מענטשן פֿון דער שטאָט פֿון קלײן ביז גרױס, און עס האָבן אױסגעבראָכן בײַ זײ בלאָטערן. edit | 1SA 5:9 un es iz geven, noch dem vi zei hoben im aribergetrogen, iz di hant fun Hashem geven in der shtot mit zeyer a groiser mehume, un er hot geplogt di mentshen fun der shtot fun klein biz grois, un es hoben oisgebrachen bai zei bloteren. | 1SA 5:9 And it was so, that, after they had brought it about, the Yad Hashem was against the Ir with a mehumah gedolah me'od (a very great tumult, commotion) ; and He struck the anshei HaIr, both katon and gadol, so that techorim (tumors) broke out on them. |
1SA 5:10 האָבן זײ אַװעקגעשיקט דעם אָרון פֿון האלֹקים קײן עֶקרוֹן. און עס איז געװען, װי דער אָרון פֿון האלֹקים איז אָנגעקומען קײן עֶקרוֹן, האָבן די עקרונער געשריִען, אַזױ צו זאָגן: מע האָט אַריבערגעבראַכט צו מיר דעם אָרון פֿון דעם אלוקי יִשׂרָאֵל, צו טײטן מיך און מײַן פֿאָלק. edit | 1SA 5:10 hoben zei avekgeshikt dem orn fun HaElokim kein Ekron. un es iz geven, vi der orn fun HaElokim iz ongekumen kein Ekron, hoben di ekruner geshrien, azoi tsu zogen: me hot aribergebracht tsu mir dem orn fun dem Elochei Yisroel, tsu teiten mich un main folk. | 1SA 5:10 Therefore they sent the Aron HaElohim to Ekron. And it came to pass, as the Aron HaElohim came to Ekron, that the Ekronim cried out, saying, They have brought about the Aron Elohei Yisroel to us, to slay us and our people. |
1SA 5:11 און זײ האָבן געשיקט און האָבן אײַנגעזאַמלט אַלע פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים, און זײ האָבן געזאָגט: שיקט אַװעק דעם אָרון פֿון דעם אלוקי יִשׂרָאֵל, און זאָל ער זיך אומקערן צו זײַן אָרט, כּדי ער זאָל נישט טײטן מיך און מײַן פֿאָלק. װאָרום אַ טױט-מהומה איז געװען אין דער גאַנצן שטאָט; די האַנט פֿון ה׳ איז דאָרטן געװען זײער שװער. edit | 1SA 5:11 un zei hoben geshikt un hoben aingezamlt ale firshten fun di Pelishtim, un zei hoben gezogt: shikt avek dem orn fun dem Elochei Yisroel, un zol er zich umkeren tsu zain ort, kedei er zol nisht teiten mich un main folk. vorem a toit-mehume iz geven in der gantsen shtot; di hant fun Hashem iz dorten geven zeyer shver. | 1SA 5:11 So they sent and gathered together all the rulers of the Pelishtim (Philistines) , and said, Send away the Aron Elohei Yisroel, and let it return to its own makom, that it slay us not, and our people; for there was a mehumah (tumult, public panic) of mavet (death) throughout kol HaIr; the Yad HaElohim was very heavy there. |
1SA 5:12 און די מענטשן װאָס זײַנען נישט געשטאָרבן, זײַנען געפּלאָגט געװאָרן מיט בלאָטערן, און דאָס געשרײ פֿון דער שטאָט איז אַרױף ביזן הימל. edit | 1SA 5:12 un di mentshen vos zainen nisht geshtorben, zainen geplogt gevoren mit bloteren, un dos geshrei fun der shtot iz aroifblikendik bizen himel. | 1SA 5:12 And the anashim that died not were struck with the techorim (tumors) ; and the outcry of the Ir went up to Shomayim. |
1SA 6:1 און דער אָרון פֿון ה׳ איז אָפּגעװען אין פֿעלד פֿון די פּלִשתּים זיבן חדשים. edit | 1SA 6:1 un der orn fun Hashem iz opgeven in feld fun di Pelishtim ziben Chodeshim. | 1SA 6:1 And the Aron Hashem was in the territory of the Pelishtim (Philistines) shivah chodashim. |
1SA 6:2 האָבן די פּלִשתּים גערופֿן די פּריסטער און די װאָרזאָגער, אַזױ צו זאָגן: װאָס זאָלן מיר טאָן מיט דעם אָרון פֿון ה׳? מאַכט אונדז װיסן מיט װאָס מיר זאָלן אים אָפּשיקן צו זײַן אָרט. edit | 1SA 6:2 hoben di Pelishtim gerufen di prister un di vorzoger, azoi tsu zogen: vos zolen mir ton mit dem orn fun Hashem? macht undz visen mit vos mir zolen im opshiken tsu zain ort. | 1SA 6:2 And the Pelishtim (Philistines) called for the kohanim and the kosemim (sorcerers) , saying, What shall we do with the Aron Hashem ? Tell us wherewith we shall send it to its makom (place) . |
1SA 6:3 האָבן זײ געזאָגט: אַז איר שיקט אָפּ דעם אָרון פֿון דעם אלוקי יִשׂרָאֵל, זאָלט איר אים נישט אָפּשיקן מיט לײדיקן; נײַערט אָפּצאָלן זאָלט איר אים אָפּצאָלן אַ שולדאָפּפֿער {אָשָׁם}; דענצמאָל װעט איר געהײלט װערן, און אײַך װעט באַװוּסט װערן פֿאַר װאָס זײַן האַנט האָט זיך נישט אָפּגעטאָן פֿון אײַך. edit | 1SA 6:3 hoben zei gezogt: az ir shikt op dem orn fun dem Elochei Yisroel, zolt ir im nisht opshiken mit leidiken; naiert optsolen zolt ir im optsolen a shuldopfer; dentsmol vet ir geheilt veren, un aich vet bavust veren far vos zain hant hot zich nisht opgeton fun aich. | 1SA 6:3 And they said, If ye send away the Aron Elohei Yisroel, send it not away empty; but ye shall surely return to Him an asham (trespass offering) ; then ye shall be healed, and it shall be known to you why His Yad is not removed from you. |
1SA 6:4 האָבן זײ געזאָגט: װאָס זאָל זײַן דאָס שולדאָפּפֿער {אָשָׁם} װאָס מיר זאָלן אים אָפּצאָלן? האָבן זײ געזאָגט: לױט דער צאָל פֿון די פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים, פֿינף גילדערנע בלאָטערן און פֿינף גילדערנע מײַז; װאָרום אײן מגפֿה איז געװען אױף אַלעמען און אױף אײַערע פֿירשטן. edit | 1SA 6:4 hoben zei gezogt: vos zol zain dos shuldopfer vos mir zolen im optsolen? hoben zei gezogt: loit der tsol fun di firshten fun di Pelishtim, finf gilderne bloteren un finf gilderne maiz; vorem ein mageyfe iz geven oif alemen un oif aiere firshten. | 1SA 6:4 Then they said, What shall be the asham (trespass offering) which we shall return to Him? They answered, Five techorim of zahav, and five akhbarim (rats) of zahav, according to the number of rulers of the Pelishtim: for one magefah (plague) was on you all, and on your rulers. |
1SA 6:5 דערום זאָלט איר מאַכן די געשטאַלטן פֿון אײַערע בלאָטערן, און די געשטאַלטן פֿון אײַערע מײַז, װאָס פֿאַרדאַרבן אײַער לאַנד, און איר זאָלט געבן כּבֿוד צום אלוקי יִשׂרָאֵל; אפֿשר װעט ער פֿאַרגרינגערן זײַן האַנט פֿון אײַך, און פֿון אײַערע ג-טער, און פֿון אײַער לאַנד. edit | 1SA 6:5 derum zolt ir machen di geshtalten fun aiere bloteren, un di geshtalten fun aiere maiz, vos fardorben aier land, un ir zolt geben koved tsum Elochei Yisroel; efsher vet er fargringeren zain hant fun aich, un fun aiere g-ter, un fun aier land. | 1SA 6:5 So ye shall make tzalmei techorim (likenesses of tumors) of yours, and tzalmei akhabarim (likenesses of rats) of yours, of that which mar the land; and ye shall give kavod unto Elohei Yisroel; perhaps He will lighten His Yad from off you, and from off eloheichem (your g-ds) , and from off your land. |
1SA 6:6 און נאָך װאָס זאָלט איר האַרט מאַכן אײַער האַרץ, אַזױ װי די מִצרַיִם און פַּרעה האָבן געמאַכט זײער האַרץ? פֿאַר װאָר, אַז ער האָט זיך אָנגעטאָן אָן זײ, האָבן זײ זײ אַװעקגעלאָזן, און זײ זײַנען אַװעקגעגאַנגען. edit | 1SA 6:6 un noch vos zolt ir hart machen aier harts, azoi vi di Mitsrayim un Pharaoh hoben gemacht zeyer harts? far vor, az er hot zich ongeton on zei, hoben zei zei avekgelozen, un zei zainen avekgegangen. | 1SA 6:6 Now then why do ye harden levavchem, as the Mitzrayim and Pharaoh hardened their hearts? When He had wrought wonderfully among them, did they not send them away, so that they departed? |
1SA 6:7 און אַצונד, נעמט און מאַכט אַ נײַעם װאָגן, און צװײ געקעלבטע קי, װאָס אױף זײ איז נישט אַרױף אַ יאָך; און איר זאָלט אײַנשפּאַנען די קי אין דעם װאָגן, און אומקערן זײערע קעלבער פֿון הינטער זײ אַהײם. edit | 1SA 6:7 un atsund, nemt un macht a naiem vagen, un tsvei gekelbte ki, vos oif zei iz nisht aroifblikendik a yoch; un ir zolt ainshpanen di ki in dem vagen, un umkeren zeyere kelber fun hinter zei aheim. | 1SA 6:7 Now therefore make an agalah chadashah (new cart, wagon) , and take two milch cows, on which there hath come no ol (yoke) , and hitch the cows to the agalah, and take their calves home, away from them; |
1SA 6:8 און איר זאָלט נעמען דעם אָרון פֿון ה׳, און אים אַרױפֿלײגן אױפֿן װאָגן, און די גילדערנע זאַכן װאָס איר צאָלט אים אָפּ פֿאַר אַ שולדאָפּפֿער {אָשָׁם}, זאָלט איר אַרײַנטאָן אין אַ קאַסטן אים בײַן זײַט; און איר זאָלט אים אַװעקלאָזן ער זאָל גײן. edit | 1SA 6:8 un ir zolt nemen dem orn fun Hashem, un im aroifleigen oifen vagen, un di gilderne zachen vos ir tsolt im op far a shuldopfer, zolt ir arainton in a kasten im bein zait; un ir zolt im aveklozen er zol gein. | 1SA 6:8 And take the Aron Hashem , and lay it upon the agalah; and put the kelei hazahav, which ye send back to Him for an asham (trespass offering) , in a box by the side thereof; and send it away, that it may go. |
1SA 6:9 װעט איר זען, אױב מיט דעם װעג פֿון זײַן געמאַרק װעט ער אַרױפֿגײן, קײן בֵית-שֶמֶש, האָט ער אונדז געטאָן דאָס דאָזיקע גרױסע בײז, און אױב נישט, װעלן מיר װיסן אַז נישט זײַן האַנט האָט אונדז געטראָפֿן; דאָס איז אונדז אַ סיבה געשען. edit | 1SA 6:9 vet ir zen, oib mit dem veg fun zain gemark vet er aroifgein, kein Beit-Shemesh, hot er undz geton dos dozike groise beiz, un oib nisht, velen mir visen az nisht zain hant hot undz getrofen; dos iz undz a sibe geshen. | 1SA 6:9 And see: if it goeth up by the derech of its own territory toward Beit-Shemesh, then He hath done us this ra'ah hagedolah (great disaster) ; but if not, then we shall know that it is not His Yad that struck us; the evil came upon us mikreh (by chance, by accident) . |
1SA 6:10 האָבן די מענטשן אַזױ געטאָן; און זײ האָבן גענומען צװײ געקעלבטע קי, און זײ אײַנגעשפּאַנט אין אַ װאָגן און זײערע קעלבער האָבן זײ פֿאַרשפּאַרט אין דער הײם. edit | 1SA 6:10 hoben di mentshen azoi geton; un zei hoben genumen tsvei gekelbte ki, un zei aingeshpant in a vagen un zeyere kelber hoben zei farshpart in der heim. | 1SA 6:10 And the anashim did so; and took two milch cows, and hitched them to the agalah, and penned up their calves babayit; |
1SA 6:11 און זײ האָבן אַרױפֿגעטאָן אױפֿן װאָגן דעם אָרון פֿון ה׳, און דעם קאַסטן מיט די גילדערנע מײַז און די געשטאַלטן פֿון זײערע בלאָטערן. edit | 1SA 6:11 un zei hoben aroifgeton oifen vagen dem orn fun Hashem, un dem kasten mit di gilderne maiz un di geshtalten fun zeyere bloteren. | 1SA 6:11 And they laid the Aron Hashem upon the agalah, and the box with the akhbarim of zahav and the tzalmei techorim (likenesses of tumors) of theirs. |
1SA 6:12 און די קי האָבן זיך פֿאַרנומען גלײַך מיטן װעג, אױפֿן װעג פֿון בֵית-שֶמֶש; אױף אײן שליאַך זײַנען זײ געגאַנגען, געגאַנגען און געמרוקעט, און זײ האָבן זיך נישט אָפּגעקערט רעכטס אָדער לינקס. און די פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים זײַנען געגאַנגען הינטער זײ ביז דעם געמאַרק פֿון בֵית-שֶמֶש. edit | 1SA 6:12 un di ki hoben zich farnumen glaich miten veg, oifen veg fun Beit-Shemesh; oif ein shliach zainen zei gegangen, gegangen un gemruket, un zei hoben zich nisht opgekert rechts oder links. un di firshten fun di Pelishtim zainen gegangen hinter zei biz dem gemark fun Beit-Shemesh. | 1SA 6:12 And the cows took the straight derech to the derech Beit-Shemesh, and went along the path, lowing as they went, and turned not aside to the yamin or to the semol; and the rulers of the Pelishtim went after them as far as the border of Beit-Shemesh. |
1SA 6:13 און די בֵית-שֶמֶשער האָבן געשניטן דעם שניט פֿון װײץ און טאָל, און זײ האָבן אױפֿגעהױבן זײערע אױגן, און האָבן דערזען דעם אָרון, און האָבן זיך דערפֿרײט אים צו זען. edit | 1SA 6:13 un di Beit-Shemesher hoben geshniten dem shnit fun veits un tal, un zei hoben oifgehoiben zeyere oigen, un hoben derzen dem orn, un hoben zich derfreit im tsu zen. | 1SA 6:13 And they of Beit-Shemesh were kotzerim (harvesting) their ketzir chittim (wheat harvest) in the valley; and they lifted up their eyes, and saw the Aron, and they rejoiced to see it. |
1SA 6:14 און דער װאָגן איז צוגעקומען צו דעם פֿעלד פֿון יְהוֹשועַ דעם בֵית-שֶמֶשער, און האָט זיך דאָרטן אָפּגעשטעלט. און דאָרטן איז געװען אַ גרױסער שטײן, האָבן זײ צעהאַקט דאָס האָלץ פֿון װאָגן, און די קי האָבן זײ אױפֿגעבראַכט אַ בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה} צו ה׳. edit | 1SA 6:14 un der vagen iz tsugekumen tsu dem feld fun Yehoshua dem Beit-Shemesher, un hot zich dorten opgeshtelt. un dorten iz geven a groiser shtein, hoben zei tsehakt dos holts fun vagen, un di ki hoben zei oifgebracht a brandopfer tsu Hashem. | 1SA 6:14 And the agalah came into the sadeh of Yehoshua, a man of Beit-Shemesh, and stopped there, where there was an even gedolah (a large rock) ; and they chopped up the wood of the agalah, and offered the cows as an olah (burnt offering) unto Hashem . |
1SA 6:15 און די לוִיִים האָבן אַראָפּגענומען דעם אָרון פֿון ה׳ און דעם קאַסטן װאָס מיט אים, װאָס דרינען זײַנען געװען די גילדערנע זאַכן, און אַרױפֿגעטאָן אױף דעם גרױסן שטײן. און די מענטשן פֿון בֵית-שֶמֶש האָבן אױפֿגעבראַכט בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה} און געשלאַכט שלאַכטאָפּפֿער אין יענעם טאָג צו ה׳. edit | 1SA 6:15 un di Leviim hoben aropgenumen dem orn fun Hashem un dem kasten vos mit im, vos drinen zainen geven di gilderne zachen, un aroifgeton oif dem groisen shtein. un di mentshen fun Beit-Shemesh hoben oifgebracht brandopfer un geshlacht shlachtopfer in yenem tog tsu Hashem. | 1SA 6:15 And the Levi'im took down the Aron Hashem , and the box that was with it, wherein were the kelei zahav, and put them on the even hagedolah (large rock) ; and the anashim of Beit-Shemesh offered olot (burnt offerings) and sacrificed zevakhim (sacrifices) on that day unto Hashem . |
1SA 6:16 און די פֿינף פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים האָבן דאָס געזען, און זײ האָבן זיך אומגעקערט קײן עֶקרוֹן אין דעם אײגענעם טאָג. edit | 1SA 6:16 un di finf firshten fun di Pelishtim hoben dos gezen, un zei hoben zich umgekert kein Ekron in dem eigenem tog. | 1SA 6:16 And when the five rulers of the Pelishtim saw it, they returned to Ekron on that same day. |
1SA 6:17 און דאָס זײַנען די גילדערנע בלאָטערן װאָס די פּלִשתּים האָבן אָפּגעצאָלט אַ שולדאָפּפֿער {אָשָׁם} צו ה׳: פֿאַר אַשדוֹד אײנער, פֿאַר עַזָה אײנער, פֿאַר אַשקלוֹן אײנער, פֿאַר גַת אײנער, פֿאַר עֶקרוֹן אײנער. edit | 1SA 6:17 un dos zainen di gilderne bloteren vos di Pelishtim hoben opgetsolt a shuldopfer tsu Hashem: far Ashdod einer, far Azah einer, far Ashkelon einer, far Gat einer, far Ekron einer. | 1SA 6:17 And these are the techorim (tumors) of zahav which the Pelishtim (Philistines) returned for an asham (trespass offering) unto Hashem ; for Ashdod one, for Azah (Gaza) one, for Ashkelon one, for Gat one, for Ekron one; |
1SA 6:18 און די גילדערנע מײַז זײַנען געװען די צאָל פֿון אַלע שטעט פֿון די פּלִשתּים אונטער די פֿינף פֿירשטן, פֿון אַ פֿעסטונגשטאָט און ביז אַן אָפֿענעם דאָרף, און ביז דעם גרױסן שטײן, װאָס זײ האָבן אױף אים אַרױפֿגעלײגט דעם אָרון פֿון ה׳; ער איז ביז אױף הײַנטיקן טאָג אין דעם פֿעלד פֿון יְהוֹשועַ דעם בֵית-שֶמֶשער. edit | 1SA 6:18 un di gilderne maiz zainen geven di tsol fun ale shtet fun di Pelishtim unter di finf firshten, fun a festungshtot un biz an ofenem darf, un biz dem groisen shtein, vos zei hoben oif im aroifgeleigt dem orn fun Hashem; er iz biz oif haintiken tog in dem feld fun Yehoshua dem Beit-Shemesher. | 1SA 6:18 And the akhbarim of zahav, according to the mispar of all the towns of the Pelishtim (Philistines) belonging to the five rulers, both of fortified cities and of country villages, even unto Avel HaGedolah, whereon they set down the Aron Hashem ; it [the even hagedolah] remaineth unto this day in the sadeh of Yehoshua, the man of Beit-Shemesh. |
1SA 6:19 און ער האָט געשלאָגן צװישן די מענטשן פֿון בֵית-שֶמֶש, װײַל זײ האָבן געקוקט אױף דעם אָרון פֿון ה׳, און ער האָט געשלאָגן צװישן דעם פֿאָלק זיבעציק מאַן און פֿופֿציק טױזנט מאַן. און דאָס פֿאָלק האָט געטרױערט װאָס ה׳ האָט געשלאָגן צװישן דעם פֿאָלק אַ גרױסן שלאַק. edit | 1SA 6:19 un er hot geshlogen tsvishen di mentshen fun Beit-Shemesh, vail zei hoben gekukt oif dem orn fun Hashem, un er hot geshlogen tsvishen dem folk zibetsik man un fuftsik toiznt man. un dos folk hot getroiert vos Hashem hot geshlogen tsvishen dem folk a groisen shlak. | 1SA 6:19 And He struck down the anashim of Beit-Shemesh, because they had looked into the Aron Hashem , even He struck down of HaAm shivim ish; and HaAm mourned, because Hashem had struck down many of HaAm with a makkah gedolah (a great stroke, blow) . |
1SA 6:20 און די מענטשן פֿון בֵית-שֶמֶש האָבן געזאָגט: װער קען באַשטײן פֿאַר ה׳ דעם דאָזיקן הײליקן אלֹקים? און צו װעמען זאָל ער אַרױפֿגײן פֿון אונדז? edit | 1SA 6:20 un di mentshen fun Beit-Shemesh hoben gezogt: ver ken bashtein far Hashem dem doziken heiliken Elokim? un tsu vemen zol er aroifgein fun undz? | 1SA 6:20 And the anashim of Beit-Shemesh said, Who is able to stand before Hashem HaElohim HaKadosh Hazeh ( Hashem this holy G-d) ? And to whom shall He go up from us? |
1SA 6:21 האָבן זײ געשיקט שלוחים צו די באַװױנער פֿון קִריַת-יְעָרים, אַזױ צו זאָגן: די פּלִשתּים האָבן אומגעקערט דעם אָרון פֿון ה׳. נידערט אַראָפּ, נעמט אים אַרױף צו אײַך. edit | 1SA 6:21 hoben zei geshikt shluchim tsu di bavoiner fun Keriyot-iaeorim, azoi tsu zogen: di Pelishtim hoben umgekert dem orn fun Hashem. nidert arop, nemt im aroifblikendik tsu aich. | 1SA 6:21 And they sent malachim to the inhabitants of Kiryat-Ye'arim saying, The Pelishtim (Philistines) have returned the Aron Hashem ; come ye down, and take it up to you. |
1SA 7:1 און די מענטשן פֿון קִריַת-יְעָרים זײַנען געקומען, און האָבן אַרױפֿגעבראַכט דעם אָרון פֿון ה׳, און אים געבראַכט אין הױז פֿון אַבֿינָדָבֿן אױפֿן בערגל; און אֶלעָזָר זײַן זון האָבן זײ געהײליקט צו היטן דעם אָרון פֿון ה׳. edit | 1SA 7:1 un di mentshen fun Keriyot-iaeorim zainen gekumen, un hoben aroifgebracht dem orn fun Hashem, un im gebracht in hoiz fun Avinadaven oifen bergel; un Elazar zain zun hoben zei geheilikt tsu hiten dem orn fun Hashem. | 1SA 7:1 And the anshei Kiryat-Ye'arim came, and took up the Aron Hashem , and brought it into the bais Avinadav on the givah (hill) , and set apart as kodesh El'azar bno to be shomer over the Aron Hashem . |
1SA 7:2 און עס איז געװען: פֿון זינט דעם טאָג װאָס דער אָרון איז פֿאַרבליבן אין קִריַת-יְעָרים האָבן זיך געמערט די טעג. און עס זײַנען געװאָרן צװאַנציק יאָר; און דאָס גאַנצע הױז פֿון יִשׂרָאֵל האָט געבענקט נאָך ה׳. edit | 1SA 7:2 un es iz geven: fun zint dem tog vos der orn iz farbliben in Keriyot-iaeorim hoben zich gemert di teg. un es zainen gevoren tsvantsik yor; un dos gantse hoiz fun Yisroel hot gebenkt noch Hashem. | 1SA 7:2 And it came to pass, while the Aron abode in Kiryat-Ye'arim, that the time was long; for it was esrim shanah; and kol Bais Yisroel mourned after Hashem . |
1SA 7:3 און שמוּאֵל האָט געזאָגט צום גאַנצן הױז פֿון יִשׂרָאֵל, אַזױ צו זאָגן: אױב מיט אײַער גאַנצן האַרצן קערט איר אײַך אום צו ה׳, טוט אָפּ די פֿרעמדע ג-טער פֿון צװישן אײַך, און די עַשְׁתֹּרות, און ברײט אָן אײַער האַרץ צו ה׳, און דינט אים אַלײן, און ער װעט אײַך מציל זײַן פֿון דער האַנט פֿון די פּלִשתּים. edit | 1SA 7:3 un Shmuel hot gezogt tsum gantsen hoiz fun Yisroel, azoi tsu zogen: oib mit aier gantsen hartsen kert ir aich um tsu Hashem, tut op di fremde g-ter fun tsvishen aich, un di eashaׁtֹּrut, un breit on aier harts tsu Hashem, un dint im alein, un er vet aich matsl zain fun der hant fun di Pelishtim. | 1SA 7:3 And Shmuel spoke unto kol Bais Yisroel, saying, If ye do return unto Hashem with all your hearts, put away the elohei hanekhar and Ashtarot from among you, commit your hearts unto Hashem , serve Him only; and He will deliver you out of the yad Pelishtim. |
1SA 7:4 האָבן די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל אָפּגעטאָן די בַעַל-געטער און די עַשְׁתֹּרות, און זײ האָבן געדינט ה׳ אַלײן. edit | 1SA 7:4 hoben di kinder fun Yisroel opgeton di Baal-geter un di eashaׁtֹּrut, un zei hoben gedint Hashem alein. | 1SA 7:4 Then the Bnei Yisroel did put away Ba'alim and Ashtarot, and served Hashem only. |
1SA 7:5 און שמוּאֵל האָט געזאָגט: זאַמלט אײַן גאַנץ יִשׂרָאֵל קײן מִצפָּה, און איך װעל מתפּלל זײַן פֿאַר אײַך צו ה׳. edit | 1SA 7:5 un Shmuel hot gezogt: zamlt ain gants Yisroel kein Mitspah, un ich vel mispalel zain far aich tsu Hashem. | 1SA 7:5 And Shmuel said, Gather kol Yisroel to Mitzpah, and I will make intercessory prayer and daven for you unto Hashem . |
1SA 7:6 האָבן זײ זיך אײַנגעזאַמלט קײן מִצפָּה, און זײ האָבן געשעפּט װאַסער און אױסגעגאָסן פֿאַר ה׳, און זײ האָבן געפֿאַסט אין יענעם טאָג, און געזאָגט דאָרטן: מיר האָבן געזינדיקט צו ה׳. און שמוּאֵל האָט געמשפּט די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל אין מִצפָּה. edit | 1SA 7:6 hoben zei zich aingezamlt kein Mitspah, un zei hoben geshept vaser un oisgegosen far Hashem, un zei hoben gefast in yenem tog, un gezogt dorten: mir hoben gezindikt tsu Hashem. un Shmuel hot gemishpet di kinder fun Yisroel in Mitspah. | 1SA 7:6 And they gathered together at Mitzpah, and drew mayim, and poured it out before Hashem , and did a tzom on that day, and said there, We have sinned against Hashem . And Shmuel judged the Bnei Yisroel at Mitzpah. |
1SA 7:7 און די פּלִשתּים האָבן געהערט, אַז די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן זיך אײַנגעזאַמלט קײן מִצפָּה, און די פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען קעגן יִשׂרָאֵל. און די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן דערהערט, און האָבן מורא געהאַט פֿאַר די פּלִשתּים. edit | 1SA 7:7 un di Pelishtim hoben gehert, az di kinder fun Yisroel hoben zich aingezamlt kein Mitspah, un di firshten fun di Pelishtim zainen aroifgegangen kegen Yisroel. un di kinder fun Yisroel hoben derhert, un hoben moire gehat far di Pelishtim. | 1SA 7:7 And when the Pelishtim heard that the Bnei Yisroel were gathered together at Mitzpah, the rulers of the Pelishtim went up against Yisroel. And when the Bnei Yisroel heard it, they were afraid of the Pelishtim. |
1SA 7:8 און די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן געזאָגט צו שמוּאֵלן: זאָלסט נישט אױפֿהערן שרײַען פֿון אונדזערט װעגן צו ה׳ אלוקינו, ער זאָל אונדז העלפֿן פֿון דער האַנט פֿון די פּלִשתּים. edit | 1SA 7:8 un di kinder fun Yisroel hoben gezogt tsu Shmuelen: zolst nisht oifheren shraien fun undzert vegen tsu Hashem Elokeinu, er zol undz helfen fun der hant fun di Pelishtim. | 1SA 7:8 And the Bnei Yisroel said to Shmuel, Cease not to cry out unto Hashem Eloheinu for us, that He will save us out of the yad Pelishtim. |
1SA 7:9 האָט שמוּאֵל גענומען אַ מילכלעמעלע, און האָט עס אױפֿגעבראַכט אין גאַנצן אַ בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה} צו ה׳. און שמוּאֵל האָט געשריִען צו ה׳ פֿאַר יִשׂרָאֵל, און ה׳ האָט אים געענטפֿערט. edit | 1SA 7:9 hot Shmuel genumen a milchlemele, un hot es oifgebracht in gantsen a brandopfer tsu Hashem. un Shmuel hot geshrien tsu Hashem far Yisroel, un Hashem hot im geentfert. | 1SA 7:9 And Shmuel took a suckling lamb, and offered him for an olah unto Hashem ; and Shmuel cried out unto Hashem on behalf of Yisroel; and Hashem answered him. |
1SA 7:10 און עס איז געװען, װי שמוּאֵל ברענגט אױף דאָס בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה}, אַזױ האָבן די פּלִשתּים גענענט אױף מלחמה אַקעגן יִשׂרָאֵל; אָבער ה׳ האָט געדונערט מיט גרױס געפּילדער אין יענעם טאָג אױף די פּלִשתּים, און ער האָט זײ פֿאַרטומלט, און זײ זײַנען געשלאָגן געװאָרן פֿאַר יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 7:10 un es iz geven, vi Shmuel brengt oif dos brandopfer, azoi hoben di Pelishtim genent oif milchome akegen Yisroel; ober Hashem hot gedunert mit grois gepilder in yenem tog oif di Pelishtim, un er hot zei fartumlt, un zei zainen geshlogen gevoren far Yisroel. | 1SA 7:10 And as Shmuel was offering up the olah, the Pelishtim drew near to battle against Yisroel; but Hashem thundered with a kol gadol on that day upon the Pelishtim, and threw them into confusion and panic; and they were struck down before Yisroel. |
1SA 7:11 און די מענער פֿון יִשׂרָאֵל זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון מִצפָּה, און האָבן נאָכגעיאָגט די פּלִשתּים, און זײ געשלאָגן ביז אונטער בֵית-כָּר. edit | 1SA 7:11 un di mener fun Yisroel zainen aroisgegangen fun Mitspah, un hoben nochgeiogt di Pelishtim, un zei geshlogen biz unter Beit-Kar. | 1SA 7:11 And the Anshei Yisroel went from Mitzpah, and pursued the Pelishtim, and struck them down, until they came to below Beit-Kar. |
1SA 7:12 און שמוּאֵל האָט גענומען אַ שטײן, און האָט אים אױפֿגעשטעלט צװישן מִצפָּה און צװישן שֵן, און האָט גערופֿן זײַן נאָמען אֶבֿן-עֶזֶר, װאָרום ער האָט געזאָגט: ביז דאַנען האָט אונדז ה׳ געהאָלפֿן. edit | 1SA 7:12 un Shmuel hot genumen a shtein, un hot im oifgeshtelt tsvishen Mitspah un tsvishen Shen, un hot gerufen zain nomen Even-Ezer, vorem er hot gezogt: biz danen hot undz Hashem geholfen. | 1SA 7:12 Then Shmuel took one even (stone) , and set it up between Mitzpah and Shen, and called the shem of it Even-Ezer, saying, Hitherto hath Hashem helped us. |
1SA 7:13 און די פּלִשתּים זײַנען אונטערטעניק געװאָרן, און זײ זײַנען מער נישט געקומען אין דעם גבֿול פֿון יִשׂרָאֵל. און די האַנט פֿון ה׳ איז געװען אױף די פּלִשתּים אַלע טעג פֿון שמוּאֵלן. edit | 1SA 7:13 un di Pelishtim zainen untertenik gevoren, un zei zainen mer nisht gekumen in dem gevul fun Yisroel. un di hant fun Hashem iz geven oif di Pelishtim ale teg fun Shmuelen. | 1SA 7:13 So the Pelishtim were subdued, and they came no more into the territory of Yisroel; and the yad Hashem was against the Pelishtim all the days of Shmuel. |
1SA 7:14 און די שטעט װאָס די פּלִשתּים האָבן געהאַט צוגענומען פֿון יִשׂרָאֵל, האָבן זיך אומגעקערט צו יִשׂרָאֵל, פֿון עֶקרוֹן און ביז גַת און זײער געמאַרק האָט יִשׂרָאֵל מציל געװען פֿון דער האַנט פֿון די פּלִשתּים. און עס איז געװען שלום צװישן יִשׂרָאֵל און צװישן דעם אֶמוֹרי. edit | 1SA 7:14 un di shtet vos di Pelishtim hoben gehat tsugenumen fun Yisroel, hoben zich umgekert tsu Yisroel, fun Ekron un biz Gat un zeyer gemark hot Yisroel matsl geven fun der hant fun di Pelishtim. un es iz geven sholem tsvishen Yisroel un tsvishen dem Imri. | 1SA 7:14 And the towns which the Pelishtim had captured from Yisroel were restored to Yisroel, from Ekron even unto Gat; and the territory thereof did Yisroel deliver out of the yad Pelishtim. And there was shalom between Yisroel and HaEmori (the Amorites) . |
1SA 7:15 און שמוּאֵל האָט געמשפּט יִשׂרָאֵל אַלע טעג פֿון זײַן לעבן. edit | 1SA 7:15 un Shmuel hot gemishpet Yisroel ale teg fun zain leben. | 1SA 7:15 And Shmuel judged Yisroel all the days of his life. |
1SA 7:16 און ער פֿלעגט גײן יאָר אײַן יאָר אױס און אַרומגײן קײן בֵית-אֵל, און גִלגָל, און מִצפָּה, און משפּטן יִשׂרָאֵל אין אַלע די דאָזיקע ערטער. edit | 1SA 7:16 un er flegt gein yor ain yor ois un arumgein kein Beit-El, un Gilgal, un Mitspah, un mishpeten Yisroel in ale di dozike erter. | 1SA 7:16 And he went from shanah b'shanah in circuit to Beit-El, and Gilgal, and Mitzpah, and judged Yisroel in all those places. |
1SA 7:17 און זײַן צוריקקער פֿלעגט זײַן קײן רָמָה, װאָרום דאָרטן איז געװען זײַן הױז, און דאָרטן האָט ער געמשפּט יִשׂרָאֵל; און ער האָט דאָרטן געבױט אַ מזבח צו ה׳. edit | 1SA 7:17 un zain tsurikker flegt zain kein Ramah, vorem dorten iz geven zain hoiz, un dorten hot er gemishpet Yisroel; un er hot dorten geboit a mizbeyech tsu Hashem. | 1SA 7:17 And his teshuvah (return) was to Ramah; for there was his bais; and there he judged Yisroel; and there he built a Mizbe'ach unto Hashem . |
1SA 8:1 און עס איז געװען, אַז שמוּאֵל איז אַלט געװאָרן, האָט ער געמאַכט זײַנע זין שוֹפֿטִים אױף יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 8:1 un es iz geven, az Shmuel iz alt gevoren, hot er gemacht zaine zin Shofetim oif Yisroel. | 1SA 8:1 And it came to pass, when Shmuel was old, that he made his banim shofetim over Yisroel. |
1SA 8:2 און דער נאָמען פֿון זײַן ערשטגעבױרענעם זון איז געװען יוֹאֵל, און דער נאָמען פֿון דעם צװײטן פֿון אים אַבֿיָה; זײ זײַנען געװען שוֹפֿטִים אין באֵר-שֶבַֿע. edit | 1SA 8:2 un der nomen fun zain ershtgeboirenem zun iz geven Yoel, un der nomen fun dem tsveiten fun im Aviyah; zei zainen geven Shofetim in Beer-Sheva. | 1SA 8:2 Now the shem of his ben habechor was Yoel; and the shem of his mishneh (second) , Aviyah; they were shofetim at Be'er-Sheva. |
1SA 8:3 און זײַנע זין זײַנען נישט געגאַנגען אין זײַנע װעגן, און זײ האָבן זיך אָפּגענײגט נאָך געװין, און האָבן גענומען שוחד, און פֿאַרדרײט דעם משפּט. edit | 1SA 8:3 un zaine zin zainen nisht gegangen in zaine vegen, un zei hoben zich opgeneigt noch gevin, un hoben genumen shochad, un fardreit dem mishpot. | 1SA 8:3 And his banim walked not in his drakhim, but turned aside after betza (dishonest gain) , and took shochad (bribe[s]) , and perverted mishpat (justice) . |
1SA 8:4 האָבן זיך אײַנגעזאַמלט אַלע עלטסטער פֿון יִשׂרָאֵל, און זײ זײַנען געקומען צו שמוּאֵלן קײן רָמָה, edit | 1SA 8:4 hoben zich aingezamlt ale eltster fun Yisroel, un zei zainen gekumen tsu Shmuelen kein Ramah, | 1SA 8:4 Then kol Ziknei Yisroel gathered themselves together, and came to Shmuel unto Ramah, |
1SA 8:5 און האָבן צו אים געזאָגט: זע, דו ביסט אַלט, און דײַנע זין גײען נישט אין דײַנע װעגן. אַצונד מאַך אונדז אַ מלך צו משפּטן אַזױ װי אַלע פֿעלקער. edit | 1SA 8:5 un hoben tsu im gezogt: ze, du bist alt, un daine zin geyen nisht in daine vegen. atsund mach undz a melech tsu mishpeten azoi vi ale felker. | 1SA 8:5 And said unto him, Hinei, thou art old, and thy banim walk not in thy drakhim; now appoint for us a Melech to judge us like kol HaGoyim. |
1SA 8:6 און די זאַך איז געװען שלעכט אין די אױגן פֿון שמוּאֵלן, אַז זײ האָבן געזאָגט: גיב אונדז אַ מלך אונדז צו משפּטן. און שמוּאֵל האָט מתפּלל געװען צו ה׳. edit | 1SA 8:6 un di zach iz geven shlecht in di oigen fun Shmuelen, az zei hoben gezogt: gib undz a melech undz tsu mishpeten. un Shmuel hot mispalel geven tsu Hashem. | 1SA 8:6 But the thing was displeasing in the eyes of Shmuel, when they said, Give us a Melech to judge us. And Shmuel davened unto Hashem . |
1SA 8:7 האָט ה׳ געזאָגט צו שמוּאֵלן: הער צו דעם קֹול פֿון דעם פֿאָלק אין אַלץ װאָס זײ זאָגן צו דיר; װאָרום נישט דיך האָבן זײ פֿאַראַכט, נאָר מיך האָבן זײ פֿאַראַכט פֿון צו קיניגן איבער זײ. edit | 1SA 8:7 hot Hashem gezogt tsu Shmuelen: her tsu dem kol fun dem folk in alts vos zei zogen tsu dir; vorem nisht dich hoben zei faracht, nor mich hoben zei faracht fun tsu kinigen iber zei. | 1SA 8:7 And Hashem said unto Shmuel, Shema unto the voice of HaAm in all that they say unto thee; for they have not rejected thee, but they have rejected Me, that I should not reign as Melech over them. |
1SA 8:8 אַזױ װי אַלע זײערע טוּונגען װאָס זײ האָבן געטאָן פֿון דעם טאָג װאָס איך האָב זײ אױפֿגעבראַכט פֿון מִצרַיִם און ביז הײַנטיקן טאָג, װאָס זײ האָבן מיך פֿאַרלאָזן און געדינט פֿרעמדע ג-טער, אַזױ טוען זײ אױך צו דיר. edit | 1SA 8:8 azoi vi ale zeyere tuungen vos zei hoben geton fun dem tog vos ich hob zei oifgebracht fun Mitsrayim un biz haintiken tog, vos zei hoben mich farlozen un gedint fremde g-ter, azoi tuen zei oich tsu dir. | 1SA 8:8 According to all the ma'asim which they have done since the day that I brought them up out of Mitzrayim even unto this day, wherewith they have forsaken Me, and served elohim acherim, so do they also unto thee. |
1SA 8:9 און אַצונד, הער צו זײער קֹול, נאָר װאָרענען זאָלסטו זײ װאָרענען, און זײ דערצײלן דעם שטײגער פֿון דעם מלך װאָס װעט קיניגן איבער זײ. edit | 1SA 8:9 un atsund, her tsu zeyer kol, nor vorenen zolstu zei vorenen, un zei dertseilen dem shteiger fun dem melech vos vet kinigen iber zei. | 1SA 8:9 Now therefore pay heed unto their voice; howbeit yet protest solemnly unto them, and show them the mishpat hamelech (customary ways of the king, kingly perogative) that shall reign over them. |
1SA 8:10 האָט שמוּאֵל געזאָגט אַלע װערטער פֿון ה׳ צו דעם פֿאָלק װאָס האָט פֿאַרלאַנגט פֿון אים אַ מלך. edit | 1SA 8:10 hot Shmuel gezogt ale verter fun Hashem tsu dem folk vos hot farlangt fun im a melech. | 1SA 8:10 And Shmuel told all the Divrei Hashem unto the people that asked of him a Melech. |
1SA 8:11 און ער האָט געזאָגט: דאָס װעט זײַן דער שטײגער פֿון דעם מלך װאָס װעט קיניגן איבער אײַך: אײַערע זין װעט ער צונעמען און װעט זײ פֿאַרטאָן פֿאַר זיך בײַ זײַן רײַטװאָגן, און בײַ זײַנע פֿערד, און זײ װעלן לױפֿן פֿאַר זײַן רײַטװאָגן. edit | 1SA 8:11 un er hot gezogt: dos vet zain der shteiger fun dem melech vos vet kinigen iber aich: aiere zin vet er tsunemen un vet zei farton far zich bai zain raitvogen, un bai zaine ferd, un zei velen loifen far zain raitvogen. | 1SA 8:11 And he said, This will be the mishpat hamelech that shall reign over you: he will take your banim, and appoint them for himself for his merkavah and his parashim; and some shall run before his merkavah. |
1SA 8:12 און ער װעט זײ זיך מאַכן פֿאַר הױפּטלײַט פֿון טױזנט, און הױפּטלײַט פֿאַר פֿופֿציק, און אױף צו אַקערן זײַן אַקער, און צו שנײַדן זײַן שניט, און צו מאַכן זײַנע כּלי-מלחמה, און די שפּאַנצײַג פֿון זײַנע רײַטװעגן. edit | 1SA 8:12 un er vet zei zich machen far hoiptlait fun toiznt, un hoiptlait far fuftsik, un oif tsu akeren zain aker, un tsu shnaiden zain shnit, un tsu machen zaine keile-milchome, un di shpantsaig fun zaine raitvegen. | 1SA 8:12 And he will appoint for him sarei elafim, and sarei chamishim and will set them to plow his ground, and to reap his katzir (harvest) , and to make his instruments of war, and his chariot equipment. |
1SA 8:13 און אײַערע טעכטער װעט ער צונעמען פֿאַר בשׂמים-מאַכערינס, און פֿאַר קעכינס, און פֿאַר בעקערינס. edit | 1SA 8:13 un aiere techter vet er tsunemen far b'shomaim-macherins, un far kechins, un far bekerins. | 1SA 8:13 And he will take your banot to be perfumers, and to be tabakhot (cooks) and ofe'ot (bakers) . |
1SA 8:14 און אײַערע בעסטע פֿעלדער און װײַנגערטנער און אײלבערטגערטנער װעט ער צונעמען און אַװעקשענקען צו זײַנע קנעכט. edit | 1SA 8:14 un aiere beste felder un vaingertner un eilbertgertner vet er tsunemen un avekshenken tsu zaine knecht. | 1SA 8:14 And he will take your fields, and your kramim (vineyards) , and your olive groves, even the best of them, and give them to his avadim. |
1SA 8:15 און פֿאַר אײַערע זאָמען און אײַערע װײַנגערטנער װעט ער נעמען מעשׂר, און אַװעקשענקען צו זײַנע הױפֿדינער און צו זײַנע קנעכט. edit | 1SA 8:15 un far aiere zomen un aiere vaingertner vet er nemen maiser, un avekshenken tsu zaine hoifdiner un tsu zaine knecht. | 1SA 8:15 And he will take the tenth of your zera, and of your kramim (vines) , and give to his officers, and to his avadim. |
1SA 8:16 און אײַערע קנעכט און אײַערע דינסטן און אײַערע בעסטע בחורים און אײַערע אײזלען װעט ער צונעמען, און פֿאַרטאָן פֿאַר זײַן אַרבעט. edit | 1SA 8:16 un aiere knecht un aiere dinsten un aiere beste bochurim un aiere eizlen vet er tsunemen, un farton far zain arbet. | 1SA 8:16 And he will take your avadim, and your shifchot, and your finest bochurim, and your donkeys, and put them to his work. |
1SA 8:17 פֿון אײַערע שאָף װעט ער נעמען מעשׂר; און איר װעט זײַן קנעכט בײַ אים. edit | 1SA 8:17 fun aiere shof vet er nemen maiser; un ir vet zain knecht bai im. | 1SA 8:17 He will take the tenth of your tzon; and ye shall be his avadim. |
1SA 8:18 און איר װעט שרײַען אין יענעם טאָג פֿון װעגן אײַער מלך װאָס איר האָט אײַך אױסדערװײלט, און ה׳ װעט אײַך נישט ענטפֿערן אין יענעם טאָג. edit | 1SA 8:18 un ir vet shraien in yenem tog fun vegen aier melech vos ir hot aich oisderveilt, un Hashem vet aich nisht entferen in yenem tog. | 1SA 8:18 And ye shall cry out in that day because of your melech which ye shall have chosen for you; and Hashem will not hear you in that day. |
1SA 8:19 אָבער דאָס פֿאָלק האָט נישט געװאָלט צוהערן צו דעם קֹול פֿון שמוּאֵלן, און זײ האָבן געזאָגט: נײן, נאָר דװקא אַ מלך מוז זײַן איבער אונדז, edit | 1SA 8:19 ober dos folk hot nisht gevolt tsuheren tsu dem kol fun Shmuelen, un zei hoben gezogt: nein, nor devk a melech muz zain iber undz, | 1SA 8:19 Nevertheless the people refused to obey the voice of Shmuel; and they said, No; but we will have a Melech over us; |
1SA 8:20 אַז מיר זאָלן אױך זײַן אַזױ װי אַלע פֿעלקער, און אונדזער מלך זאָל אונדז משפּטן, און אַרױסגײן אונדז פֿאַרױס, און פֿירן אונדזערע מלחמות. edit | 1SA 8:20 az mir zolen oich zain azoi vi ale felker, un undzer melech zol undz mishpeten, un aroisgein undz forois, un firen undzere milchomes. | 1SA 8:20 That we also may be like kol HaGoyim; and that our Melech may judge us, and go out before us, and fight milchamoteinu (our battles) . |
1SA 8:21 און שמוּאֵל האָט געהערט אַלע װערטער פֿון פֿאָלק, און ער האָט זײ דערצײלט אין די אױערן פֿון ה׳. edit | 1SA 8:21 un Shmuel hot gehert ale verter fun folk, un er hot zei dertseilt in di oieren fun Hashem. | 1SA 8:21 And Shmuel heard all the words of the people, and he rehearsed them in the ears of Hashem . |
1SA 8:22 און ה׳ האָט געזאָגט צו שמוּאֵלן: הער צו זײער קֹול, און זאָלסט זײ מאַכן אַ מלך. האָט שמוּאֵל געזאָגט צו די מענער פֿון יִשׂרָאֵל: גײט איטלעכער צו זײַן שטאָט. edit | 1SA 8:22 un Hashem hot gezogt tsu Shmuelen: her tsu zeyer kol, un zolst zei machen a melech. hot Shmuel gezogt tsu di mener fun Yisroel: geit itlecher tsu zain shtot. | 1SA 8:22 And Hashem said to Shmuel, Pay heed unto their voice, and crown them a Melech. And Shmuel said unto the Anshei Yisroel, Go ye back every ish unto his ir (town) . |
1SA 9:1 און עס איז געװען אַ מאַן פֿון בנימין, װאָס זײַן נאָמען איז געװען קיש דער זון פֿון אַבֿיאֵל, דעם זון פֿון צרָור, דעם זון פֿון בכוֹרַת, דעם זון פֿון אַפֿיחַ, דעם זון פֿון אַ מאַן אַ בנימינער, אַ העלדישער גִבור. edit | 1SA 9:1 un es iz geven a man fun Binyamin, vos zain nomen iz geven Kish der zun fun Aviel, dem zun fun Tseror, dem zun fun Bechorat, dem zun fun Aphiach, dem zun fun a man a Binyaminer, a heldisher gibbor. | 1SA 9:1 Now there was an ish of Binyamin, shmo Kish Ben Aviel Ben Tzeror Ben Bechorat Ben Aphiach, an ish of Binyamin, a gibbor chayil (man of valor) . |
1SA 9:2 און ער האָט געהאַט אַ זון, װאָס זײַן נאָמען איז געװען שָאול, יונג און שײן, און קײנער פֿון די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל איז נישט געװען שענער פֿון אים; פֿון זײַן אַקסל און אַרױף איז ער געװען העכער פֿון גאַנצן פֿאָלק. edit | 1SA 9:2 un er hot gehat a zun, vos zain nomen iz geven Shaul, yung un shein, un keiner fun di kinder fun Yisroel iz nisht geven shener fun im; fun zain aksl un aroifblikendik iz er geven hecher fun gantsen folk. | 1SA 9:2 And he had a ben, shmo Sha'ul, a handsome bochur; and there was not among the Bnei Yisroel one more handsome than he; he was head and shoulders taller than kol HaAm. |
1SA 9:3 זײַנען פֿאַרלאָרן געװאָרן די אײזעלינס בײַ קיש דעם פֿאָטער פֿון שָאולן, און קיש האָט געזאָגט צו זײַן זון שָאולן: נעם אַקאָרשט מיט דיר אײנעם פֿון די יונגען, און שטײ אױף, גײ זוך די אײזעלינס. edit | 1SA 9:3 zainen farloren gevoren di eizelins bai Kish dem foter fun Shaulen, un Kish hot gezogt tsu zain zun Shaulen: nem akorsht mit dir einem fun di yungen, un shtei oif, gei zuch di eizelins. | 1SA 9:3 And the donkeys of Kish Avi Sha'ul were lost. And Kish said to Sha'ul bno, Take now one of the ne'arim with thee, and arise, go look for the donkeys. |
1SA 9:4 איז ער דורכגעגאַנגען דורכן געבערג פֿון אפֿרים און איז דורכגעגאַנגען דורך לאַנד שָלִשָה, און זײ האָבן נישט געפֿונען; און זײ זײַנען דורכגעגאַנגען דורך לאַנד שַעֲלים, און נישטאָ; און ער איז דורכגעגאַנגען דורך לאַנד בנימין, און זײ האָבן נישט געפֿונען. edit | 1SA 9:4 iz er durchgegangen durchen geberg fun Ephrayim un iz durchgegangen durch land Shalishah, un zei hoben nisht gefunen; un zei zainen durchgegangen durch land Shaalim, un nishto; un er iz durchgegangen durch land Binyamin, un zei hoben nisht gefunen. | 1SA 9:4 And he passed through har Ephrayim, and passed through Eretz Shalishah, but they found them not; then they passed through Eretz Sha'alim, and they were not there; and he passed through the territory of Binyamin, but they found them not. |
1SA 9:5 װי זײ זײַנען געקומען אין לאַנד צוף, אַזױ האָט שָאול געזאָגט צו זײַן יונג װאָס מיט אים: קום און לאָמיר זיך אומקערן, װאָרום מײַן פֿאָטער װעט נאָך אױפֿהערן זיך קימערן אום די אײזעלינס, און װעט דאגהן װעגן אונדז. edit | 1SA 9:5 vi zei zainen gekumen in land Tsupe, azoi hot Shaul gezogt tsu zain yung vos mit im: kum un lomir zich umkeren, vorem main foter vet noch oifheren zich kimeren um di eizelins, un vet deghen vegen undz. | 1SA 9:5 And when they were come to Eretz Tzuph, Sha'ul said to his na'ar that was with him, Come, and let us return; lest Avi stop caring for the donkeys, and become concerned for us. |
1SA 9:6 האָט ער צו אים געזאָגט: זע, איך בעט דיך, אַ מאַן פֿון ג-ט איז דאָ אין דער דאָזיקער שטאָט, און דער מאַן איז אָנגעזען; אַלץ װאָס ער רעדט, קומט זיכער אָן. לאָמיר אַצונד גײן אַהין, אפֿשר װעט ער אונדז זאָגן װעגן אונדזער װעג װאָס מיר גײען אױף אים. edit | 1SA 9:6 hot er tsu im gezogt: ze, ich bet dich, a man fun g-t iz do in der doziker shtot, un der man iz ongezen; alts vos er redt, kumt zicher on. lomir atsund gein ahin, efsher vet er undz zogen vegen undzer veg vos mir geyen oif im. | 1SA 9:6 And he said unto him, Hinei now, there is in this town an Ish Elohim, an ish nikhbad (an honorable man) ; all that he saith cometh surely to pass; now let us go there; perhaps he can show us darkeinu (our way) that we should go. |
1SA 9:7 האָט שָאול געזאָגט צו זײַן יונג: אָבער זע, אַז מיר װעלן גײן, װאָס װעלן מיר ברענגען דעם מאַן? װאָרום דאָס ברױט איז אױסגעגאַנגען פֿון אונדזערע כּלים, און אַ מתּנה צו ברענגען דעם מאַן פֿון ג-ט איז נישטאָ; װאָס איז דאָ בײַ אונדז? edit | 1SA 9:7 hot Shaul gezogt tsu zain yung: ober ze, az mir velen gein, vos velen mir brengen dem man? vorem dos broit iz oisgegangen fun undzere keilim, un a matone tsu brengen dem man fun g-t iz nishto; vos iz do bai undz? | 1SA 9:7 Then said Sha'ul to his na'ar, But, hinei, if we go, what shall we bring the Ish? For the lechem is all gone in our vessels, and there is not a teshurah (gift) for the Ish HaElohim: what have we? |
1SA 9:8 האָט דער יונג װידער געענטפֿערט שָאולן און האָט געזאָגט: אָט געפֿינט זיך אין מײַן האַנט אַ פֿערטל שקל זילבער, װעל איך געבן דעם מאַן פֿון ג-ט, און ער װעט אונדז זאָגן אונדזער װעג. edit | 1SA 9:8 hot der yung vider geentfert Shaulen un hot gezogt: ot gefint zich in main hant a fertl shekl zilber, vel ich geben dem man fun g-t, un er vet undz zogen undzer veg. | 1SA 9:8 And the na'ar answered Sha'ul again, and said, Hinei, I have here at hand the fourth part of a shekel of kesef; that will I give to the Ish HaElohim, to tell us darkeinu (our way) . |
1SA 9:9 פֿריִער אין יִשׂרָאֵל, האָט אַ מאַן אַזױ געזאָגט, אַז ער איז געגאַנגען פֿרעגן בײַ אלֹקים: קומט און לאָמיר גײן צום זעער; װאָרום דעם נבֿיא פֿון הײַנט פֿלעגט מען פֿריִער רופֿן זעער. edit | 1SA 9:9 frier in Yisroel, hot a man azoi gezogt, az er iz gegangen fregen bai Elokim: kumt un lomir gein tsum zeer; vorem dem novi fun haint flegt men frier rufen zeer. | 1SA 9:9 Beforetime in Yisroel, when an ish went to inquire of Elohim, thus he spoke, Come, and let us go to the ro'eh (seer) : for he that is now called a navi was beforetime called a ro'eh (seer) . |
1SA 9:10 האָט שָאול געזאָגט צו זײַן יונג: דײַן װאָרט איז גוט; קום לאָמיר גײן. און זײ זײַנען אַװעק צו דער שטאָט װאָס דאָרטן איז געװען דער מאַן פֿון ג-ט. edit | 1SA 9:10 hot Shaul gezogt tsu zain yung: dain vort iz gut; kum lomir gein. un zei zainen avek tsu der shtot vos dorten iz geven der man fun g-t. | 1SA 9:10 Then said Sha'ul to his na'ar, Well said; come, let us go. So they went unto the town where the Ish HaElohim was. |
1SA 9:11 װי זײ גײען אַרױף דעם אַרױפֿגאַנג פֿון שטאָט, אַזױ האָבן זײ אָנגעטראָפֿן מײדלעך װאָס גײען אַרױס שעפּן װאַסער, און זײ האָבן צו זײ געזאָגט: איז דאָ פֿאַראַן דער זעער? edit | 1SA 9:11 vi zei geyen aroifblikendik dem aroifgang fun shtot, azoi hoben zei ongetrofen meidlech vos geyen arois shepen vaser, un zei hoben tsu zei gezogt: iz do faran der zeer? | 1SA 9:11 And as they went up the hill to the town, they found ne'arot (girls) going out to draw mayim, and said unto them, Is the ro'eh here? |
1SA 9:12 האָבן זײ געענטפֿערט און געזאָגט: ער איז דאָ, אָן פֿאַר דיר. אײַל זיך אַצונד, װאָרום הײַנט איז ער געקומען אין שטאָט, װײַל הײַנט איז אַן שלאַכטאָפּפֿער {זֶבַֿח} בײַם פֿאָלק אױף דער בָמָה. edit | 1SA 9:12 hoben zei geentfert un gezogt: er iz do, on far dir. ail zich atsund, vorem haint iz er gekumen in shtot, vail haint iz an shlachtopfer baim folk oif der bomoh. | 1SA 9:12 And they answered them, and said, He is; hinei, he is ahead of you; make haste now, for he came today to the town; for there is a zevach (sacrifice) for HaAm today in the bamah (high place) ; |
1SA 9:13 װי איר קומט אַרײַן אין שטאָט, אַזױ װעט איר אים טרעפֿן, אײדער ער גײט אַרױף אױף דער בָמָה צו עסן; װײַל דאָס פֿאָלק עסט נישט ביז ער קומט, װאָרום ער בענטשט דאָס שלאַכטאָפּפֿער, דערנאָך עסן די גערופֿענע. און אַצונד גײט אַרױף, װאָרום גראָד הײַנט װעט איר אים טרעפֿן. edit | 1SA 9:13 vi ir kumt arain in shtot, azoi vet ir im trefen, eider er geit aroifblikendik oif der bomoh tsu esen; vail dos folk est nisht biz er kumt, vorem er bentsht dos shlachtopfer, dernoch esen di gerufene. un atsund geit aroifblikendik, vorem grod haint vet ir im trefen. | 1SA 9:13 As soon as ye be come into the town, ye shall straightway find him, before he go up to the high place to eat; for HaAm will not eat until he come, because hu yevarech hazevach (he doth bless the sacrifice) ; and afterwards hakeru'im (the ones being invited) eat. Now therefore get you up; for about this time ye shall find him. |
1SA 9:14 זײַנען זײ אַרױפֿגעגאַנגען צו דער שטאָט. זײ קומען אַרײַן אין שטאָט, ערשט שמוּאֵל גײט אַרױס אַקעגן זײ, כּדי אַרױפֿצוגײן אױף דער בָמָה. edit | 1SA 9:14 zainen zei aroifgegangen tsu der shtot. zei kumen arain in shtot, ersht Shmuel geit arois akegen zei, kedei aroiftsugein oif der bomoh. | 1SA 9:14 And they went up into the town; and when they were come into the town, hinei, Shmuel came out toward them as he was going up to the bamah (high place) . |
1SA 9:15 און ה׳ האָט אַנטפּלעקט שמוּאֵלס אױער אײן טאָג פֿאַר שָאולס קומען, אַזױ צו זאָגן: edit | 1SA 9:15 un Hashem hot antplekt Shmuels oier ein tog far Shauls kumen, azoi tsu zogen: | 1SA 9:15 Now Hashem galah (had revealed, unveiled) in the ozen (ear) of Shmuel yom echad before Sha'ul came, saying, |
1SA 9:16 מאָרגן אין דער צײַט װעל איך שיקן צו דיר אַ מאַן פֿון לאַנד בנימין, זאָלסטו אים זאַלבן פֿאַר אַ פֿירשט איבער מײַן פֿאָלק יִשׂרָאֵל, און ער װעט העלפֿן מײַן פֿאָלק פֿון דער האַנט פֿון די פּלִשתּים, װאָרום איך האָב צוגעזען מײַן פֿאָלק, װײַל זײַן געשרײ איז געקומען צו מיר. edit | 1SA 9:16 morgen in der tsait vel ich shiken tsu dir a man fun land Binyamin, zolstu im zalben far a firsht iber main folk Yisroel, un er vet helfen main folk fun der hant fun di Pelishtim, vorem ich hob tsugezen main folk, vail zain geshrei iz gekumen tsu mir. | 1SA 9:16 Makhar (tomorrow) about this time I will send thee an ish out of Eretz Binyamin, and umeshachto (thou shalt anoint him) to be Nagid over My people Yisroel, that he may save My people out of the yad Pelishtim; for I have looked upon My people, because their cry has come unto Me. |
1SA 9:17 און װי שמוּאֵל האָט דערזען שָאולן, אַזױ האָט ה׳ אױסגערופֿן צו אים: אָט איז דער מאַן װאָס איך האָב דיר געזאָגט: דער דאָזיקער װעט הערשן אױף מײַן פֿאָלק. edit | 1SA 9:17 un vi Shmuel hot derzen Shaulen, azoi hot Hashem oisgerufen tsu im: ot iz der man vos ich hob dir gezogt: der doziker vet hershen oif main folk. | 1SA 9:17 And when Shmuel saw Sha'ul, Hashem said unto him, Hinei haIsh whom I spoke to thee of! This same shall rule over My people. |
1SA 9:18 און שָאול האָט גענענט צו שמוּאֵלן אין מיטן טױער, און האָט געזאָגט: זאָג מיר, איך בעט דיך, װוּ איז דאָ דאָס הױז פֿון דעם זעער? edit | 1SA 9:18 un Shaul hot genent tsu Shmuelen in miten toier, un hot gezogt: zog mir, ich bet dich, vu iz do dos hoiz fun dem zeer? | 1SA 9:18 Then Sha'ul drew near to Shmuel in the sha'ar, and said, Tell me, now, where is the Bais HaRo'eh. |
1SA 9:19 האָט שמוּאֵל געענטפֿערט שָאולן און האָט געזאָגט: איך בין דער זעער; גײ אַרױף מיר פֿאַרױס צו דער בָמָה, און איר װעט עסן מיט מיר הײַנט, און אין דער פֿרי װעל איך דיך אַװעקשיקן, און אַלץ װאָס אױף דײַן האַרצן װעל איך דיר זאָגן. edit | 1SA 9:19 hot Shmuel geentfert Shaulen un hot gezogt: ich bin der zeer; gei aroifblikendik mir forois tsu der bomoh, un ir vet esen mit mir haint, un in der peire vel ich dich avekshiken, un alts vos oif dain hartsen vel ich dir zogen. | 1SA 9:19 And Shmuel answered Sha'ul, and said, I am the Ro'eh (seer) : go up before me unto the bamah (high place) ; for ye shall eat with me hayom, and baboker I will let thee go, and will tell thee all that is in thine levav. |
1SA 9:20 און װעגן די אײזעלינס װאָס זײַנען בײַ דיר פֿאַרלאָרן שױן הײַנט דרײַ טעג, אױף זײ זאָלסטו נישט לײגן דײַן האַרץ, װאָרום זײ זײַנען געפֿונען געװאָרן. און פֿאַר װעמען איז אַל דאָס גלוסטיקע פֿון יִשׂרָאֵל , אױב נישט פֿאַר דיר און פֿאַר דעם גאַנצן הױז פֿון דײַן פֿאָטער? edit | 1SA 9:20 un vegen di eizelins vos zainen bai dir farloren shoin haint drai teg, oif zei zolstu nisht leigen dain harts, vorem zei zainen gefunen gevoren. un far vemen iz al dos glustike fun Yisroel , oib nisht far dir un far dem gantsen hoiz fun dain foter? | 1SA 9:20 And as for thine donkeys that were lost hayom sheloshet hayamim (now three days) , set not thy mind on them; for they are found. And on whom is kol chemdat Yisroel (all the Desire of Yisroel) ? Is it not on thee, and on Kol Bais Avicha? |
1SA 9:21 האָט געענטפֿערט שָאול און האָט געזאָגט: בין איך נישט פֿון בנימין, פֿון די קלענסטע שבֿטים פֿון יִשׂרָאֵל, און מײַן משפּחה די מינדסטע פֿון אַלע משפּחות פֿון שבֿט בנימין? און פֿאַר װאָס רעדסטו צו מיר אַזאַ זאַך? edit | 1SA 9:21 hot geentfert Shaul un hot gezogt: bin ich nisht fun Binyamin, fun di klenste shvotim fun Yisroel, un main mishpoche di mindste fun ale mishpoches fun sheyvet Binyamin? un far vos redstu tsu mir aza zach? | 1SA 9:21 And Sha'ul answered and said, Am not I of Binyamin, of the smallest of the Shivtei Yisroel? And my mishpakhat the least of all the mishpekhot of the Shivtei Binyamin? Wherefore then speakest thou so to me? |
1SA 9:22 האָט שמוּאֵל גענומען שָאולן און זײַן יונג, און ער האָט זײ אַרײַנגעבראַכט אין קאַמער, און האָט זײ געגעבן אַן אָרט אױבן אָן פֿון די גערופֿענע, װאָס זײַנען געװען אַרום דרײַסיק מאַן. edit | 1SA 9:22 hot Shmuel genumen Shaulen un zain yung, un er hot zei araingebracht in kamer, un hot zei gegeben an ort oiben on fun di gerufene, vos zainen geven arum draisik man. | 1SA 9:22 And Shmuel took Sha'ul and his na'ar, and brought them into the room, and made them sit at the makom berosh (chief place) among hakeru'im (the ones being invited) , which were about shloshim ish. |
1SA 9:23 און שמוּאֵל האָט געזאָגט צו דעם קוכער: דערלאַנג דעם חלק װאָס איך האָב דיר געגעבן, װאָס איך האָב דיר אָנגעזאָגט: לײג אים אַװעק בײַ דיר. edit | 1SA 9:23 un Shmuel hot gezogt tsu dem kucher: derlang dem chelek vos ich hob dir gegeben, vos ich hob dir ongezogt: leig im avek bai dir. | 1SA 9:23 And Shmuel said unto the tabakh (cook) , Bring the portion which I gave thee, of which I said unto thee, Set it aside for thee. |
1SA 9:24 האָט דער קוכער אױפֿגעהױבן דעם שענקל און װאָס אױף אים, און אַװעקגעלײגט פֿאַר שָאולן, און [שמוּאֵל] האָט געזאָגט: אָט איז דאָס איבערגעלאָזענע; לײג פֿאַר דיר, עס, װאָרום אױף דער באַשטימטער צײַט איז עס געהאַלטן געװאָרן פֿאַר דיר; אַזױ צו זאָגן: איך האָב דאָך [צוליב דעם] דאָס פֿאָלק פֿאַררופֿן. האָט שָאול געגעסן מיט שמוּאֵלן אין יענעם טאָג. edit | 1SA 9:24 hot der kucher oifgehoiben dem shenkl un vos oif im, un avekgeleigt far Shaulen, un [Shmuel] hot gezogt: ot iz dos ibergelozene; leig far dir, es, vorem oif der bashtimter tsait iz es gehalten gevoren far dir; azoi tsu zogen: ich hob doch [tsulib dem] dos folk farrufen. hot Shaul gegesen mit Shmuelen in yenem tog. | 1SA 9:24 And the tabakh took up the shok (thigh piece) , and that which was upon it, and set it before Sha'ul. And Shmuel said, Hinei that which is set aside! Set it before thee, and eat; for unto this mo'ed hath it been set aside for thee since I said, I have invited HaAm. So Sha'ul did eat with Shmuel that day. |
1SA 9:25 און זײ האָבן אַראָפּגענידערט פֿון דער בָמָה אין שטאָט; און ער האָט גערעדט מיט שָאולן אױפֿן דאַך. edit | 1SA 9:25 un zei hoben aropgenidert fun der bomoh in shtot; un er hot geredt mit Shaulen oifen dach. | 1SA 9:25 And when they were come down from the bamah (high place) into the town, Shmuel communed with Sha'ul upon the gag (rooftop) . |
1SA 9:26 און זײ זײַנען אױפֿגעשטאַנען פֿרי; און עס איז געװען, װי דער פֿרימאָרגן איז אױפֿגעגאַנגען, אַזױ האָט שמוּאֵל גערופֿן צו שָאולן אױפֿן דאַך, אַזױ צו זאָגן: שטײ אױף, און איך װעל דיך אַרױסבאַלײטן. איז שָאול אױפֿגעשטאַנען, און זײ זײַנען בײדע אַרױסגעגאַנגען דערױסן, ער און שמוּאֵל. edit | 1SA 9:26 un zei zainen oifgeshtanen peire; un es iz geven, vi der frimorgen iz oifgegangen, azoi hot Shmuel gerufen tsu Shaulen oifen dach, azoi tsu zogen: shtei oif, un ich vel dich aroisbaleiten. iz Shaul oifgeshtanen, un zei zainen beide aroisgegangen deroisen, er un Shmuel. | 1SA 9:26 And they arose early; and it came to pass about shachar, that Shmuel called Sha'ul to the gag (rooftop) , saying, Up, that I may send thee away. And Sha'ul arose, and they went out both of them, he and Shmuel, outside. |
1SA 9:27 װי זײ נידערן אַראָפּ צום עק שטאָט, אַזױ האָט שמוּאֵל געזאָגט צו שָאולן: זאָג דעם יונג, ער זאָל אַװעקגײן אונדז פֿאַרױס – און ער איז אַװעקגעגאַנגען – און דו שטײ אַקאָרשט, און איך װעל דיך לאָזן הערן דאָס װאָרט פֿון אלֹקים. edit | 1SA 9:27 vi zei nideren arop tsum ek shtot, azoi hot Shmuel gezogt tsu Shaulen: zog dem yung, er zol avekgein undz forois – un er iz avekgegangen – un du shtei akorsht, un ich vel dich lozen heren dos vort fun Elokim. | 1SA 9:27 And as they were going down to the outskirts of the town, Shmuel said to Sha'ul, Bid the na'ar pass on before us (and he passed on), but stand thou still a while, that I may show thee the Devar Elohim. |
1SA 10:1 און שמוּאֵל האָט גענומען דאָס קריגל אײל, און אױפֿגעגאָסן אױף זײַן קאָפּ; און ער האָט אים געקושט, און האָט געזאָגט: פֿאַר װאָר, ה׳ האָט דיך געזאַלבט פֿאַר אַ פֿירשט איבער זײַן אַרב. edit | 1SA 10:1 un Shmuel hot genumen dos krigl eil, un oifgegosen oif zain kop; un er hot im gekusht, un hot gezogt: far vor, Hashem hot dich gezalbt far a firsht iber zain Arav. | 1SA 10:1 Then Shmuel took a flask of shemen, and poured it upon his rosh, and kissed him, and said, Hath not Hashem meshachacha (anointed thee) to be Nagid over His nachalah? |
1SA 10:2 װי דו גײַסט הײַנט אַװעק פֿון מיר, אַזױ װעסטו אָנטרעפֿן צװײ מענטשן לעבן רחלס קבֿר אין דעם געמאַרק פֿון בנימין, אין צֶלצַח, און זײ װעלן זאָגן צו דיר: די אײזעלינס װאָס דו ביסט געגאַנגען זוכן, זײַנען געפֿונען געװאָרן, און זע, דײַן פֿאָטער האָט אָפּגעלאָזט די מעשׂה מיט די אײזעלינס, און ער דאגהט װעגן אײַך, אַזױ צו זאָגן: װאָס טו איך װעגן מײַן זון? edit | 1SA 10:2 vi du gaist haint avek fun mir, azoi vestu ontrefen tsvei mentshen leben Rachels keyver in dem gemark fun Binyamin, in Tseltsach, un zei velen zogen tsu dir: di eizelins vos du bist gegangen zuchen, zainen gefunen gevoren, un ze, dain foter hot opgelozt di meise mit di eizelins, un er deght vegen aich, azoi tsu zogen: vos tu ich vegen main zun? | 1SA 10:2 When thou art departed from me today, then thou shalt find two anashim near Kevurat Rachel on the border of Binyamin at Tzeltzach; and they will say unto thee, The donkeys which thou wentest to seek are found; and, hinei, Avicha hath taken leave of caring about the donkeys, and careth for you, saying, What shall I do for beni (my son) ? |
1SA 10:3 און װעסט אַװעקגײן פֿון דאָרטן װײַטער, און װעסט קומען ביז דעם אײכנבױם פֿון תָּבֿוֹר; װעלן דיך אָנטרעפֿן דאָרטן דרײַ מענטשן װאָס גײען אַרױף צו האלֹקים קײן בֵית-אֵל; אײנער טראָגט דרײַ ציקעלעך, און אײנער טראָגט דרײַ לאַבנס ברױט, און אײנער טראָגט אַ לאָגל װײַן. edit | 1SA 10:3 un vest avekgein fun dorten vaiter, un vest kumen biz dem eichnboim fun Tavor; velen dich ontrefen dorten drai mentshen vos geyen aroifblikendik tsu HaElokim kein Beit-El; einer trogt drai tsikelech, un einer trogt drai labns broit, un einer trogt a logl vain. | 1SA 10:3 Then shalt thou go on forward from there, and thou shalt come to the plain of Tavor, and there shall meet thee shloshah anashim going up to HaElohim to Beit-El, one carrying shloshet gedayim (three young goats) , and another carrying shloshet kikrot (three loaves) lechem, and another carrying a skin of yayin; |
1SA 10:4 און זײ װעלן דיך פֿרעגן אױף פֿריד, און װעלן דיר געבן צװײ ברױטן; זאָלסטו צונעמען פֿון זײער האַנט. edit | 1SA 10:4 un zei velen dich fregen oif frid, un velen dir geben tsvei broiten; zolstu tsunemen fun zeyer hant. | 1SA 10:4 And they will give thee a Shalom greeting, and give thee two of the lechem; which thou shalt receive of their yad. |
1SA 10:5 דערנאָך װעסטו קומען צו דעם בערגל פֿון האלֹקים, װאָס דאָרטן זײַנען די װאַכן פֿון די פּלִשתּים; און עס װעט זײַן, װי דו קומסט אַהין אין דער שטאָט, אַזױ װעסטו באַגעגענען אַ שנור נבֿיאים װאָס נידערן אַראָפּ פֿון דער בָמָה, און זײ פֿאַרױס האַרפֿן און פּױקן און פֿלײטן און גיטאַרן; און זײ זאָגן נבֿיאות. edit | 1SA 10:5 dernoch vestu kumen tsu dem bergel fun HaElokim, vos dorten zainen di vachen fun di Pelishtim; un es vet zain, vi du kumst ahin in der shtot, azoi vestu bagegenen a shnur neviim vos nideren arop fun der bomoh, un zei forois harfen un poiken un fleiten un gitaren; un zei zogen neviut. | 1SA 10:5 After that thou shalt come to the Giveat HaElohim, where is the outpost of the Pelishtim (Philistines) ; and it shall come to pass, when thou art come there to the Ir, that thou shalt meet a chevel (company, band) of nevi'im coming down from the high place with a nevel (lyre) , tof (tambourine) , khalil (flute) , and kinnor (harp) before them; and they shall prophesy; |
1SA 10:6 און אױף דיר װעט קומען דער גײַסט פֿון ה׳, און װעסט נבֿיאות זאָגן מיט זײ, און װעסט פֿאַרקערט װערן אין אַן אַנדער מענטשן. edit | 1SA 10:6 un oif dir vet kumen der gaist fun Hashem, un vest neviut zogen mit zei, un vest farkert veren in an ander mentshen. | 1SA 10:6 And the Ruach of Hashem will come upon thee, and thou shalt prophesy with them, and shalt be changed into an ish acher (another man, a different man) . |
1SA 10:7 און עס װעט זײַן, אַז די דאָזיקע צײכנס װעלן דיר אָנקומען, טו דיר װאָס דיר קומט צו דער האַנט, װאָרום האלֹקים איז מיט דיר. edit | 1SA 10:7 un es vet zain, az di dozike tseichens velen dir onkumen, tu dir vos dir kumt tsu der hant, vorem HaElokim iz mit dir. | 1SA 10:7 And let it be, when these otot (signs) are come unto thee, that thou do what yadecha (thy hand) finds; for HaElohim is with thee. |
1SA 10:8 און זאָלסט אַראָפּנידערן מיר פֿאַרױס קײן גִלגָל, און זע, איך װעל אַראָפּנידערן צו דיר אױפֿצוברענגען בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה}, צו שלאַכטן פֿרידאָפּפֿער {זֶבַֿח שְׁלָמִים}; זיבן טעג זאָלסטו װאַרטן ביז איך קום צו דיר, און װעל דיך לאָזן װיסן װאָס דו זאָלסט טאָן. edit | 1SA 10:8 un zolst aropnideren mir forois kein Gilgal, un ze, ich vel aropnideren tsu dir oiftsubrengen brandopfer, tsu shlachten fridopfer {Zevach Shalemim}; ziben teg zolstu varten biz ich kum tsu dir, un vel dich lozen visen vos du zolst ton. | 1SA 10:8 And thou shalt go down before me to Gilgal; and, hinei, I will come down unto thee, to offer olot (burnt offerings) , and to sacrifice zivkhei shelamim (sacrifices of peace offerings) ; shivat yamim shalt thou tarry, till I come to thee, and show thee what thou shalt do. |
1SA 10:9 און עס איז געװען, װי ער קערט אום זײַן רוקן אַװעקצוגײן פֿון לעבן שמוּאֵלן, אַזױ האָט אלֹקים אים פֿאַרקערט אַן אַנדער האַרץ; און אַלע די דאָזיקע צײכנס זײַנען אָנגעקומען אין יענעם טאָג. edit | 1SA 10:9 un es iz geven, vi er kert um zain ruchen avektsugein fun leben Shmuelen, azoi hot Elokim im farkert an ander harts; un ale di dozike tseichens zainen ongekumen in yenem tog. | 1SA 10:9 And it was so, that when he had turned his back to go from Shmuel, Elohim changed for him a lev acher (another heart, a different heart) ; and all those otot (signs) came to pass that day. |
1SA 10:10 און װי זײ זײַנען געקומען אַהין קײן גִבֿעָה, ערשט אַ שנור נבֿיאים קומט אים אַנטקעגן; און דער גײַסט פֿון אלֹקים איז געקומען אױף אים, און ער האָט נבֿיאות געזאָגט צװישן זײ. edit | 1SA 10:10 un vi zei zainen gekumen ahin kein Givah, ersht a shnur neviim kumt im antkegen; un der gaist fun Elokim iz gekumen oif im, un er hot neviut gezogt tsvishen zei. | 1SA 10:10 And when they came there to the Giv'ah (Hill) , hinei, a chevel (company, band) of nevi'im met him; and the Ruach of Elohim came upon him, and he prophesied among them. |
1SA 10:11 און עס איז געװען, װי אַלע װאָס האָבן אים געקענט פֿון נעכטן-אײערנעכטן, האָבן געזען, ערשט ער זאָגט נבֿיאות מיט נבֿיאים, אַזױ האָט דאָס פֿאָלק געזאָגט אײנער צום אַנדערן: װאָס איז דאָס געשען דעם זון פֿון קישן? איז אױך שָאול צװישן די נבֿיאים? edit | 1SA 10:11 un es iz geven, vi ale vos hoben im gekent fun nechten-eyernechten, hoben gezen, ersht er zogt neviut mit neviim, azoi hot dos folk gezogt einer tsum anderen: vos iz dos geshen dem zun fun Kishon? iz oich Shaul tsvishen di neviim? | 1SA 10:11 And it came to pass, when all that knew him beforetime saw that, hinei, he prophesied with the nevi'im, then HaAm said one to another, What is this that hath happened unto the Ben Kish? Is Sha'ul also among the nevi'im? |
1SA 10:12 האָט זיך אָפּגערופֿן אַ מאַן פֿון דאָרטן און האָט געזאָגט: און װער איז זײער פֿאָטער? דעריבער איז געװאָרן פֿאַר אַ שפּריכװאָרט: איז אױך שָאול צװישן די נבֿיאים? edit | 1SA 10:12 hot zich opgerufen a man fun dorten un hot gezogt: un ver iz zeyer foter? deriber iz gevoren far a shprichvort: iz oich Shaul tsvishen di neviim? | 1SA 10:12 And an ish from that place answered and said, And who is avihem (their father) ? Therefore it became a mashal (proverb) , Is Sha'ul also among the nevi'im? |
1SA 10:13 און װי ער האָט געענדיקט נבֿיאות זאָגן, אַזױ איז ער געקומען צו דער בָמָה. edit | 1SA 10:13 un vi er hot geendikt neviut zogen, azoi iz er gekumen tsu der bomoh. | 1SA 10:13 And when he had made an end of prophesying, he came to the bamah (high place) . |
1SA 10:14 און שָאולס פֿעטער האָט געזאָגט צו אים און צו זײַן יונג: װוּהין זײַט איר געגאַנגען? האָט ער געזאָגט: צו זוכן די אײזעלינס; און מיר האָבן געזען אַז זײ זײַנען נישטאָ, זײַנען מיר געקומען צו שמוּאֵלן. edit | 1SA 10:14 un Shauls feter hot gezogt tsu im un tsu zain yung: vuhin zait ir gegangen? hot er gezogt: tsu zuchen di eizelins; un mir hoben gezen az zei zainen nishto, zainen mir gekumen tsu Shmuelen. | 1SA 10:14 And the dod Sha'ul said unto him and to his na'ar, Where went ye? And he said, To search for the donkeys; and when we saw that they were nowhere, we came to Shmuel. |
1SA 10:15 האָט שָאולס פֿעטער געזאָגט: דערצײל מיר, איך בעט דיך, װאָס האָט אײַך שמוּאֵל געזאָגט? edit | 1SA 10:15 hot Shauls feter gezogt: dertseil mir, ich bet dich, vos hot aich Shmuel gezogt? | 1SA 10:15 And the dod Sha'ul said, Tell me, now, what Shmuel said unto you. |
1SA 10:16 האָט שָאול געזאָגט צו זײַן פֿעטער: דערצײלן האָט ער אונדז דערצײלט אַז די אײזעלינס זײַנען געפֿונען געװאָרן. אָבער די מעשׂה פֿון דער מלוכה װאָס שמוּאֵל האָט געזאָגט, האָט ער אים נישט דערצײלט. edit | 1SA 10:16 hot Shaul gezogt tsu zain feter: dertseilen hot er undz dertseilt az di eizelins zainen gefunen gevoren. ober di meise fun der meluche vos Shmuel hot gezogt, hot er im nisht dertseilt. | 1SA 10:16 And Sha'ul said unto his dod, He told us plainly that the donkeys were found. But of the matter of the melukhah (kingship) , whereof Shmuel spoke, he told him not. |
1SA 10:17 און שמוּאֵל האָט צונױפֿגערופֿן דאָס פֿאָלק צו ה׳ קײן מִצפָּה. edit | 1SA 10:17 un Shmuel hot tsunoifgerufen dos folk tsu Hashem kein Mitspah. | 1SA 10:17 And Shmuel called HaAm together unto Hashem at Mitzpah; |
1SA 10:18 און ער האָט געזאָגט צו די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל: אַזױ האָט געזאָגט ה׳ אלוקי יִשׂרָאֵל: איך האָב אױפֿגעבראַכט יִשׂרָאֵל פֿון מִצרַיִם, און האָב אײַך מציל געװען פֿון דער האַנט פֿון מִצרַיִם, און פֿון דער האַנט פֿון אַלע קיניגרײַכן װאָס האָבן אײַך געדריקט. edit | 1SA 10:18 un er hot gezogt tsu di kinder fun Yisroel: azoi hot gezogt Hashem Elochei Yisroel: ich hob oifgebracht Yisroel fun Mitsrayim, un hob aich matsl geven fun der hant fun Mitsrayim, un fun der hant fun ale kinigraichen vos hoben aich gedrikt. | 1SA 10:18 And said unto the Bnei Yisroel, Thus saith Hashem Elohei Yisroel, I brought up Yisroel out of Mitzrayim, and delivered you out of the yad Mitzrayim, and out of the yad kol HaMamlachot, and of them that oppressed you; |
1SA 10:19 און איר האָט הײַנט פֿאַראַכט אלוקיכם, װאָס העלפֿט אײַך פֿון אַלע אײַערע בײזן און אײַערע צרות, און איר האָט צו אים געזאָגט: נאָר אַ מלך מוזטו מאַכן איבער אונדז. דערום שטעלט אײַך אַצונד פֿאַר ה׳ לױט אײַערע שבֿטים און לױט אײַערע טױזנטן. edit | 1SA 10:19 un ir hot haint faracht Elokeichem, vos helft aich fun ale aiere beizen un aiere tsores, un ir hot tsu im gezogt: nor a melech muztu machen iber undz. derum shtelt aich atsund far Hashem loit aiere shvotim un loit aiere toiznten. | 1SA 10:19 And ye have this day rejected Eloheichem, who Himself was Moshi'a for you out of all your adversities and your tzoroses; and ye have said unto Him, No, but set a Melech over us. Now therefore present yourselves before Hashem by your Shevatim (Tribes) , and by your alefim (thousands, larger kinship units) . |
1SA 10:20 און שמוּאֵל האָט געמאַכט גענענען אַלע שבֿטים פֿון יִשׂרָאֵל, און שבֿט בנימין איז פֿאַרנומען געװאָרן. edit | 1SA 10:20 un Shmuel hot gemacht genenen ale shvotim fun Yisroel, un sheyvet Binyamin iz farnumen gevoren. | 1SA 10:20 And when Shmuel had caused all the Shivtei Yisroel to come near, the Shevet (Tribe) of Binyamin was lakhad (taken [by lot], singled out [by lot]) . |
1SA 10:21 האָט ער געמאַכט גענענען שבֿט בנימין לױט זײערע משפּחות. און די משפּחה פֿון די מַטרים איז פֿאַרנומען געװאָרן; און שָאול דער זון פֿון קישן איז פֿאַרנומען געװאָרן. האָבן זײ אים אַרומגעזוכט, און ער איז נישט געפֿונען געװאָרן. edit | 1SA 10:21 hot er gemacht genenen sheyvet Binyamin loit zeyere mishpoches. un di mishpoche fun di Matrim iz farnumen gevoren; un Shaul der zun fun Kishon iz farnumen gevoren. hoben zei im arumgezucht, un er iz nisht gefunen gevoren. | 1SA 10:21 When he had caused the Shevet (Tribe) of Binyamin to come near by their mishpekhot, the mishpakhat Matri was lakhad (singled out [by lot]) , and Sha'ul Ben Kish was lakhad; and when they searched for him, he could not be found. |
1SA 10:22 האָבן זײ װידער געפֿרעגט בײַ ה׳: איז נאָך עמעצער געקומען אַהער? האָט ה׳ געזאָגט: אָן באַהאַלט ער זיך בײַ די זאַכן. edit | 1SA 10:22 hoben zei vider gefregt bai Hashem: iz noch emetser gekumen aher? hot Hashem gezogt: on bahalt er zich bai di zachen. | 1SA 10:22 Therefore they inquired of Hashem further, Has the ish come here yet? And Hashem answered, Hinei he hath hid himself among the kelim (vessels, baggage, stuff) . |
1SA 10:23 זײַנען זײ געלאָפֿן, און האָבן אים גענומען פֿון דאָרטן; און אַז ער האָט זיך געשטעלט צװישן פֿאָלק, איז ער געװען העכער פֿון גאַנצן פֿאָלק פֿון זײַן אַקסל און אַרױף. edit | 1SA 10:23 zainen zei gelofen, un hoben im genumen fun dorten; un az er hot zich geshtelt tsvishen folk, iz er geven hecher fun gantsen folk fun zain aksl un aroifblikendik. | 1SA 10:23 And they ran and brought him out from there; and when he stood among HaAm, he was taller than any of HaAm from his shekhamim (shoulders) upward. |
1SA 10:24 האָט שמוּאֵל געזאָגט צום גאַנצן פֿאָלק: איר זעט דעם װאָס ה׳ האָט אים אױסדערװײלט, אַז זײַן גלײַכן איז נישטאָ אין גאַנצן פֿאָלק? האָט געשאַלט דאָס גאַנצע פֿאָלק, און האָט געזאָגט: לעבן זאָל דער מלך. edit | 1SA 10:24 hot Shmuel gezogt tsum gantsen folk: ir zet dem vos Hashem hot im oisderveilt, az zain glaichen iz nishto in gantsen folk? hot geshalt dos gantse folk, un hot gezogt: leben zol der melech. | 1SA 10:24 And Shmuel said to kol HaAm, See ye him whom Hashem hath chosen? That there is none like him among kol HaAm? And kol HaAm shouted, and said, May HaMelech live! |
1SA 10:25 און שמוּאֵל האָט געזאָגט דעם פֿאָלק דאָס געזעץ פֿון דער מלוכה, און פֿאַרשריבן אין אַ בוך, און אַװעקגעלײגט פֿאַר ה׳. און שמוּאֵל האָט אַװעקגעשיקט דאָס גאַנצע פֿאָלק, איטלעכן צו זײַן הױז. edit | 1SA 10:25 un Shmuel hot gezogt dem folk dos gezets fun der meluche, un farshriben in a buch, un avekgeleigt far Hashem. un Shmuel hot avekgeshikt dos gantse folk, itlechen tsu zain hoiz. | 1SA 10:25 Then Shmuel told HaAm the mishpat haMelukhah (right of the monarchy) , and wrote it in a sefer, and deposited it up before Hashem . And Shmuel sent kol HaAm away, every ish to his bais. |
1SA 10:26 און אױך שָאול איז אַװעקגעגאַנגען צו זײַן הױז קײן גִבֿעָה, און מיט אים זײַנען געגאַנגען די חיל װאָס האָבן געהאַט אלֹקים אין האַרצן. edit | 1SA 10:26 un oich Shaul iz avekgegangen tsu zain hoiz kein Givah, un mit im zainen gegangen di cheil vos hoben gehat Elokim in hartsen. | 1SA 10:26 And Sha'ul also went home to Giv'ah; and there went with him the valiant whose lev Elohim had touched. |
1SA 10:27 אָבער די נידערטרעכטיקע יונגען האָבן געזאָגט: װאָס װעט אונדז העלפֿן דער דאָזיקער? און זײ האָבן אים פֿאַראַכט {בזה} , און האָבן אים נישט געבראַכט אַ מתּנה. און ער האָט זיך געמאַכט נישט הערנדיק. edit | 1SA 10:27 ober di nidertrechtike yungen hoben gezogt: vos vet undz helfen der doziker? un zei hoben im faracht , un hoben im nisht gebracht a matone. un er hot zich gemacht nisht herendik. | 1SA 10:27 But the Bnei Beliyaal said, How shall this one yoshi'einu (save us) ? And they despised him, and brought no minchah (gift) . But he held his peace. |
1SA 11:1 און נָחש פֿון עַמוֹן איז אַרױפֿגעקומען און האָט געלעגערט אױף יָבֵֿש-גִלעָד. האָבן אַלע מענטשן פֿון יָבֵֿש געזאָגט צו נָחשן: שליס {כרת} אונדז אַ בְּרִית, און מיר װעלן דיר דינען. edit | 1SA 11:1 un Nachash fun Ammon iz aroifgekumen un hot gelegert oif Yavesh-Gilad. hoben ale mentshen fun Yavesh gezogt tsu Nachshon: shlis undz a bris, un mir velen dir dinen. | 1SA 11:1 Then Nachash the Ammoni came up, and laid siege to Yavesh Gil'ad; and all the anashim of Yavesh said unto Nachash, Make a brit with us, and we will serve thee. |
1SA 11:2 האָט נָחש פֿון עַמוֹן צו זײ געזאָגט: מיט דעם באַדינג װעל איך עס אײַך שליסן, אַז מע זאָל אײַך אַלעמען אױסשטעכן דאָס רעכטע אױג, און דאָס מאַכן פֿאַר אַ שאַנד אױף גאַנץ יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 11:2 hot Nachash fun Ammon tsu zei gezogt: mit dem bading vel ich es aich shlisen, az me zol aich alemen oisshtechen dos rechte oig, un dos machen far a shand oif gants Yisroel. | 1SA 11:2 And Nachash the Ammoni answered them, On this condition will I cut a brit with you, that I may gouge out all your ayin yamin (right eyes) , and so bring cherpah upon kol Yisroel. |
1SA 11:3 האָבן צו אים געזאָגט די עלטסטע פֿון יָבֵֿש: לאָז אונדז אָפּ זיבן טעג, און מיר װעלן שיקן שלוחים אין גאַנצן געמאַרק פֿון יִשׂרָאֵל; און אױב קײנער העלפֿט אונדז נישט, װעלן מיר אַרױסגײן צו דיר. edit | 1SA 11:3 hoben tsu im gezogt di eltste fun Yavesh: loz undz op ziben teg, un mir velen shiken shluchim in gantsen gemark fun Yisroel; un oib keiner helft undz nisht, velen mir aroisgein tsu dir. | 1SA 11:3 And the Zekenim of Yavesh said unto him, Give us shivat yamim that we may send malachim unto all the territory of Yisroel; and then, if there be no moshi'a to save us, we will come out and surrender to thee. |
1SA 11:4 זײַנען די שלוחים געקומען צו גבֿעת-שָאול, און האָבן גערעדט די װערטער אין די אױערן פֿון פֿאָלק; און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט אױפֿגעהױבן זײער קֹול און געװײנט. edit | 1SA 11:4 zainen di shluchim gekumen tsu Giveah-Shaul, un hoben geredt di verter in di oieren fun folk; un dos gantse folk hot oifgehoiben zeyer kol un geveint. | 1SA 11:4 Then came the malachim to Giv'at Sha'ul, and told the devarim in the oznayim of HaAm; and kol HaAm lifted up their kol (voices) , and wept. |
1SA 11:5 ערשט שָאול קומט אָן הינטער די רינדער פֿון פֿעלד; האָט שָאול געזאָגט: װאָס איז דעם פֿאָלק, װאָס זײ װײנען? האָט מען אים דערצײלט די װערטער פֿון די מענטשן פֿון יָבֵֿש. edit | 1SA 11:5 ersht Shaul kumt on hinter di rinder fun feld; hot Shaul gezogt: vos iz dem folk, vos zei veinen? hot men im dertseilt di verter fun di mentshen fun Yavesh. | 1SA 11:5 And, hinei, Sha'ul came after the bakar out of the sadeh; and Sha'ul said, What aileth HaAm that they weep? And they told him the divrei anshei Yavesh. |
1SA 11:6 איז גײַסט פֿון אלֹקים {רוּחַ הַקֹּדֶשׁ} געקומען אױף שָאולן, װי ער האָט דערהערט די דאָזיקע װערטער, און זײַן צאָרן האָט זײער געגרימט. edit | 1SA 11:6 iz gaist fun Elokim gekumen oif Shaulen, vi er hot derhert di dozike verter, un zain tsoren hot zeyer gegrimt. | 1SA 11:6 And the Ruach Elohim came upon Sha'ul when he heard those devarim, and his anger was kindled greatly. |
1SA 11:7 און ער האָט גענומען אַ געשפּאַן רינדער, און האָט זײ צעשניטן, און פֿונאַנדערגעשיקט דורך דער האַנט פֿון די שלוחים אין גאַנצן געמאַרק פֿון יִשׂרָאֵל, אַזױ צו זאָגן: װער עס גײט נישט אַרױס נאָך שָאולן און נאָך שמוּאֵלן, װעט אַזױ געטאָן װערן צו זײַנע רינדער. איז אַ פַּחד פֿון ה׳ געפֿאַלן אױפֿן פֿאָלק, און זײ זײַנען אַרױס אַזױ װי אײן מאַן. edit | 1SA 11:7 un er hot genumen a geshpan rinder, un hot zei tseshniten, un funandergeshikt durch der hant fun di shluchim in gantsen gemark fun Yisroel, azoi tsu zogen: ver es geit nisht arois noch Shaulen un noch Shmuelen, vet azoi geton veren tsu zaine rinder. iz a pachad fun Hashem gefalen oifen folk, un zei zainen arois azoi vi ein man. | 1SA 11:7 And he took a tzemed bakar, and cut them in pieces, and sent them throughout all the territory of Yisroel by the hands of malachim, saying, Whosoever cometh not forth after Sha'ul and after Shmuel, so shall it be done unto his bakar. And the pachad Hashem fell on HaAm, and they came out as ish echad. |
1SA 11:8 און ער האָט זײ איבערגעצײלט אין בֶזֶק, און די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל זײַנען געװען דרײַ הונדערט טױזנט, און די מענער פֿון יהוּדה דרײַסיק טױזנט. edit | 1SA 11:8 un er hot zei ibergetseilt in Bezek, un di kinder fun Yisroel zainen geven drai hundert toiznt, un di mener fun Yehudah draisik toiznt. | 1SA 11:8 And when he mustered them at Bezek, the Bnei Yisroel were three hundred elef, and the Ish Yehudah thirty elef. |
1SA 11:9 און זײ האָבן געזאָגט צו די שלוחים װאָס זײַנען געקומען: אַזױ זאָלט איר זאָגן צו די מענטשן פֿון יָבֵֿש-גִלעָד: מאָרגן װען די זון װערט הײס, װעט אײַך געשען אַ הילף. זײַנען געקומען די שלוחים און האָבן דערצײלט צו די מענטשן פֿון יָבֵֿש, און זײ האָבן זיך דערפֿרײט. edit | 1SA 11:9 un zei hoben gezogt tsu di shluchim vos zainen gekumen: azoi zolt ir zogen tsu di mentshen fun Yavesh-Gilad: morgen ven di zun vert heis, vet aich geshen a hilf. zainen gekumen di shluchim un hoben dertseilt tsu di mentshen fun Yavesh, un zei hoben zich derfreit. | 1SA 11:9 And they said unto the malachim that came, Thus shall ye say unto the Ish Yavesh Gil'ad, Tomorrow, by the time the shemesh is hot, teshuah will come to you. So the malachim came and reported it to the anshei Yavesh; and they had simchah. |
1SA 11:10 און די מענטשן פֿון יָבֵֿש האָבן געזאָגט [צו נָחשן]: מאָרגן װעלן מיר אַרױסגײן צו אײַך, און איר װעט טאָן צו אונדז אַזױ װי אַלץ װאָס איז גוט אין אײַערע אױגן. edit | 1SA 11:10 un di mentshen fun Yavesh hoben gezogt [tsu Nachshon]: morgen velen mir aroisgein tsu aich, un ir vet ton tsu undz azoi vi alts vos iz gut in aiere oigen. | 1SA 11:10 Therefore the anshei Yavesh said, Tomorrow we will come out to surrender unto you, and ye shall do with us all that seemeth tov in your eyes. |
1SA 11:11 און עס איז געװען אױף מאָרגן, האָט שָאול געמאַכט דאָס פֿאָלק אין דרײַ מחנות, און זײ זײַנען אַרײַן אין מיטן לאַגער אין דער מאָרגנװאַך, און האָבן געשלאָגן עַמוֹן ביז דער טאָג איז הײס געװאָרן. און עס איז געװען, די װאָס זײַנען איבערגעבליבן, זײַנען צעשפּרײט געװאָרן, און עס זײַנען נישט געבליבן פֿון זײ צװײ בײַנאַנד. edit | 1SA 11:11 un es iz geven oif morgen, hot Shaul gemacht dos folk in drai machnus, un zei zainen arain in miten lager in der morgnvach, un hoben geshlogen Ammon biz der tog iz heis gevoren. un es iz geven, di vos zainen ibergebliben, zainen tseshpreit gevoren, un es zainen nisht gebliben fun zei tsvei bainand. | 1SA 11:11 And it was so on the next day, that Sha'ul set HaAm into shloshah rashim (three companies) ; and they came into the midst of the machaneh in the ashmoret haboker (morning watch) , and slaughtered Ammon until the chom (heat) of the yom; and it came to pass, that they which survived were scattered, so that no two of them were left together. |
1SA 11:12 האָט דאָס פֿאָלק געזאָגט צו שמוּאֵלן: װער איז דער װאָס זאָגט: זאָל שָאול קיניגן איבער אונדז? גיט אַהער די לײַט, און מיר װעלן זײ טײטן. edit | 1SA 11:12 hot dos folk gezogt tsu Shmuelen: ver iz der vos zogt: zol Shaul kinigen iber undz? git aher di lait, un mir velen zei teiten. | 1SA 11:12 HaAm said unto Shmuel, Who is he that said, Shall Sha'ul reign as melech over us? Bring the anashim, that we may put them to death. |
1SA 11:13 האָט שָאול געזאָגט: קײנער זאָל נישט געטײט װערן הײַנטיקן טאָג, װאָרום הײַנט האָט ה׳ געטאָן אַ ישועה אין יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 11:13 hot Shaul gezogt: keiner zol nisht geteit veren haintiken tog, vorem haint hot Hashem geton a yeshue in Yisroel. | 1SA 11:13 And Sha'ul said, There shall not an ish be put to death this day; for today Hashem hath wrought Teshuah (Salvation) in Yisroel. |
1SA 11:14 און שמוּאֵל האָט געזאָגט צום פֿאָלק: קומט און לאָמיר גײן קײן גִלגָל, און מיר װעלן דאָרטן באַנײַען די מלוכה. edit | 1SA 11:14 un Shmuel hot gezogt tsum folk: kumt un lomir gein kein Gilgal, un mir velen dorten banayen di meluche. | 1SA 11:14 Then said Shmuel to HaAm, Come, and let us go to Gilgal, and renew the Meluchah (kingdom) there. |
1SA 11:15 איז דאָס גאַנצע פֿאָלק געגאַנגען קײן גִלגָל, און זײ האָבן דאָרט געמאַכט שָאולן פֿאַר אַ מלך, פֿאַר ה׳ אין גִלגָל; און זײ האָבן דאָרטן געשלאַכט פֿרידאָפּפֿער {זֶבַֿח שְׁלָמִים} פֿאַר ה׳. און שָאול און אַלע מענער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן זיך דאָרטן זײער געפֿרײט. edit | 1SA 11:15 iz dos gantse folk gegangen kein Gilgal, un zei hoben dort gemacht Shaulen far a melech, far Hashem in Gilgal; un zei hoben dorten geshlacht fridopfer {Zevach Shalemim} far Hashem. un Shaul un ale mener fun Yisroel hoben zich dorten zeyer gefreit. | 1SA 11:15 And kol HaAm went to Gilgal; and there they made Sha'ul Melech before Hashem in Gilgal; and there they sacrificed zevakhim of shelamim before Hashem ; and there Sha'ul and kol Anshei Yisroel rejoiced with simchah me'od. |
1SA 12:1 און שמוּאֵל האָט געזאָגט צו גאַנץ יִשׂרָאֵל: זעט, איך האָב צוגעהערט צו אײַער קֹול אין אַלץ װאָס איר האָט צו מיר געזאָגט, און איך האָב געמאַכט איבער אײַך אַ מלך. edit | 1SA 12:1 un Shmuel hot gezogt tsu gants Yisroel: zet, ich hob tsugehert tsu aier kol in alts vos ir hot tsu mir gezogt, un ich hob gemacht iber aich a melech. | 1SA 12:1 And Shmuel said unto kol Yisroel, Hinei, I have paid heed unto your voice in all that ye said unto me, and have set a Melech over you. |
1SA 12:2 און אַצונד, אָט גײט דער מלך פֿאַר אײַך; איך אָבער בין אַלט און גראָ, און אָט זײַנען מײַנע זין מיט אײַך; און איך בין געגאַנגען פֿאַר אײַך פֿון מײַן יוגנט אָן ביז הײַנטיקן טאָג. edit | 1SA 12:2 un atsund, ot geit der melech far aich; ich ober bin alt un Gera, un ot zainen maine zin mit aich; un ich bin gegangen far aich fun main yugnt on biz haintiken tog. | 1SA 12:2 And now, hinei, the Melech walketh before you; and I am old and grayheaded; and, hinei, my banim are with you; and I have walked before you from my youth unto hayom hazeh. |
1SA 12:3 דאָ בין איך, זאָגט עדות אַקעגן מיר פֿאַר ה׳ און פֿאַר זײַן געזאַלבטן: װעמעס אָקס האָב איך צוגענומען? און װעמעס אײזל האָב איך צוגענומען? און װעמען האָב איך באַרױבט? װעמען האָב איך געדריקט? אָדער פֿון װעמענס האַנט האָב איך גענומען אױסלײז, אַז איך זאָל פֿאַרהױלן מײַנע אױגן פֿון אים? און איך װעל עס אײַך אומקערן. edit | 1SA 12:3 do bin ich, zogt eides akegen mir far Hashem un far zain gezalbten: vemes oks hob ich tsugenumen? un vemes eizl hob ich tsugenumen? un vemen hob ich baroibt? vemen hob ich gedrikt? oder fun vemens hant hob ich genumen oisleiz, az ich zol farhoilen maine oigen fun im? un ich vel es aich umkeren. | 1SA 12:3 Hineni (here I am) ; testify against me before Hashem , and before His Moshiach. Whose shor (ox) have I taken? Or whose chamor (donkey) have I taken? Or whom have I defrauded? Whom have I oppressed? Or from whose yad have I accepted any kofer to blind mine eyes therewith? And I will restitution make to you. |
1SA 12:4 האָבן זײ געזאָגט: האָסט 91 דאונדז נישט באַרױבט און האָסט אונדז נישט געדריקט, און האָסט פֿון קײנעמס האַנט גאָרנישט גענומען. edit | 1SA 12:4 hoben zei gezogt: host 91 dundz nisht baroibt un host undz nisht gedrikt, un host fun keinems hant gornisht genumen. | 1SA 12:4 And they said, Thou hast not defrauded us, nor oppressed us, neither hast thou taken anything from any yad ish. |
1SA 12:5 האָט ער צו זײ געזאָגט: עדות איז ה׳ קעגן אײַך, און עדות איז זײַן געזאַלבטער הײַנטיקן טאָג, אַז איר האָט אין מײַן האַנט גאָרנישט געפֿונען. האָבן זײ געזאָגט: עדות! edit | 1SA 12:5 hot er tsu zei gezogt: eides iz Hashem kegen aich, un eides iz zain gezalbter haintiken tog, az ir hot in main hant gornisht gefunen. hoben zei gezogt: eides! | 1SA 12:5 And he said unto them, Ed Hashem ( Hashem is witness) against you, and His Moshiach is ed (witness) this day, that ye have not found anything in my yad. And they answered, He is Ed (witness) . |
1SA 12:6 האָט שמוּאֵל געזאָגט צום פֿאָלק: ה׳ איז דער װאָס האָט באַשאַפֿן משהן און אַהרֹנען, און װאָס האָט אױפֿגעבראַכט אײַערע עלטערן פֿון לאַנד מִצרַיִם. edit | 1SA 12:6 hot Shmuel gezogt tsum folk: Hashem iz der vos hot bashafen Mosheen un Aharonen, un vos hot oifgebracht aiere elteren fun land Mitsrayim. | 1SA 12:6 And Shmuel said unto HaAm, It is Hashem that made Moshe and Aharon, and that brought avoteichem up out of Eretz Mitzrayim. |
1SA 12:7 און אַצונד, שטעלט אײַך, און איך װעל זיך דורכטענהן מיט אײַך פֿאַר ה׳ װעגן אַלע גערעכטיקײטן פֿון ה׳ װאָס ער האָט געטאָן מיט אײַך און מיט אײַערע עלטערן. edit | 1SA 12:7 un atsund, shtelt aich, un ich vel zich durchtenhen mit aich far Hashem vegen ale gerechtikeiten fun Hashem vos er hot geton mit aich un mit aiere elteren. | 1SA 12:7 Now therefore stand still, that I may enter into shofet judgment with you before Hashem of kol tzidkot (all the righteous acts ) , which He made for you and avoteichem. |
1SA 12:8 אַז יעקבֿ איז געקומען קײן מִצרַיִם, האָבן אײַערע עלטערן געשריִען צו ה׳, און ה׳ האָט געשיקט משהן און אַהרֹנען, און זײ האָבן אַרױסגעצױגן אײַערע עלטערן פֿון מִצרַיִם, און זײ באַזעצט אין דעם דאָזיקן אָרט. edit | 1SA 12:8 az Yaakov iz gekumen kein Mitsrayim, hoben aiere elteren geshrien tsu Hashem, un Hashem hot geshikt Mosheen un Aharonen, un zei hoben aroisgetsoigen aiere elteren fun Mitsrayim, un zei bazetst in dem doziken ort. | 1SA 12:8 When Ya'akov was come into Mitzrayim, and avoteichem cried unto Hashem , then Hashem sent Moshe and Aharon, which brought forth avoteichem out of Mitzrayim, and made them dwell in this makom (place) . |
1SA 12:9 אָבער זײ האָבן פֿאַרגעסן אָן ה׳ זײער ג-ט, און ער האָט זײ איבערגעענטפֿערט אין דער האַנט פֿון סיסרא דעם חיל-לידער פֿון חָצוֹר, און אין דער האַנט פֿון די פּלִשתּים, און אין דער האַנט פֿון דעם מלך פֿון מוֹאָבֿ, און זײ האָבן מלחמה געהאַלטן אױף זײ. edit | 1SA 12:9 ober zei hoben fargesen on Hashem zeyer g-t, un er hot zei ibergeentfert in der hant fun Sisra dem cheil-lider fun Chatsor, un in der hant fun di Pelishtim, un in der hant fun dem melech fun Moav, un zei hoben milchome gehalten oif zei. | 1SA 12:9 And when they forgot Hashem Eloheihem, He sold them into the yad Sisra, Sar Tzeva Chatzor, and into the yad Pelishtim, and into the yad Melech Moav, and they fought against them. |
1SA 12:10 און זײ האָבן געשריִען צו ה׳ און האָבן געזאָגט: מיר האָבן געזינדיקט װאָס מיר האָבן פֿאַרלאָזן ה׳, און געדינט די בַעַל-געטער און די עַשְׁתֹּרות, און אַצונד, זײַ אונדז מציל פֿון דער האַנט פֿון אונדזערע פֿײַנט, און מיר װעלן דיר דינען. edit | 1SA 12:10 un zei hoben geshrien tsu Hashem un hoben gezogt: mir hoben gezindikt vos mir hoben farlozen Hashem, un gedint di Baal-geter un di eashaׁtֹּrut, un atsund, zai undz matsl fun der hant fun undzere faint, un mir velen dir dinen. | 1SA 12:10 And they cried unto Hashem , and said, Chatanu (we have sinned) , because we have forsaken Hashem , and have served Ba'alim and Ashtarot; but now deliver us out of the yad oyeveinu (power, hand of our enemies) , and we will serve Thee. |
1SA 12:11 האָט ה׳ געשיקט ירובעלן, און בדָנען, און יפֿתּחן, און שמוּאֵלן, און ער האָט אײַך מציל געװען פֿון אײַערע פֿײַנט פֿון רונד אַרום, און איר זײַט געזעסן אין זיכערקײט. edit | 1SA 12:11 hot Hashem geshikt yerubelen, un Bedanen, un Yiftachen, un Shmuelen, un er hot aich matsl geven fun aiere faint fun rund arum, un ir zait gezesen in zicherkeit. | 1SA 12:11 And Hashem sent Yeruba'al, and Bedan, and Yiftach, and Shmuel, and delivered you out of the yad oyeveichem on every side, and ye dwelled betach (in safety) . |
1SA 12:12 און װי איר האָט געזען אַז נָחש דער מלך פֿון די קינדער פֿון עַמוֹן איז געקומען אױף אײַך, אַזױ האָט איר צו מיר געזאָגט: נײן, נײַערט אַ מלך מוז קיניגן איבער אונדז; בעת ה׳ אלוקיכם איז אײַער מלך. edit | 1SA 12:12 un vi ir hot gezen az Nachash der melech fun di kinder fun Ammon iz gekumen oif aich, azoi hot ir tsu mir gezogt: nein, naiert a melech muz kinigen iber undz; beis Hashem Elokeichem iz aier melech. | 1SA 12:12 And when ye saw that Nachash Melech Bnei Ammon came against you, ye said unto me, No; but a Melech shall reign over us: when Hashem Eloheichem was your Melech. |
1SA 12:13 און אַצונד, אָט איז דער מלך װאָס איר האָט אױסדערװײלט, װאָס איר האָט פֿאַרלאַנגט, און אָט האָט ה׳ געגעבן איבער אײַך אַ מלך. edit | 1SA 12:13 un atsund, ot iz der melech vos ir hot oisderveilt, vos ir hot farlangt, un ot hot Hashem gegeben iber aich a melech. | 1SA 12:13 Now therefore behold the Melech whom ye have chosen, and for whom ye have made request! And, hinei, Hashem hath set a Melech over you. |
1SA 12:14 אױב איר װעט מורא האָבן פֿאַר ה׳, און איר װעט אים דינען {עבד} , און װעט צוהערן צו זײַן קֹול, און װעט נישט װידערשפּעניקן דעם מױל פֿון ה׳, און אי איר, אי דער מלך װאָס קיניגט איבער אײַך, װעט גײן נאָך ה׳ אלוקיכם – edit | 1SA 12:14 oib ir vet moire hoben far Hashem, un ir vet im dinen , un vet tsuheren tsu zain kol, un vet nisht vidershpeniken dem moil fun Hashem, un i ir, i der melech vos kinigt iber aich, vet gein noch Hashem Elokeichem – | 1SA 12:14 If ye will fear Hashem , and serve Him, and obey His voice, and not rebel against the commandment of Hashem , then shall both ye and also the Melech that reigneth over you continue following after Hashem Eloheichem; |
1SA 12:15 אױב אָבער איר װעט נישט צוהערן צו דעם קֹול פֿון ה׳, און איר װעט װידערשפּעניקן דעם מױל פֿון ה׳, װעט די האַנט פֿון ה׳ זײַן אַקעגן אײַך אַזױ װי אַקעגן אײַערע עלטערן. edit | 1SA 12:15 oib ober ir vet nisht tsuheren tsu dem kol fun Hashem, un ir vet vidershpeniken dem moil fun Hashem, vet di hant fun Hashem zain akegen aich azoi vi akegen aiere elteren. | 1SA 12:15 But if ye will not obey the voice of Hashem , but rebel against the commandment of Hashem , then shall the yad Hashem be against you, as it was against avoteichem. |
1SA 12:16 און אַצונד שטײט און זעט די דאָזיקע גרױסע זאַך װאָס ה׳ טוט פֿאַר אײַערע אױגן. edit | 1SA 12:16 un atsund shteit un zet di dozike groise zach vos Hashem tut far aiere oigen. | 1SA 12:16 Now therefore stand and see this davar hagadol (great thing) , which Hashem will make before your eyes. |
1SA 12:17 הײַנט איז דאָך װײצשניט, װעל איך רופֿן צו ה׳, און ער װעט געבן דונערן און רעגן, און װײסט און זעט אַז גרױס איז אײַער בײז װאָס איר האָט געטאָן אין די אױגן פֿון ה׳, אײַך צו פֿאַרלאַנגען אַ מלך. edit | 1SA 12:17 haint iz doch veitsshnit, vel ich rufen tsu Hashem, un er vet geben duneren un regen, un veist un zet az grois iz aier beiz vos ir hot geton in di oigen fun Hashem, aich tsu farlangen a melech. | 1SA 12:17 Is it not ketzir chittim (wheat harvest) today? I will call unto Hashem , and He shall send kolot (thunder) and matar (rain) ; that ye may perceive and see that your wickedness is rabbah (great) , which ye have made in the eyes of Hashem , in requesting for you a Melech. |
1SA 12:18 און שמוּאֵל האָט גערופֿן צו ה׳, און ה׳ האָט געגעבן דונערן און רעגן אין יענעם טאָג, און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט זײער מורא געהאַט פֿאַר ה׳ און פֿאַר שמוּאֵלן. edit | 1SA 12:18 un Shmuel hot gerufen tsu Hashem, un Hashem hot gegeben duneren un regen in yenem tog, un dos gantse folk hot zeyer moire gehat far Hashem un far Shmuelen. | 1SA 12:18 So Shmuel called unto Hashem ; and Hashem sent kolot and matar that day; and kol HaAm greatly feared Hashem and Shmuel. |
1SA 12:19 און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט געזאָגט צו שמוּאֵלן: זײַ מתפּלל פֿאַר דײַנע קנעכט צו ה׳ זײַן ג-ט אַז מיר זאָלן נישט שטאַרבן, װײַל מיר האָבן צו אַלע אונדזערע זינד נאָך צוגעלײגט דאָס בײז, אונדז צו פֿאַרלאַנגען אַ מלך. edit | 1SA 12:19 un dos gantse folk hot gezogt tsu Shmuelen: zai mispalel far daine knecht tsu Hashem zain g-t az mir zolen nisht shtarben, vail mir hoben tsu ale undzere zind noch tsugeleigt dos beiz, undz tsu farlangen a melech. | 1SA 12:19 And kol HaAm said unto Shmuel, Pray for thy avadim unto Hashem Eloheicha, that we die not; for we have added unto kol chattoteinu (all our sins) this ra'ah (evil) , to ask for us a Melech. |
1SA 12:20 האָט שמוּאֵל געזאָגט צום פֿאָלק: איר זאָלט נישט מורא האָבן; איר האָט געטאָן אַל דאָס דאָזיקע בײז, אָבער איר זאָלט אײַך נישט אָפּקערן פֿון הינטער ה׳, און איר זאָלט דינען ה׳ מיט אײַער גאַנצן האַרצן. edit | 1SA 12:20 hot Shmuel gezogt tsum folk: ir zolt nisht moire hoben; ir hot geton al dos dozike beiz, ober ir zolt aich nisht opkeren fun hinter Hashem, un ir zolt dinen Hashem mit aier gantsen hartsen. | 1SA 12:20 And Shmuel said unto HaAm, Fear not; ye have done kol hara'ah hazot (all this wickedness) ; yet turn not aside from following Hashem , but serve Hashem with kol levavchem; |
1SA 12:21 יאָ, איר זאָלט אײַך נישט אָפּקערן, װאָרום [דאָס װעט איר גײן] נאָך נישטיקײטן װאָס נוצן נישט און זײַנען נישט מציל, װײַל נישטיקײט זײַנען זײ. edit | 1SA 12:21 yo, ir zolt aich nisht opkeren, vorem [dos vet ir gein] noch nishtikeiten vos nutsen nisht un zainen nisht matsl, vail nishtikeit zainen zei. | 1SA 12:21 And turn ye not aside; for then should ye go after hatohu (the vain, empty thing, idol) , which cannot profit nor deliver; for they are tohu (vain, empty) . |
1SA 12:22 װאָרום ה׳ װעט נישט פֿאַרלאָזן זײַן פֿאָלק, פֿון זײַן גרױסן נאָמען װעגן, װײַל ה׳ האָט באַװיליקט אײַך צו מאַכן פֿאַר זײַן פֿאָלק. edit | 1SA 12:22 vorem Hashem vet nisht farlozen zain folk, fun zain groisen nomen vegen, vail Hashem hot bavilikt aich tsu machen far zain folk. | 1SA 12:22 For Hashem will not forsake His people for the sake of Shmo Hagedol; because it hath pleased Hashem to make you His people. |
1SA 12:23 אױך איך, חלילה מיר צו זינדיקן צו ה׳, אױפֿצוהערן מתפּלל זײַן פֿאַר אײַך! נײַערט איך װעל אײַך לערנען דעם גוטן און גלײַכן װעג. edit | 1SA 12:23 oich ich, cholile mir tsu zindiken tsu Hashem, oiftsuheren mispalel zain far aich! naiert ich vel aich lernen dem guten un glaichen veg. | 1SA 12:23 Moreover, as for me, chalilah (far be it) from me that I should sin against Hashem in ceasing to pray for you; but horeiti (I will teach) you the derech hatovah v'hayesharah (the good and upright way) ; |
1SA 12:24 האָט אָבער מורא פֿאַר ה׳, און איר זאָלט אים דינען מיט אמת, מיט אײַער גאַנצן האַרצן, װאָרום זעט װי ער האָט גרױס געטאָן מיט אײַך. edit | 1SA 12:24 hot ober moire far Hashem, un ir zolt im dinen mit emes, mit aier gantsen hartsen, vorem zet vi er hot grois geton mit aich. | 1SA 12:24 Only fear Hashem , and serve Him in emes with kol levavchem; for consider what great things He hath done for you. |
1SA 12:25 אױב אָבער שלעכטס טאָן װעט איר שלעכטס טאָן, װעט אי איר, אי אײַער מלך אומגעבראַכט װערן. edit | 1SA 12:25 oib ober shlechts ton vet ir shlechts ton, vet i ir, i aier melech umgebracht veren. | 1SA 12:25 But if ye shall still do wickedly, ye shall be consumed, both ye and your Melech. |
1SA 13:1 … יאָר איז שָאול אַלט געװען אַז ער איז געװאָרן מלך און צװײ יאָר האָט ער געקיניגט איבער יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 13:1 … yor iz Shaul alt geven az er iz gevoren melech un tsvei yor hot er gekinigt iber Yisroel. | 1SA 13:1 It was in the first year of Sha'ulʼs reign, and when he had reigned two shanim over Yisroel, |
1SA 13:2 און שָאול האָט זיך אױסגעקליבן דרײַ טױזנט מאַן פֿון יִשׂרָאֵל, און צװײ טױזנט זײַנען געװען מיט שָאולן אין מִכמָש און אױף דעם באַרג פֿון בֵית-אֵל, און טױזנט זײַנען געװען מיט יוֹנָתָנען אין גבֿעת-בנימין. און דאָס איבעריקע פֿאָלק האָט ער אַװעקגעשיקט איטלעכן צו זײַנע געצעלטן. edit | 1SA 13:2 un Shaul hot zich oisgekliben drai toiznt man fun Yisroel, un tsvei toiznt zainen geven mit Shaulen in Michmas un oif dem barg fun Beit-El, un toiznt zainen geven mit Yonatanen in gevet-Binyamin. un dos iberike folk hot er avekgeshikt itlechen tsu zaine getselten. | 1SA 13:2 Sha'ul chose him shloshet alafim of Yisroel; whereof two elef were with Sha'ul at Michmas and in har Beit-El, and an elef were with Yonatan in Giv'at Binyamin; and the rest of HaAm he sent back every ish to his ohel. |
1SA 13:3 און יוֹנָתָן האָט געשלאָגן די װאַך פֿון די פּלִשתּים װאָס אין גֶבַֿע, און די פּלִשתּים האָבן דערהערט. און שָאול האָט געבלאָזן אין שופֿר דורכן גאַנצן לאַנד, אַזױ צו זאָגן: זאָלן די עִבֿרים הערן! edit | 1SA 13:3 un Yonatan hot geshlogen di vach fun di Pelishtim vos in Geva, un di Pelishtim hoben derhert. un Shaul hot geblozen in shoifer durchen gantsen land, azoi tsu zogen: zolen di Avarim heren! | 1SA 13:3 And Yonatan struck the outpost of the Pelishtim (Philistines) that was in Geva, and the Pelishtim heard of it. Then Sha'ul blew the shofar throughout kol HaAretz, saying, Let the Ivrim (Hebrews) hear. |
1SA 13:4 און גאַנץ יִשׂרָאֵל האָבן געהערט, אַזױ צו זאָגן: שָאול האָט געשלאָגן די װאַך פֿון די פּלִשתּים, און יִשׂרָאֵל האָט זיך אױך פֿאַרמיאוסט בײַ די פּלִשתּים; און דאָס פֿאָלק האָט זיך אײַנגעזאַמלט הינטער שָאולן קײן גִלגָל. edit | 1SA 13:4 un gants Yisroel hoben gehert, azoi tsu zogen: Shaul hot geshlogen di vach fun di Pelishtim, un Yisroel hot zich oich farmiust bai di Pelishtim; un dos folk hot zich aingezamlt hinter Shaulen kein Gilgal. | 1SA 13:4 And kol Yisroel heard the news that Sha'ul had struck the outpost of the Pelishtim (Philistines) , and that Yisroel also had become odious to the Pelishtim. And HaAm were called together after Sha'ul at Gilgal. |
1SA 13:5 און די פּלִשתּים האָבן אײַנגעזאַמלט מלחמה צו האַלטן מיט יִשׂרָאֵל – דרײַסיק טױזנט רײַטװעגן, און זעקס טױזנט רײַטער, און פֿאָלק אַזױ װי דער זאַמד װאָס אױפֿן ברעג פֿון ים אין פֿילקײט; און זײ זײַנען אַרײַגעקומען און האָבן געלאַגערט אין מִכמָש, צו מזרח פֿון בֵית-אָוֶן. edit | 1SA 13:5 un di Pelishtim hoben aingezamlt milchome tsu halten mit Yisroel – draisik toiznt raitvegen, un zeks toiznt raiter, un folk azoi vi der zamd vos oifen breg fun yam in filkeit; un zei zainen araigekumen un hoben gelagert in Michmas, tsu mizrech fun Beit-Aven. | 1SA 13:5 And the Pelishtim (Philistines) gathered themselves together to fight against Yisroel, sheloshim elef merkavot and sheshet alafim parashim, and soldiers like the chol (sand) which is on the seashore in multitude; and they came up, and encamped at Michmas, east of Beit-Aven. |
1SA 13:6 און די מענער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן געזען אַז זײ זײַנען אין אַ קלעם – װאָרום דאָס פֿאָלק איז געװען צוגעדריקט – און דאָס פֿאָלק האָט זיך באַהאַלטן אין הײלן, און צװישן דערנער, און אין פֿעלדזן, און אין טורעמס, און אין גריבער. edit | 1SA 13:6 un di mener fun Yisroel hoben gezen az zei zainen in a klem – vorem dos folk iz geven tsugedrikt – un dos folk hot zich bahalten in heilen, un tsvishen derner, un in feldzen, un in turems, un in griber. | 1SA 13:6 When the Ish Yisroel saw that they were in danger (for the army was hard-pressed), then the people did hide themselves in me'arot (caves) , and in thickets, and among rocks, and in towers, and in borot (pits) . |
1SA 13:7 און טײל עִבֿרים זײַנען אַריבערגעגאַנגען דעם יַרדן קײן לאַנד גָד און גִלעָד; אָבער שָאול איז נאָך געװען אין גִלגָל, און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט געאײַלט נאָך אים. edit | 1SA 13:7 un teil Avarim zainen aribergegangen dem Yarden kein land Gad un Gilad; ober Shaul iz noch geven in Gilgal, un dos gantse folk hot geailt noch im. | 1SA 13:7 And some of the Ivrim (Hebrews) went over Yarden to Eretz Gad and Gil'ad. As for Sha'ul, he was yet in Gilgal, and kol HaAm followed him fearfully trembling. |
1SA 13:8 האָט ער געװאַרט זיבן טעג, ביז דער צײַט װאָס שמוּאֵל [האָט אָפּגעמאַכט], אָבער שמוּאֵל איז נישט געקומען קײן גִלגָל. און דאָס פֿאָלק איז צעלאָפֿן פֿון אים. edit | 1SA 13:8 hot er gevart ziben teg, biz der tsait vos Shmuel [hot opgemacht], ober Shmuel iz nisht gekumen kein Gilgal. un dos folk iz tselofen fun im. | 1SA 13:8 And he tarried shivat yamim, according to the mo'ed (set time) that Shmuel had appointed; but Shmuel came not to Gilgal; and HaAm started slipping away from him. |
1SA 13:9 האָט שָאול געזאָגט: גענענט צו מיר דאָס בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה} און דאָס פֿרידאָפּפֿער {זֶבַֿח שְׁלָמִים}; און ער האָט אױפֿגעבראַכט דאָס בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה}. edit | 1SA 13:9 hot Shaul gezogt: genent tsu mir dos brandopfer un dos fridopfer {Zevach Shalemim}; un er hot oifgebracht dos brandopfer. | 1SA 13:9 And Sha'ul said, Bring to me the olah (burnt offering) , and shelamim (peace offerings) . And he offered the olah (burnt offering) . |
1SA 13:10 און עס איז געװען, װי ער ענדיקט אױפֿברענגען דאָס בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה}, ערשט שמוּאֵל קומט אָן; און שָאול איז אים אַרױסגעגאַנגען אַנטקעגן אים צו באַגריסן. edit | 1SA 13:10 un es iz geven, vi er endikt oifbrengen dos brandopfer, ersht Shmuel kumt on; un Shaul iz im aroisgegangen antkegen im tsu bagrisen. | 1SA 13:10 And it came to pass, that as soon as he had finished offering the olah (burnt offering) , hinei, Shmuel came; and Sha'ul went out to meet him, that he might make a brocha greeting on him. |
1SA 13:11 האָט שמוּאֵל געזאָגט: װאָס האָסטו געטאָן? האָט שָאול געזאָגט: אַז איך האָב געזען אַז דאָס פֿאָלק איז צעלאָפֿן פֿון מיר, און דו ביסט נישט געקומען אין די אָפּגערעדטע טעג, און די פּלִשתּים זײַנען אײַנגעזאַמלט אין מִכמָש, edit | 1SA 13:11 hot Shmuel gezogt: vos hostu geton? hot Shaul gezogt: az ich hob gezen az dos folk iz tselofen fun mir, un du bist nisht gekumen in di opgeredte teg, un di Pelishtim zainen aingezamlt in Michmas, | 1SA 13:11 And Shmuel said, What hast thou done? And Sha'ul said, Because I saw that HaAm were slipping away from me, and that thou camest not at the mo'ed hayamim, and that the Pelishtim were assembling themselves together at Michmas; |
1SA 13:12 אַזױ האָב איך געזאָגט: אַצונד װעלן די פּלִשתּים אַראָפּנידערן צו מיר קײן גִלגָל, און צו ה׳ האָב איך נישט געבעטן; און איך האָב מיך אײַנגעשטעלט, און האָב אױפֿגעבראַכט דאָס בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה}. edit | 1SA 13:12 azoi hob ich gezogt: atsund velen di Pelishtim aropnideren tsu mir kein Gilgal, un tsu Hashem hob ich nisht gebeten; un ich hob mich aingeshtelt, un hob oifgebracht dos brandopfer. | 1SA 13:12 Therefore, said I, the Pelishtim (Philistines) will come down now upon me at Gilgal, and I have not made supplication unto Hashem ; I felt compelled therefore, and offered the olah (burnt offering) . |
1SA 13:13 האָט שמוּאֵל געזאָגט צו שָאולן: נאַריש האָסטו געטאָן; האָסט נישט געהיט דעם באַפֿעל פֿון ה׳ זײַן ג-ט װאָס ער האָט דיר באַפֿױלן; װאָרום ה׳ װאָלט אַצונד באַפֿעסטיקט דײַן מלוכה איבער יִשׂרָאֵל אױף אײביק. edit | 1SA 13:13 hot Shmuel gezogt tsu Shaulen: narish hostu geton; host nisht gehit dem bafel fun Hashem zain g-t vos er hot dir bafoilen; vorem Hashem volt atsund bafestikt dain meluche iber Yisroel oif eibik. | 1SA 13:13 And Shmuel said to Sha'ul, Thou hast done foolishly; thou hast not been shomer over the mitzvat Hashem Eloheicha, which He commanded thee; for now would Hashem have established thy mamlachah over Yisroel ad olam. |
1SA 13:14 אַצונד אָבער װעט דײַן מלוכה נישט באַשטײן. ה׳ האָט זיך אױסגעזוכט אַ מאַן נאָך זײַן האַרצן, און ה׳ האָט אים באַפֿױלן פֿאַר אַ פֿירשט איבער זײַן פֿאָלק, װײַל דו האָסט נישט געהיט װאָס ה׳ האָט דיר באַפֿױלן. edit | 1SA 13:14 atsund ober vet dain meluche nisht bashtein. Hashem hot zich oisgezucht a man noch zain hartsen, un Hashem hot im bafoilen far a firsht iber zain folk, vail du host nisht gehit vos Hashem hot dir bafoilen. | 1SA 13:14 But now thy mamlachah shall not endure; Hashem hath sought for Him an ish after His own levav, and Hashem hath commanded him to be Nagid over His people, because thou hast not been shomer over that which Hashem commanded thee. |
1SA 13:15 און שמוּאֵל איז אױפֿגעשטאַנען און איז אַװעק פֿון גִלגָל קײן גבֿעת-בנימין. און שָאול האָט איבערגעצײלט דאָס פֿאָלק װאָס האָט זיך געפֿונען בײַ אים, אַרום זעקס הונדערט מאַן. edit | 1SA 13:15 un Shmuel iz oifgeshtanen un iz avek fun Gilgal kein gevet-Binyamin. un Shaul hot ibergetseilt dos folk vos hot zich gefunen bai im, arum zeks hundert man. | 1SA 13:15 And Shmuel arose, and went up from Gilgal unto Giv'at Binyamin. And Sha'ul numbered HaAm that were being found with him, about shesh me'ot ish (six hundred men) . |
1SA 13:16 און שָאול און זײַן זון יוֹנָתָן, און דאָס פֿאָלק װאָס האָט זיך געפֿונען בײַ זײ, זײַנען געזעסן אין גֶבַֿע-בנימין, און די פּלִשתּים האָבן געלאַגערט אין מִכמָש. edit | 1SA 13:16 un Shaul un zain zun Yonatan, un dos folk vos hot zich gefunen bai zei, zainen gezesen in Geva-Binyamin, un di Pelishtim hoben gelagert in Michmas. | 1SA 13:16 And Sha'ul, and Yonatan bno, and HaAm that were being found with them, abode in Geva of Binyamin; but the Pelishtim encamped in Michmas. |
1SA 13:17 און די פֿאַרװיסטער זײַנען אַרױסגעגאַנגען פֿון לאַגער פֿון די פּלִשתּים אין דרײַ מחנות; אײן מחנה האָט זיך פֿאַרקערט אױפֿן װעג פֿון עָפֿרָה, צום לאַנד שועָל, edit | 1SA 13:17 un di farvister zainen aroisgegangen fun lager fun di Pelishtim in drai machnus; ein machne hot zich farkert oifen veg fun Ophrah, tsum land Shual, | 1SA 13:17 And the raiders came out of the machaneh of the Pelishtim in three companies; one company turned toward the derech Ophrah, unto Eretz Shu'al; |
1SA 13:18 און אײן מחנה האָט זיך פֿאַרקערט אױפֿן װעג פֿון בֵית-חוֹרוֹן, און אײן מחנה האָט זיך פֿאַרקערט אױפֿן װעג פֿון געמאַרק, װאָס קוקט אַרױס אױפֿן טאָל צבֿוֹעים, צום מדבר צו. edit | 1SA 13:18 un ein machne hot zich farkert oifen veg fun Beit-Choron, un ein machne hot zich farkert oifen veg fun gemark, vos kukt arois oifen tal Tsevoim, tsum midbar tsu. | 1SA 13:18 And another company turned toward derech Beit-Choron; and another company turned toward derech (the road) of the border that overlooks Gey HaTzevo'im toward the midbar. |
1SA 13:19 און אַ שמיד האָט זיך נישט געפֿונען אין גאַנצן לאַנד יִשׂרָאֵל, װאָרום די פּלִשתּים האָבן געזאָגט: טאָמער װעלן די עִבֿרים מאַכן אַ שװערד אָדער אַ שפּיז. edit | 1SA 13:19 un a shmid hot zich nisht gefunen in gantsen land Yisroel, vorem di Pelishtim hoben gezogt: tomer velen di Avarim machen a shverd oder a shpiz. | 1SA 13:19 Now there was no charash (blacksmith) found throughout kol Eretz Yisroel; for the Pelishtim (Philistines) said, Lest the Ivrim (Hebrews) make them cherev (sword) or khanit (spear) ; |
1SA 13:20 און גאַנץ יִשׂרָאֵל האָבן גענידערט צו די פּלִשתּים צו שאַרפֿן איטלעכער זײַן אַקעראײַזן, און זײַן גראָבאײַזן, און זײַן האַק, און זײַן רידל. edit | 1SA 13:20 un gants Yisroel hoben genidert tsu di Pelishtim tsu sharfen itlecher zain akeraizen, un zain grobaizen, un zain hak, un zain ridl. | 1SA 13:20 But kol Yisroel went down to the Pelishtim, to sharpen every ish his plowshare, and his spade, and his axe, and his hoe. |
1SA 13:21 און פֿאַרן אָנפֿײַלן איז געװען אַ פּים, פֿאַר די רידלען, און פֿאַר די גראָבאײַזנס, און פֿאַרן דרײַשפּיץ, און פֿאַר די העק; דאָס גלײַכן פֿאַר אָנשטעלן דעם טרײַבשטעכער. edit | 1SA 13:21 un faran onfailen iz geven a pim, far di ridlen, un far di grobaizns, un faran draishpits, un far di hek; dos glaichen far onshtelen dem traibshtecher. | 1SA 13:21 And a dullness of the edges occurred in the plowshares, hoes, three pronged pitchforks, axes, and for repointing the darvon (goad) . |
1SA 13:22 אַזױ איז געשען, אַז אין טאָג פֿון מלחמה האָט זיך נישט געפֿונען אַ שװערד אָדער אַ שפּיז אין דער האַנט פֿון דעם גאַנצן פֿאָלק װאָס מיט שָאולן און מיט יוֹנָתָנען; נאָר בײַ שָאולן און בײַ יוֹנָתָן זײַן זון האָט זיך געפֿונען. edit | 1SA 13:22 azoi iz geshen, az in tog fun milchome hot zich nisht gefunen a shverd oder a shpiz in der hant fun dem gantsen folk vos mit Shaulen un mit Yonatanen; nor bai Shaulen un bai Yonatan zain zun hot zich gefunen. | 1SA 13:22 So it came to pass in the yom milchemet (day of battle) , that there was neither cherev nor khanit found in the yad kol HaAm that were with Sha'ul and Yonatan; but with Sha'ul and with Yonatan bno was there found. |
1SA 13:23 און די װאַך פֿון די פּלִשתּים איז אַרױסגעגאַנגען צום איבערפֿאָר פֿון מִכמָש. edit | 1SA 13:23 un di vach fun di Pelishtim iz aroisgegangen tsum iberfor fun Michmas. | 1SA 13:23 And the detachment of the Pelishtim (Philistines) went out toward Ma'avar Michmas (Michmas Pass) . |
1SA 14:1 און עס איז געװען אײן טאָג, האָט יוֹנָתָן דער זון פֿון שָאולן געזאָגט צו דעם יונג, זײַן װאַפֿנטרעגער: קום און לאָמיר אַריבערגײן צו דער װאַך פֿון די פּלִשתּים װאָס אױף יענער זײַט; און זײַן פֿאָטער האָט ער נישט געזאָגט. edit | 1SA 14:1 un es iz geven ein tog, hot Yonatan der zun fun Shaulen gezogt tsu dem yung, zain vafntreger: kum un lomir aribergein tsu der vach fun di Pelishtim vos oif yener zait; un zain foter hot er nisht gezogt. | 1SA 14:1 Now the day came to pass, that Yonatan Ben Sha'ul said unto the na'ar (young man) that bore his armor, Come, and let us go over to the outpost of the Pelishtim (Philistines) , that is on the other side.But he told not aviv. |
1SA 14:2 און שָאול איז געזעסן אין עק גִבֿעָה אונטער דעם מילגרױמבױם װאָס אין מִגרון; און דאָס פֿאָלק װאָס מיט אים איז געװען אַרום זעקס הונדערט מאַן. edit | 1SA 14:2 un Shaul iz gezesen in ek Givah unter dem milgroimboim vos in Migron; un dos folk vos mit im iz geven arum zeks hundert man. | 1SA 14:2 And Sha'ul tarried in the outskirts of Giv'ah under a pomegranate tree which is in Migron; and HaAm (the people, the army) that were with him were about shesh me'ot ish (six hundred men) ; |
1SA 14:3 און אַחִיָה דער זון פֿון אַחיטובֿ דעם ברודער פֿון אי-כּבֿוד, דעם זון פֿון פּינְחס, דעם זון פֿון עלי דעם כֹּהן פֿון ה׳ אין שילוֹ, האָט געטראָגן דעם אֵפֿוֹד. און דאָס פֿאָלק האָט נישט געװוּסט אַז יוֹנָתָן איז אַװעקגעגאַנגען. edit | 1SA 14:3 un Achiyah der zun fun Achituv dem bruder fun I-Chavod, dem zun fun Pinechas, dem zun fun Eli dem koyen fun Hashem in Shiloh, hot getrogen dem Ephod. un dos folk hot nisht gevust az Yonatan iz avekgegangen. | 1SA 14:3 And Achiyah Ben Achituv, the ach of Ikhavod Ben Pinchas Ben Eli, kohen Hashem in Shiloh, was wearing an ephod. And HaAm knew not that Yonatan was gone. |
1SA 14:4 און צװישן די איבערפֿאָרן װאָס יוֹנָתָן האָט געװאָלט אַריבערגײן צו דער װאַך פֿון די פּלִשתּים, איז געװען אַ שפּיץ פֿעלדז פֿון דער זײַט און אַ שפּיץ פֿעלדז פֿון דער אַנדער זײַט, און דער נאָמען פֿון אײנעם איז געװען בוֹצֵץ, און דער נאָמען פֿון אַנדערן סֶנֶה. edit | 1SA 14:4 un tsvishen di iberforen vos Yonatan hot gevolt aribergein tsu der vach fun di Pelishtim, iz geven a shpits feldz fun der zait un a shpits feldz fun der ander zait, un der nomen fun einem iz geven Botsets, un der nomen fun anderen Seneh. | 1SA 14:4 And between the passes, by which Yonatan sought to go over unto the outpost of the Pelishtim, there was a rocky cliff on the one side, and a rocky cliff on the other side; and the shem of the one was Botzetz, and the shem of the other Seneh. |
1SA 14:5 אײן שפּיץ אױפֿגעשטעלט פֿון צפֿון אַקעגן מִכמָש, און אײנער פֿון דָרום אַקעגן גֶבַֿע. edit | 1SA 14:5 ein shpits oifgeshtelt fun Tsafon akegen Michmas, un einer fun dorem akegen Geva. | 1SA 14:5 The one steep rock faced north opposite Michmas, and the other southward toward Geva. |
1SA 14:6 און יהוֹנָתָן האָט געזאָגט צו דעם יונג, זײַן װאַפֿנטרעגער: קום און לאָמיר אַריבערגײן צו דער װאַך פֿון די דאָזיקע אומבאַשניטענע. אפֿשר װעט ה׳ טאָן פֿאַר אונדז; װאָרום בײַ ה׳ איז קײן אָפּהאַלט נישטאָ צו העלפֿן מיט פֿיל [מענטשן] אָדער מיט װינציק. edit | 1SA 14:6 un Yehonatan hot gezogt tsu dem yung, zain vafntreger: kum un lomir aribergein tsu der vach fun di dozike umbashnitene. efsher vet Hashem ton far undz; vorem bai Hashem iz kein ophalt nishto tsu helfen mit fil [mentshn] oder mit vintsik. | 1SA 14:6 And Yonatan said to the na'ar that bore his armor, Come, and let us go over unto the outpost of these arelim (uncircumcised) ; it may be that Hashem will act for us; for nothing restrains Hashem l'hoshi'a (to save) , by many or by few. |
1SA 14:7 האָט זײַן װאַפֿנטרעגער צו אים געזאָגט: טו אַלץ װאָס אין דײַן האַרצן; פֿאַרקער זיך; זע, איך בין מיט דיר װי נאָך דײַן האַרצן. edit | 1SA 14:7 hot zain vafntreger tsu im gezogt: tu alts vos in dain hartsen; farker zich; ze, ich bin mit dir vi noch dain hartsen. | 1SA 14:7 And his armor-bearer said unto him, Do all that is in thine lev; turn thee; hineni, I am with thee according to thy lev. |
1SA 14:8 האָט יוֹנָתָן געזאָגט: אָט גײען מיר אַריבער צו די מענטשן, און מיר װעלן זיך באַװײַזן צו זײ; edit | 1SA 14:8 hot Yonatan gezogt: ot geyen mir ariber tsu di mentshen, un mir velen zich bavaizen tsu zei; | 1SA 14:8 Then said Yonatan, Hinei, we will pass over unto these anashim, and we will show ourselves unto them. |
1SA 14:9 אױב זײ װעלן זאָגן צו אונדז אַזױ: האַרט אױס ביז מיר קומען-צו צו אײַך, װעלן מיר שטײן אױף אונדזער אָרט, און װעלן נישט אַרױפֿגײן צו זײ; edit | 1SA 14:9 oib zei velen zogen tsu undz azoi: hart ois biz mir kumen-tsu tsu aich, velen mir shtein oif undzer ort, un velen nisht aroifgein tsu zei; | 1SA 14:9 If they say thus unto us, Stand still until we come to you; then we will stand still tachteinu (in our place) , and will not go up unto them. |
1SA 14:10 אױב אָבער זײ װעלן זאָגן אַזױ: קומט אַרױף צו אונדז, װעלן מיר אַרױפֿגײן, װאָרום ה׳ האָט זײ געגעבן אין אונדזער האַנט. און דאָס װעט אונדז זײַן דער צײכן. edit | 1SA 14:10 oib ober zei velen zogen azoi: kumt aroifblikendik tsu undz, velen mir aroifgein, vorem Hashem hot zei gegeben in undzer hant. un dos vet undz zain der tseichen. | 1SA 14:10 But if they say thus, Come up unto us; then we will go up; for Hashem hath delivered them into yadenu (our hand, power) : and this shall be haot (the sign) unto us. |
1SA 14:11 האָבן זײ זיך בײדע באַװיזן צו דער װאַך פֿון די פּלִשתּים, און די פּלִשתּים האָבן געזאָגט: אָן קומען די עִבֿרים אַרױס פֿון די לעכער װאָס זײ האָבן זיך דאָרטן באַהאַלטן. edit | 1SA 14:11 hoben zei zich beide bavizen tsu der vach fun di Pelishtim, un di Pelishtim hoben gezogt: on kumen di Avarim arois fun di lecher vos zei hoben zich dorten bahalten. | 1SA 14:11 And both of them showed themselves unto the outpost of the Pelishtim (Philistines) ; and the Pelishtim said, Hinei, the Ivrim (Hebrews) come forth out of the chorim (holes) where they had hid themselves. |
1SA 14:12 און די מענטשן פֿון דער װאַך האָבן זיך אָפּגערופֿן צו יוֹנָתָן און זײַן װאַפֿנטרעגער, און האָבן געזאָגט: קומט אַרױף צו אונדז, און מיר װעלן אײַך עפּעס צו װיסן טאָן. האָט יוֹנָתָן געזאָגט צו זײַן װאַפֿנטרעגער: קום אַרױף נאָך מיר, װאָרום ה׳ האָט זײ געגעבן אין דער האַנט פֿון יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 14:12 un di mentshen fun der vach hoben zich opgerufen tsu Yonatan un zain vafntreger, un hoben gezogt: kumt aroifblikendik tsu undz, un mir velen aich epes tsu visen ton. hot Yonatan gezogt tsu zain vafntreger: kum aroifblikendik noch mir, vorem Hashem hot zei gegeben in der hant fun Yisroel. | 1SA 14:12 And the anashim of the outpost answered Yonatan and his armor-bearer, and said, Come up to us, and we will teach you a thing. And Yonatan said unto his armor-bearer, Come up after me, for Hashem hath delivered them into the yad Yisroel. |
1SA 14:13 און יוֹנָתָן האָט אַרױפֿגעקלעטערט אױף זײַנע הענט און אױף זײַנע פֿיס, און זײַן װאַפֿנטרעגער נאָך אים. און זײ זײַנען געפֿאַלן פֿאַר יוֹנָתָנען, און זײַן װאַפֿנטרעגער האָט געטײט הינטער אים. edit | 1SA 14:13 un Yonatan hot aroifgekletert oif zaine hent un oif zaine fis, un zain vafntreger noch im. un zei zainen gefalen far Yonatanen, un zain vafntreger hot geteit hinter im. | 1SA 14:13 And Yonatan climbed up upon his hands and upon his feet, and his armor-bearer after him; and they fell before Yonatan; and his armor-bearer slaughtered behind him. |
1SA 14:14 און דער ערשטער שלאַק װאָס יוֹנָתָן און זײַן װאַפֿנטרעגער האָבן געשלאָגן, איז געװען אַרום צװאַנציק מאַן, אין אַרום אַ האַלבער בײט פֿון אַן אַקער פֿעלד. edit | 1SA 14:14 un der ershter shlak vos Yonatan un zain vafntreger hoben geshlogen, iz geven arum tsvantsik man, in arum a halber beit fun an aker feld. | 1SA 14:14 And that first attack, which Yonatan and his armor-bearer made, killed about esrim ish (twenty men) , within an area of half a yoke. |
1SA 14:15 איז געװאָרן אַ ציטערניש אין לאַגער אױפֿן פֿעלד, און צװישן גאַנצן פֿאָלק; די װאַך און די פֿאַרװיסטער, אַפֿילו זײ האָבן געציטערט; און די ערד האָט זיך געטרײסלט, און עס איז געװאָרן אַ ג-טס ציטערניש. edit | 1SA 14:15 iz gevoren a tsiterenish in lager oifen feld, un tsvishen gantsen folk; di vach un di farvister, afile zei hoben getsitert; un di erd hot zich getreislt, un es iz gevoren a g-ts tsiterenish. | 1SA 14:15 And there was fearful panic in the machaneh, in the sadeh, and among kol haAm; the outpost, and the raiders, they also trembled, and ha'aretz quaked; so it was a cheredat Elohim (a panic from Elohim) . |
1SA 14:16 און די װעכטער פֿון שָאולן אין גבֿעת-בנימין האָבן אַ קוק געטאָן, ערשט די מחנה צעקריכט און גײט אַהין און אַהער. edit | 1SA 14:16 un di vechter fun Shaulen in gevet-Binyamin hoben a kuk geton, ersht di machne tsekricht un geit ahin un aher. | 1SA 14:16 And the tzofim (watchmen, lookouts, sentries) of Sha'ul in Giv'at Binyamin looked; and, hinei, the multitude melted away, and they went in all directions. |
1SA 14:17 האָט שָאול געזאָגט צו דעם פֿאָלק װאָס מיט אים: צײלט אַקאָרשט נאָך, און זעט װער איז אַװעקגעגאַנגען פֿון אונדז. האָבן זײ נאָכגעצײלט, ערשט יוֹנָתָן און זײַן װאַפֿנטרעגער זײַנען נישטאָ. edit | 1SA 14:17 hot Shaul gezogt tsu dem folk vos mit im: tseilt akorsht noch, un zet ver iz avekgegangen fun undz. hoben zei nochgetseilt, ersht Yonatan un zain vafntreger zainen nishto. | 1SA 14:17 Then said Sha'ul unto HaAm that were with him, Number now, and see who is gone from us. And when they had numbered, hinei, Yonatan and his armor-bearer were not there. |
1SA 14:18 האָט שָאול געזאָגט צו אַחִיָהן: גענען דעם אָרון פֿון האלֹקים; װאָרום דער אָרון פֿון האלֹקים איז געװען אין יענעם טאָג מיט די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 14:18 hot Shaul gezogt tsu Achiyahen: genen dem orn fun HaElokim; vorem der orn fun HaElokim iz geven in yenem tog mit di kinder fun Yisroel. | 1SA 14:18 And Sha'ul said unto Achiyah, Bring here the Aron HaElohim. For the Aron HaElohim was at that time with the Bnei Yisroel there. |
1SA 14:19 און עס איז געװען, בעת שָאול האָט גערעדט מיט דעם כֹּהן, איז דער טומל װאָס אין לאַגער פֿון די פּלִשתּים געװאָרן אַלץ גרעסער און גרעסער. האָט שָאול געזאָגט צום כֹּהן: צי צוריק דײַן האַנט. edit | 1SA 14:19 un es iz geven, beis Shaul hot geredt mit dem koyen, iz der tuml vos in lager fun di Pelishtim gevoren alts greser un greser. hot Shaul gezogt tsum koyen: tsi tsurik dain hant. | 1SA 14:19 And it came to pass, while Sha'ul talked to the kohen, that the tumult that was in the machaneh Pelishtim went on and increased; and Sha'ul said unto the kohen, Withdraw thine yad. |
1SA 14:20 און שָאול און דאָס גאַנצע פֿאָלק װאָס מיט אים האָבן זיך אײַנגעזאַמלט, און זײ זײַנען געקומען צו דער מלחמה, ערשט אײנעמס שװערד איז קעגן אַנדערן – זײער אַ גרױסע מהומה. edit | 1SA 14:20 un Shaul un dos gantse folk vos mit im hoben zich aingezamlt, un zei zainen gekumen tsu der milchome, ersht einems shverd iz kegen anderen – zeyer a groise mehume. | 1SA 14:20 And Sha'ul and kol HaAm that were with him assembled themselves, and they went to the milchamah; and, hinei, every cherev ish was against his fellow, and there was mehumah gedolah me'od (a very great confusion) . |
1SA 14:21 און די עִבֿרים װאָס זײַנען געװען מיט די פּלִשתּים אַזױ װי נעכטן-אײערנעכטן, די װאָס זײַנען אַרױפֿגעקומען מיט זײ אין לאַגער רונד אַרום, זײ אױך זײַנען צוגעשטאַנען צו די יִשׂרָאֵל װאָס מיט שָאולן און יוֹנָתָנען. edit | 1SA 14:21 un di Avarim vos zainen geven mit di Pelishtim azoi vi nechten-eyernechten, di vos zainen aroifgekumen mit zei in lager rund arum, zei oich zainen tsugeshtanen tsu di Yisroel vos mit Shaulen un Yonatanen. | 1SA 14:21 Moreover the Ivrim (Hebrews) that were with the Pelishtim (Philistines) before that time, which went up with them into the machaneh from the country round about, even they also turned to be with them of Yisroel that were with Sha'ul and Yonatan. |
1SA 14:22 און אַלע מענער פֿון יִשׂרָאֵל װאָס האָבן זיך באַהאַלטן אין דעם געבערג פֿון אפֿרים, האָבן געהערט אַז די פּלִשתּים זײַנען אַנטלאָפֿן, און זײ אױך האָבן זײ נאָכגעיאָגט אין דער מלחמה. edit | 1SA 14:22 un ale mener fun Yisroel vos hoben zich bahalten in dem geberg fun Ephrayim, hoben gehert az di Pelishtim zainen antlofen, un zei oich hoben zei nochgeiogt in der milchome. | 1SA 14:22 Likewise all the Ish Yisroel which had hid themselves in Har Ephrayim, when they heard that the Pelishtim fled, even they also followed hard after them in the milchamah (battle) . |
1SA 14:23 און ה׳ האָט געהאָלפֿן יִשׂרָאֵל אין יענעם טאָג. און די מלחמה איז אַװעק ביז אַריבער בֵית-אָוֶן. edit | 1SA 14:23 un Hashem hot geholfen Yisroel in yenem tog. un di milchome iz avek biz ariber Beit-Aven. | 1SA 14:23 So Hashem saved Yisroel that day; and the milchamah continued raging even unto Beit-Aven. |
1SA 14:24 און די מענער פֿון יִשׂרָאֵל זײַנען געװען פֿאַרקלעמט אין יענעם טאָג, אָבער שָאול האָט באַשװאָרן דאָס פֿאָלק, אַזױ צו זאָגן: פֿאַרשאָלטן דער מענטש װאָס װעט עסן שפּײַז ביזן אָװנט, װען איך װעל זיך האָבן נוקם געװען אָן מײַנע פֿײַנט! און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט נישט פֿאַרזוכט קײן שפּײַז. edit | 1SA 14:24 un di mener fun Yisroel zainen geven farklemt in yenem tog, ober Shaul hot bashvoren dos folk, azoi tsu zogen: farsholten der mentsh vos vet esen shpaiz bizen ovent, ven ich vel zich hoben noikem geven on maine faint! un dos gantse folk hot nisht farzucht kein shpaiz. | 1SA 14:24 And the Ish Yisroel were distressed that day; for Sha'ul had bound under oath HaAm, saying, Arur (cursed) be the ish that eateth lechem before erev, that I may be avenged on mine enemies. So none of HaAm tasted lechem. |
1SA 14:25 און דאָס גאַנצע פֿאָלק איז געקומען אין װאַלד; און האָניק איז געװען אױפֿן פֿעלד. edit | 1SA 14:25 un dos gantse folk iz gekumen in vald; un honik iz geven oifen feld. | 1SA 14:25 And all they of HaAretz (the army) came to the wood; and there was devash on the surface of the sadeh. |
1SA 14:26 און װי דאָס פֿאָלק איז געקומען אין װאַלד, ערשט אַ רינונג פֿון האָניק, אָבער קײנער האָט נישט צוגערירט זײַן האַנט צו זײַן מױל, װאָרום דאָס פֿאָלק האָט מורא געהאַט פֿאַר דער שבֿועה. edit | 1SA 14:26 un vi dos folk iz gekumen in vald, ersht a rinung fun honik, ober keiner hot nisht tsugerirt zain hant tsu zain moil, vorem dos folk hot moire gehat far der shvue. | 1SA 14:26 And when HaAm were come into the wood, hinei, the devash was oozing; but no one put his yad to his mouth; for HaAm feared the shevuah (oath) . |
1SA 14:27 אָבער יוֹנָתָן האָט נישט געהערט װי זײַן פֿאָטער האָט באַשװאָרן דאָס פֿאָלק, און ער האָט אױסגעשטרעקט דעם שפּיץ פֿון דעם שטעקן װאָס אין זײַן האַנט, און האָט אים אײַנגעטונקט אין דעם האָניקסאָט, און צוגעקערט זײַן האַנט צו זײַן מױל, און זײַנע אױגן האָבן אױפֿגעלוכטן. edit | 1SA 14:27 ober Yonatan hot nisht gehert vi zain foter hot bashvoren dos folk, un er hot oisgeshtrekt dem shpits fun dem shteken vos in zain hant, un hot im aingetunkt in dem honiksot, un tsugekert zain hant tsu zain moil, un zaine oigen hoben oifgeluchten. | 1SA 14:27 But Yonatan heard not when aviv bound HaAm with the oath; wherefore he put forth the end of the matteh (staff) that was in his yad, and dipped it in a honeycomb of the devash, and put his yad to his mouth; and his eyes brightened. |
1SA 14:28 האָט זיך אָפּגערופֿן אַ מאַן פֿון פֿאָלק, און האָט געזאָגט: באַשװאָרן האָט דײַן פֿאָטער באַשװאָרן דאָס פֿאָלק, אַזױ צו זאָגן: פֿאַרשאָלטן דער מענטש װאָס װעט הײַנט עסן שפּײַז! דערום איז דאָס פֿאָלק פֿאַרחלשט. edit | 1SA 14:28 hot zich opgerufen a man fun folk, un hot gezogt: bashvoren hot dain foter bashvoren dos folk, azoi tsu zogen: farsholten der mentsh vos vet haint esen shpaiz! derum iz dos folk farchlsht. | 1SA 14:28 Then answered an ish from HaAm, and said, Avicha strictly bound HaAm with an oath, saying, Arur (cursed) be the ish that eateth lechem this day. And HaAm were faint with famished exhaustion. |
1SA 14:29 האָט יוֹנָתָן געזאָגט: פֿאַראומגליקט האָט מײַן פֿאָטער דאָס לאַנד; זעט, איך בעט אײַך, װי מײַנע אױגן האָבן אױפֿגעלוכטן, װײַל איך האָב פֿאַרזוכט אַ ביסל פֿון דעם דאָזיקן האָניק. edit | 1SA 14:29 hot Yonatan gezogt: farumglikt hot main foter dos land; zet, ich bet aich, vi maine oigen hoben oifgeluchten, vail ich hob farzucht a bisel fun dem doziken honik. | 1SA 14:29 Then said Yonatan, Avi hath troubled HaAretz; see, now, how mine eyes hath brightened, because I tasted a little of this devash. |
1SA 14:30 הײַנט װי שױן אַז עסן װאָלט געגעסן הײַנט דאָס פֿאָלק פֿון דעם רױב פֿון זײַנע פֿײַנט װאָס ער האָט געפֿונען? צי װאָלט נישט אַצונד דער שלאַק צװישן די פּלִשתּים געװען נאָך גרעסער? edit | 1SA 14:30 haint vi shoin az esen volt gegesen haint dos folk fun dem roib fun zaine faint vos er hot gefunen? tsi volt nisht atsund der shlak tsvishen di Pelishtim geven noch greser? | 1SA 14:30 How much more, if only HaAm had eaten freely today of the plunder of their enemies which they found? For would there not have been now a much greater makkah (slaughter) among the Pelishtim (Philistines) ? |
1SA 14:31 און זײ האָבן געשלאָגן אין יענעם טאָג צװישן די פּלִשתּים פֿון מִכמָש ביז אַיָלוֹן, און דאָס פֿאָלק איז געװאָרן זײער פֿאַרחלשט. edit | 1SA 14:31 un zei hoben geshlogen in yenem tog tsvishen di Pelishtim fun Michmas biz Ayalon, un dos folk iz gevoren zeyer farchlsht. | 1SA 14:31 And they drove back the Pelishtim that day from Michmas to Ayalon; and HaAm were very faint. |
1SA 14:32 און דאָס פֿאָלק האָט זיך אַ לאָז געטאָן צום רױב, און זײ האָבן גענומען שאָף און רינדער און יונגע רינדער, און האָבן געשאָכטן אױף דער ערד, און דאָס פֿאָלק האָט געגעסן מיטן בלוט. edit | 1SA 14:32 un dos folk hot zich a loz geton tsum roib, un zei hoben genumen shof un rinder un yunge rinder, un hoben geshochten oif der erd, un dos folk hot gegesen miten blut. | 1SA 14:32 And the people flew upon the plunder, and took tzon, and bakar, and calves and butchered them on the ground; and HaAm did eat them with the dahm. |
1SA 14:33 האָט מען אָנגעזאָגט שָאולן, אַזױ צו זאָגן: זע. דאָס פֿאָלק זינדיקט צו ה׳, צו עסן מיטן בלוט. האָט ער געזאָגט: איר האָט געפֿעלשט; קײַקלט-צו אַקאָרשט צו מיר אַ גרױסן שטײן. edit | 1SA 14:33 hot men ongezogt Shaulen, azoi tsu zogen: ze. dos folk zindikt tsu Hashem, tsu esen miten blut. hot er gezogt: ir hot gefelsht; kaiklt-tsu akorsht tsu mir a groisen shtein. | 1SA 14:33 Then they told Sha'ul, saying, Hinei, HaAm sin against Hashem , in that they eat with the dahm. And he said, Ye have dealt treacherously; today roll an even gedolah (large stone) over here to me. |
1SA 14:34 און שָאול האָט געזאָגט: צעשפּרײט זיך צװישן פֿאָלק, און איר זאָלט זאָגן צו זײ: גענענט צו מיר איטלעכער זײַן אָקס, און איטלעכער זײַן שעפּס, און איר זאָלט שעכטן דאָ און עסן, און איר זאָלט נישט זינדיקן צו ה׳, צו עסן מיטן בלוט. האָט דאָס גאַנצע פֿאָלק גענענט איטלעכער זײַן אָקס מיט זײַן האַנט יענע נאַכט; און זײ האָבן דאָרטן געשאָכטן. edit | 1SA 14:34 un Shaul hot gezogt: tseshpreit zich tsvishen folk, un ir zolt zogen tsu zei: genent tsu mir itlecher zain oks, un itlecher zain sheps, un ir zolt shechten do un esen, un ir zolt nisht zindiken tsu Hashem, tsu esen miten blut. hot dos gantse folk genent itlecher zain oks mit zain hant yene nacht; un zei hoben dorten geshochten. | 1SA 14:34 Then Sha'ul said, Disperse yourselves among the people, and say unto them, Bring me here every ish his shor (ox) , and every ish his seh, and you make shochet slaughter of them here, and eat; and sin not against Hashem in eating with the dahm. And kol HaAm brought every ish his shor with him that lailah, and made shochet slaughter of them there. |
1SA 14:35 און שָאול האָט געבױט אַ מזבח צו ה׳. דאָס איז געװען דער ערשטער מזבח װאָס ער האָט געבױט צו ה׳. edit | 1SA 14:35 un Shaul hot geboit a mizbeyech tsu Hashem. dos iz geven der ershter mizbeyech vos er hot geboit tsu Hashem. | 1SA 14:35 And Sha'ul built a Mizbe'ach unto Hashem ; it was the first time that he built a Mizbe'ach unto Hashem . |
1SA 14:36 און שָאול האָט געזאָגט: לאָמיר אַראָפּנידערן נאָך די פּלִשתּים בײַ נאַכט, און רױבן צװישן זײ ביזן ליכט פֿון פֿרימאָרגן, און לאָמיר נישט איבערלאָזן פֿון זײ אַ מאַן. האָבן זײ געזאָגט: אַלץ װאָס איז גוט אין דײַנע אױגן, טו. האָט דער כֹּהן געזאָגט: לאָמיר גענענען אַהער צו האלֹקים. edit | 1SA 14:36 un Shaul hot gezogt: lomir aropnideren noch di Pelishtim bai nacht, un roiben tsvishen zei bizen licht fun frimorgen, un lomir nisht iberlozen fun zei a man. hoben zei gezogt: alts vos iz gut in daine oigen, tu. hot der koyen gezogt: lomir genenen aher tsu HaElokim. | 1SA 14:36 And Sha'ul said, Let us go down after the Pelishtim by lailah, and plunder them until the ohr haboker, and let us not leave an ish of them. And they said, Do whatsoever seemeth tov in thine eyes. Then said the kohen, Let us draw near here unto HaElohim. |
1SA 14:37 און שָאול האָט געפֿרעגט בײַ אלֹקים: זאָל איך אַראָפּנידערן נאָך די פּלִשתּים? װעסטו זײ געבן אין דער האַנט פֿון יִשׂרָאֵל? אָבער ער האָט אים נישט געענטפֿערט אין יענעם טאָג. edit | 1SA 14:37 un Shaul hot gefregt bai Elokim: zol ich aropnideren noch di Pelishtim? vestu zei geben in der hant fun Yisroel? ober er hot im nisht geentfert in yenem tog. | 1SA 14:37 And Sha'ul asked counsel of Elohim, Shall I go down after the Pelishtim? Wilt Thou deliver them into the yad Yisroel? But He did not answer him on that day. |
1SA 14:38 האָט שָאול געזאָגט: גענענט אַהער, אַלע פֿאָרשטײער פֿון פֿאָלק, און װערט געװאָר און זעט, דורך װאָס איז געשען די דאָזיקע זינד הײַנט? edit | 1SA 14:38 hot Shaul gezogt: genent aher, ale farshteyer fun folk, un vert gevor un zet, durch vos iz geshen di dozike zind haint? | 1SA 14:38 And Sha'ul said, Draw ye near here, all the pinnot (corners, chiefs of) HaAm; and know and see wherein this chattat hath been this day. |
1SA 14:39 װאָרום אַזױ װי עס לעבט ה׳ װאָס העלפֿט יִשׂרָאֵל, אַפֿילו װען דאָס איז אין מײַן זון יוֹנָתָנען, אַז שטאַרבן מוז ער שטאַרבן! אָבער קײנער פֿון גאַנצן פֿאָלק האָט אים נישט געענטפֿערט. edit | 1SA 14:39 vorem azoi vi es lebt Hashem vos helft Yisroel, afile ven dos iz in main zun Yonatanen, az shtarben muz er shtarben! ober keiner fun gantsen folk hot im nisht geentfert. | 1SA 14:39 For, as Hashem the Moshia Yisroel liveth, though it be in Yonatan beni (my son) , he shall surely die. But there was none among kol HaAm that answered him. |
1SA 14:40 האָט ער געזאָגט צו גאַנץ יִשׂרָאֵל: איר װעט זײַן אױף אײן זײַט, און איך און מײַן זון יוֹנָתָן װעלן זײַן אױף דער אַנדער זײַט. האָט דאָס פֿאָלק געזאָגט צו שָאולן: װאָס איז גוט אין דײַנע אױגן, טו. edit | 1SA 14:40 hot er gezogt tsu gants Yisroel: ir vet zain oif ein zait, un ich un main zun Yonatan velen zain oif der ander zait. hot dos folk gezogt tsu Shaulen: vos iz gut in daine oigen, tu. | 1SA 14:40 Then said he unto kol Yisroel, Be ye on one side, and I and Yonatan beni will be on the other side. And HaAm said unto Sha'ul, Do what seemeth tov in thine eyes. |
1SA 14:41 האָט שָאול געזאָגט צו ה׳ דעם אלוקי יִשׂרָאֵל: גיב די ריכטיקײט. זײַנען פֿאַרנומען געװאָרן יוֹנָתָן און שָאול, און דאָס פֿאָלק איז אַרױס. edit | 1SA 14:41 hot Shaul gezogt tsu Hashem dem Elochei Yisroel: gib di richtikeit. zainen farnumen gevoren Yonatan un Shaul, un dos folk iz arois. | 1SA 14:41 Therefore Sha'ul said unto Hashem Elohei Yisroel, Give a tamim (perfect lot) . And Sha'ul and Yonatan were taken by lot; but HaAm escaped [from being taken by lot]. |
1SA 14:42 האָט שָאול געזאָגט: װאַרפֿט צװישן מיר און צװישן מײַן זון יוֹנָתָן; און יוֹנָתָן איז פֿאַרנומען געװאָרן. edit | 1SA 14:42 hot Shaul gezogt: vorft tsvishen mir un tsvishen main zun Yonatan; un Yonatan iz farnumen gevoren. | 1SA 14:42 And Sha'ul said, Cast lots between me and Yonatan beni (my son) . And Yonatan was taken by lot. |
1SA 14:43 האָט שָאול געזאָגט צו יוֹנָתָנען: דערצײל מיר װאָס דו האָסט געטאָן. האָט אים יוֹנָתָן דערצײלט און האָט געזאָגט: פֿאַרזוכן האָב איך פֿאַרזוכט מיטן שפּיץ פֿון דעם שטעקן װאָס אין מײַן האַנט אַ ביסל האָניק. אָט בין איך; לאָמיך שטאַרבן. edit | 1SA 14:43 hot Shaul gezogt tsu Yonatanen: dertseil mir vos du host geton. hot im Yonatan dertseilt un hot gezogt: farzuchen hob ich farzucht miten shpits fun dem shteken vos in main hant a bisel honik. ot bin ich; lomich shtarben. | 1SA 14:43 Then Sha'ul said to Yonatan, Tell me what thou hast done. And Yonatan told him, and said, I did but taste a little devash with the end of the matteh that was in mine yad, and, hineni, I must die. |
1SA 14:44 האָט שָאול געזאָגט: זאָל אלֹקים טאָן אַזױ און נאָך מער, אַז שטאַרבן מוזטו שטאַרבן, יוֹנָתָן! edit | 1SA 14:44 hot Shaul gezogt: zol Elokim ton azoi un noch mer, az shtarben muztu shtarben, Yonatan! | 1SA 14:44 And Sha'ul answered, Elohim do so and more also if thou shalt not surely die, Yonatan. |
1SA 14:45 האָט דאָס פֿאָלק געזאָגט צו שָאולן: זאָל יוֹנָתָן שטאַרבן, דער װאָס האָט אױפֿגעטאָן די דאָזיקע גרױסע ישועה אין יִשׂרָאֵל? חלילה! אַזױ װי ה׳ לעבט, אױב אַ האָר פֿון זײַן קאָפּ װעט פֿאַלן צו דער ערד! װאָרום מיט אלֹקים האָט ער דאָס אױפֿגעטאָן הײַנטיקן טאָג. און דאָס פֿאָלק האָט אױסגעלײזט יוֹנָתָנען, און ער איז נישט געשטאָרבן. edit | 1SA 14:45 hot dos folk gezogt tsu Shaulen: zol Yonatan shtarben, der vos hot oifgeton di dozike groise yeshue in Yisroel? cholile! azoi vi Hashem lebt, oib a Har fun zain kop vet falen tsu der erd! vorem mit Elokim hot er dos oifgeton haintiken tog. un dos folk hot oisgeleizt Yonatanen, un er iz nisht geshtorben. | 1SA 14:45 And HaAm said unto Sha'ul, Shall Yonatan die, who hath wrought this Yeshu'ah HaGedolah (Great Salvation, Deliverance, Rescue) in Yisroel? Chalilah (far be it!) ; as Hashem liveth, there shall not one hair of his rosh fall to the ground; for he hath wrought with Elohim this day. So HaAm rescued Yonatan, that he died not. |
1SA 14:46 און שָאול איז אַװעק פֿון הינטער די פּלִשתּים, און די פּלִשתּים זײַנען געגאַנגען צו זײער אָרט. edit | 1SA 14:46 un Shaul iz avek fun hinter di Pelishtim, un di Pelishtim zainen gegangen tsu zeyer ort. | 1SA 14:46 Then Sha'ul stopped following the Pelishtim; and the Pelishtim withdrew to their own makom. |
1SA 14:47 און שָאול האָט פֿאַרנומען די מלוכה איבער יִשׂרָאֵל, און ער האָט מלחמה געהאַלטן רונד אַרום מיט אַלע זײערע פֿײַנט, מיט מוֹאָבֿ, און מיט די קינדער פֿון עַמוֹן, און מיט אֶדוֹם, און מיט די מלכים פֿון צוֹבֿה, און מיט די פּלִשתּים; און אומעטום װי ער פֿלעגט זיך קערן, פֿלעגט ער זײ אָנטאָן שלעכטס. edit | 1SA 14:47 un Shaul hot farnumen di meluche iber Yisroel, un er hot milchome gehalten rund arum mit ale zeyere faint, mit Moav, un mit di kinder fun Ammon, un mit Edom, un mit di Molechim fun Tsovah, un mit di Pelishtim; un umetum vi er flegt zich keren, flegt er zei onton shlechts. | 1SA 14:47 So Sha'ul took the melachah (kingdom, establishment of sovereignty) over Yisroel, and fought against all his oyevim on every side, against Moav, and against the Bnei Ammon, and against Edom, and against the melachim of Tzovah, and against the Pelishtim; and everywhere he turned himself, he terrorized them. |
1SA 14:48 און ער האָט אױפֿגעטאָן העלדישקײט, און האָט געשלאָגן עַמָלֵק, און מציל געװען יִשׂרָאֵל פֿון דער האַנט פֿון זײַן רױבער. edit | 1SA 14:48 un er hot oifgeton heldishkeit, un hot geshlogen Amalek, un matsl geven Yisroel fun der hant fun zain roiber. | 1SA 14:48 And he gathered an army, and struck Amalek, and delivered Yisroel out of the hands of them that plundered them. |
1SA 14:49 און שָאולס זין זײַנען געװען יוֹנָתָן, און יִשוִי, און מַלכּי-שועַ; און די נעמען פֿון זײַנע צװײ טעכטער זײַנען געװען: דער נאָמען פֿון דער עלטערער, מֵרַבֿ, און דער נאָמען פֿון דער קלענערער מִיכל. edit | 1SA 14:49 un Shauls zin zainen geven Yonatan, un Yishvi, un Malki-Shua; un di nemen fun zaine tsvei techter zainen geven: der nomen fun der elterer, Merav, un der nomen fun der klenerer Michal. | 1SA 14:49 Now the Bnei Sha'ul were Yonatan, and Yishvi, and Malki-Shu'a; and the shmot of his two banot were these; the shem of the bechirah (first born [daughter]) , Merav, and the shem of the younger Michal; |
1SA 14:50 און דער נאָמען פֿון שָאולס װײַב איז געװען אַחינוֹעַם די טאָכטער פֿון אַחימַעַצן; און דער נאָמען פֿון זײַן חיל-לידער אַבֿנֵר דער זון פֿון נֵר, שָאולס פֿעטער. edit | 1SA 14:50 un der nomen fun Shauls vaib iz geven Achinoam di tochter fun Achimaatsen; un der nomen fun zain cheil-lider Avner der zun fun Ner, Shauls feter. | 1SA 14:50 And the shem of eshet Sha'ul was Achino'am Bat Achima'atz; and the shem of the Sar of his Tzeva was Avner Ben Ner and Ner was dod Sha'ul (uncle of Sha'ul) . |
1SA 14:51 אי קיש דער פֿאָטער פֿון שָאולן, אי נֵר דער פֿאָטער פֿון אַבֿנֵרן, איז געװען אַ זון פֿון אַבֿיאֵלן. edit | 1SA 14:51 i Kish der foter fun Shaulen, i Ner der foter fun Avneren, iz geven a zun fun Avielen. | 1SA 14:51 And Kish was Avi Sha'ul; Ner Avi Avner was ben Aviel. |
1SA 14:52 און די מלחמה אױף די פּלִשתּים איז געװען שטאַרק אַלע טעג פֿון שָאולן. און װי שָאול פֿלעגט זען עמעץ אַ מאַן אַ גִבור, אָדער עמעץ אַ העלדישן יונג, אַזױ האָט ער אים צוגענומען צו זיך. edit | 1SA 14:52 un di milchome oif di Pelishtim iz geven shtark ale teg fun Shaulen. un vi Shaul flegt zen emets a man a gibbor, oder emets a heldishen yung, azoi hot er im tsugenumen tsu zich. | 1SA 14:52 And there was milchamah chazakah against the Pelishtim all the days of Sha'ul; and when Sha'ul saw any ish gibbor, or any valiant man, he recruited him. |
1SA 15:1 און שמוּאֵל האָט געזאָגט צו שָאולן: מיך האָט ה׳ געשיקט דיך צו זאַלבן פֿאַר אַ מלך איבער זײַן פֿאָלק איבער יִשׂרָאֵל; דערום הער אַצונד צו דעם קֹול פֿון די װערטער פֿון ה׳. edit | 1SA 15:1 un Shmuel hot gezogt tsu Shaulen: mich hot Hashem geshikt dich tsu zalben far a melech iber zain folk iber Yisroel; derum her atsund tsu dem kol fun di verter fun Hashem. | 1SA 15:1 Shmuel also said unto Sha'ul, Hashem sent me limeshachacha (to anoint thee) to be Melech over His people, over Yisroel; now therefore shema (pay heed) thou unto the voice of the Divrei Hashem . |
1SA 15:2 אַזױ האָט געזאָגט ה׳ צבָֿאוֹת. איך געדענק װאָס עַמָלֵק האָט געטאָן צו יִשׂרָאֵל, װי ער האָט זיך אים געשטעלט אין װעג בײַ זײַן אַרױפֿגײן פֿון מִצרַיִם. edit | 1SA 15:2 azoi hot gezogt Hashem Tseva'ot. ich gedenk vos Amalek hot geton tsu Yisroel, vi er hot zich im geshtelt in veg bai zain aroifgein fun Mitsrayim. | 1SA 15:2 Thus saith Hashem Tzva'os, I remember that which Amalek did to Yisroel, how he waylaid him on the derech, when he came up from Mitzrayim. |
1SA 15:3 אַצונד גײ און זאָלסט שלאָגן עַמָלֵק; און איר זאָלט פֿאַרװיסטן אַלץ װאָס ער האָט, און זאָלסט זיך נישט דערבאַרימען אױף אים, און זאָלסט טײטן פֿון אַ מאַן ביז אַ פֿרױ, פֿון אַ קינד ביז אַ זױגעדיקן, פֿון אַן אָקס ביז אַ שעפּס, פֿון אַ קעמל ביז אַן אײזל. edit | 1SA 15:3 atsund gei un zolst shlogen Amalek; un ir zolt farvisten alts vos er hot, un zolst zich nisht derbarimen oif im, un zolst teiten fun a man biz a froi, fun a kind biz a zoigediken, fun an oks biz a sheps, fun a kemel biz an eizl. | 1SA 15:3 Now go and attack Amalek, and utterly destroy all that they have, and spare them not; but slay both ish and isha, olel, and yonek, shor, seh, gamal, and chamor. |
1SA 15:4 האָט שָאול צונױפֿגערופֿן דאָס פֿאָלק, און ער האָט זײ איבערגעצײלט אין טלָאים, צװײ הונדערט טױזנט פֿוסגײער, און צען טױזנט מאַן פֿון יהוּדה. edit | 1SA 15:4 hot Shaul tsunoifgerufen dos folk, un er hot zei ibergetseilt in Telaim, tsvei hundert toiznt fusgeyer, un tsen toiznt man fun Yehudah. | 1SA 15:4 And Sha'ul gathered HaAm together, and numbered them at Tela'im, two hundred elef foot soldiers, and ten elef Ish Yehudah. |
1SA 15:5 און שָאול איז געקומען צו דער שטאָט פֿון עַמָלֵק, און ער האָט מלחמה געהאַלטן אין טאָל. edit | 1SA 15:5 un Shaul iz gekumen tsu der shtot fun Amalek, un er hot milchome gehalten in tal. | 1SA 15:5 And Sha'ul came to a city of Amalek, and lay in wait in the valley. |
1SA 15:6 און שָאול האָט געזאָגט צום קֵיני: קומט גײט אַװעק, נידערט אַראָפּ פֿון צװישן עַמָלֵק, כּדי איך זאָל דיך נישט אומברענגען מיט אים; און דו האָסט דאָך געטאָן חֶסֶד מיט אַלע קינדער פֿון יִשׂרָאֵל בײַ זײער אַרױפֿגײן פֿון מִצרַיִם. האָט דער קֵיני אָפּגעטרעטן פֿון צװישן עַמָלֵק. edit | 1SA 15:6 un Shaul hot gezogt tsum Keni: kumt geit avek, nidert arop fun tsvishen Amalek, kedei ich zol dich nisht umbrengen mit im; un du host doch geton chesed mit ale kinder fun Yisroel bai zeyer aroifgein fun Mitsrayim. hot der Keni opgetreten fun tsvishen Amalek. | 1SA 15:6 And Sha'ul said unto the Keni, Go, depart, get you away from among the Amaleki, lest I destroy you with them; for ye showed chesed to kol Bnei Yisroel, when they came up out of Mitzrayim. So the Keni moved away from among Amalek. |
1SA 15:7 און שָאול האָט געשלאָגן עַמָלֵק פֿון חַוִילָה װי דו קומסט קײן שור װאָס פֿאַר מִצרַיִם. edit | 1SA 15:7 un Shaul hot geshlogen Amalek fun Chavilah vi du kumst kein Shur vos far Mitsrayim. | 1SA 15:7 And Sha'ul attacked Amalek from Chavilah until where thou comest to Shur, that is alongside Mitzrayim. |
1SA 15:8 און ער האָט געכאַפּט אַגַג דעם מלך פֿון עַמָלֵק אַ לעבעדיקן, און דאָס גאַנצע פֿאָלק האָט ער פֿאַרװיסט מיטן שאַרף פֿון שװערד. edit | 1SA 15:8 un er hot gechapt Agag dem melech fun Amalek a lebediken, un dos gantse folk hot er farvist miten sharf fun shverd. | 1SA 15:8 And he took Agag Melech Amalek alive, and destroyed with utter cherem destruction kol haAm with the edge of the cherev. |
1SA 15:9 אָבער שָאול און דאָס פֿאָלק האָבן געשלאָגן אַגַגן, און די בעסטע פֿון די שאָף און די רינדער – די צװײטגעבאָרענע, און די לעמער, און דאָס גאַנצע גוטס, און זײ האָבן נישט געװאָלט זײ פֿאַרװיסטן. נאָר אַל דאָס נישטװערטיקע און צעקראָכענע {בזה} פֿיך, דאָס האָבן זײ פֿאַרװיסט. edit | 1SA 15:9 ober Shaul un dos folk hoben geshlogen Agagen, un di beste fun di shof un di rinder – di tsveitgeborene, un di lemer, un dos gantse guts, un zei hoben nisht gevolt zei farvisten. nor al dos nishtvertike un tsekrochene fich, dos hoben zei farvist. | 1SA 15:9 But Sha'ul and HaAm spared Agag, and the best of the tzon, and of the bakar, and of the fat bulls, and the fat sheep, and all that was tov, and would not utterly destroy them; but everything that was despised and worthless, that they destroyed with utter cherem destruction. |
1SA 15:10 איז דאָס װאָרט פֿון ה׳ געװען צו שמוּאֵלן, אַזױ צו זאָגן: edit | 1SA 15:10 iz dos vort fun Hashem geven tsu Shmuelen, azoi tsu zogen: | 1SA 15:10 Then came the Devar Hashem unto Shmuel, saying, |
1SA 15:11 איך האָב חרטה װאָס איך האָב געמאַכט שָאולן פֿאַר אַ מלך, װאָרום ער האָט זיך אָפּגעקערט פֿון הינטער מיר, און מײַנע װערטער האָט ער נישט מקײם געװען. האָט שמוּאֵלן געערגערט, און ער האָט געשריִען צו ה׳ אַ גאַנצע נאַכט. edit | 1SA 15:11 ich hob charote vos ich hob gemacht Shaulen far a melech, vorem er hot zich opgekert fun hinter mir, un maine verter hot er nisht mekaiem geven. hot Shmuelen geergert, un er hot geshrien tsu Hashem a gantse nacht. | 1SA 15:11 I greatly regret and relent and reconsider that I have set up Sha'ul to be Melech; for he is turned back from following Me, and hath not performed My Devar. And it grieved Shmuel; and he cried out unto Hashem kol halailah. |
1SA 15:12 און שמוּאֵל האָט זיך געפֿעדערט אין דער פֿרי צו באַגעגענען שָאולן. איז אָנגעזאָגט געװאָרן שמוּאֵלן, אַזױ צו זאָגן: שָאול איז געקומען קײן כַּרמֶל, און זע, ער האָט זיך אױפֿגעשטעלט אַן אָנדענק, און האָט זיך אױסגעדרײט, און איז אַװעק און האָט אַראָפּגענידערט קײן גִלגָל. edit | 1SA 15:12 un Shmuel hot zich gefedert in der peire tsu bagegenen Shaulen. iz ongezogt gevoren Shmuelen, azoi tsu zogen: Shaul iz gekumen kein Carmel, un ze, er hot zich oifgeshtelt an ondenk, un hot zich oisgedreit, un iz avek un hot aropgenidert kein Gilgal. | 1SA 15:12 And when Shmuel rose early to meet Sha'ul in the boker, it was told Shmuel, saying, Sha'ul came to Carmel, and, hinei, he set up a yad (hand, i.e. memorial, monument) for himself. And he turned and went down to Gilgal. |
1SA 15:13 איז שמוּאֵל געקומען צו שָאולן, און שָאול האָט צו אים געזאָגט: געבענטשט זאָלסטו זײַן פֿון ה׳! איך האָב מקײם געװען דאָס װאָרט פֿון ה׳. edit | 1SA 15:13 iz Shmuel gekumen tsu Shaulen, un Shaul hot tsu im gezogt: gebentsht zolstu zain fun Hashem! ich hob mekaiem geven dos vort fun Hashem. | 1SA 15:13 And Shmuel came to Sha'ul; and Sha'ul said unto him, Baruch atah l' Hashem ; I have carried out the Devar Hashem . |
1SA 15:14 האָט שמוּאֵל געזאָגט: און װאָס איז דער דאָזיקער קֹול פֿון די שאָף אין מײַנע אױערן, און דער קֹול פֿון די רינדער װאָס איך הער? edit | 1SA 15:14 hot Shmuel gezogt: un vos iz der doziker kol fun di shof in maine oieren, un der kol fun di rinder vos ich her? | 1SA 15:14 And Shmuel said, What meaneth then this bleating of the tzon (sheep) in mine ears, and the lowing of the bakar (cattle) which I hear? |
1SA 15:15 האָט שָאול געזאָגט: פֿון עַמָלֵק האָט מען זײ געבראַכט, װאָרום דאָס פֿאָלק האָט געשױנט די בעסטע פֿון די שאָף און די רינדער, כּדי צו שלאַכטן צו ה׳ זײַן ג-ט; אָבער דאָס איבעריקע האָבן מיר פֿאַרװיסט. edit | 1SA 15:15 hot Shaul gezogt: fun Amalek hot men zei gebracht, vorem dos folk hot geshoint di beste fun di shof un di rinder, kedei tsu shlachten tsu Hashem zain g-t; ober dos iberike hoben mir farvist. | 1SA 15:15 And Sha'ul said, They have brought them from Amalek; for HaAm spared the best of the tzon and of the bakar, in order to sacrifice unto Hashem Eloheicha; and the rest we have destroyed in utter cherem desruction. |
1SA 15:16 האָט שמוּאֵל געזאָגט צו שָאולן: הער אױף, און איך װעל דיר זאָגן װאָס ה׳ האָט צו מיר גערעדט די נאַכט. האָט ער צו אים געזאָגט: רעד. edit | 1SA 15:16 hot Shmuel gezogt tsu Shaulen: her oif, un ich vel dir zogen vos Hashem hot tsu mir geredt di nacht. hot er tsu im gezogt: red. | 1SA 15:16 Then Shmuel said unto Sha'ul, Stop, and I will tell thee what Hashem hath said to me this night. And he said unto him, Say on. |
1SA 15:17 האָט שמוּאֵל צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָר, אױב דו ביסט קלײן אין דײַנע אױגן, ביסטו אָבער דער קאָפּ פֿון די שבֿטים פֿון יִשׂרָאֵל, און דיך האָט ה׳ געזאַלבט פֿאַר אַ מלך איבער יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 15:17 hot Shmuel tsu im gezogt: far vor, oib du bist klein in daine oigen, bistu ober der kop fun di shvotim fun Yisroel, un dich hot Hashem gezalbt far a melech iber Yisroel. | 1SA 15:17 And Shmuel said, When thou wast katon (little) in thine own eyes, wast thou not made the Rosh Shivtei Yisroel, and Hashem anointed thee Melech over Yisroel? |
1SA 15:18 און ה׳ האָט דיך געשיקט אױף אַ װעג, און האָט געזאָגט: גײ און זאָלסט פֿאַרװיסטן די זינדיקע, עַמָלֵק, און זאָלסט האַלטן מלחמה אױף זײ ביז מע װעט זײ פֿאַרלענדן. edit | 1SA 15:18 un Hashem hot dich geshikt oif a veg, un hot gezogt: gei un zolst farvisten di zindike, Amalek, un zolst halten milchome oif zei biz me vet zei farlenden. | 1SA 15:18 And Hashem sent thee baderech (on a mission) , and said, Go destroy with utter cherem destruction the chatta'im (sinners) , Amalek, and make war against them until they be consumed. |
1SA 15:19 טאָ פֿאַר װאָס האָסטו נישט צוגעהערט צו דעם קֹול פֿון ה׳, און האָסט זיך אַ לאָז געטאָן צום רױב, און געטאָן װאָס איז שלעכט אין די אױגן פֿון ה׳? edit | 1SA 15:19 to far vos hostu nisht tsugehert tsu dem kol fun Hashem, un host zich a loz geton tsum roib, un geton vos iz shlecht in di oigen fun Hashem? | 1SA 15:19 Why then didst thou not obey the voice of Hashem , but didst pounce upon the plunder, and didst harah (the evil) in the eyes of Hashem ? |
1SA 15:20 האָט שָאול געזאָגט צו שמוּאֵלן: איך האָב דאָך צוגעהערט צו דעם קֹול פֿון ה׳, און בין געגאַנגען אױף דעם װעג װאָס ה׳ האָט מיך געשיקט, און האָב געבראַכט אַגַג דעם מלך פֿון עַמָלֵק, און עַמָלֵק האָב איך פֿאַרװיסט. edit | 1SA 15:20 hot Shaul gezogt tsu Shmuelen: ich hob doch tsugehert tsu dem kol fun Hashem, un bin gegangen oif dem veg vos Hashem hot mich geshikt, un hob gebracht Agag dem melech fun Amalek, un Amalek hob ich farvist. | 1SA 15:20 And Sha'ul said unto Shmuel, Yes, I have obeyed the voice of Hashem , and have gone baderech (on the mission) which Hashem sent me, and have brought back Agag Melech Amalek, and have destroyed Amalek with utter cherem destruction. |
1SA 15:21 אָבער דאָס פֿאָלק האָט גענומען פֿון דעם רױב שאָף און רינדער, דאָס בעסטע פֿון דעם חרם, כּדי צו שלאַכטן צו ה׳ זײַן ג-ט אין גִלגָל. edit | 1SA 15:21 ober dos folk hot genumen fun dem roib shof un rinder, dos beste fun dem Chorem, kedei tsu shlachten tsu Hashem zain g-t in Gilgal. | 1SA 15:21 But HaAm took of the plunder the tzon and bakar, the reshit of the cherem to sacrifice unto Hashem Eloheicha at Gilgal. |
1SA 15:22 האָט שמוּאֵל געזאָגט: באַגערט דען ה׳ בראַנדאָפּפֿער {עֹלָה} און שלאַכטאָפּפֿער װי צוהערן צו דעם קֹול פֿון ה׳? זע, צוהערן איז בעסער פֿון שלאַכטאָפּפֿער. צו געהאָרכן – פֿון פֿעטס פֿון װידערס; edit | 1SA 15:22 hot Shmuel gezogt: bagert den Hashem brandopfer un shlachtopfer vi tsuheren tsu dem kol fun Hashem? ze, tsuheren iz beser fun shlachtopfer. tsu gehorchen – fun fets fun viders; | 1SA 15:22 And Shmuel said, Hath Hashem as great chefetz (delight) in olot and zevakhim, as in obeying the voice of Hashem ? Hinei, to obey is better than zevach (sacrifice) , and to pay heed than the chelev eilim (fat of rams) . |
1SA 15:23 װאָרום זינד פֿון כּישוף איז װידערשפּעניקײט, און געצנדינסט און תּרָפֿים איז אײַנגעשפּאַרט זײַן. װײַל דו האָסט פֿאַראַכט דאָס װאָרט פֿון ה׳, אַזױ האָט ער דיך פֿאַראַכט פֿון צו זײַן אַ מלך. edit | 1SA 15:23 vorem zind fun kishef iz vidershpenikeit, un getsndinst un trofim iz aingeshpart zain. vail du host faracht dos vort fun Hashem, azoi hot er dich faracht fun tsu zain a melech. | 1SA 15:23 For meri (rebellion) is as the chattat (sin) of kesem (witchcraft, soothsaying, divination) , and stubbornness is as heathenish iniquity and idolatry. Because thou hast rejected the Devar Hashem , He hath also rejected thee from being Melech. |
1SA 15:24 האָט שָאול געזאָגט צו שמוּאֵל: איך האָב געזינדיקט: איך האָב איבערגעטרעטן דאָס באַפֿעל פֿון ה׳ און דײַנע װערטער, װײַל איך האָב מורא געהאַט פֿאַרן פֿאָלק, און האָב זיך צוגעהערט צו זײער קֹול. edit | 1SA 15:24 hot Shaul gezogt tsu Shmuel: ich hob gezindikt: ich hob ibergetreten dos bafel fun Hashem un daine verter, vail ich hob moire gehat faran folk, un hob zich tsugehert tsu zeyer kol. | 1SA 15:24 And Sha'ul said unto Shmuel, Chatati (I have sinned) : for I have transgressed the commandment of Hashem , and thy words: because I feared HaAm, and listened to their voice. |
1SA 15:25 און אַצונד, פֿאַרגיב, איך בעט דיך, מײַן זינד, און קער זיך אום מיט מיר, און איך װעל זיך בוקן צו ה׳. edit | 1SA 15:25 un atsund, fargib, ich bet dich, main zind, un ker zich um mit mir, un ich vel zich buken tsu Hashem. | 1SA 15:25 Therefore, now, pardon my sin, and turn back with me, that I may worship Hashem . |
1SA 15:26 האָט שמוּאֵל געזאָגט צו שָאולן: איך װעל זיך נישט אומקערן מיט דיר, װאָרום דו האָסט פֿאַראַכט דאָס װאָרט פֿון ה׳, און ה׳ האָט דיך פֿאַראַכט פֿון צו זײַן אַ מלך איבער יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 15:26 hot Shmuel gezogt tsu Shaulen: ich vel zich nisht umkeren mit dir, vorem du host faracht dos vort fun Hashem, un Hashem hot dich faracht fun tsu zain a melech iber Yisroel. | 1SA 15:26 And Shmuel said unto Sha'ul, I will not go back with thee: for thou hast rejected the Davar Hashem , and Hashem hath rejected thee from being Melech over Yisroel. |
1SA 15:27 און װי שמוּאֵל האָט זיך אומגעדרײט אַװעקצוגײן, אַזױ האָט [שָאול] אָנגענומען דעם ברעג פֿון זײַן מאַנטל, און ער האָט זיך אָפּגעריסן. edit | 1SA 15:27 un vi Shmuel hot zich umgedreit avektsugein, azoi hot [Shaul] ongenumen dem breg fun zain mantl, un er hot zich opgerisen. | 1SA 15:27 And as Shmuel turned about to go away, he seized the edge of his me'il (robe, mantle) , and he tore (it) . |
1SA 15:28 האָט שמוּאֵל צו אים געזאָגט: ה׳ האָט הײַנט אָפּגעריסן פֿון דיר די מלוכה פֿון יִשׂרָאֵל, און האָט זי אַװעקגעגעבן צו אַן אַנדערן װאָס איז בעסער פֿון דיר. edit | 1SA 15:28 hot Shmuel tsu im gezogt: Hashem hot haint opgerisen fun dir di meluche fun Yisroel, un hot zi avekgegeben tsu an anderen vos iz beser fun dir. | 1SA 15:28 And Shmuel said unto him, Hashem hath torn the Mamlechut Yisroel from thee this day, and hath given it to a re'a (neighbor) of thine, that is better than thou. |
1SA 15:29 און דער אײביקער פֿון יִשׂרָאֵל זאָגט אױך נישט ליגן, און האָט נישט חרטה; װאָרום נישט אַ מענטש איז ער, חרטה צו האָבן. edit | 1SA 15:29 un der eibiker fun Yisroel zogt oich nisht ligen, un hot nisht charote; vorem nisht a mentsh iz er, charote tsu hoben. | 1SA 15:29 And also the Netzach Yisroel (Eternal One of Israel) will not lie nor relent: for He is not an adam, that He should change His mind. |
1SA 15:30 האָט ער געזאָגט: איך האָב געזינדיקט, אָבער אַצונד, טו מיר, איך בעט דיך, דעם כּבֿוד פֿאַר די עלטסטע פֿון מײַן פֿאָלק און פֿאַר יִשׂרָאֵל, און קער זיך אום מיט מיר, און איך װעל זיך בוקן צו ה׳ זײַן ג-ט. edit | 1SA 15:30 hot er gezogt: ich hob gezindikt, ober atsund, tu mir, ich bet dich, dem koved far di eltste fun main folk un far Yisroel, un ker zich um mit mir, un ich vel zich buken tsu Hashem zain g-t. | 1SA 15:30 Then he said, Chatati (I have sinned) : yet honor me now, before the Ziknei Ami, and before Yisroel, and turn back with me, that I may worship Hashem Eloheicha. |
1SA 15:31 האָט שמוּאֵל זיך אומגעקערט נאָך שָאולן, און שָאול האָט זיך געבוקט צו ה׳. edit | 1SA 15:31 hot Shmuel zich umgekert noch Shaulen, un Shaul hot zich gebukt tsu Hashem. | 1SA 15:31 So Shmuel turned back after Sha'ul; and Sha'ul worshiped Hashem . |
1SA 15:32 און שמוּאֵל האָט געזאָגט: מאַכט גענענען צו מיר אַגַג דעם מלך פֿון עַמָלֵק. איז אַגַג צוגעגאַנגען צו אים אין קײטן. און אַגַג האָט געזאָגט: פֿאַר װאָר, די ביטערקײט פֿון טױט איז געקומען. edit | 1SA 15:32 un Shmuel hot gezogt: macht genenen tsu mir Agag dem melech fun Amalek. iz Agag tsugegangen tsu im in keiten. un Agag hot gezogt: far vor, di biterkeit fun toit iz gekumen. | 1SA 15:32 Then said Shmuel, Bring ye to me Agag Melech Amalek. And Agag came unto him confidently. And Agag thought, Surely the mar hamavet (bitterness of death) is past. |
1SA 15:33 האָט שמוּאֵל געזאָגט: אַזױ װי דײַן שװערד האָט װײַבער אָן קינדער געלאָזט, זאָל צװישן װײַבער דײַן מוטער אָן קינדער בלײַבן. און שמוּאֵל האָט צעהאַקט אַגַגן פֿאַר ה׳ אין גִלגָל. edit | 1SA 15:33 hot Shmuel gezogt: azoi vi dain shverd hot vaiber on kinder gelozt, zol tsvishen vaiber dain muter on kinder blaiben. un Shmuel hot tsehakt Agagen far Hashem in Gilgal. | 1SA 15:33 And Shmuel said, As thy cherev hath made nashim childless, so shall immecha be childless among nashim. And Shmuel cut Agag in pieces before Hashem at Gilgal. |
1SA 15:34 און שמוּאֵל איז אַװעקגעגאַנגען קײן רָמָה, און שָאול איז אַרױפֿגעגאַנגען צו זײַן הױז אין גבֿעת-שָאול. edit | 1SA 15:34 un Shmuel iz avekgegangen kein Ramah, un Shaul iz aroifgegangen tsu zain hoiz in Giveah-Shaul. | 1SA 15:34 Then Shmuel went to Ramah; and Sha'ul went up to his bais at Giv'at Sha'ul. |
1SA 15:35 און שמוּאֵל האָט מער נישט געזען שָאולן ביז דעם טאָג פֿון זײַן טױט, װאָרום שמוּאֵל האָט געטרױערט װעגן שָאולן; און ה׳ האָט חרטה געהאַט װאָס ער האָט געמאַכט שָאולן פֿאַר אַ מלך איבער יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 15:35 un Shmuel hot mer nisht gezen Shaulen biz dem tog fun zain toit, vorem Shmuel hot getroiert vegen Shaulen; un Hashem hot charote gehat vos er hot gemacht Shaulen far a melech iber Yisroel. | 1SA 15:35 Until his yom mot Shmuel came not again to see him: nevertheless Shmuel mourned for Sha'ul: and Hashem relented that He had made Sha'ul Melech over Yisroel. |
1SA 16:1 און ה׳ האָט געזאָגט צו שמוּאֵלן: ביז װאַנען װעסטו טרױערן װעגן שָאולן, אַז איך האָב אים פֿאַראַכט פֿון צו קיניגן איבער יִשׂרָאֵל? פֿיל אָן דײַן האָרן מיט אײל, און קום איך װעל דיך שיקן צו יִשַין פֿון בֵית-לֶחֶם, װאָרום איך האָב מיר געזען אַ מלך צװישן זײַנע זין. edit | 1SA 16:1 un Hashem hot gezogt tsu Shmuelen: biz vanen vestu troieren vegen Shaulen, az ich hob im faracht fun tsu kinigen iber Yisroel? fil on dain haren mit eil, un kum ich vel dich shiken tsu Yishaien fun Beit-Lechem, vorem ich hob mir gezen a melech tsvishen zaine zin. | 1SA 16:1 And Hashem said unto Shmuel, Ad mosai wilt thou mourn for Sha'ul, seeing I have rejected him as Melech al Yisroel? Fill thine keren with shemen, and go, I will send thee to Yishai of Beit-Lechem: for I have provided Me a melech among his banim. |
1SA 16:2 האָט שמוּאֵל געזאָגט: װי קען איך גײן? אַז שָאול װעט הערן, װעט ער מיך הרגען. האָט ה׳ געזאָגט: אַ יונגע קו װעסטו נעמען מיט זיך, און װעסט זאָגן: צו שלאַכטן צו ה׳ בין איך געקומען. edit | 1SA 16:2 hot Shmuel gezogt: vi ken ich gein? az Shaul vet heren, vet er mich hergen. hot Hashem gezogt: a yunge ku vestu nemen mit zich, un vest zogen: tsu shlachten tsu Hashem bin ich gekumen. | 1SA 16:2 And Shmuel said, How can I go? If Sha'ul hear it, he will kill me. And Hashem said, Take an eglat bakar (heifer of the herd) with thee, and say, I am come to sacrifice to Hashem . |
1SA 16:3 און װעסט פֿאַררופֿן יִשַין צום שלאַכטאָפּפֿער, און איך װעל דיך לאָזן װיסן װאָס דו זאָלסט טאָן; און װעסט מיר זאַלבן דעם װאָס איך װעל דיר זאָגן. edit | 1SA 16:3 un vest farrufen Yishaien tsum shlachtopfer, un ich vel dich lozen visen vos du zolst ton; un vest mir zalben dem vos ich vel dir zogen. | 1SA 16:3 And call Yishai to the zevach, and I will show thee what thou shalt do; umashachta (and thou shalt anoint) unto Me him whom I say unto thee. |
1SA 16:4 האָט שמוּאֵל געטאָן װאָס ה׳ האָט געהײסן, און ער איז געקומען קײן בֵית-לֶחֶם. און די עלטסטע פֿון שטאָט האָבן געאײַלט אים אַנטקעגן, און געזאָגט: פֿריד צו דײַן קומען! edit | 1SA 16:4 hot Shmuel geton vos Hashem hot geheisen, un er iz gekumen kein Beit-Lechem. un di eltste fun shtot hoben geailt im antkegen, un gezogt: frid tsu dain kumen! | 1SA 16:4 And Shmuel did that which Hashem spoke, and came to Beit-Lechem. And the zekenim of the town trembled at his coming, and said, Comest thou in shalom? |
1SA 16:5 האָט ער געזאָגט: פֿריד! צו שלאַכטן צו ה׳ בין איך געקומען. הײליקט אײַך, און איר װעט קומען מיט מיר צום שלאַכטאָפּפֿער. און ער האָט געהײסן יִשַין און זײַנע זין זיך הײליקן, און האָט זײ פֿאַררופֿן צום שלאַכטאָפּפֿער. edit | 1SA 16:5 hot er gezogt: frid! tsu shlachten tsu Hashem bin ich gekumen. heilikt aich, un ir vet kumen mit mir tsum shlachtopfer. un er hot geheisen Yishaien un zaine zin zich heiliken, un hot zei farrufen tsum shlachtopfer. | 1SA 16:5 And he said, Shalom; I am come to sacrifice unto Hashem ; set yourselves apart as kodesh, and come with me to the zevach. And he set apart as kodesh Yishai and his banim, and called them to the zevach. |
1SA 16:6 און עס איז געװען, װי זײ זײַנען געקומען, אַזױ האָט ער דערזען אֶליאָבֿן, און ער האָט געזאָגט: פֿאַר װאָר, אַנטקעגן ה׳ איז זײַן געזאַלבטער. edit | 1SA 16:6 un es iz geven, vi zei zainen gekumen, azoi hot er derzen Eliaven, un er hot gezogt: far vor, antkegen Hashem iz zain gezalbter. | 1SA 16:6 And it came to pass, when they were come, that he took one look at Eliav, and said, Surely Hashem ʼs Moshiach is before Him. |
1SA 16:7 האָט ה׳ געזאָגט צו שמוּאֵלן: זאָלסט נישט קוקן אױף זײַן אױסזען, און אױף זײַן הױכן װוּקס, װאָרום איך װיל אים נישט; װאָרום עס איז נישט װי דער מענטש זעט; װײַל דער מענטש זעט נאָכן אָנבליק, אָבער ה׳ זעט נאָכן האַרצן. edit | 1SA 16:7 hot Hashem gezogt tsu Shmuelen: zolst nisht kuken oif zain oiszen, un oif zain hoichen vuks, vorem ich vil im nisht; vorem es iz nisht vi der mentsh zet; vail der mentsh zet nochen onblik, ober Hashem zet nochen hartsen. | 1SA 16:7 But Hashem said unto Shmuel, Look not on his mareh (appearance) , or on the height of his stature; because I have rejected him; for Hashem seeth not as HaAdam seeth; for HaAdam looketh at the einayim (eyes, outward form) ; Hashem looketh at the lev. |
1SA 16:8 האָט יִשַי גערופֿן אַבֿינָדָבֿן, און האָט אים פֿאַרבײַגעפֿירט פֿאַר שמוּאֵלן, אָבער ער האָט געזאָגט: אױך דעם דאָזיקן האָט ה׳ נישט אױסדערװײלט. edit | 1SA 16:8 hot Yishai gerufen Avinadaven, un hot im farbaigefirt far Shmuelen, ober er hot gezogt: oich dem doziken hot Hashem nisht oisderveilt. | 1SA 16:8 Then Yishai called Avinadav, and made him pass before Shmuel. And he said, Neither hath Hashem chosen this. |
1SA 16:9 האָט יִשַי פֿאַרבײַגעפֿירט שַמָהן, אָבער ער האָט געזאָגט: אױך דעם דאָזיקן האָט ה׳ נישט אױסדערװײלט. edit | 1SA 16:9 hot Yishai farbaigefirt Shammahen, ober er hot gezogt: oich dem doziken hot Hashem nisht oisderveilt. | 1SA 16:9 Then Yishai made Shammah to pass by. And he said, Neither hath Hashem chosen this. |
1SA 16:10 אַזױ האָט יִשַי פֿאַרבײַגעפֿירט זיבן פֿון זײַנע זין פֿאַר שמוּאֵלן, און שמוּאֵל האָט געזאָגט צו יִשַין: ה׳ האָט נישט אױסדערװײלט די דאָזיקע. edit | 1SA 16:10 azoi hot Yishai farbaigefirt ziben fun zaine zin far Shmuelen, un Shmuel hot gezogt tsu Yishaien: Hashem hot nisht oisderveilt di dozike. | 1SA 16:10 Again, Yishai made his shivat banim to pass before Shmuel. And Shmuel said unto Yishai, these Hashem hath not bachar (chosen) . |
1SA 16:11 און שמוּאֵל האָט געזאָגט צו יִשַין: געענדיקט די יונגען? האָט ער געזאָגט: עס איז נאָך געבליבן דער קלענסטער; און אָט איז ער אַ פּאַסטוך בײַ די שאָף. האָט שמוּאֵל געזאָגט צו יִשַין: שיק און ברענג אים; װאָרום מיר װעלן זיך נישט זעצן, ביז ער קומט אַהער. edit | 1SA 16:11 un Shmuel hot gezogt tsu Yishaien: geendikt di yungen? hot er gezogt: es iz noch gebliben der klenster; un ot iz er a pastuch bai di shof. hot Shmuel gezogt tsu Yishaien: shik un breng im; vorem mir velen zich nisht zetsen, biz er kumt aher. | 1SA 16:11 And Shmuel said unto Yishai, Are here all thy ne'arim (boys) ? And he said, There remaineth yet the katan (small, young) , and, hinei, ro'eh batzon (tending the flock) is he. And Shmuel said unto Yishai, Send and get him; for we will not sit down [to eat] till he come here. |
1SA 16:12 האָט ער געשיקט און אים געבראַכט. און ער איז געװען אַ גערױטלטער, מיט שײנע אױגן און אַ פֿײַנעם אױסזען. און ה׳ האָט געזאָגט: שטײ אױף, זאַלב אים, װאָרום ער איז דאָס. edit | 1SA 16:12 hot er geshikt un im gebracht. un er iz geven a geroitlter, mit sheine oigen un a fainem oiszen. un Hashem hot gezogt: shtei oif, zalb im, vorem er iz dos. | 1SA 16:12 And he sent, and brought him in. Now he was adomoni (ruddy, of healthy red complexion) and withal of a yafeh countenance, and good-looking. And Hashem said, Arise, meshachehu (anoint him) ; ki zeh hu (for this is he) . |
1SA 16:13 האָט שמוּאֵל גענומען דעם האָרן מיט אײל, און האָט אים געזאַלבט אין מיטן זײַנע ברידער. און דער גײַסט פֿון ה׳ איז געקומען אױף דָוִדן פֿון יענעם טאָג אָן און װײַטער. און שמוּאֵל איז אױפֿגעשטאַנען, און איז אַװעקגעגאַנגען קײן רָמָה. edit | 1SA 16:13 hot Shmuel genumen dem haren mit eil, un hot im gezalbt in miten zaine brider. un der gaist fun Hashem iz gekumen oif Doviden fun yenem tog on un vaiter. un Shmuel iz oifgeshtanen, un iz avekgegangen kein Ramah. | 1SA 16:13 Then Shmuel took the keren of shemen, v'yimshach (and anointed) him in the midst of his achim; and the Ruach of Hashem came upon Dovid from that day forward. So Shmuel rose up, and went to Ramah. |
1SA 16:14 און דער גײַסט פֿון ה׳ האָט זיך אָפּגעטאָן פֿון שָאולן און אים האָט געשראָקן אַ בײזער גײַסט פֿון ה׳. edit | 1SA 16:14 un der gaist fun Hashem hot zich opgeton fun Shaulen un im hot geshroken a beizer gaist fun Hashem. | 1SA 16:14 But the Ruach of Hashem departed from Sha'ul, and a ruach ra'ah from Hashem terrified and overwhelmed him. |
1SA 16:15 האָבן שָאולס קנעכט צו אים געזאָגט: זע נאָר: אַ בײזער גײַסט פֿון אלֹקים שרעקט דיך. edit | 1SA 16:15 hoben Shauls knecht tsu im gezogt: ze nor: a beizer gaist fun Elokim shrekt dich. | 1SA 16:15 And the avdei Sha'ul said unto him, Hinei now, a ruach Elohim ra'ah terrifieth and overwhelmeth thee. |
1SA 16:16 זאָל אַקאָרשט אונדזער האַר הײסן דײַנע קנעכט װאָס פֿאַר דיר, זײ זאָלן אױפֿזוכן אַ מאַן װאָס קען שפּילן אױף אַ האַרף; און עס װעט זײַן, װי דער בײזער גײַסט פֿון אלֹקים איז אױף דיר, אַזױ װעט ער שפּילן מיט זײַן האַנט, און דיר װעט בעסער װערן. edit | 1SA 16:16 zol akorsht undzer Har heisen daine knecht vos far dir, zei zolen oifzuchen a man vos ken shpilen oif a harf; un es vet zain, vi der beizer gaist fun Elokim iz oif dir, azoi vet er shpilen mit zain hant, un dir vet beser veren. | 1SA 16:16 Let adoneinu now command thy avadim, which are before thee, to seek out an ish, who is a menagen (player) on the kinnor (harp) ; and it shall come to pass, when the ruach Elohim ra'ah is upon thee, that he shall play with his yad, and thou shalt be tov (better, well) . |
1SA 16:17 האָט שָאול געזאָגט צו זײַנע קנעכט: זעט אַקאָרשט פֿאַר מיר אַ מאַן װאָס שפּילט גוט, און איר זאָלט אים ברענגען צו מיר. edit | 1SA 16:17 hot Shaul gezogt tsu zaine knecht: zet akorsht far mir a man vos shpilt gut, un ir zolt im brengen tsu mir. | 1SA 16:17 And Sha'ul said unto his avadim, Look for me now an ish that can play well, and bring him to me. |
1SA 16:18 האָט זיך אָפּגערופֿן אײנער פֿון די יונגען, און האָט געזאָגט: אָט האָב איך געזען אַ זון בײַ יִשַין פֿון בֵית-לֶחֶם, װאָס קען שפּילן, און איז אַ העלדישער גִבור און אַ מענטש פֿון מלחמה, און פֿאַרשטײט אַ זאַך, און איז אַ מענטש מיט אַ געשטאַלט, און ה׳ איז מיט אים. edit | 1SA 16:18 hot zich opgerufen einer fun di yungen, un hot gezogt: ot hob ich gezen a zun bai Yishaien fun Beit-Lechem, vos ken shpilen, un iz a heldisher gibbor un a mentsh fun milchome, un farshteit a zach, un iz a mentsh mit a geshtalt, un Hashem iz mit im. | 1SA 16:18 Then answered one of the ne'arim, and said, Hinei, I have seen a ben of Yishai of Beit-Lechem, that is skillful in playing, and a gibbor chayil and an ish milchamah prudent in matters, and an ish to'ar (handsome man) , and Hashem is with him. |
1SA 16:19 האָט שָאול געשיקט שלוחים צו יִשַין, און אָנגעזאָגט: שיק צו מיר דײַן זון דָוִדן װאָס בײַ די שאָף. edit | 1SA 16:19 hot Shaul geshikt shluchim tsu Yishaien, un ongezogt: shik tsu mir dain zun Doviden vos bai di shof. | 1SA 16:19 Wherefore Sha'ul sent malachim unto Yishai, and said, Send me Dovid binecha, which is with the tzon. |
1SA 16:20 האָט יִשַי גענומען אַן אײזל מיט ברױט און אַ לאָגל װײַן, און אײן ציגנבעקל, און געשיקט דורך דער האַנט פֿון זײַן זון דָוִדן צו שָאולן. edit | 1SA 16:20 hot Yishai genumen an eizl mit broit un a logl vain, un ein tsignbekl, un geshikt durch der hant fun zain zun Doviden tsu Shaulen. | 1SA 16:20 And Yishai took a chamor laden with lechem, and a skin of yayin, and a gedi (young goat) , and sent them by Dovid bno unto Sha'ul. |
1SA 16:21 און דָוִד איז געקומען צו שָאולן, און איז געשטאַנען פֿאַר אים; און ער האָט אים זײער ליב געקריגן, און ער איז אים געװאָרן אַ װאַפֿנטרעגער. edit | 1SA 16:21 un Dovid iz gekumen tsu Shaulen, un iz geshtanen far im; un er hot im zeyer lib gekrigen, un er iz im gevoren a vafntreger. | 1SA 16:21 And Dovid came to Sha'ul, and stood before him; and he loved him greatly; and he became his no'se kelim (armor-bearer) . |
1SA 16:22 און שָאול האָט געשיקט צו יִשַין, אַזױ צו זאָגן: זאָל, איך בעט דיך, דָוִד שטײן פֿאַר מיר, װאָרום ער האָט געפֿונען חן אין מײַנע אױגן. edit | 1SA 16:22 un Shaul hot geshikt tsu Yishaien, azoi tsu zogen: zol, ich bet dich, Dovid shtein far mir, vorem er hot gefunen Chen in maine oigen. | 1SA 16:22 And Sha'ul sent to Yishai, saying, Let Dovid, now, stand before me; for he hath found chen (favor) in my eyes. |
1SA 16:23 און עס איז געװען, װי דער [בײזער] גײַסט פֿון אלֹקים איז געװען אױף שָאולן, אַזױ פֿלעגט דָוִד נעמען די האַרף און שפּילן מיט זײַן האַנט, און שָאולן פֿלעגט אָפּגײן, און אים פֿלעגט בעסער װערן, און דער בײזער גײַסט פֿלעגט זיך אָפּטאָן פֿון אים. edit | 1SA 16:23 un es iz geven, vi der [beizer] gaist fun Elokim iz geven oif Shaulen, azoi flegt Dovid nemen di harf un shpilen mit zain hant, un Shaulen flegt opgein, un im flegt beser veren, un der beizer gaist flegt zich opton fun im. | 1SA 16:23 And it came to pass, when the ruach Elohim was upon Sha'ul, that Dovid took the kinnor, and played with his yad; so Sha'ul was relieved, and was tov, and the ruach hara'ah departed from him. |
1SA 17:1 און די פּלִשתּים האָבן אײַנגעזאַמלט זײערע מחנות אױף מלחמה. און זײ האָבן זיך אײַנגעזאַמלט אין שׂוֹכוֹ װאָס געהערט צו יהוּדה, און האָבן געלאַגערט צװישן שׂוֹכוֹ און צװישן עַזֵקָה אין אֶפֿס-דַמים. edit | 1SA 17:1 un di Pelishtim hoben aingezamlt zeyere machnus oif milchome. un zei hoben zich aingezamlt in socho vos gehert tsu Yehudah, un hoben gelagert tsvishen socho un tsvishen Azekah in Ephes-Damim. | 1SA 17:1 Now the Pelishtim gathered together their machanot (camps, military forces) , for milchamah and were gathered together at Sokhoh, which belongeth to Yehudah, and encamped between Sokhoh and Azekah, in Ephes Dammim. |
1SA 17:2 און שָאול און די מענער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן זיך אײַנגעזאַמלט און האָבן געלאַגערט אין טאָל אֵלָה; און זײ האָבן אָנגעריכט אַ מלחמה אַקעגן די פּלִשתּים. edit | 1SA 17:2 un Shaul un di mener fun Yisroel hoben zich aingezamlt un hoben gelagert in tal Elah; un zei hoben ongericht a milchome akegen di Pelishtim. | 1SA 17:2 And Sha'ul and the Ish Yisroel were gathered together, and encamped by the Emek (valley) of Elah, and drew up in battle array against the Pelishtim (Philistines) . |
1SA 17:3 און די פּלִשתּים זײַנען געשטאַנען אױפֿן באַרג פֿון דער זײַט, און די יִשׂרָאֵל זײַנען געשטאַנען אױפֿן באַרג פֿון דער אַנדער זײַט, מיט דעם טאָל צװישן זײ. edit | 1SA 17:3 un di Pelishtim zainen geshtanen oifen barg fun der zait, un di Yisroel zainen geshtanen oifen barg fun der ander zait, mit dem tal tsvishen zei. | 1SA 17:3 And the Pelishtim stood on the har on the one side, and Yisroel stood on the har on the other side; and there was a gey between them. |
1SA 17:4 איז אַרױסגעגאַנגען דער צװישנמאַן פֿון דעם לאַגער פֿון די פּלִשתּים מיטן נאָמען גָליַת פֿון גַת, װאָס זײַן הײך איז געװען זעקס אײלן און אַ שפּאַן. edit | 1SA 17:4 iz aroisgegangen der tsvishnman fun dem lager fun di Pelishtim miten nomen Golyat fun Gat, vos zain heich iz geven zeks eilen un a shpan. | 1SA 17:4 And there went out an Ish HaBenayim out of the machanot of the Pelishtim, shmo Golyat (Goliath) , of Gat, whose height was shesh cubits and a span. |
1SA 17:5 און אַ קופּערנער קיװער איז געװען אױף זײַן קאָפּ, און אין אַ שילד פֿון שופּן איז ער געװען אָנגעטאָן, און די װאָג פֿון דעם שילד איז געװען פֿינף טױזנט שקל קופּער. edit | 1SA 17:5 un a kuperner kiver iz geven oif zain kop, un in a shild fun shupen iz er geven ongeton, un di vog fun dem shild iz geven finf toiznt shekl kuper. | 1SA 17:5 And he had a kova (helmet) of nechoshet upon his rosh, and he was wearing a coat of mail armor; and the weight of the coat of armor was five thousand shekels of nechoshet. |
1SA 17:6 און קופּערנע בלעכן זײַנען געװען אױף זײַנע פֿיס, און אַ קופּערנע פּיקע צװישן זײַנע אַקסלען. edit | 1SA 17:6 un kuperne blechen zainen geven oif zaine fis, un a kuperne pike tsvishen zaine akslen. | 1SA 17:6 And he had mitzchah (greaves, i.e., leg plate armor) of nechoshet upon his legs, and a kidron (javelin) of nechoshet [slung] between his shoulders. |
1SA 17:7 און דער האָלץ פֿון זײַן שפּיז איז געװען װי דער שטאַנג פֿון אַ װעבער, און דער קלינג פֿון זײַן שפּיז איז געװען זעקס הונדערט שקל אײַזן. און דער שילדטרעגער איז געגאַנגען אים פֿאַרױס. edit | 1SA 17:7 un der holts fun zain shpiz iz geven vi der shtang fun a veber, un der kling fun zain shpiz iz geven zeks hundert shekl aizen. un der shildtreger iz gegangen im forois. | 1SA 17:7 And the khetz (shaft) of his khanit (spear) was like a weaverʼs beam; and his spearʼs blade weighed six hundred barzel (iron) shekels; and the no'se tzinnah (great shield bearer) walked ahead of him. |
1SA 17:8 און ער האָט זיך אַװעקגעשטעלט, און האָט גערופֿן צו די רײען פֿון יִשׂרָאֵל, און האָט צו זײ געזאָגט: נאָך װאָס גײט איר אַרױס אָנריכטן אַ מלחמה? בין איך דען נישט דער פּלִשתּי, און איר קנעכט בײַ שָאולן? קלײבט אײַך אױס אַ מאַן, און זאָל ער אַראָפּנידערן צו מיר. edit | 1SA 17:8 un er hot zich avekgeshtelt, un hot gerufen tsu di reyen fun Yisroel, un hot tsu zei gezogt: noch vos geit ir arois onrichten a milchome? bin ich den nisht der Pelishtim, un ir knecht bai Shaulen? kleibt aich ois a man, un zol er aropnideren tsu mir. | 1SA 17:8 And he stood and cried out unto the ma'arkhot Yisroel (ranks of Israel) , and said unto them, Why are ye come out to line up for milchamah? Am not I a Pelishti, and ye avadim of Sha'ul? Choose you an ish for you, and let him come down to me. |
1SA 17:9 אױב ער װעט קענען מלחמה האַלטן מיט מיר, און װעט מיך דערשלאָגן, װעלן מיר זײַן קנעכט צו אײַך; און אױב איך װעל אים בײַקומען, און װעל אים דערשלאָגן װעט איר זײַן קנעכט צו אונדז, און װעט אונדז דינען. edit | 1SA 17:9 oib er vet kenen milchome halten mit mir, un vet mich dershlogen, velen mir zain knecht tsu aich; un oib ich vel im baikumen, un vel im dershlogen vet ir zain knecht tsu undz, un vet undz dinen. | 1SA 17:9 If he be able to fight with me, and to kill me, then will we be your avadim; but if I prevail over him, and kill him, then shall ye be to us for avadim, and serve us. |
1SA 17:10 און דער פּלִשתּי האָט געזאָגט: איך שפּאָט פֿון די רײען פֿון יִשׂרָאֵל הײַנטיקן טאָג; גיט מיר אַ מאַן און לאָמיר מלחמה האַלטן מיט אַנאַנדער. edit | 1SA 17:10 un der Pelishtim hot gezogt: ich shpot fun di reyen fun Yisroel haintiken tog; git mir a man un lomir milchome halten mit anander. | 1SA 17:10 And the Pelishti said, I defy the maarkhot Yisroel this day; give me ish, that we may fight together. |
1SA 17:11 און שָאול און גאַנץ יִשׂרָאֵל האָבן געהערט די דאָזיקע װערטער פֿון דעם פּלִשתּי, און זײ האָבן זיך דערשראָקן, און האָבן זײער מורא געהאַט. edit | 1SA 17:11 un Shaul un gants Yisroel hoben gehert di dozike verter fun dem Pelishtim, un zei hoben zich dershroken, un hoben zeyer moire gehat. | 1SA 17:11 When Sha'ul and kol Yisroel heard those divrei haPelishti, they were dismayed, and greatly afraid. |
1SA 17:12 און דָוִד איז געװען דער זון פֿון יענעם אֶפֿרָתער מאַן פֿון בֵית-לֶחֶם-יהוּדה, װאָס זײַן נאָמען איז געװען יִשַי; און ער האָט געהאַט אַכט זין. און דער מאַן איז אין די טעג פֿון שָאולן געװען אַ זקן װאָס קומט צװישן לײַט. edit | 1SA 17:12 un Dovid iz geven der zun fun yenem efroter man fun Beit-Lechem-Yehudah, vos zain nomen iz geven Yishai; un er hot gehat acht zin. un der man iz in di teg fun Shaulen geven a zoken vos kumt tsvishen lait. | 1SA 17:12 Now Dovid was the ben ish of that Ephrati from Beit-Lechem Yehudah, shmo Yishai; and he had shmoneh banim; and the ish was zaken in the days of Sha'ul, advanced in age among anashim. |
1SA 17:13 און די דרײַ עלטערע זין פֿון יִשַין זײַנען געגאַנגען נאָך שָאולן אין דער מלחמה; און די נעמען פֿון זײַנע דרײַ זין װאָס זײַנען געגאַנגען אין דער מלחמה, זײַנען געװען: אֶליאָבֿ דער בכוֹר, און דער צװײטער פֿון אים אַבֿינָדָבֿ, און דער דריטער שַמָה. edit | 1SA 17:13 un di drai eltere zin fun Yishaien zainen gegangen noch Shaulen in der milchome; un di nemen fun zaine drai zin vos zainen gegangen in der milchome, zainen geven: Eliav der bocher, un der tsveiter fun im Avinadav, un der driter Shammah. | 1SA 17:13 And the shloshet Bnei Yishai hagedolim went and followed Sha'ul to the milchamah; and the shem of his three banim that went to the milchamah were Eliav the bechor, and mishneh unto him Avinadav, and hashelishi (the third) Shammah. |
1SA 17:14 און דָוִד איז געװען דער קלענסטער; און די דרײַ גרעסערע זײַנען געגאַנגען נאָך שָאולן. edit | 1SA 17:14 un Dovid iz geven der klenster; un di drai gresere zainen gegangen noch Shaulen. | 1SA 17:14 And Dovid was the katan; and the shloshah hagedolim followed Sha'ul. |
1SA 17:15 און דָוִד פֿלעגט גײן און זיך אומקערן פֿון שָאולן צו פֿיטערן די שאָף פֿון זײַן פֿאָטער אין בֵית-לֶחֶם. edit | 1SA 17:15 un Dovid flegt gein un zich umkeren fun Shaulen tsu fiteren di shof fun zain foter in Beit-Lechem. | 1SA 17:15 But Dovid went and returned from Sha'ul to tend tzon aviv at Beit-Lechem. |
1SA 17:16 און דער פּלִשתּי האָט גענענט פֿרי און שפּעט, און האָט זיך געשטעלט פֿערציק טעג נאָכאַנאַנד. edit | 1SA 17:16 un der Pelishtim hot genent peire un shpet, un hot zich geshtelt fertsik teg nochanand. | 1SA 17:16 And the Pelishti drew near morning and evening, and presented himself arba'im yom. |
1SA 17:17 און יִשַי האָט געזאָגט צו זײַן זון דָוִדן: נעם אַקאָרשט פֿאַר דײַנע ברידער אַן אֵיפֿה פֿון די דאָזיקע געברענטע זאַנגען, און די דאָזיקע צען ברױטן, און לױף דערמיט אַריבער אין לאַגער צו דײַנע ברידער. edit | 1SA 17:17 un Yishai hot gezogt tsu zain zun Doviden: nem akorsht far daine brider an eife fun di dozike gebrente zangen, un di dozike tsen broiten, un loif dermit ariber in lager tsu daine brider. | 1SA 17:17 And Yishai said unto Dovid bno, Take now for thy achim an ephah of this roasted grain, and these ten lechem, and run to the machaneh of thy achim; |
1SA 17:18 און די דאָזיקע צען קעז זאָלסטו ברענגען צו דעם הױפּטמאַן פֿון דעם טױזנט; און זאָלסט פֿרעגן דײַנע ברידער אױף פֿריד, און נעמען פֿון זײ אַ צײכן. edit | 1SA 17:18 un di dozike tsen kez zolstu brengen tsu dem hoiptman fun dem toiznt; un zolst fregen daine brider oif frid, un nemen fun zei a tseichen. | 1SA 17:18 And carry these ten charitzei hecholov (cuts of milk, hence cheeses) unto the sar of their elef (unit, thousand) , and look how thy achim fare for shalom, and take their arvut (pledge) . |
1SA 17:19 און שָאול און זײ און אַלע מענער פֿון יִשׂרָאֵל זײַנען געװען אין טאָל אֵלָה, אין מלחמה מיט די פּלִשתּים. edit | 1SA 17:19 un Shaul un zei un ale mener fun Yisroel zainen geven in tal Elah, in milchome mit di Pelishtim. | 1SA 17:19 Now Sha'ul, and they, and all the Ish Yisroel, were in the Emek (Valley) of Elah (Oak) , fighting with the Pelishtim (Philistines) . |
1SA 17:20 האָט זיך דָוִד געפֿעדערט אין דער פֿרי, און ער האָט איבערגעלאָזט די שאָף אױף אַ שומר, און ער האָט גענומען און איז געגאַנגען אַזױ װי יִשַי האָט אים באַפֿױלן, און ער איז אָנגעקומען אין לאַגעררינג, װען דער חיל װאָס איז אַרױסגעגאַנגען אין שלאַכט, האָט געשאַלט אױף מלחמה. edit | 1SA 17:20 hot zich Dovid gefedert in der peire, un er hot ibergelozt di shof oif a Shomer, un er hot genumen un iz gegangen azoi vi Yishai hot im bafoilen, un er iz ongekumen in lagerring, ven der cheil vos iz aroisgegangen in shlacht, hot geshalt oif milchome. | 1SA 17:20 And Dovid rose up early in the boker, and left the tzon with a shomer (watchman) , and loaded up, and embarked, as Yishai had commanded him; and he came to the camp, as the army was going forth to the fight and shouted for the milchamah (battle) . |
1SA 17:21 און יִשׂרָאֵל און די פּלִשתּים האָבן זיך אױסגעשטעלט אַ רײ קעגן אַ רײ. edit | 1SA 17:21 un Yisroel un di Pelishtim hoben zich oisgeshtelt a rei kegen a rei. | 1SA 17:21 For Yisroel and the Pelishtim took their positions, ma'arakhah (battle array) facing ma'arakhah. |
1SA 17:22 האָט דָוִד איבערגעלאָזט די זאַכן פֿון זיך אױף דער האַנט פֿון דעם שומר פֿון די זאַכן, און ער איז געלאָפֿן צום שלאַכטפֿעלד; און ער איז געקומען און האָט געפֿרעגט זײַנע ברידער אױף פֿריד. edit | 1SA 17:22 hot Dovid ibergelozt di zachen fun zich oif der hant fun dem Shomer fun di zachen, un er iz gelofen tsum shlachtfeld; un er iz gekumen un hot gefregt zaine brider oif frid. | 1SA 17:22 And Dovid left his supplies in the yad of the shomer hakelim (supply master) , and ran into the ma'arakhah (battle line) , and came and gave shalom greeting to his achim. |
1SA 17:23 װי ער רעדט מיט זײ, ערשט דער צװישנמאַן װאָס זײַן נאָמען איז געװען גָליַת דער פּלִשתּי פֿון גַת, קומט אַרױף פֿון די רײען פֿון די פּלִשתּים, און ער האָט גערעדט אַזױ װי יענע רײד; און דָוִד האָט געהערט. edit | 1SA 17:23 vi er redt mit zei, ersht der tsvishnman vos zain nomen iz geven Golyat der Pelishtim fun Gat, kumt aroifblikendik fun di reyen fun di Pelishtim, un er hot geredt azoi vi yene reid; un Dovid hot gehert. | 1SA 17:23 And as he talked with them, hinei, there came up the Ish HaBenayim Golyat HaPelishti shmo, from Gat, out of the lines of the Pelishtim, and spoke according to these words; and Dovid heard them. |
1SA 17:24 און אַלע מענער פֿון יִשׂרָאֵל, װי זײ האָבן דערזען דעם מאַן, אַזױ זײַנען זײ אַנטלאָפֿן פֿאַר אים, און האָבן זײער מורא געהאַט. edit | 1SA 17:24 un ale mener fun Yisroel, vi zei hoben derzen dem man, azoi zainen zei antlofen far im, un hoben zeyer moire gehat. | 1SA 17:24 And all the Ish Yisroel, when they saw the ish, fled from before him, and were greatly afraid. |
1SA 17:25 און די מענער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן געזאָגט: האָט איר געזען דעם דאָזיקן מאַן װאָס קומט אַרױף? װאָרום צו לעסטערן יִשׂרָאֵל קומט ער אַרױף; און עס װעט זײַן, דער מאַן װאָס װעט אים דערשלאָגן, װעט אים דער מלך מעַשיר זײַן מיט אַ גרױס עשירות, און װעט אים געבן זײַן טאָכטער, און זײַן פֿאָטערס הױז װעט ער מאַכן פֿרײַ אין יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 17:25 un di mener fun Yisroel hoben gezogt: hot ir gezen dem doziken man vos kumt aroifblikendik? vorem tsu lesteren Yisroel kumt er aroifblikendik; un es vet zain, der man vos vet im dershlogen, vet im der melech meashir zain mit a grois eshires, un vet im geben zain tochter, un zain foters hoiz vet er machen frai in Yisroel. | 1SA 17:25 And the Ish Yisroel said, Have ye seen this ish that is come up? Surely to defy Yisroel is he come up; and it shall be, that the ish who killeth him, the melech will give ashires gadol and will give him bitto (his daughter) [in marriage], and bais aviv make khofshi b'Yisroel (free, tax-exempt in Israel) . |
1SA 17:26 האָט דָוִד געזאָגט צו די מענטשן װאָס זײַנען געשטאַנען לעבן אים, אַזױ צו זאָגן: װאָס װעט געטאָן װערן צו דעם מאַן װאָס װעט דערשלאָגן יענעם פּלִשתּי, און װעט אָפּטאָן די שאַנד פֿון יִשׂרָאֵל? װאָרום װער איז דער דאָזיקער אומבאַשניטינער פּלִשתּי, אַז ער זאָל לעסטערן די רײען פֿון אלֹקים חַיִּים? edit | 1SA 17:26 hot Dovid gezogt tsu di mentshen vos zainen geshtanen leben im, azoi tsu zogen: vos vet geton veren tsu dem man vos vet dershlogen yenem Pelishtim, un vet opton di shand fun Yisroel? vorem ver iz der doziker umbashnitiner Pelishtim, az er zol lesteren di reyen fun Elokim cheim? | 1SA 17:26 And Dovid spoke to the anashim that stood by him, saying, What shall be done for the ish that killeth this Pelishti, and taketh away the cherpah (reproach) from Yisroel? For who is this Pelishti hearel (uncircumcised Philistine) that he should defy the ma'arkhot Elohim Chayyim (arrayed battle forces of the living G-d) ? |
1SA 17:27 האָט דאָס פֿאָלק אים געזאָגט אַזױ װי דאָס דאָזיקע גערײד, אַזױ צו זאָגן: אַזױ װעט געטאָן װערן צו דעם מאַן װאָס װעט אים דערשלאָגן. edit | 1SA 17:27 hot dos folk im gezogt azoi vi dos dozike gereid, azoi tsu zogen: azoi vet geton veren tsu dem man vos vet im dershlogen. | 1SA 17:27 And HaAm answered him after this manner, saying, So shall it be done to the ish that killeth him. |
1SA 17:28 האָט אֶליאָבֿ, זײַן עלטערער ברודער, געהערט װי ער רעדט צו די מענטשן, און דער צאָרן פֿון אֶליאָבֿן האָט געגרימט אױף דָוִדן, און ער האָט געזאָגט: צו װאָס גאָר האָסטו אַראָפּגענידערט, און אױף װעמען האָסטו איבערגעלאָזט יענע ביסל שאָף אין מדבר? איך קען דײַן מוטװיליקײט, און די שלעכטיקײט פֿון דײַן האַרצן, אַז כּדי צוצוקוקן די מלחמה האָסטו אַראָפּגענידערט. edit | 1SA 17:28 hot Eliav, zain elterer bruder, gehert vi er redt tsu di mentshen, un der tsoren fun Eliaven hot gegrimt oif Doviden, un er hot gezogt: tsu vos gor hostu aropgenidert, un oif vemen hostu ibergelozt yene bisel shof in midbar? ich ken dain mutvilikeit, un di shlechtikeit fun dain hartsen, az kedei tsutsukuken di milchome hostu aropgenidert. | 1SA 17:28 And Eliav achiv hagadol heard when he spoke unto the anashim; and af Eliav was kindled against Dovid, and he said, Why camest thou down hither? And with whom hast thou left those few tzon in the midbar? I know thy zadon (presumptuousness) , and the evil of thine levav; for thou art come down l'ma'an (in order that) thou mightest watch the milchamah. |
1SA 17:29 האָט דָוִד געזאָגט: װאָס האָב איך אַצונד געטאָן? עס איז דאָך נאָר אַ גערײד. edit | 1SA 17:29 hot Dovid gezogt: vos hob ich atsund geton? es iz doch nor a gereid. | 1SA 17:29 And Dovid said, What have I done now? It was only a davar (word) [I said], wasn't it? |
1SA 17:30 און ער האָט זיך אָפּגעדרײט פֿון אים צו אַן אַנדערן, און האָט געפֿרעגט די אײגענע זאַך, און דאָס פֿאָלק האָט אים געענטפֿערט אַזױ װי דאָס פֿריִערדיקע גערײד. edit | 1SA 17:30 un er hot zich opgedreit fun im tsu an anderen, un hot gefregt di eigene zach, un dos folk hot im geentfert azoi vi dos frierdike gereid. | 1SA 17:30 And he turned from him toward another, and spoke after the same manner; and HaAm answered him again according to the davar harishon (the previous word) . |
1SA 17:31 זײַנען געהערט געװאָרן די װערטער װאָס דָוִד האָט גערעדט, און מע האָט דערצײלט פֿאַר שָאולן, און ער האָט אים געלאָזט ברענגען צו זיך. edit | 1SA 17:31 zainen gehert gevoren di verter vos Dovid hot geredt, un me hot dertseilt far Shaulen, un er hot im gelozt brengen tsu zich. | 1SA 17:31 And when the devarim (words) were heard which Dovid spoke, they rehearsed them before Sha'ul: and he sent for him. |
1SA 17:32 און דָוִד האָט געזאָגט צו שָאולן: זאָל קײן מענטשנס האַרץ נישט אַראָפּפֿאַלן איבער אים; דײַן קנעכט װעט גײן, און װעט מלחמה האַלטן מיט דעם דאָזיקן פּלִשתּי. edit | 1SA 17:32 un Dovid hot gezogt tsu Shaulen: zol kein mentshns harts nisht aropfalen iber im; dain knecht vet gein, un vet milchome halten mit dem doziken Pelishtim. | 1SA 17:32 And Dovid said to Sha'ul, Let no lev adam fail because of him; thy eved will go and fight with this Pelishti. |
1SA 17:33 האָט שָאול געזאָגט צו דָוִדן: קענסט נישט גײן אױף דעם דאָזיקן פּלִשתּי, מלחמה צו האַלטן מיט אים, װאָרום דו ביסט אַ ייִנגל, און ער איז אַ מאַן פֿון מלחמה פֿון זײַן יוגנט אָן. edit | 1SA 17:33 hot Shaul gezogt tsu Doviden: kenst nisht gein oif dem doziken Pelishtim, milchome tsu halten mit im, vorem du bist a yingel, un er iz a man fun milchome fun zain yugnt on. | 1SA 17:33 And Sha'ul said to Dovid, Thou art not able to go against this Pelishti to fight with him: for thou art but a na'ar (boy) , and he an ish milchamah (man of war) from his youth. |
1SA 17:34 האָט דָוִד געזאָגט צו שָאולן: דײַן קנעכט איז געװען אַ פּאַסטוך פֿאַר זײַן פֿאָטער בײַ די שאָף, און אַז אַ לײב איז געקומען, אָדער אַ בער, און האָט אַװעקגעטראָגן אַ שעפּס פֿון דער סטאַדע, edit | 1SA 17:34 hot Dovid gezogt tsu Shaulen: dain knecht iz geven a pastuch far zain foter bai di shof, un az a laib iz gekumen, oder a Beor, un hot avekgetrogen a sheps fun der stade, | 1SA 17:34 And Dovid said unto Sha'ul, Thy eved is ro'eh (shepherd) of tzon of aviv, and there came the ari, and the dov, and carried off seh out of the eder (flock) : |
1SA 17:35 בין איך אַרױסגעגאַנגען נאָך אים, און האָב אים געשלאָגן, און האָב אַרױסגעריסן פֿון זײַן מױל; און אַז ער האָט זיך געשטעלט אַקעגן מיר, האָב איך אים אָנגענומען בײַם באָרד, און האָב אים דערשלאָגן און אים געטײט. edit | 1SA 17:35 bin ich aroisgegangen noch im, un hob im geshlogen, un hob aroisgerisen fun zain moil; un az er hot zich geshtelt akegen mir, hob ich im ongenumen baim bord, un hob im dershlogen un im geteit. | 1SA 17:35 And I went out after him, and struck him, and saved out of his mouth: and when he arose against me, I caught hold by his zakan (beard) , and struck him, and killed him. |
1SA 17:36 אי דעם לײב אי דעם בער האָט דײַן קנעכט דערשלאָגן; און דער דאָזיקער אומבאַשניטינער פּלִשתּי װעט זײַן װי אײנער פֿון זײ. װײַל ער האָט געלעסטערט די רײען פֿון דעם לעבעדיקן אלֹקים. edit | 1SA 17:36 i dem laib i dem Beor hot dain knecht dershlogen; un der doziker umbashnitiner Pelishtim vet zain vi einer fun zei. vail er hot gelestert di reyen fun dem lebediken Elokim. | 1SA 17:36 Thy eved slaughtered both the ari and the dov: and this Pelishti hearel (uncircumcised Philistine) shall be as one of them, seeing he hath charaf (taunted, defied, disgraced) the maarkhot Elohim Chayyim. |
1SA 17:37 און דָוִד האָט געזאָגט: ה׳ װאָס האָט מיך מציל געװען פֿון דער האַנט פֿון לײב, און פֿון דער האַנט פֿון בער, ער װעט מיך מציל זײַן פֿון דער האַנט פֿון דעם דאָזיקן פּלִשתּי. האָט שָאול געזאָגט צו דָוִדן: גײ, און זאָל ה׳ זײַן מיט דיר. edit | 1SA 17:37 un Dovid hot gezogt: Hashem vos hot mich matsl geven fun der hant fun laib, un fun der hant fun Beor, er vet mich matsl zain fun der hant fun dem doziken Pelishtim. hot Shaul gezogt tsu Doviden: gei, un zol Hashem zain mit dir. | 1SA 17:37 Dovid said moreover, Hashem that saved me out of the paw of the ari, and out of the paw of the dov, He will save me out of the yad of this Pelishti. And Sha'ul said unto Dovid, Go, and Hashem be with thee. |
1SA 17:38 און שָאול האָט אָנגעטאָן דָוִדן זײַנע קלײדער, און ער האָט אַרױפֿגעטאָן אַ קופּערנעם קיװער אױף זײַן קאָפּ, און אים אָנגעטאָן אַ שילד. edit | 1SA 17:38 un Shaul hot ongeton Doviden zaine kleider, un er hot aroifgeton a kupernem kiver oif zain kop, un im ongeton a shild. | 1SA 17:38 And Sha'ul dressed Dovid with his armor-clothes, put a kova of nechoshet upon his rosh; also he dressed him with a coat of mail armor. |
1SA 17:39 און דָוִד האָט אָנגעגורט זײַן שװערד איבער זײַנע קלײדער, און זיך געמאַטערט צו גײן, װײַל ער איז נישט געװען צוגעװױנט. האָט דָוִד געזאָגט צו שָאולן: איך קען נישט גײן אין די דאָזיקע, װײַל איך בין נישט צוגעװױנט. און דָוִד האָט זײ אױסגעטאָן פֿון זיך. edit | 1SA 17:39 un Dovid hot ongegurt zain shverd iber zaine kleider, un zich gematert tsu gein, vail er iz nisht geven tsugevoint. hot Dovid gezogt tsu Shaulen: ich ken nisht gein in di dozike, vail ich bin nisht tsugevoint. un Dovid hot zei oisgeton fun zich. | 1SA 17:39 And Dovid girded his cherev over his armor-clothes, and he tried to walk; for lo nissah (he had not tested, proved) it. And Dovid said unto Sha'ul, I cannot go with these; for lo nissti (I have not proved them) . And Dovid took them off him. |
1SA 17:40 און ער האָט גענומען זײַן שטעקן אין זײַן האַנט, און האָט זיך אױסגעקליבן פֿינף גלאַטע שטײנער פֿון דעם באַך, און אַרײַנגעטאָן אין דעם פּאַסטוכזעקל װאָס ער האָט געהאַט, אין דעם בײַטל; און זײַן שלײדערער איז געװען אין זײַן האַנט; און ער האָט גענענט צו דעם פּלִשתּי. edit | 1SA 17:40 un er hot genumen zain shteken in zain hant, un hot zich oisgekliben finf glate shteiner fun dem bach, un araingeton in dem pastuchzekl vos er hot gehat, in dem baitl; un zain shleiderer iz geven in zain hant; un er hot genent tsu dem Pelishtim. | 1SA 17:40 And he took his makel (stick, staff) in his yad, and chose him chamishah chalukei avanim (five smooth stones) out of the nachal (brook) , and put them in a keli haro'im (shepherdʼs bag) which he had, even in a wayfarerʼs bag; and his kela (slingshot) was in his yad; and he drew near to the Pelishti. |
1SA 17:41 און דער פּלִשתּי איז געגאַנגען אַלץ נענטער צו דָוִדן און דער מאַן װאָס טראָגט דעם שילד, אים פֿאַרױס. edit | 1SA 17:41 un der Pelishtim iz gegangen alts nenter tsu Doviden un der man vos trogt dem shild, im forois. | 1SA 17:41 And the Pelishti came on and drew near unto Dovid; and the ish, the no'se hatzinnah, went ahead of him. |
1SA 17:42 און דער פּלִשתּי האָט אַ קוק געטאָן און האָט דערזען דָוִדן, און האָט אים פֿאַראַכט {בזה} , װאָרום ער איז געװען אַ ייִנגל, און גערױטלט, אױך שײן אױפֿן פּנים. edit | 1SA 17:42 un der Pelishtim hot a kuk geton un hot derzen Doviden, un hot im faracht , vorem er iz geven a yingel, un geroitlt, oich shein oifen ponem. | 1SA 17:42 And when the Pelishti squinted and saw Dovid, he despised him: for he was but a na'ar (boy) , and admoni (ruddy) , and yafeh mareh (good-looking) . |
1SA 17:43 און דער פּלִשתּי האָט געזאָגט צו דָוִדן: צי אַ הונט בין איך, װאָס דו קומסט צו מיר מיט שטעקנס? און דער פּלִשתּי האָט געשאָלטן דָוִדן בײַ זײַן ג-ט. edit | 1SA 17:43 un der Pelishtim hot gezogt tsu Doviden: tsi a hunt bin ich, vos du kumst tsu mir mit shtekens? un der Pelishtim hot gesholten Doviden bai zain g-t. | 1SA 17:43 And the Pelishti said unto Dovid, Am I a kelev (dog) , that thou comest to me with maklot (sticks) ? And the Pelishti cursed Dovid by his g-ds. |
1SA 17:44 און דער פּלִשתּי האָט געזאָגט צו דָוִדן: קום צו מיר, און איך װעל געבן דײַן פֿלײש צום פֿױגל פֿון הימל און צו דער חיה פֿון פֿעלד. edit | 1SA 17:44 un der Pelishtim hot gezogt tsu Doviden: kum tsu mir, un ich vel geben dain fleish tsum foigel fun himel un tsu der chaye fun feld. | 1SA 17:44 And the Pelishti said to Dovid, Come to me, and I will give thy basar unto the oph hashomayim, and to the behemat hasadeh. |
1SA 17:45 האָט דָוִד געזאָגט צו דעם פּלִשתּי: דו קומסט צו מיר מיט אַ שװערד און מיט אַ שפּיז און מיט אַ פּיקע, און איך קום צו דיר אין דעם נאָמען פֿון ה׳ צבָֿאוֹת, דעם ה׳ פֿון די רײען פֿון יִשׂרָאֵל װאָס דו האָסט געלעסטערט. edit | 1SA 17:45 hot Dovid gezogt tsu dem Pelishtim: du kumst tsu mir mit a shverd un mit a shpiz un mit a pike, un ich kum tsu dir in dem nomen fun Hashem Tseva'ot, dem Hashem fun di reyen fun Yisroel vos du host gelestert. | 1SA 17:45 Then said Dovid to the Pelishti, Thou comest against me with a cherev (sword) , and with a khanit (spear) , and with a kidon (javelin) ; but I come against thee b'Shem Hashem Tzva'os Elohei Ma'arkhot Yisroel, whom thou hast defied. |
1SA 17:46 הײַנטיקן טאָג װעט דיך ה׳ איבערענטפֿערן און איך װעל דיך דערשלאָגן, און װעל אַראָפּנעמען דײַן קאָפּ פֿון דיר; און איך װעל געבן די פּגרים פֿון דער מחנה פֿון די פּלִשתּים הײַנטיקן טאָג צום פֿױגל פֿון הימל און צו דער חיה פֿון דער ערד; און די גאַנצע ערד װעט װיסן, אַז פֿאַראַן אלֹקים בײַ יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 17:46 haintiken tog vet dich Hashem iberentferen un ich vel dich dershlogen, un vel aropnemen dain kop fun dir; un ich vel geben di pegorim fun der machne fun di Pelishtim haintiken tog tsum foigel fun himel un tsu der chaye fun der erd; un di gantse erd vet visen, az faran Elokim bai Yisroel. | 1SA 17:46 This day will Hashem hand thee over into mine yad; and I will strike thee down, and take thine rosh from thee; and I will give the peger machaneh Pelishtim this day unto the oph hashomayim, and to the chayyat ha'aretz; that kol ha'aretz may know that there is Elohim in Yisroel. |
1SA 17:47 און די דאָזיקע גאַנצע אײַנזאַמלונג װעט װיסן אַז נישט מיט אַ שװערד און מיט אַ שפּיז העלפֿט ה׳; װאָרום די מלחמה איז יהיהס, און ער װעט אײַך געבן אין אונדזער האַנט. edit | 1SA 17:47 un di dozike gantse ainzamlung vet visen az nisht mit a shverd un mit a shpiz helft Hashem; vorem di milchome iz yehihs, un er vet aich geben in undzer hant. | 1SA 17:47 And kol hakahal hazeh shall know that Hashem yehoshi'a (saveth) not with cherev or khanit; for the milchamah is Hashem ʼs, and He will give you (plural) into yadenu (our hands) . |
1SA 17:48 און עס איז געװען, װי דער פּלִשתּי איז אױפֿגעשטאַנען און איז געגאַנגען און האָט גענענט אַנטקעגן דָוִדן, אַזױ האָט דָוִד געאײַלט, און איז געלאָפֿן צום שלאַכטפֿעלד אַנטקעגן דעם פּלִשתּי. edit | 1SA 17:48 un es iz geven, vi der Pelishtim iz oifgeshtanen un iz gegangen un hot genent antkegen Doviden, azoi hot Dovid geailt, un iz gelofen tsum shlachtfeld antkegen dem Pelishtim. | 1SA 17:48 And it came to pass, when the Pelishti arose, and came, and drew nigh to meet Dovid, that Dovid hastened, and ran toward the ma'arakhah (battle line) to meet the Pelishti. |
1SA 17:49 און דָוִד האָט אַרײַנגעשטעקט זײַן האַנט אין זעקל, און האָט אַרױסגענומען פֿון דאָרטן אַ שטײן, און אַ שלײַדער געטאָן, און געטראָפֿן דעם פּלִשתּי אין זײַן שטערן. און דער שטײן איז אַרײַנגעזונקען אין זײַן שטערן, און ער איז געפֿאַלן אױף זײַן פּנים צו דער ערד. edit | 1SA 17:49 un Dovid hot araingeshtekt zain hant in zekl, un hot aroisgenumen fun dorten a shtein, un a shlaider geton, un getrofen dem Pelishtim in zain shteren. un der shtein iz araingezunken in zain shteren, un er iz gefalen oif zain ponem tsu der erd. | 1SA 17:49 And Dovid put his yad in his keli (bag) , and took from there an even (stone) , and slung it, and struck the Pelishti in his metzach (forehead) , that the even (stone) sunk into his metzach; and he fell upon his face to the ground. |
1SA 17:50 אַזױ האָט דָוִד איבערגעשטאַרקט דעם פּלִשתּי מיט אַ שלײַדערער און מיט אַ שטײן, און געטראָפֿן דעם פּלִשתּי, און אים געטײט; און קײן שװערד איז נישט געװען אין דָוִדס האַנט. edit | 1SA 17:50 azoi hot Dovid ibergeshtarkt dem Pelishtim mit a shlaiderer un mit a shtein, un getrofen dem Pelishtim, un im geteit; un kein shverd iz nisht geven in Dovids hant. | 1SA 17:50 So Dovid prevailed chazak over the Pelishti with a sling and with an even (stone) , and struck down the Pelishti, and killed him; but there was no cherev in the yad Dovid. |
1SA 17:51 און דָוִד איז צוגעלאָפֿן, און האָט זיך געשטעלט איבער דעם פּלִשתּי, און האָט אָנגענומען זײַן שװערד, און זי אַרױסגעצױגן פֿון איר שײד, און אים געטײט; און ער האָט אָפּגעשניטן {כרת} מיט איר זײַן קאָפּ. און די פּלִשתּים האָבן געזען אַז זײער גִבור איז טױט, און זײ זײַנען אַנטלאָפֿן. edit | 1SA 17:51 un Dovid iz tsugelofen, un hot zich geshtelt iber dem Pelishtim, un hot ongenumen zain shverd, un zi aroisgetsoigen fun ir sheid, un im geteit; un er hot opgeshniten mit ir zain kop. un di Pelishtim hoben gezen az zeyer gibbor iz toit, un zei zainen antlofen. | 1SA 17:51 Therefore Dovid ran, and stood over the Pelishti, and took hold of his cherev, and drew it out of the sheath thereof, and slaughtered him, v'yikhrat (and cut off) his rosh therewith. And when the Pelishtim saw their gibbor was dead, they fled. |
1SA 17:52 און די מענער פֿון יִשׂרָאֵל און יהוּדה זײַנען אױפֿגעשטאַנען און האָבן געשאַלט, און נאָכגעיאָגט די פּלִשתּים ביז דו קומסט קײן גַי, און ביז די טױערן פֿון עֶקרוֹן. און עס זײַנען געפֿאַלן דערשלאָגענע פֿון די פּלִשתּים אױף דעם װעג פֿון שַעֲרַיִם, און ביז גַת, און ביז עֶקרוֹן. edit | 1SA 17:52 un di mener fun Yisroel un Yehudah zainen oifgeshtanen un hoben geshalt, un nochgeiogt di Pelishtim biz du kumst kein gai, un biz di toieren fun Ekron. un es zainen gefalen dershlogene fun di Pelishtim oif dem veg fun Shaarayim, un biz Gat, un biz Ekron. | 1SA 17:52 And the Anshei Yisroel and of Yehudah arose, and shouted, and pursued the Pelishtim, until thou come to the gey (valley) , and to the Sha'arei Ekron. And the challei Pelishtim fell by the derech to Sha'arayim, even unto Gat, and unto Ekron. |
1SA 17:53 און די קינדער פֿון יִשׂרָאֵל האָבן זיך אומגעקערט פֿון נאָכיאָגן די פּלִשתּים, און זײ האָבן אױסגערױבט זײער לאַגער. edit | 1SA 17:53 un di kinder fun Yisroel hoben zich umgekert fun nochyogen di Pelishtim, un zei hoben oisgeroibt zeyer lager. | 1SA 17:53 And the Bnei Yisroel returned from chasing after the Pelishtim, and they plundered their machanot. |
1SA 17:54 און דָוִד האָט גענומען דעם קאָפּ פֿון דעם פּלִשתּי, און האָט אים געבראַכט קײן ירושָלַיִם, און זײַנע װאַפֿן האָט ער אַהינגעטאָן אין זײַן געצעלט. edit | 1SA 17:54 un Dovid hot genumen dem kop fun dem Pelishtim, un hot im gebracht kein Yerusholayim, un zaine vafen hot er ahingeton in zain getselt. | 1SA 17:54 And Dovid took the rosh of the Pelishti, and brought it to Yerushalayim; but he put his kelim (weapons) in his ohel. |
1SA 17:55 און אַז שָאול האָט געזען דָוִדן אַרױסגײן אַקעגן דעם פּלִשתּי, האָט ער געזאָגט צו אַבֿנֵר דעם חיל-לידער: װעמעס זון איז דער דאָזיקער בחור, אַבֿנֵר? האָט אַבֿנֵר געזאָגט: אַזױ װי דײַן זעל לעבט, מלך, אױב איך װײס! edit | 1SA 17:55 un az Shaul hot gezen Doviden aroisgein akegen dem Pelishtim, hot er gezogt tsu Avner dem cheil-lider: vemes zun iz der doziker bchur, Avner? hot Avner gezogt: azoi vi dain zel lebt, melech, oib ich veis! | 1SA 17:55 And when Sha'ul saw Dovid go forth to meet the Pelishti, he said unto Avner, the sar hatzavah, Avner, whose ben is this na'ar? And Avner said, As thy nefesh liveth, O Melech, I cannot tell. |
1SA 17:56 האָט דער מלך געזאָגט: פֿרעג דו זיך נאָך װעמעס זון דער יונג איז. edit | 1SA 17:56 hot der melech gezogt: freg du zich noch vemes zun der yung iz. | 1SA 17:56 And the Melech said, Inquire thou whose ben this elem (young man) is. |
1SA 17:57 און װי דָוִד האָט זיך אומגעקערט פֿון שלאָגן דעם פּלִשתּי, אַזױ האָט אים אַבֿנֵר גענומען, און האָט אים געבראַכט פֿאַר שָאולן, מיט דעם קאָפּ פֿון דעם פּלִשתּי אין זײַן האַנט. edit | 1SA 17:57 un vi Dovid hot zich umgekert fun shlogen dem Pelishtim, azoi hot im Avner genumen, un hot im gebracht far Shaulen, mit dem kop fun dem Pelishtim in zain hant. | 1SA 17:57 And as Dovid returned from the slaughter of the Pelishti, Avner took him, and brought him before Sha'ul with the rosh of the Pelishti in his yad. |
1SA 17:58 האָט שָאול צו אים געזאָגט: װעמעס זון ביסטו, בחור? האָט דָוִד געזאָגט: דער זון פֿון דײַן קנעכט יִשַין פֿון בֵית-לֶחֶם. edit | 1SA 17:58 hot Shaul tsu im gezogt: vemes zun bistu, bchur? hot Dovid gezogt: der zun fun dain knecht Yishaien fun Beit-Lechem. | 1SA 17:58 And Sha'ul said to him, Whose ben art thou, na'ar? And Dovid answered, I am the ben avdecha Yishai of Beit-Lechem. |
1SA 18:1 און עס איז געװען, װי ער האָט געענדיקט רעדן צו שָאולן, אַזױ איז די זעל פֿון יהוֹנָתָנען צוגעבונדן געװאָרן צו דער זעל פֿון דָוִדן, און יהוֹנָתָן האָט אים ליב געקריגן אַזױ װי זײַן אײגן זעל. edit | 1SA 18:1 un es iz geven, vi er hot geendikt reden tsu Shaulen, azoi iz di zel fun Yehonatanen tsugebunden gevoren tsu der zel fun Doviden, un Yehonatan hot im lib gekrigen azoi vi zain eigen zel. | 1SA 18:1 And it came to pass, when he had made an end of speaking unto Sha'ul, that the nefesh Yonatan was kashur (tied together) with the nefesh Dovid, and Yonatan loved him as his own nefesh. |
1SA 18:2 און שָאול האָט אים צוגענומען אין יענעם טאָג, און האָט אים נישט געלאָזט זיך אומקערן צו זײַן פֿאָטערס הױז. edit | 1SA 18:2 un Shaul hot im tsugenumen in yenem tog, un hot im nisht gelozt zich umkeren tsu zain foters hoiz. | 1SA 18:2 And Sha'ul drafted him that day, and would let him return no more to the bais aviv. |
1SA 18:3 און יהוֹנָתָן האָט געשלאָסן {כרת} אַ בְּרִית מיט דָוִדן, װײַל ער האָט אים ליב געהאַט װי זײַן אײגן זעל. edit | 1SA 18:3 un Yehonatan hot geshlosen a bris mit Doviden, vail er hot im lib gehat vi zain eigen zel. | 1SA 18:3 Then Yonatan and Dovid made a brit (covenant) , because he loved him as his own nefesh. |
1SA 18:4 און יהוֹנָתָן האָט אױסגעטאָן דעם מאַנטל װאָס אױף זיך, און האָט אים געשאָנקען דָוִדן; אױך זײַנע קלײדער, ביז אױף זײַן שװערד, און ביז אױף זײַן בױגן, און ביז אױף זײַן גאַרטל. edit | 1SA 18:4 un Yehonatan hot oisgeton dem mantl vos oif zich, un hot im geshonken Doviden; oich zaine kleider, biz oif zain shverd, un biz oif zain boigen, un biz oif zain gartel. | 1SA 18:4 And Yonatan stripped himself of the me'il (robe) that was upon him, and gave it to Dovid, and his middah (war garments) , even to his cherev, and to his keshet, and to his khagor (belt) . |
1SA 18:5 און אַז דָוִד איז אַרױסגעגאַנגען, איז, װוּ שָאול פֿלעגט אים שיקן, פֿלעגט ער באַגליקן. און שָאול האָט אים אױפֿגעזעצט איבער די מלחמה-לײַט; און ער איז װױלגעפֿעלן אין די אױגן פֿון גאַנצן פֿאָלק, און אױך אין די אױגן פֿון שָאולס קנעכט. edit | 1SA 18:5 un az Dovid iz aroisgegangen, iz, vu Shaul flegt im shiken, flegt er bagliken. un Shaul hot im oifgezetst iber di milchome-lait; un er iz voilgefelen in di oigen fun gantsen folk, un oich in di oigen fun Shauls knecht. | 1SA 18:5 And Dovid went out whithersoever Sha'ul sent him, and prospered; and Sha'ul set him over the anshei hamilchamah, and he was accepted in the sight of kol HaAm, and also in the sight of the avdei Sha'ul. |
1SA 18:6 און עס איז געװען, בײַ זײער אָנקומען, אַז דָוִד האָט זיך אומגעקערט פֿון שלאָגן דעם פּלִשתּי, זײַנען אַרױסגעגאַנגען די װײַבער פֿון אַלע שטעט פֿון יִשׂרָאֵל מיט געזאַנג און טענץ אַנטקעגן דעם מלך שָאולן, מיט פּױקן, מיט שִׂמחה, און מיט צימבלען. edit | 1SA 18:6 un es iz geven, bai zeyer onkumen, az Dovid hot zich umgekert fun shlogen dem Pelishtim, zainen aroisgegangen di vaiber fun ale shtet fun Yisroel mit gezang un tents antkegen dem melech Shaulen, mit poiken, mit simcha, un mit tsimblen. | 1SA 18:6 And it came to pass as they came, when Dovid was returned from the slaughter of the Pelishti, that the nashim came out of all towns of Yisroel, singing and dancing, to meet Sha'ul HaMelech, with tambourines, with simchah, and with cymbals. |
1SA 18:7 און די װײַבער די שפּילערינס האָבן געזונגען און געזאָגט: שָאול האָט געשלאָגן אין זײַנע טױזנטן, און דָוִד אין זײַנע צענטױזנטן. edit | 1SA 18:7 un di vaiber di shpilerins hoben gezungen un gezogt: Shaul hot geshlogen in zaine toiznten, un Dovid in zaine tsentoiznten. | 1SA 18:7 And the nashim answered one another as they played, and said, Sha'ul hath slain his alafim, and Dovid his revavot (myriads) . |
1SA 18:8 האָט שָאולן זײער געברענט, און דאָס דאָזיקע גערײד איז געװען שלעכט אין זײַנע אױגן, און ער האָט געזאָגט: דָוִדן האָבן זײ געגעבן די צענטױזנטן, און מיר האָבן זײ געגעבן די טױזנטן, און אים פֿעלט נאָך בלױז די מלוכה. edit | 1SA 18:8 hot Shaulen zeyer gebrent, un dos dozike gereid iz geven shlecht in zaine oigen, un er hot gezogt: Doviden hoben zei gegeben di tsentoiznten, un mir hoben zei gegeben di toiznten, un im felt noch bloiz di meluche. | 1SA 18:8 And Sha'ul was very angry, and the saying was displeasing in his eyes and he said, They have ascribed unto Dovid revavot, and to me they have ascribed but alafim; and what can he have more but the maluchah (kingship) ? |
1SA 18:9 און שָאול האָט געקוקט קרום אױף דָוִדן פֿון יענעם טאָג און װײַטער. edit | 1SA 18:9 un Shaul hot gekukt krum oif Doviden fun yenem tog un vaiter. | 1SA 18:9 And there was jealous suspicion in the way Sha'ul eyed Dovid from that day forward. |
1SA 18:10 און עס איז געװען אױף מאָרגן, איז אַ בײזער גײַסט פֿון אלֹקים געקומען אױף שָאולן, און ער האָט אין הױז גערעדט פֿון זינען, און דָוִד האָט געשפּילט מיט זײַן האַנט אַזױ װי טאָג אין טאָג, און אין שָאולס האַנט איז געװען דער שפּיז. edit | 1SA 18:10 un es iz geven oif morgen, iz a beizer gaist fun Elokim gekumen oif Shaulen, un er hot in hoiz geredt fun zinen, un Dovid hot geshpilt mit zain hant azoi vi tog in tog, un in Shauls hant iz geven der shpiz. | 1SA 18:10 And it came to pass on the next day, that the ruach Elohim ra'ah came upon Sha'ul, and he prophesied inside the bais; and Dovid made music with his yad, as at other times; and there was a khanit in the yad Sha'ul. |
1SA 18:11 האָט שָאול אַ װאָרף געטאָן דעם שפּיז, און ער האָט געקלערט: איך װעל דורכשטעכן דָוִדן ביז אין װאַנט. אָבער דָוִד האָט זיך אָפּגעדרײט פֿון אים צװײ מאָל. edit | 1SA 18:11 hot Shaul a vorf geton dem shpiz, un er hot geklert: ich vel durchshtechen Doviden biz in vant. ober Dovid hot zich opgedreit fun im tsvei mol. | 1SA 18:11 And Sha'ul hurled the khanit; for he said, I will pin Dovid even to the wall with it. And Dovid escaped his presence twice. |
1SA 18:12 און שָאול האָט מורא געהאַט פֿאַר דָוִדן, װאָרום ה׳ איז געװען מיט אים, און פֿון שָאולן האָט ער זיך אָפּגעטאָן. edit | 1SA 18:12 un Shaul hot moire gehat far Doviden, vorem Hashem iz geven mit im, un fun Shaulen hot er zich opgeton. | 1SA 18:12 And Sha'ul was afraid of Dovid, because Hashem was with him, and was departed from Sha'ul. |
1SA 18:13 און שָאול האָט אים אָפּגעטאָן פֿון זיך, און אים געמאַכט פֿאַר אַ הױפּטמאַן פֿון טױזנט, און ער איז געגאַנגען און געקומען דעם פֿאָלק פֿאַרױס. edit | 1SA 18:13 un Shaul hot im opgeton fun zich, un im gemacht far a hoiptman fun toiznt, un er iz gegangen un gekumen dem folk forois. | 1SA 18:13 Therefore Sha'ul removed him from him, and made him his sar elef; and he went out and came in before HaAm. |
1SA 18:14 און דָוִד האָט באַגליקט אין אַלע זײַנע װעגן, און ה׳ איז געװען מיט אים. edit | 1SA 18:14 un Dovid hot baglikt in ale zaine vegen, un Hashem iz geven mit im. | 1SA 18:14 And Dovid was maskil (successful) in kol drakhim of him; and Hashem was with him. |
1SA 18:15 און שָאול האָט געזען אַז ער באַגליקט זײער, און ער האָט זיך געשראָקן פֿאַר אים. edit | 1SA 18:15 un Shaul hot gezen az er baglikt zeyer, un er hot zich geshroken far im. | 1SA 18:15 Wherefore when Sha'ul saw that he was maskil me'od, he was afraid of him. |
1SA 18:16 אָבער גאַנץ יִשׂרָאֵל און יהוּדה האָט ליב געהאַט דָוִדן, װאָרום ער פֿלעגט גײן און קומען זײ פֿאַרױס. edit | 1SA 18:16 ober gants Yisroel un Yehudah hot lib gehat Doviden, vorem er flegt gein un kumen zei forois. | 1SA 18:16 But kol Yisroel and Yehudah loved Dovid, because he went out and came in before them. |
1SA 18:17 און שָאול האָט געזאָגט צו דָוִדן: אָט איז מײַן עלטערע טאָכטער מֵרַבֿ; זי װעל איך דיר געבן פֿאַר אַ װײַב, אָבער זײַ מיר אַ העלדישער יונג, און פֿיר די מלחמות פֿון ה׳. װאָרום שָאול האָט געקלערט: זאָל נישט מײַן האַנט זײַן אױף אים, נײַערט די האַנט פֿון די פּלִשתּים זאָל זײַן אױף אים. edit | 1SA 18:17 un Shaul hot gezogt tsu Doviden: ot iz main eltere tochter Merav; zi vel ich dir geben far a vaib, ober zai mir a heldisher yung, un fir di milchomes fun Hashem. vorem Shaul hot geklert: zol nisht main hant zain oif im, naiert di hant fun di Pelishtim zol zain oif im. | 1SA 18:17 And Sha'ul said to Dovid, Hinei bitti hagedolah Merav, her will I give thee as isha; only be thou ben chayil (valiant) for me, and fight Hashem ʼs milchamot. For Sha'ul said, Let not mine yad be upon him, but let the yad Pelishtim be upon him. |
1SA 18:18 האָט דָוִד געזאָגט צו שָאולן: װער בין איך? און װאָס איז מײַן לעבן, אָדער מײַן פֿאָטערס משפּחה אין יִשׂרָאֵל, אַז איך זאָל װערן אַן אײדעם בײַם מלך? edit | 1SA 18:18 hot Dovid gezogt tsu Shaulen: ver bin ich? un vos iz main leben, oder main foters mishpoche in Yisroel, az ich zol veren an eidem baim melech? | 1SA 18:18 And Dovid said unto Sha'ul, Who am I? And what is my life, or the mishpakhat avi in Yisroel, that I should be Choson to HaMelech? |
1SA 18:19 אָבער עס איז געװען, בעת מע האָט געזאָלט געבן מֵרַבֿ די טאָכטער פֿון שָאולן צו דָוִדן, איז זי אַװעקגעגעבן געװאָרן צו עַדריאֵלן פֿון מחוֹלָה פֿאַר אַ װײַב. edit | 1SA 18:19 ober es iz geven, beis me hot gezolt geben Merav di tochter fun Shaulen tsu Doviden, iz zi avekgegeben gevoren tsu Adrielen fun Machlah far a vaib. | 1SA 18:19 But it came to pass at the time when Merav Bat Sha'ul should have been given to Dovid, that she was given as isha unto Adriel the Mecholati. |
1SA 18:20 און מִיכל די טאָכטער פֿון שָאולן האָט ליב געהאַט דָוִדן; האָט מען דערצײלט שָאולן, און די זאַך איז װױלגעפֿעלן אין זײַנע אױגן. edit | 1SA 18:20 un Michal di tochter fun Shaulen hot lib gehat Doviden; hot men dertseilt Shaulen, un di zach iz voilgefelen in zaine oigen. | 1SA 18:20 And Michal Bat Sha'ul loved Dovid; and they told Sha'ul, and the thing was yashar in eyes. |
1SA 18:21 און שָאול האָט געקלערט: איך װיל זי אים געבן, כּדי זי זאָל אים זײַן פֿאַר אַ שטרױכלונג, און די האַנט פֿון די פּלִשתּים זאָל זײַן אױף אים. און שָאול האָט געזאָגט צו דָוִדן: װעסט הײַנט װערן מײַן אײדעם מיט דער צװײטער. edit | 1SA 18:21 un Shaul hot geklert: ich vil zi im geben, kedei zi zol im zain far a shtroichlung, un di hant fun di Pelishtim zol zain oif im. un Shaul hot gezogt tsu Doviden: vest haint veren main eidem mit der tsveiter. | 1SA 18:21 And Sha'ul said, I will give him her, that she may be a mokesh to him, and that the yad Pelishtim may be against him. Wherefore Sha'ul said to Dovid, Thou shalt this day become Choson to me by one of my two. |
1SA 18:22 און שָאול האָט באַפֿױלן זײַנע קנעכט: רעדט צו דָוִדן שטילערהײט, אַזױ צו זאָגן: זע, דער מלך װיל דיך, און אַלע זײַנע קנעכט האָבן דיך ליב, טאָ װער אַצונד דעם מלכס אײדעם. edit | 1SA 18:22 un Shaul hot bafoilen zaine knecht: redt tsu Doviden shtilerheit, azoi tsu zogen: ze, der melech vil dich, un ale zaine knecht hoben dich lib, to ver atsund dem melechs eidem. | 1SA 18:22 And Sha'ul commanded his avadim, saying, Commune with Dovid privately, and say, Hinei, HaMelech hath chafetz (delight) in thee, and all his avadim love thee; now therefore be Choson to HaMelech. |
1SA 18:23 האָבן שָאולס קנעכט גערעדט אין די אױערן פֿון דָוִדן די דאָזיקע װערטער. און דָוִד האָט געזאָגט: גרינג אין אײַערע אױגן צו װערן דעם מלכס אײדעם, אַז איך בין אַן אָרעמאַן און גרינגגעשאַצט? edit | 1SA 18:23 hoben Shauls knecht geredt in di oieren fun Doviden di dozike verter. un Dovid hot gezogt: gring in aiere oigen tsu veren dem melechs eidem, az ich bin an oreman un gringgeshatst? | 1SA 18:23 And the avadim of Sha'ul spoke those devarim in the ears of Dovid. And Dovid said, Seemeth it a light thing in your eyes to become Choson to HaMelech, seeing that I am a poor man, and lightly esteemed? |
1SA 18:24 האָבן די קנעכט פֿון שָאולן אים דערצײלט, אַזױ צו זאָגן: אַזױ װי די דאָזיקע װערטער האָט דָוִד גערעדט. edit | 1SA 18:24 hoben di knecht fun Shaulen im dertseilt, azoi tsu zogen: azoi vi di dozike verter hot Dovid geredt. | 1SA 18:24 And the avadim of Sha'ul told him, saying, According to these words spoke Dovid. |
1SA 18:25 האָט שָאול געזאָגט: אַזױ זאָלט איר זאָגן צו דָוִדן: דער מלך װיל נישט קײן נדן, נײַערט הונדערט פֿאָרהױטן פֿון די פּלִשתּים, זיך נוקם צו זײַן אָן דעם מלכס פֿײַנט. און שָאול האָט גערעכנט צו מאַכן פֿאַלן דָוִדן דורך דער האַנט פֿון די פּלִשתּים. edit | 1SA 18:25 hot Shaul gezogt: azoi zolt ir zogen tsu Doviden: der melech vil nisht kein Noden, naiert hundert forhoiten fun di Pelishtim, zich noikem tsu zain on dem melechs faint. un Shaul hot gerechnt tsu machen falen Doviden durch der hant fun di Pelishtim. | 1SA 18:25 And Sha'ul said, Thus shall ye say to Dovid, HaMelech has chafetz (desire) for not any mohar (dowry, bride price) but a hundred arelot (foreskins) of the Pelishtim, to be avenged of the oyevei HaMelech. But Sha'ul schemed to make Dovid fall by the yad Pelishtim. |
1SA 18:26 האָבן זײַנע קנעכט דערצײלט דָוִדן די דאָזיקע װערטער, און די זאַך איז װױלגעפֿעלן אין די אױגן פֿון דָוִדן, צו װערן דעם מלכס אײדעם. און די טעג זײַנען נאָך צו מאָל נישט דערפֿילט געװאָרן, edit | 1SA 18:26 hoben zaine knecht dertseilt Doviden di dozike verter, un di zach iz voilgefelen in di oigen fun Doviden, tsu veren dem melechs eidem. un di teg zainen noch tsu mol nisht derfilt gevoren, | 1SA 18:26 And when his avadim told Dovid these devarim, it pleased Dovid well to be Choson of HaMelech; and the yamim were not expired. |
1SA 18:27 איז דָוִד אױפֿגעשטאַנען און איז אַװעקגעגאַנגען, ער מיט זײַנע מענטשן, און ער האָט געשלאָגן פֿון די פּלִשתּים צװײ הונדערט מאַן. און דָוִד האָט געבראַכט זײערע פֿאָרהױטן, און מע האָט זײ איבערגעגעבן פֿאַרפֿול צום מלך, כּדי ער זאָל װערן דעם מלכס אײדעם. און שָאול האָט אים געגעבן זײַן טאָכטער מִיכלען פֿאַר אַ װײַב. edit | 1SA 18:27 iz Dovid oifgeshtanen un iz avekgegangen, er mit zaine mentshen, un er hot geshlogen fun di Pelishtim tsvei hundert man. un Dovid hot gebracht zeyere forhoiten, un me hot zei ibergegeben farful tsum melech, kedei er zol veren dem melechs eidem. un Shaul hot im gegeben zain tochter Michalen far a vaib. | 1SA 18:27 Wherefore Dovid arose and went, he and his anashim, and slaughtered of the Pelishtim (Philistines) two hundred ish; and Dovid brought their arelot, and they gave them in full count to HaMelech, that he might be the Choson of HaMelech. And Sha'ul gave him Michal bitto as isha. |
1SA 18:28 און שָאול האָט געזען און פֿאַרשטאַנען אַז ה׳ איז מיט דָוִדן. און מִיכל די טאָכטער פֿון שָאולן האָט אים ליב געהאַט. edit | 1SA 18:28 un Shaul hot gezen un forshtanen az Hashem iz mit Doviden. un Michal di tochter fun Shaulen hot im lib gehat. | 1SA 18:28 And Sha'ul saw and knew that Hashem was with Dovid, and that Michal Bat Sha'ul loved him. |
1SA 18:29 און שָאול האָט נאָך מער מורא געקריגן פֿאַר דָוִדן. און שָאול איז געװען דָוִדן אַ שׂונא אַלע טעג. edit | 1SA 18:29 un Shaul hot noch mer moire gekrigen far Doviden. un Shaul iz geven Doviden a soine ale teg. | 1SA 18:29 And Sha'ul was yet the more afraid of Dovid; and Sha'ul became oyev to Dovid kol hayamim. |
1SA 18:30 און די האַרן פֿון די פּלִשתּים פֿלעגן אַרױסגײן; און עס איז געװען, װען נאָר זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען, האָט דָוִד באַגליקט מער פֿון אַלע קנעכט פֿון שָאולן, און זײַן נאָמען איז געװען זײער געאַכט. edit | 1SA 18:30 un di haren fun di Pelishtim flegen aroisgein; un es iz geven, ven nor zei zainen aroisgegangen, hot Dovid baglikt mer fun ale knecht fun Shaulen, un zain nomen iz geven zeyer geacht. | 1SA 18:30 Then the sarim of the Pelishtim went forth [to fight]; and it came to pass, after they went forth, that Dovid prospered more than all the avadim (officers) of Sha'ul; so that shmo became esteemed as of good reputation. And Sha'ul spoke to Yonatan bno, and to all his avadim, that they should kill Dovid. |
1SA 19:1 און שָאול האָט גערעדט צו יוֹנָתָן זײַן זון און צו אַלע קנעכט, צו טײטן דָוִדן; אָבער יהוֹנָתָן דער זון פֿון שָאולן האָט זײער געגאַרט דָוִדן. edit | 1SA 19:1 un Shaul hot geredt tsu Yonatan zain zun un tsu ale knecht, tsu teiten Doviden; ober Yehonatan der zun fun Shaulen hot zeyer gegart Doviden. | 1SA 19:1 But Yehonatan Ben Sha'ul liked Dovid me'od. |
1SA 19:2 און יהוֹנָתָן האָט דערצײלט דָוִדן, אַזױ צו זאָגן: מײַן פֿאָטער שָאול זוכט דיך צו טײטן. און אַצונד, איך בעט דיך, זײַ אָפּגעהיט אין דער פֿרי, און זאָלסט זיצן אין פֿאַרבאָרגעניש און זיך באַהאַלטן. edit | 1SA 19:2 un Yehonatan hot dertseilt Doviden, azoi tsu zogen: main foter Shaul zucht dich tsu teiten. un atsund, ich bet dich, zai opgehit in der peire, un zolst zitsen in farborgenish un zich bahalten. | 1SA 19:2 Yehonatan reported [this] to Dovid, saying, Sha'ul aviv seeketh to kill thee; now therefore be shomer in the boker, and abide baseter (in a secret place) and hide thyself; |
1SA 19:3 און איך װעל אַרױסגײן, און װעל שטײן לעבן מײַן פֿאָטער אױף דעם פֿעלד װאָס דו ביסט דאָרטן. און איך װעל רעדן װעגן דיר צו מײַן פֿאָטער, און אַז איך װעל װאָס מערקן, װעל איך דיר זאָגן. edit | 1SA 19:3 un ich vel aroisgein, un vel shtein leben main foter oif dem feld vos du bist dorten. un ich vel reden vegen dir tsu main foter, un az ich vel vos merken, vel ich dir zogen. | 1SA 19:3 And I will go out and stand beside avi in the sadeh where thou art, and I will speak of thee with avi; and what I see, that I will tell thee. |
1SA 19:4 און יהוֹנָתָן האָט גערעדט גוטס אױף דָוִדן צו זײַן פֿאָטער שָאולן, און ער האָט צו אים געזאָגט: זאָל דער מלך נישט זינדיקן אַקעגן זײַן קנעכט, אַקעגן דָוִדן, װײַל ער האָט אַקעגן דיר נישט געזינדיקט, און װײַל זײַנע טוּונגען זײַנען געװען זײער גוט פֿאַר דיר. edit | 1SA 19:4 un Yehonatan hot geredt guts oif Doviden tsu zain foter Shaulen, un er hot tsu im gezogt: zol der melech nisht zindiken akegen zain knecht, akegen Doviden, vail er hot akegen dir nisht gezindikt, un vail zaine tuungen zainen geven zeyer gut far dir. | 1SA 19:4 And Yehonatan spoke tov of Dovid unto Sha'ul aviv, and said unto him, Let not HaMelech commit chet against his eved, against Dovid; because he hath not committed chet against thee, and because his ma'asim have been toward thee tov me'od: |
1SA 19:5 און ער האָט גענומען זײַן לעבן אין זײַן האַנט, און האָט געשלאָגן דעם פּלִשתּי, און ה׳ האָט געטאָן אַ גרױסע ישועה פֿאַר גאַנץ יִשׂרָאֵל; האָסט עס געזען, און האָסט זיך געפֿרײט. און פֿאַר װאָס זאָלסטו זיך פֿאַרזינדיקן אָן אומשולדיקן בלוט, צו טײטן דָוִדן אומזיסט? edit | 1SA 19:5 un er hot genumen zain leben in zain hant, un hot geshlogen dem Pelishtim, un Hashem hot geton a groise yeshue far gants Yisroel; host es gezen, un host zich gefreit. un far vos zolstu zich farzindiken on umshuldiken blut, tsu teiten Doviden umzist? | 1SA 19:5 For he did put his nefesh in his yad, and slaughtered the Pelishti (Philistine) , and Hashem wrought Teshuah Gedolah for kol Yisroel; thou sawest it, and didst rejoice with simcha. Why then wilt thou commit chet against dahm naki (innocent blood) , to slay Dovid chinom (without cause) ? |
1SA 19:6 האָט שָאול צוגעהערט צו דעם קֹול פֿון יהוֹנָתָנען, און שָאול האָט געשװאָרן: אַזױ װי ה׳ לעבט, אױב ער װעט געטײט װערן! edit | 1SA 19:6 hot Shaul tsugehert tsu dem kol fun Yehonatanen, un Shaul hot geshvoren: azoi vi Hashem lebt, oib er vet geteit veren! | 1SA 19:6 And Sha'ul paid heed unto the voice of Yehonatan; and Sha'ul swore a shevuah, As Hashem liveth, he shall not be slain. |
1SA 19:7 און יהוֹנָתָן האָט גערופֿן דָוִדן, און יהוֹנָתָן האָט אים דערצײלט אַלע די דאָזיקע װערטער. און יהוֹנָתָן האָט געבראַכט דָוִדן צו שָאולן, און ער איז געװען פֿאַר אים אַזױ װי נעכטן-אײערנעכטן. edit | 1SA 19:7 un Yehonatan hot gerufen Doviden, un Yehonatan hot im dertseilt ale di dozike verter. un Yehonatan hot gebracht Doviden tsu Shaulen, un er iz geven far im azoi vi nechten-eyernechten. | 1SA 19:7 And Yehonatan called Dovid, and Yehonatan reported to him all these devarim. And Yehonatan brought Dovid to Sha'ul, and he was in his presence, as in times past. |
1SA 19:8 און װידער געװאָרן אַ מלחמה, און דָוִד איז אַרױסגעגאַנגען, און האָט מלחמה געהאַלטן אַקעגן די פּלִשתּים, און ער האָט געשלאָגן צװישן זײ אַ גרױסן שלאַק, און זײ זײַנען אַנטלאָפֿן פֿאַר אים. edit | 1SA 19:8 un vider gevoren a milchome, un Dovid iz aroisgegangen, un hot milchome gehalten akegen di Pelishtim, un er hot geshlogen tsvishen zei a groisen shlak, un zei zainen antlofen far im. | 1SA 19:8 And there was milchamah again; and Dovid went out, and fought with the Pelishtim (Philistines) , and slaughtered them with a makkah gedolah (with a great blow) ; and they fled from him. |
1SA 19:9 און אַ בײזער גײַסט פֿון ה׳ איז געקומען אױף שָאולן בעת ער איז געזעסן אין זײַן הױז מיט זײַן שפּיז אין זײַן האַנט; און דָוִד האָט געשפּילט מיט דער האַנט. edit | 1SA 19:9 un a beizer gaist fun Hashem iz gekumen oif Shaulen beis er iz gezesen in zain hoiz mit zain shpiz in zain hant; un Dovid hot geshpilt mit der hant. | 1SA 19:9 And there was a ruach Hashem ra'ah upon Sha'ul, as he sat in his Bais with his khanit (spear) in his yad; while Dovid menaggen (was playing music) with his yad. |
1SA 19:10 האָט שָאול געזוכט דורכצושטעכן דָוִדן מיטן שפּיז ביז אין װאַנט, אָבער ער האָט זיך אַרױסגעמאַכט פֿון שָאולן, און ער האָט אַרײַנגעשטאָכן דעם שפּיז אין װאַנט. און דָוִד איז אַנטלאָפֿן און איז אַנטרונען געװאָרן אין יענער נאַכט. edit | 1SA 19:10 hot Shaul gezucht durchtsushtechen Doviden miten shpiz biz in vant, ober er hot zich aroisgemacht fun Shaulen, un er hot araingeshtochen dem shpiz in vant. un Dovid iz antlofen un iz antrunen gevoren in yener nacht. | 1SA 19:10 And Sha'ul sought to pin Dovid to the wall with the khanit; but he slipped away out of Sha'ulʼs presence, and he drove the khanit into the wall; and Dovid fled, and escaped that lailah. |
1SA 19:11 האָט שָאול געשיקט שלוחים צו דָוִדס הױז, אים צו היטן, און אים צו טײטן אין דער פֿרי. אָבער זײַן װײַב מִיכל האָט אָנגעזאָגט דָוִדן, אַזױ צו זאָגן: אױב דו ראַטעװעסט נישט דײַן נפֿש די נאַכט, װערסטו מאָרגן געטײט. edit | 1SA 19:11 hot Shaul geshikt shluchim tsu Dovids hoiz, im tsu hiten, un im tsu teiten in der peire. ober zain vaib Michal hot ongezogt Doviden, azoi tsu zogen: oib du ratevest nisht dain nefesh di nacht, verstu morgen geteit. | 1SA 19:11 Sha'ul also sent malachim unto Bais Dovid, to put him under surveillance, and to slay him in the boker; and Michal his isha warned Dovid, saying, If thou not escape with thy nefesh halilah (tonight) , makhar (tomorrow) thou shalt be slain. |
1SA 19:12 און מִיכל האָט אַראָפּגעלאָזט דָוִדן דורכן פֿענסטער, און ער איז אַװעק און איז אַנטלאָפֿן און אַנטרונען געװאָרן. edit | 1SA 19:12 un Michal hot aropgelozt Doviden durchen fenster, un er iz avek un iz antlofen un antrunen gevoren. | 1SA 19:12 So Michal let Dovid down through the chalon; and he went, and fled, and escaped. |
1SA 19:13 און מִיכל האָט גענומען דעם תּרָפֿים, און אַרױפֿגעלײגט אױפֿן בעט, און אַ געשטריק פֿון ציגנהאָר האָט זי אים געלײגט צו קאָפּנס, און איבערגעדעקט מיט אַ בגד. edit | 1SA 19:13 un Michal hot genumen dem trofim, un aroifgeleigt oifen bet, un a geshtrik fun tsignhor hot zi im geleigt tsu kopns, un ibergedekt mit a beged. | 1SA 19:13 And Michal took the terafim, and laid it in the mittah, and put a piece of woven goatʼs hair at its head, and covered it with beged (cloth, garment) . |
1SA 19:14 און אַז שָאול האָט געשיקט שלוחים צו נעמען דָוִדן, האָט זי געזאָגט: ער איז קראַנק. edit | 1SA 19:14 un az Shaul hot geshikt shluchim tsu nemen Doviden, hot zi gezogt: er iz krank. | 1SA 19:14 And when Sha'ul sent malachim to capture Dovid, she said, He is choleh (ill) . |
1SA 19:15 האָט שָאול געשיקט שלוחים צו זען דָוִדן, אַזױ צו זאָגן: ברענגט אים אַרױף מיטן בעט צו מיר, אים צו טײטן. edit | 1SA 19:15 hot Shaul geshikt shluchim tsu zen Doviden, azoi tsu zogen: brengt im aroifblikendik miten bet tsu mir, im tsu teiten. | 1SA 19:15 And Sha'ul sent the malachim back to see Dovid, saying [to them], Bring him up to me in the mittah (bed) , to have him slain. |
1SA 19:16 זײַנען די שלוחים געקומען, ערשט דער תּרָפֿים איז אױפֿן בעט, און דאָס געשטריק פֿון ציגהאָר אים צוקאָפּנס. edit | 1SA 19:16 zainen di shluchim gekumen, ersht der trofim iz oifen bet, un dos geshtrik fun tsighor im tsukopns. | 1SA 19:16 And when the malachim were come in, hinei, there was the terafim in the mittah, with a piece of woven goatsʼ hair at its head. |
1SA 19:17 האָט שָאול געזאָגט צו מִיכלען: פֿאַר װאָס האָסטו מיך אַזױ אָפּגענאַרט, און האָסט אַװעקגעלאָזט מײַן שׂונא, און ער איז אַנטרונען געװאָרן? האָט מִיכל געזאָגט צו שָאולן: ער האָט צו מיר געזאָגט: לאָז מיך אַװעק, נאָך װאָס זאָל איך דיך טײטן? edit | 1SA 19:17 hot Shaul gezogt tsu Michalen: far vos hostu mich azoi opgenart, un host avekgelozt main soine, un er iz antrunen gevoren? hot Michal gezogt tsu Shaulen: er hot tsu mir gezogt: loz mich avek, noch vos zol ich dich teiten? | 1SA 19:17 And Sha'ul said unto Michal, Why hast thou so deceived me, and sent away mine oyev, that he is escaped? And Michal answered Sha'ul, He said unto me, Let me get away; why should I kill thee? |
1SA 19:18 און דָוִד איז אַנטלאָפֿן און אַנטרונען געװאָרן, און ער איז געקומען צו שמוּאֵלן קײן רָמָה, און האָט אים דערצײלט אַלץ װאָס שָאול האָט אים געטאָן. און ער און שמוּאֵל זײַנען געגאַנגען און האָבן זיך באַזעצט אין נָיוֹת. edit | 1SA 19:18 un Dovid iz antlofen un antrunen gevoren, un er iz gekumen tsu Shmuelen kein Ramah, un hot im dertseilt alts vos Shaul hot im geton. un er un Shmuel zainen gegangen un hoben zich bazetst in Nayot. | 1SA 19:18 So Dovid fled, and escaped, and came to Shmuel at Ramah, and told him all that Sha'ul had done to him. And he and Shmuel went and dwelt in the dwellings of the nevi'im. |
1SA 19:19 איז אָנגעזאָגט געװאָרן שָאולן, אַזױ צו זאָגן: זע, דָוִד איז אין נָיוֹת אין רָמָה. edit | 1SA 19:19 iz ongezogt gevoren Shaulen, azoi tsu zogen: ze, Dovid iz in Nayot in Ramah. | 1SA 19:19 And it was told Sha'ul, saying, Hinei, Dovid is at the dwellings of the nevi'im in Ramah. |
1SA 19:20 און שָאול האָט געשיקט שלוחים צו נעמען דָוִדן. האָבן זײ געזען דאָס געזעמל נבֿיאים נבֿיאות זאָגן, און שמוּאֵל שטײט געשטעלט איבער זײ; און דער גײַסט פֿון אלֹקים איז געװען אױף די שלוחים פֿון שָאולן, און זײ אױך האָבן נבֿיאות געזאָגט. edit | 1SA 19:20 un Shaul hot geshikt shluchim tsu nemen Doviden. hoben zei gezen dos gezeml neviim neviut zogen, un Shmuel shteit geshtelt iber zei; un der gaist fun Elokim iz geven oif di shluchim fun Shaulen, un zei oich hoben neviut gezogt. | 1SA 19:20 And Sha'ul sent malachim to capture Dovid; and when they saw the kat (sect, group) of the nevi'im prophesying, and Shmuel standing as nitzav (overseeing) them, the Ruach Elohim was upon the malachim of Sha'ul, and they also prophesied. |
1SA 19:21 האָט מען אָנגעזאָגט שָאולן, און ער האָט געשיקט אַנדערע שלוחים. האָבן זײ אױך נבֿיאות געזאָגט. האָט שָאול װידער געשיקט דריטע שלוחים, און זײ אױך האָבן נבֿיאות געזאָגט. edit | 1SA 19:21 hot men ongezogt Shaulen, un er hot geshikt andere shluchim. hoben zei oich neviut gezogt. hot Shaul vider geshikt drite shluchim, un zei oich hoben neviut gezogt. | 1SA 19:21 And when it was told Sha'ul, he sent other malachim, and they prophesied likewise. And Sha'ul sent malachim again shelishim (third ones) and they prophesied also. |
1SA 19:22 איז ער אױך געגאַנגען קײן רָמָה, און ער איז געקומען ביז דער גרױסער גרוב װאָס אין שֵׂכוּ, און האָט זיך נאָכגעפֿרעגט און געזאָגט: װוּ זײַנען שמוּאֵל און דָוִד? האָט מען אים געזאָגט: אָן, אין נָיוֹת אין רָמָה. edit | 1SA 19:22 iz er oich gegangen kein Ramah, un er iz gekumen biz der groiser grub vos in Sekhu, un hot zich nochgefregt un gezogt: vu zainen Shmuel un Dovid? hot men im gezogt: on, in Nayot in Ramah. | 1SA 19:22 Then went he also to Ramah, and came to a bor hagadol (great pit) at Sekhu; and he asked and said, Where are Shmuel and Dovid? And one said, Hinei, they are at the dwellings of the nevi'im in Ramah. |
1SA 19:23 איז ער אַװעק אַהין קײן נָיוֹת אין רָמָה, און אױך אױף אים איז געװען דער גײַסט פֿון אלֹקים, און ער איז געגאַנגען און גײענדיק נבֿיאות געזאָגט, ביז ער איז געקומען קײן נָיוֹת אין רָמָה. edit | 1SA 19:23 iz er avek ahin kein Nayot in Ramah, un oich oif im iz geven der gaist fun Elokim, un er iz gegangen un geyendik neviut gezogt, biz er iz gekumen kein Nayot in Ramah. | 1SA 19:23 And he went there to the dwellings of the nevi'im at Ramah; and the Ruach Elohim was upon him also, and he walked along prophesying, until he came to the dwellings of the nevi'im at Ramah. |
1SA 19:24 און ער אױך האָט אױסגעטאָן זײַנע קלײדער, און ער אױך האָט נבֿיאות געזאָגט פֿאַר שמוּאֵלן, און איז געלעגן אַ נאַקעטער יענעם גאַנצן טאָג, און די גאַנצע נאַכט. דעריבער זאָגט מען: איז אױך שָאול צװישן די נבֿיאים? edit | 1SA 19:24 un er oich hot oisgeton zaine kleider, un er oich hot neviut gezogt far Shmuelen, un iz gelegen a naketer yenem gantsen tog, un di gantse nacht. deriber zogt men: iz oich Shaul tsvishen di neviim? | 1SA 19:24 And he stripped off his beged also, and prophesied before Shmuel in like manner, and lay down arom (naked) all that day and all that lailah. Thus they say, Is Sha'ul also among the nevi'im? |
1SA 20:1 און דָוִד איז אַנטלאָפֿן פֿון נָיוֹת אין רָמָה, און ער איז געקומען, און האָט געזאָגט פֿאַר יהוֹנָתָנען: װאָס האָב איך געטאָן? און װאָס איז מײַן פֿאַרברעך, און װאָס איז מײַן חטא פֿאַר דײַן פֿאָטער, װאָס ער זוכט מײַן לעבן? edit | 1SA 20:1 un Dovid iz antlofen fun Nayot in Ramah, un er iz gekumen, un hot gezogt far Yehonatanen: vos hob ich geton? un vos iz main farbrech, un vos iz main chet far dain foter, vos er zucht main leben? | 1SA 20:1 And Dovid fled from Nayot in Ramah, and came and said before Yonatan, What have I done? What is mine avon? And what is my chattat before avicha, that he seeketh my nefesh? |
1SA 20:2 האָט ער צו אים געזאָגט: חלילה! װעסט נישט שטאַרבן. זע, מײַן פֿאָטער טוט נישט אַ גרױסע זאַך אָדער אַ קלײנע זאַך, װוּ ער אַנטפּלעקט נישט מײַן אױער, און פֿאַר װאָס זאָל מײַן פֿאָטער פֿאַרבאָרגן פֿון מיר די דאָזיקע זאַך? עס איז נישט אַזױ. edit | 1SA 20:2 hot er tsu im gezogt: cholile! vest nisht shtarben. ze, main foter tut nisht a groise zach oder a kleine zach, vu er antplekt nisht main oier, un far vos zol main foter farborgen fun mir di dozike zach? es iz nisht azoi. | 1SA 20:2 And he said unto him, Chalilah (may it never be!) ; thou shalt not die: hinei, avi will do nothing either gadol or katon, but that he will reveal it to me; and why should avi hide this thing from me? It is not so. |
1SA 20:3 האָט דָוִד װידער געשװאָרן, און געזאָגט: װײסן װײסט דײַן פֿאָטער אַז איך האָב געפֿונען חן אין דײַנע אױגן, און ער קלערט: זאָל יהוֹנָתָן דערפֿון נישט װיסן, כּדי ער זאָל זיך נישט קלעמען. אָבער אַזױ װי ה׳ לעבט, און אַזױ װי דײַן זעל לעבט, אַז אַזױ װי אַ טריט איז צװישן מיר און צװישן טױט! edit | 1SA 20:3 hot Dovid vider geshvoren, un gezogt: veisen veist dain foter az ich hob gefunen Chen in daine oigen, un er klert: zol Yehonatan derfun nisht visen, kedei er zol zich nisht klemen. ober azoi vi Hashem lebt, un azoi vi dain zel lebt, az azoi vi a trit iz tsvishen mir un tsvishen toit! | 1SA 20:3 And Dovid took an oath, moreover, and said, Avicha certainly knoweth that I have found chen in thine eyes; and he saith, Let not Yonatan know this, lest he be grieved; but truly as Hashem liveth, and as thy nefesh liveth, there is hardly a peysah (step) between me and mavet. |
1SA 20:4 האָט יהוֹנָתָן געזאָגט צו דָוִדן: װאָס װיל דײַן זעל, איך זאָל פֿאַר דיר טאָן? edit | 1SA 20:4 hot Yehonatan gezogt tsu Doviden: vos vil dain zel, ich zol far dir ton? | 1SA 20:4 Then said Yonatan unto Dovid, Whatsoever thy nefesh saith, I will even do it for thee. |
1SA 20:5 האָט דָוִד געזאָגט צו יהוֹנָתָנען: אָט איז מאָרגן רֹאש-חוֹדש, װען זיצן דאַרף איך זיצן מיטן מלך צום עסן; זאָלסטו מיך לאָזן גײן, און איך װעל זיך באַהאַלטן אין פֿעלד ביז איבער מאָרגן אָװנט. edit | 1SA 20:5 hot Dovid gezogt tsu Yehonatanen: ot iz morgen Rosh-Chodesh, ven zitsen darf ich zitsen miten melech tsum esen; zolstu mich lozen gein, un ich vel zich bahalten in feld biz iber morgen ovent. | 1SA 20:5 And Dovid said unto Yonatan, Hinei, makhar (tomorrow) is Rosh Chodesh, and I should not fail to sit with HaMelech for tish; but let me go, that I may hide myself in the sadeh unto the erev hashlishit. |
1SA 20:6 אױב נאָכפֿרעגן װעט זיך נאָכפֿרעגן דײַן פֿאָטער אױף מיר, זאָלסטו זאָגן: אָפּבעטן האָט זיך אָפּגעבעטן דָוִד בײַ מיר, כּדי אַריבערצולױפֿן אין זײַן שטאָט בֵית-לֶחֶם, װאָרום די יערלעכע אָפּפֿערשלאַכטונג איז דאָרטן בײַ דער גאַנצער משפּחה. edit | 1SA 20:6 oib nochfregen vet zich nochfregen dain foter oif mir, zolstu zogen: opbeten hot zich opgebeten Dovid bai mir, kedei aribertsuloifen in zain shtot Beit-Lechem, vorem di yerleche opfershlachtung iz dorten bai der gantser mishpoche. | 1SA 20:6 If avicha at all miss me, then say, Dovid earnestly asked leave of me that he might run to Beit-Lechem his town; for there is a zevach hayamim there for kol mishpakhat. |
1SA 20:7 אױב ער װעט אַזױ זאָגן: גוט! איז פֿריד צו דײַן קנעכט; אױב אָבער צערענען װעט ער צערענען, זײַ װיסן אַז שלעכטס איז באַשלאָסן בײַ אים. edit | 1SA 20:7 oib er vet azoi zogen: gut! iz frid tsu dain knecht; oib ober tserenen vet er tserenen, zai visen az shlechts iz bashlosen bai im. | 1SA 20:7 If he say thus, It is tov; thy eved shall have shalom; but if he be very wrathful, then be sure that ra'ah is determined by him. |
1SA 20:8 און זאָלסט טאָן חֶסֶד מיט דײַן קנעכט, װאָרום אין אַ בְּרִית פֿון ה׳ האָסטו געבראַכט דײַן קנעכט מיט דיר; און אױב אין מיר איז דאָ אַ פֿאַרברעך, טײט מיך דו; און נאָך װאָס דען זאָלסטו מיך ברענגען צו דײַן פֿאָטער? edit | 1SA 20:8 un zolst ton chesed mit dain knecht, vorem in a bris fun Hashem hostu gebracht dain knecht mit dir; un oib in mir iz do a farbrech, teit mich du; un noch vos den zolstu mich brengen tsu dain foter? | 1SA 20:8 Therefore thou shalt deal with chesed unto thy eved; for thou hast brought thy eved into Brit Hashem with thee; notwithstanding, if there be in me avon (iniquity) , slay me thyself; for why shouldest thou bring me to avicha? |
1SA 20:9 האָט יהוֹנָתָן געזאָגט: חלילה דיר! װאָרום אױב דערװיסן װעל איך זיך דערװיסן אַז בײַ מײַן פֿאָטער איז באַשלאָסן, דיר זאָל געשען בײז, צי װעל איך דאָס דיר נישט דערצײלן? edit | 1SA 20:9 hot Yehonatan gezogt: cholile dir! vorem oib dervisen vel ich zich dervisen az bai main foter iz bashlosen, dir zol geshen beiz, tsi vel ich dos dir nisht dertseilen? | 1SA 20:9 And Yonatan said, Chalilah (far be it) from thee; for if I had da'as certainly that ra'ah were determined by Avi to come upon thee, then would not I tell it thee? |
1SA 20:10 האָט דָוִד געזאָגט צו יהוֹנָתָנען: װער װעט מיר דערצײלן אױב דײַן פֿאָטער װעט דיר ענטפֿערן האַרט? edit | 1SA 20:10 hot Dovid gezogt tsu Yehonatanen: ver vet mir dertseilen oib dain foter vet dir entferen hart? | 1SA 20:10 Then said Dovid to Yonatan, Who shall tell me? Or what if avicha answer thee roughly? |
1SA 20:11 האָט יהוֹנָתָן געזאָגט צו דָוִדן: קום, און לאָמיר אַרױסגײן אין פֿעלד. זײַנען זײ בײדע אַרױסגעגאַנגען אין פֿעלד. edit | 1SA 20:11 hot Yehonatan gezogt tsu Doviden: kum, un lomir aroisgein in feld. zainen zei beide aroisgegangen in feld. | 1SA 20:11 And Yonatan said unto Dovid, Come, and let us go out into the sadeh. And they went out both of them into the sadeh. |
1SA 20:12 און יהוֹנָתָן האָט געזאָגט צו דָוִדן: בײַ ה׳ דעם אלוקי יִשׂרָאֵל! אַז איך װעל אױספֿאָרשן מײַן פֿאָטער מאָרגן אָדער איבער מאָרגן אין דער צײַט {יוֹם שְׁלִישִׁי}, ערשט ער איז גוט צו דָוִדן, צי װעל איך דענצמאָל נישט שיקן צו דיר, און אַנטפּלעקן דײַן אױער? edit | 1SA 20:12 un Yehonatan hot gezogt tsu Doviden: bai Hashem dem Elochei Yisroel! az ich vel oisforshen main foter morgen oder iber morgen in der tsait, ersht er iz gut tsu Doviden, tsi vel ich dentsmol nisht shiken tsu dir, un antpleken dain oier? | 1SA 20:12 And Yonatan said unto Dovid, Hashem Elohei Yisroel, when I have sounded out Avi at this time on Yom HaShishi from now, and, hinei, if there be tov toward Dovid, and I then send not unto thee, and reveal it in thy ozen (ear) ; |
1SA 20:13 זאָל ה׳ טאָן צו יהוֹנָתָנען אַזױ און נאָך מער! אױב מײַן פֿאָטער װעט װױל געפֿעלן צו ברענגען אױף דיר שלעכט, װעל איך אַנטפּלעקן דײַן אױער און װעל דָוִד אַװעקשיקן, און װעסט גײן בשלום, און ה׳ װעט זײַן מיט דיר אַזױ װי ער איז געװען מיט מײַן פֿאָטער. edit | 1SA 20:13 zol Hashem ton tsu Yehonatanen azoi un noch mer! oib main foter vet voil gefelen tsu brengen oif dir shlecht, vel ich antpleken dain oier un vel Dovid avekshiken, un vest gein besholem, un Hashem vet zain mit dir azoi vi er iz geven mit main foter. | 1SA 20:13 Hashem do so and much more to Yonatan; but if it please Avi to do thee ra'ah, then I will reveal it in thy ozen (ear) , and send thee away, that thou mayest go in shalom; and Hashem be with thee, as He hath been with Avi. |
1SA 20:14 און נישט נאָר װען איך לעב נאָך – נישט נאָר זאָלסטו טאָן מיט מיר אַ ה׳ס חֶסֶד, אַז איך זאָל נישט שטאַרבן; edit | 1SA 20:14 un nisht nor ven ich leb noch – nisht nor zolstu ton mit mir a Hashems chesed, az ich zol nisht shtarben; | 1SA 20:14 And thou shalt not only while yet I live show me the chesed Hashem , that I die not; |
1SA 20:15 נײַערט זאָלסט נישט אָפּשנײַדן {כרת} דײַן חֶסֶד פֿון מײַן הױז ביז אײביק; נישט צו מאָל װען ה׳ װעט פֿאַרשנײַדן דָוִדס פֿײַנט ביז אײנעם פֿון דעם געזיכט פֿון דער ערד. edit | 1SA 20:15 naiert zolst nisht opshnaiden dain chesed fun main hoiz biz eibik; nisht tsu mol ven Hashem vet farshnaiden Dovids faint biz einem fun dem gezicht fun der erd. | 1SA 20:15 But also thou shalt not cut off thy chesed from my bais ad olam; no, not when Hashem hath cut off the oyevim of Dovid, every one from the pnei ha'adamah. |
1SA 20:16 און יהוֹנָתָן האָט געשלאָסן אַ בְּרִית מיט דעם הױז פֿון דָוִדן: זאָל ה׳ אױפֿמאָנען פֿון דער האַנט פֿון דָוִדס פֿײַנט! edit | 1SA 20:16 un Yehonatan hot geshlosen a bris mit dem hoiz fun Doviden: zol Hashem oifmonen fun der hant fun Dovids faint! | 1SA 20:16 So Yonatan made Brit with the Bais Dovid, saying, Let Hashem even require it at the hands of the oyevim of Dovid. |
1SA 20:17 און יהוֹנָתָן האָט װידער באַשװאָרן דָוִדן בײַ זײַן ליבשאַפֿט צו אים, װאָרום ליב װי זײַן זעל האָט ער אים ליב געהאַט. edit | 1SA 20:17 un Yehonatan hot vider bashvoren Doviden bai zain libshaft tsu im, vorem lib vi zain zel hot er im lib gehat. | 1SA 20:17 And Yonatan caused Dovid to swear a shevua again, because he loved him; for he loved him with the ahavat nafsho (with the love of his own nefesh, self) . |
1SA 20:18 און יהוֹנָתָן האָט צו אים געזאָגט: מאָרגן איז רֹאש-חוֹדש, און דו װעסט פֿעלן, װײַל דײַן זיץ װעט זײַן לײדיק. edit | 1SA 20:18 un Yehonatan hot tsu im gezogt: morgen iz Rosh-Chodesh, un du vest felen, vail dain zits vet zain leidik. | 1SA 20:18 Then Yonatan said to Dovid, Makhar (tomorrow) is Rosh Chodesh; and thou shalt be missed, because thy moshav (seat) will be empty. |
1SA 20:19 זאָלסטו איבער מאָרגן טיף אַראָפּנידערן, און קומען צו דעם אָרט װאָס דו האָסט זיך דאָרטן פֿאַרבאָרגן אין דעם װאָכעדיקן טאָג, און זיצן לעבן דעם שטײן אֶזֶל. edit | 1SA 20:19 zolstu iber morgen tif aropnideren, un kumen tsu dem ort vos du host zich dorten farborgen in dem vochediken tog, un zitsen leben dem shtein ezel. | 1SA 20:19 And when thou hast stayed three days, then thou shalt go down quickly, and come to the makom (place) where thou didst hide thyself on the day of the ma'aseh (deed) , and shalt remain by the even (stone) Ezel. |
1SA 20:20 און איך װעל װאַרפֿן דרײַ פֿײַלן אָן אַ זײַט, אַזױ װי איך װאָלט שיסן אין אַ ציל. edit | 1SA 20:20 un ich vel vorfen drai failen on a zait, azoi vi ich volt shisen in a tsil. | 1SA 20:20 And I will shoot three khitzim (arrows) on the side thereof, as though I shot at a matarah (target) . |
1SA 20:21 און זע, איך װעל שיקן דעם ייִנגל: גײ, געפֿין די פֿײַלן. אױב זאָגן װעל איך זאָגן צום ייִנגל: אָן זײַנען די פֿײַלן אַהער צו צו פֿון דיר, נעם עס, טאָ קום, װאָרום פֿריד איז צו דיר, און עס איז גאָרנישט, אַזױ װי ה׳ לעבט! edit | 1SA 20:21 un ze, ich vel shiken dem yingel: gei, gefin di failen. oib zogen vel ich zogen tsum yingel: on zainen di failen aher tsu tsu fun dir, nem es, to kum, vorem frid iz tsu dir, un es iz gornisht, azoi vi Hashem lebt! | 1SA 20:21 And, hinei, I will send a na'ar, saying, Go, find the khitzim (arrows) . If I expressly say unto the na'ar, Hinei, the khitzim (arrows) are on this side of thee, take them; then come thou, for there is shalom to thee, and no davar (problem, concern) ; as Hashem liveth. |
1SA 20:22 אױב אָבער איך װעל אַזױ זאָגן צום יונג: אָן זײַנען די פֿײַלן אַהין צו פֿון דיר, גײ אַװעק, װאָרום ה׳ שיקט דיך אַװעק. edit | 1SA 20:22 oib ober ich vel azoi zogen tsum yung: on zainen di failen ahin tsu fun dir, gei avek, vorem Hashem shikt dich avek. | 1SA 20:22 But if I say thus unto the elem (youth, young man) , Hinei, the khitzim (arrows) are beyond thee, go thy way; for Hashem hath sent thee away. |
1SA 20:23 און װעגן דער זאַך װאָס מיר האָבן גערעדט, איך און דו, אָט איז ה׳ [אַן עדות] צװישן מיר און צװישן דיר אױף אײביק. edit | 1SA 20:23 un vegen der zach vos mir hoben geredt, ich un du, ot iz Hashem [an eides] tsvishen mir un tsvishen dir oif eibik. | 1SA 20:23 And as touching the matter which thou and I have spoken of, hinei, Hashem be between thee and me ad olam. |
1SA 20:24 האָט דָוִד זיך באַהאַלטן אין פֿעלד; און אַז עס איז געװען רֹאש-חוֹדש, האָט דער מלך זיך געזעצט צום מאָלצײַט עסן. edit | 1SA 20:24 hot Dovid zich bahalten in feld; un az es iz geven Rosh-Chodesh, hot der melech zich gezetst tsum moltsait esen. | 1SA 20:24 So Dovid hid himself in the sadeh; and when Rosh Chodesh was come, HaMelech sat him down to eat lechem. |
1SA 20:25 און דער מלך איז געזעסן אױף זײַן זיץ אַזױ װי אַלע מאָל, אױף דעם זיץ בײַ דער װאַנט; און יהוֹנָתָן איז געשטאַנען, און אַבֿנֵר איז געזעסן בײַם זײַט פֿון שָאולן; און דָוִדס אָרט איז געװען לײדיק. edit | 1SA 20:25 un der melech iz gezesen oif zain zits azoi vi ale mol, oif dem zits bai der vant; un Yehonatan iz geshtanen, un Avner iz gezesen baim zait fun Shaulen; un Dovids ort iz geven leidik. | 1SA 20:25 And HaMelech sat upon his moshav (seat) , as at other times, even upon a moshav by the wall; and Yonatan arose, and Avner sat by Sha'ulʼs side, and Dovidʼs makom (place) was empty. |
1SA 20:26 און שָאול האָט גאָרנישט גערעדט אין יענעם טאָג, װאָרום ער האָט געקלערט: אַ סיבה איז דאָס; ער איז נישט רײן, ער איז אװדאי אומרײן. edit | 1SA 20:26 un Shaul hot gornisht geredt in yenem tog, vorem er hot geklert: a sibe iz dos; er iz nisht rein, er iz vedi umrein. | 1SA 20:26 Nevertheless Sha'ul spoke not anything that day; for he thought, Something hath befallen him, he is not tahor; surely he is not tahor. |
1SA 20:27 און עס איז געװען אױף מאָרגן נאָך רֹאש-חוֹדש דעם צװײטן טאָג, און דָוִדס אָרט איז געװען לײדיק, האָט שָאול געזאָגט צו יהוֹנָתָן זײַן זון: פֿאַר װאָס איז נישט געקומען דער זון פֿון יִשַין אי נעכטן אי הײַנט צום מאָלצײַט? edit | 1SA 20:27 un es iz geven oif morgen noch Rosh-Chodesh dem tsveiten tog, un Dovids ort iz geven leidik, hot Shaul gezogt tsu Yehonatan zain zun: far vos iz nisht gekumen der zun fun Yishaien i nechten i haint tsum moltsait? | 1SA 20:27 And it came to pass on the day after Rosh Chodesh, which was the second day of the month, that Dovidʼs makom was empty; and Sha'ul said unto Yonatan bno, Wherefore cometh not Ben Yishai to halechem neither yesterday, nor today? |
1SA 20:28 האָט יהוֹנָתָן געענטפֿערט שָאולן: אָפּבעטן האָט זיך אָפּגעבעטן דָוִד בײַ מיר קײן בֵית-לֶחֶם; edit | 1SA 20:28 hot Yehonatan geentfert Shaulen: opbeten hot zich opgebeten Dovid bai mir kein Beit-Lechem; | 1SA 20:28 And Yonatan answered Sha'ul, Dovid earnestly asked leave of me to go to Beit-Lechem; |
1SA 20:29 און ער האָט געזאָגט: לאָז מיך גײן, איך בעט דיך, װאָרום אַן אָפּפֿערשלאַכטונג פֿון דער משפּחה איז בײַ אונדז אין שטאָט, און מײַן ברודער, ער האָט מיר באַפֿױלן; און אַצונד, אױב איך האָב געפֿונען חֵן אין דײַנע אױגן, לאָמיך, איך בעט דיך, זיך אַריבערכאַפּן, און זען מײַנע ברידער. דעריבער איז ער נישט געקומען צום מלכס טיש. edit | 1SA 20:29 un er hot gezogt: loz mich gein, ich bet dich, vorem an opfershlachtung fun der mishpoche iz bai undz in shtot, un main bruder, er hot mir bafoilen; un atsund, oib ich hob gefunen chein in daine oigen, lomich, ich bet dich, zich ariberchapen, un zen maine brider. deriber iz er nisht gekumen tsum melechs tish. | 1SA 20:29 And he said, Let me go, now; for we have mishpakhat zevach in the Ir; and my brother, he hath commanded me to be there; and now, if I have found chen in thine eyes, let me get away, now, and see my brethren. Therefore he cometh not unto the Shulchan HaMelech. |
1SA 20:30 האָט געגרימט דער צאָרן פֿון שָאולן אױף יהוֹנָתָנען, און ער האָט צו אים געזאָגט: דו זון פֿון פֿאַרקערטער װידערשפּעניקײט, װײס איך דען נישט, אַז דו האָסט אױסדערװײלט דעם זון פֿון יִשַין, צו דײַן שאַנד און צו דער שאַנד פֿון דײַן מוטערס נאַקעטקײט? edit | 1SA 20:30 hot gegrimt der tsoren fun Shaulen oif Yehonatanen, un er hot tsu im gezogt: du zun fun farkerter vidershpenikeit, veis ich den nisht, az du host oisderveilt dem zun fun Yishaien, tsu dain shand un tsu der shand fun dain muters naketkeit? | 1SA 20:30 Then af Sha'ul (anger of Sha'ul) was kindled against Yonatan, and he said unto him, Thou ben of the perverse rebellious woman, do not I have da'as that thou hast chosen Ben Yishai to thine own shame, and unto the shame of ervat immecha (thy motherʼs nakedness) ? |
1SA 20:31 װאָרום כּל-זמן דער זון פֿון יִשַין לעבט אױף דער ערד, װעסט דו און דײַן מלוכה נישט האָבן קײן באַשטאַנד. און אַצונד, שיק און נעם אים צו מיר, װאָרום טױט קומט אים. edit | 1SA 20:31 vorem kl-zmen der zun fun Yishaien lebt oif der erd, vest du un dain meluche nisht hoben kein bashtand. un atsund, shik un nem im tsu mir, vorem toit kumt im. | 1SA 20:31 For as long as Ben Yishai liveth al ha'adamah (upon the earth) thou shalt not be established, nor malkhutecha (thy kingdom) . Wherefore now send and bring him unto me, for he is ben mavet (son of death, he shall surely die) . |
1SA 20:32 האָט יהוֹנָתָן געענטפֿערט זײַן פֿאָטער שָאולן, און האָט צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָס זאָל ער געטײט װערן? װאָס האָט ער געטאָן? edit | 1SA 20:32 hot Yehonatan geentfert zain foter Shaulen, un hot tsu im gezogt: far vos zol er geteit veren? vos hot er geton? | 1SA 20:32 And Yonatan answered Sha'ul Aviv, and said unto him, Wherefore shall he be slain? What hath he done? |
1SA 20:33 האָט שָאול אַ װאָרף געטאָן אױף אים דעם שפּיז, אים צו טרעפֿן; און יהוֹנָתָן האָט פֿאַרשטאַנען, אַז דאָס איז באַשלאָסן בײַ זײַן פֿאָטער צו טײטן דָוִדן. edit | 1SA 20:33 hot Shaul a vorf geton oif im dem shpiz, im tsu trefen; un Yehonatan hot forshtanen, az dos iz bashlosen bai zain foter tsu teiten Doviden. | 1SA 20:33 And Sha'ul cast the khanit (spear) at him to strike him dead; whereby Yonatan knew that it was determined of Aviv to slay Dovid. |
1SA 20:34 איז יהוֹנָתָן אױפֿגעשטאַנען פֿון טיש אין גרימצאָרן, און ער האָט דעם צװײטן טאָג פֿון חודש נישט געגעסן קײן שפּײַז, װײַל ער האָט זיך געקלעמט װעגן דָוִדן, און װײַל זײַן פֿאָטער האָט אים פֿאַרשעמט. edit | 1SA 20:34 iz Yehonatan oifgeshtanen fun tish in grimtsoren, un er hot dem tsveiten tog fun choidesh nisht gegesen kein shpaiz, vail er hot zich geklemt vegen Doviden, un vail zain foter hot im farshemt. | 1SA 20:34 So Yonatan arose from the shulchan in chari af (fierce anger) , and did eat no lechem the second day of the month; for he was grieved for Dovid, because Aviv had shamefully humiliated him. |
1SA 20:35 און עס איז געװען אין דער פֿרי, איז יהוֹנָתָן אַרױסגעגאַנגען אין פֿעלד, צו דער צײַט װאָס איז געװען אָפּגעמאַכט מיט דָוִדן, און אַ קלײן ייִנגל איז געװען מיט אים. edit | 1SA 20:35 un es iz geven in der peire, iz Yehonatan aroisgegangen in feld, tsu der tsait vos iz geven opgemacht mit Doviden, un a klein yingel iz geven mit im. | 1SA 20:35 And it came to pass in the boker, that Yonatan went out into the sadeh at the mo'ed (appointed time) with Dovid, and a na'ar katon with him. |
1SA 20:36 און ער האָט געזאָגט צו זײַן ייִנגל: לױף, געפֿין אַקאָרשט די פֿײַלן װאָס איך װאַרף. איז דער ייִנגל געלאָפֿן, און ער האָט געװאָרפֿן אַ פֿײַל אים אַריבערצױאָגן. edit | 1SA 20:36 un er hot gezogt tsu zain yingel: loif, gefin akorsht di failen vos ich vorf. iz der yingel gelofen, un er hot gevorfen a fail im aribertsoiogen. | 1SA 20:36 And he said unto his na'ar, Run, find out now the khitzim (arrows) which I shoot. And as the na'ar ran, he shot a khetz beyond him. |
1SA 20:37 און װי דער ייִנגל איז צוגעקומען צו דעם אָרט פֿון דער פֿײַל װאָס יהוֹנָתָן האָט געװאָרפֿן, אַזױ האָט יהוֹנָתָן נאָכגערופֿן דעם ייִנגל, און געזאָגט: די פֿײַל איז דאָך אַהין צו פֿון דיר. edit | 1SA 20:37 un vi der yingel iz tsugekumen tsu dem ort fun der fail vos Yehonatan hot gevorfen, azoi hot Yehonatan nochgerufen dem yingel, un gezogt: di fail iz doch ahin tsu fun dir. | 1SA 20:37 And when the na'ar was come to the makom of the khetz which Yonatan had shot, Yonatan cried after the na'ar, and said, Is not the khetz beyond thee? |
1SA 20:38 און יהוֹנָתָן האָט נאָכגערופֿן דעם ייִנגל: גיכער, אײַל זיך, זאָלסט זיך נישט אָפּשטעלן. און יהוֹנָתָנס ייִנגל האָט אױפֿגעקליבן די פֿײַלן, און איז געקומען צו זײַן האַר. edit | 1SA 20:38 un Yehonatan hot nochgerufen dem yingel: gicher, ail zich, zolst zich nisht opshtelen. un Yehonatans yingel hot oifgekliben di failen, un iz gekumen tsu zain Har. | 1SA 20:38 And Yonatan cried after the na'ar, Make speed, haste, stay not. And na'ar Yonatan gathered up the khitzim (arrows) , and came to his adon. |
1SA 20:39 און דער ייִנגל האָט פֿון גאָרנישט געװוּסט, נאָר יהוֹנָתָן און דָוִד האָבן געװוּסט פֿון דער זאַך. edit | 1SA 20:39 un der yingel hot fun gornisht gevust, nor Yehonatan un Dovid hoben gevust fun der zach. | 1SA 20:39 But the na'ar had no da'as of anything; only Yonatan and Dovid knew the davar (matter) . |
1SA 20:40 האָט יהוֹנָתָן געגעבן זײַן װאַפֿן צו זײַן ייִנגל, און האָט צו אים געזאָגט: גײ, ברענג זײ אין שטאָט. edit | 1SA 20:40 hot Yehonatan gegeben zain vafen tsu zain yingel, un hot tsu im gezogt: gei, breng zei in shtot. | 1SA 20:40 And Yonatan gave his weapons unto his na'ar, and said unto him, Go, carry them to the Ir. |
1SA 20:41 װי דער ייִנגל איז אַװעקגעגאַנגען, אַזױ איז דָוִד אױפֿגעשטאַנען פֿון דָרום-זײַט, און ער איז געפֿאַלן אױף זײַן פּנים צו דער ערד, און האָט זיך געבוקט דרײַ מאָל. און זײ האָבן געקושט אײנער דעם אַנדערן, און געװײנט אײנער מיטן אַנדערן, ביז דָוִד האָט איבערגעשטיגן. edit | 1SA 20:41 vi der yingel iz avekgegangen, azoi iz Dovid oifgeshtanen fun dorem-zait, un er iz gefalen oif zain ponem tsu der erd, un hot zich gebukt drai mol. un zei hoben gekusht einer dem anderen, un geveint einer miten anderen, biz Dovid hot ibergeshtigen. | 1SA 20:41 And as soon as the na'ar was gone, Dovid arose out of a place toward the negev (south) , and fell on his face to the ground, and prostrated himself three times: and they kissed one another, and wept one with another, until Dovid wept exceedingly. |
1SA 20:42 און יהוֹנָתָן האָט געזאָגט צו דָוִדן: גײ בשלום; [געדענק] װאָס מיר האָבן זיך בײדע געשװאָרן בײַם נאָמען פֿון ה׳, אַזױ צו זאָגן: ה׳ זאָל זײַן [אַן עדות] צװישן מיר און צװישן דיר, און צװישן מײַן זאָמען און צװישן דײַן זאָמען ביז אײביק. edit | 1SA 20:42 un Yehonatan hot gezogt tsu Doviden: gei besholem; [gedenk] vos mir hoben zich beide geshvoren baim nomen fun Hashem, azoi tsu zogen: Hashem zol zain [an eides] tsvishen mir un tsvishen dir, un tsvishen main zomen un tsvishen dain zomen biz eibik. | 1SA 20:42 And Yonatan said to Dovid, Go in shalom, forasmuch as we have sworn both of us in the Shem of Hashem , saying, Hashem be between me and thee, and between my zera and thy zera ad olam. |
1SA 21:1 און ער איז אױפֿגעשטאַנען און איז אַװעקגעגאַנגען; און יהוֹנָתָן איז אַרײַן אין שטאָט. edit | 1SA 21:1 un er iz oifgeshtanen un iz avekgegangen; un Yehonatan iz arain in shtot. | 1SA 21:1 And he arose and departed: and Yonatan went into the Ir. |
1SA 21:2 און דָוִד איז געקומען קײן נוֹבֿ צו אַחימֶלֶך דעם כֹּהן, און אַחימֶלֶך האָט געאײַלט דָוִדן אַנטקעגן, און האָט צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָס ביסטו אַלײן, און קײנער איז נישט מיט דיר? edit | 1SA 21:2 un Dovid iz gekumen kein Nov tsu Achimelech dem koyen, un Achimelech hot geailt Doviden antkegen, un hot tsu im gezogt: far vos bistu alein, un keiner iz nisht mit dir? | 1SA 21:2 Then came Dovid to Nov to Achimelech HaKohen; and Achimelech was afraid at the meeting of Dovid, and said unto him, Why art thou alone, and no ish with thee? |
1SA 21:3 האָט דָוִד געזאָגט צו אַחימֶלֶך דעם כֹּהן: דער מלך האָט מיר באַפֿױלן אַ זאַך, און האָט צו מיר געזאָגט: קײנער זאָל גאָרנישט װיסן פֿון דער זאַך װעגן װאָס איך שיק דיך, און װאָס איך האָב דיר באַפֿױלן; און די יונגען האָב איך באַשטעלט אין יענעם און יענעם אָרט. edit | 1SA 21:3 hot Dovid gezogt tsu Achimelech dem koyen: der melech hot mir bafoilen a zach, un hot tsu mir gezogt: keiner zol gornisht visen fun der zach vegen vos ich shik dich, un vos ich hob dir bafoilen; un di yungen hob ich bashtelt in yenem un yenem ort. | 1SA 21:3 And Dovid said unto Achimelech HaKohen, HaMelech hath commanded me a matter, and hath said unto me, Let no ish know anything of the davar whereabout I send thee, and what I have commanded thee; and I have directed ne'arim to such and such a makom (place) . |
1SA 21:4 און אַצונד, װאָס איז דאָ אונטער דײַן האַנט? גיב אין מײַן האַנט אַ פֿינף ברױטן, אָדער װאָס עס געפֿינט זיך. edit | 1SA 21:4 un atsund, vos iz do unter dain hant? gib in main hant a finf broiten, oder vos es gefint zich. | 1SA 21:4 Now therefore what is under thine yad? Give me five lechem in mine yad, or whatever there is found. |
1SA 21:5 האָט דער כֹּהן געענטפֿערט דָוִדן, און האָט געזאָגט: װאָכעדיק ברױט איז נישטאָ אונטער מײַן האַנט, נאָר בלױז הײליק ברױט איז דאָ, אױב די יונגען האָבן זיך נאָר אָפּגעהיט פֿון אַ װײַב. edit | 1SA 21:5 hot der koyen geentfert Doviden, un hot gezogt: vochedik broit iz nishto unter main hant, nor bloiz heilik broit iz do, oib di yungen hoben zich nor opgehit fun a vaib. | 1SA 21:5 And the Kohen answered Dovid, and said, There is no lechem chol (ordinary bread) under mine yad, but there is lechem kodesh; if the ne'arim have kept themselves at least from isha. |
1SA 21:6 האָט דָוִד געענטפֿערט דעם כֹּהן, און האָט צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָר, אַ װײַב איז פֿאַרמיטן פֿון אונדז אַזױ װי אַלע מאָל אַז איך גײ אַרױס; און די כּלים פֿון די יונגען װערן געהאַלטן הײליק; און דאָס איז דער שטײגער מיט װאָכעדיקן, און װי שױן הײַנט, אַז הײליקס װעט זײַן אין דער כּלי! edit | 1SA 21:6 hot Dovid geentfert dem koyen, un hot tsu im gezogt: far vor, a vaib iz farmiten fun undz azoi vi ale mol az ich gei arois; un di keilim fun di yungen veren gehalten heilik; un dos iz der shteiger mit vochediken, un vi shoin haint, az heiliks vet zain in der keile! | 1SA 21:6 And Dovid answered the Kohen, and said unto him, Indeed isha have been kept from us yesterday and the day before, since I set out, and the vessels of the ne'arim (young men) are kodesh, and if this is a derech chol (ordinary mission) indeed it will remain kodesh today in their vessels. |
1SA 21:7 האָט אים דער כֹּהן געגעבן הײליקס; װאָרום דאָרטן איז נישט געװען קײן ברױט, נאָר בלױז דאָס ברױט פֿון אָנגעזיכט {לחם הפנים} װאָס איז אַראָפּגענומען געװאָרן פֿון פֿאַר ה׳, כּדי אַװעקצולײגן װאַרעם ברױט, אין דעם טאָג װאָס עס איז אַװעקגענומען געװאָרן. edit | 1SA 21:7 hot im der koyen gegeben heiliks; vorem dorten iz nisht geven kein broit, nor bloiz dos broit fun ongezicht vos iz aropgenumen gevoren fun far Hashem, kedei avektsuleigen vorem broit, in dem tog vos es iz avekgenumen gevoren. | 1SA 21:7 So the Kohen gave him kodesh; for there was no lechem there but the Lechem HaPanim, that was taken from before Hashem , to be replaced with lechem cham on the day when it was taken away. |
1SA 21:8 און דאָרטן איז געװען אַ מאַן פֿון שָאולס קנעכט אין יענעם טאָג װאָס האָט זיך אױפֿגעהאַלטן פֿאַר ה׳, און זײַן נאָמען איז געװען דוֹאֵג דער אַדוֹמי, דער הױפּט פֿון די פּאַסטוכער װאָס בײַ שָאולן. edit | 1SA 21:8 un dorten iz geven a man fun Shauls knecht in yenem tog vos hot zich oifgehalten far Hashem, un zain nomen iz geven Doeg der Adomi, der hoipt fun di pastucher vos bai Shaulen. | 1SA 21:8 Now a certain ish of the avadim of Sha'ul was there that day, detained before Hashem ; shmo Do'eg, the Edomi, the chief of the ro'im that belonged to Sha'ul. |
1SA 21:9 און דָוִד האָט געזאָגט צו אַחימֶלֶכן: און איז נישטאָ דאָ אונטער דײַן האַנט אַ שפּיז אָדער אַ שװערד? װאָרום אַפֿילו מײַן שװערד, און אַפֿילו מײַנע װאַפֿן, האָב איך נישט מיטגענומען מיט זיך, װײַל די זאַך פֿון דעם מלך איז געװען אײַליק. edit | 1SA 21:9 un Dovid hot gezogt tsu Achimelechen: un iz nishto do unter dain hant a shpiz oder a shverd? vorem afile main shverd, un afile maine vafen, hob ich nisht mitgenumen mit zich, vail di zach fun dem melech iz geven ailik. | 1SA 21:9 And Dovid said unto Achimelech, And is there not here under thine yad khanit or cherev? For I have neither brought my cherev nor my weapons with me, because the devar HaMelech (matter of the King) required haste. |
1SA 21:10 האָט דער כֹּהן געזאָגט: די שװערד פֿון גָליַת דעם פּלִשתּי װאָס דו האָסט געשלאָגן אין טאָל אֵלָה, אָן איז זי אײַנגעװיקלט אין אַ טוך הינטער דעם אֵפֿוֹד; אױב דו װילסט זי דיר נעמען, נעם, װאָרום קײן אַנדערע חוץ איר איז דאָ נישטאָ. האָט דָוִד געזאָגט: נישטאָ איר גלײַכן; גיב זי מיר. edit | 1SA 21:10 hot der koyen gezogt: di shverd fun Golyat dem Pelishtim vos du host geshlogen in tal Elah, on iz zi aingeviklt in a tuch hinter dem Ephod; oib du vilst zi dir nemen, nem, vorem kein andere chuts ir iz do nishto. hot Dovid gezogt: nishto ir glaichen; gib zi mir. | 1SA 21:10 And the Kohen said, The cherev of Golyat (Goliath) the Pelishti, whom thou slewest in the Emek Elah, hinei, it is here wrapped in a cloth behind the ephod; if thou wilt take that, take it; for there is no other except that here. And Dovid said, There is none like that; give it me. |
1SA 21:11 און דָוִד איז אױפֿגעשטאַנען, און איז אַנטלאָפֿן אין יענעם טאָג פֿון שָאולן, און איז געקומען צו אָכיש דעם מלך פֿון גַת. edit | 1SA 21:11 un Dovid iz oifgeshtanen, un iz antlofen in yenem tog fun Shaulen, un iz gekumen tsu Akhish dem melech fun Gat. | 1SA 21:11 And Dovid arose and fled that day from before Sha'ul, and went to Akhish Melech Gat. |
1SA 21:12 האָבן די קנעכט פֿון אָכישן געזאָגט צו אים: איז דאָס נישט דָוִד דער מלך פֿון לאַנד? האָט מען נישט אױף דעם דאָזיקן געזונגען מיט טענץ, אַזױ צו זאָגן: שָאול האָט געשלאָגן אין זײַנע טױזנטן, און דָוִד אין זײַנע צענטױזנטן? edit | 1SA 21:12 hoben di knecht fun Akhishen gezogt tsu im: iz dos nisht Dovid der melech fun land? hot men nisht oif dem doziken gezungen mit tents, azoi tsu zogen: Shaul hot geshlogen in zaine toiznten, un Dovid in zaine tsentoiznten? | 1SA 21:12 And the avadim of Akhish said unto him, Is not this Dovid Melech HaAretz? Did they not sing one to another of him in dances, saying, Sha'ul hath slain his thousands, and Dovid his myriads? |
1SA 21:13 האָט דָוִד זיך אַרײַנגענומען די דאָזיקע װערטער אין האַרצן, און ער האָט זײער מורא געהאַט פֿאַר אָכיש דעם מלך פֿון גַת. edit | 1SA 21:13 hot Dovid zich araingenumen di dozike verter in hartsen, un er hot zeyer moire gehat far Akhish dem melech fun Gat. | 1SA 21:13 And Dovid laid up these devarim in his levav, and was very much afraid of Akhish Melech Gat. |
1SA 21:14 האָט ער געביטן זײַן שׂכל פֿאַר זײערע אױגן, און האָט זיך משוגע געמאַכט פֿאַר זײ, און האָט געצײכנט אױף די טירן פֿון טױער, און געלאָזט רינען זײַן שפּײַעכץ אױף זײַן באָרד. edit | 1SA 21:14 hot er gebiten zain seichel far zeyere oigen, un hot zich meshuge gemacht far zei, un hot getseichnt oif di tiren fun toier, un gelozt rinen zain shpaiechts oif zain bord. | 1SA 21:14 And he changed his behavior before them, and feigned himself a madman in their hands, and scratched on the daletot hasha'ar, and let his spittle fall down upon his zakan (beard) . |
1SA 21:15 האָט אָכיש געזאָגט צו זײַנע קנעכט: אַז איר זעט אַ מענטש איז משוגע, נאָך װאָס ברענגט איר אים צו מיר? edit | 1SA 21:15 hot Akhish gezogt tsu zaine knecht: az ir zet a mentsh iz meshuge, noch vos brengt ir im tsu mir? | 1SA 21:15 Then said Akhish unto his avadim, Hinei, ye see the man is meshuga; wherefore then have ye brought him to me? |
1SA 21:16 צי פֿעלן מיר משוּגָעים, װאָס איר האָט מיר געבראַכט דעם דאָזיקן צו זײַן משוגע בײַ מיר? זאָל דער דאָזיקער קומען אין מײַן הױז? edit | 1SA 21:16 tsi felen mir meshugoeim, vos ir hot mir gebracht dem doziken tsu zain meshuge bai mir? zol der doziker kumen in main hoiz? | 1SA 21:16 Have I need of meshuga'im, that ye have brought this one to play the meshuga in my presence? Shall this one come into my bais? |
1SA 22:1 און דָוִד איז אַװעקגעגאַנגען פֿון דאָרטן, און איז אַנטרונען געװאָרן צו דער הײל פֿון עַדולָם. האָבן דערהערט זײַנע ברידער און דאָס גאַנצע הױז פֿון זײַן פֿאָטער, און זײ האָבן אַראָפּגענידערט אַהין צו אים. edit | 1SA 22:1 un Dovid iz avekgegangen fun dorten, un iz antrunen gevoren tsu der heil fun eadulom. hoben derhert zaine brider un dos gantse hoiz fun zain foter, un zei hoben aropgenidert ahin tsu im. | 1SA 22:1 Dovid therefore departed from there, and escaped to the me'arah (cave) of Adullam; and when his brethren and all the bais aviv heard it, they went down there to him. |
1SA 22:2 און עס האָבן זיך אױפֿגעקליבן צו אים װוּ נאָר אַ מענטש אַ געדריקטער, און װוּ נאָר אַ מענטש װאָס האָט אַ בַעַל-חוֹבֿ, און װוּ נאָר אַ מענטש מיט אַ ביטער געמיט; און ער איז געװאָרן פֿאַר אַ הױפּטמאַן איבער זײ. און עס זײַנען געװען מיט אים אַרום פֿיר הונדערט מאַן. edit | 1SA 22:2 un es hoben zich oifgekliben tsu im vu nor a mentsh a gedrikter, un vu nor a mentsh vos hot a Baal-chov, un vu nor a mentsh mit a biter gemit; un er iz gevoren far a hoiptman iber zei. un es zainen geven mit im arum fir hundert man. | 1SA 22:2 And every ish that was in distress, and every ish that was in debt, and every ish that was mar-nefesh (bitter in spirit, discontented) gathered themselves unto him; and he became Sar over them; and there were with him about arba me'ot ish (four hundred men) . |
1SA 22:3 און דָוִד איז אַװעקגעגאַנגען פֿון דאָרטן קײן מִצפֵּה-מואָבֿ, און ער האָט געזאָגט צום מלך פֿון מוֹאָבֿ: זאָל, איך בעט דיך, אַרױסקומען מײַן פֿאָטער און מײַן מוטער צו זײַן בײַ אײַך ביז װאַנען איך װעל װיסן װאָס אלֹקים װעט טאָן מיט מיר. edit | 1SA 22:3 un Dovid iz avekgegangen fun dorten kein Mitspah-muov, un er hot gezogt tsum melech fun Moav: zol, ich bet dich, aroiskumen main foter un main muter tsu zain bai aich biz vanen ich vel visen vos Elokim vet ton mit mir. | 1SA 22:3 And Dovid went from there to Mitzpeh Moav; and he said unto the Melech Moav, Let avi and immi now come out, and be with you, until I know what Elohim will do for me. |
1SA 22:4 און ער האָט זײ געבראַכט צו פֿירן פֿאַר דעם מלך פֿון מוֹאָבֿ, און זײ זײַנען געזעסן בײַ אים אַלע טעג װאָס דָוִד איז געװען אין דער באַרגפֿעסטונג. edit | 1SA 22:4 un er hot zei gebracht tsu firen far dem melech fun Moav, un zei zainen gezesen bai im ale teg vos Dovid iz geven in der bargfestung. | 1SA 22:4 And he brought them before Melech Moav; and they dwelt with him all the days that Dovid was in the metzudah (stronghold) . |
1SA 22:5 און גָד דער נבֿיא האָט געזאָגט צו דָוִדן: זאָלסט נישט זיצן אין דער באַרגפֿעסטונג; קום, און זאָלסט גײן אין לאַנד יהוּדה. איז דָוִד געגאַנגען און ער איז געקומען אין װאַלד חֶרֶת. edit | 1SA 22:5 un Gad der novi hot gezogt tsu Doviden: zolst nisht zitsen in der bargfestung; kum, un zolst gein in land Yehudah. iz Dovid gegangen un er iz gekumen in vald Cheret. | 1SA 22:5 And Gad HaNavi said unto Dovid, Abide not in the metzudah; depart, and get thee into Eretz Yehudah. Then Dovid departed, and came into the Forest of Cheret. |
1SA 22:6 האָט געהערט שָאול, אַז דָוִד און די מענטשן װאָס מיט אים זײַנען אױסגעפֿונען געװאָרן; און שָאול איז געזעסן אין גִבֿעָה, אונטער דעם טאַמאַריסקנבױם אין רָמָה, מיט זײַן שפּיז אין זײַן האַנט; און אַלע זײַנע קנעכט זײַנען געשטאַנען לעבן אים. edit | 1SA 22:6 hot gehert Shaul, az Dovid un di mentshen vos mit im zainen oisgefunen gevoren; un Shaul iz gezesen in Givah, unter dem tamarisknboim in Ramah, mit zain shpiz in zain hant; un ale zaine knecht zainen geshtanen leben im. | 1SA 22:6 When Sha'ul heard that Dovid was discovered, and the anashim that were with him, (now Sha'ul abode in Giv'ah under a tamarisk tree in Ramah, having his khanit in his yad, and all his avadim were standing about him); |
1SA 22:7 האָט שָאול געזאָגט צו זײַנע קנעכט װאָס זײַנען געשטאַנען אַרום אים: הערט אַקאָרשט, איר בנימינער, װעט דען דער זון פֿון יִשַין אײַך אַלעמען געבן פֿעלדער און װײַנגערטנער, װעט ער אײַך אַלעמען מאַכן פֿאַר הױפּטלײַט פֿון טױזנט, און הױפּטלײַט פֿון הונדערט, edit | 1SA 22:7 hot Shaul gezogt tsu zaine knecht vos zainen geshtanen arum im: hert akorsht, ir Binyaminer, vet den der zun fun Yishaien aich alemen geben felder un vaingertner, vet er aich alemen machen far hoiptlait fun toiznt, un hoiptlait fun hundert, | 1SA 22:7 Then Sha'ul said unto his avadim that stood about him, Hear now, ye of Binyamin; will Ben Yishai give every one of you sadot and kramim (vineyards) , and make you all sarei alafim and sarei me'ot; |
1SA 22:8 װאָס איר האָט אַלע געמאַכט אַ בונט אױף מיר, און קײנער אַנטפּלעקט נישט מײַן אױער, װען מײַן זון שליסט {כרת} אַ בְּרִית מיט דעם זון פֿון יִשַין, און קײנער נישט פֿון אײַך קימערט זיך אום מיר און אַנטפּלעקט מײַן אױער, אַז מײַן זון האָט אָנגעשטעלט מײַן קנעכט אױף מיר פֿאַר אַ לױערער, אַזױ װי הײַנטיקן טאָג? edit | 1SA 22:8 vos ir hot ale gemacht a bunt oif mir, un keiner antplekt nisht main oier, ven main zun shlist a bris mit dem zun fun Yishaien, un keiner nisht fun aich kimert zich um mir un antplekt main oier, az main zun hot ongeshtelt main knecht oif mir far a loierer, azoi vi haintiken tog? | 1SA 22:8 That all of you have made a kesher against me, and there is none that reveals unto my ear that beni (my son) hath cut a Brit with Ben Yishai, and there is none of you that is concerned for me, or revealeth unto my ear that beni (my son) hath stirred up avdi against me, to lie in wait, as he does today? |
1SA 22:9 האָט זיך אָפּגערופֿן דוֹאֵג דער אַדוֹמי, װאָס איז געשטאַנען מיט די קנעכט פֿון שָאולן, און ער האָט געזאָגט: איך האָב געזען דעם זון פֿון יִשַין קומען קײן נוֹבֿ צו אַחימֶלֶך דעם זון פֿון אַחיטובֿן. edit | 1SA 22:9 hot zich opgerufen Doeg der Adomi, vos iz geshtanen mit di knecht fun Shaulen, un er hot gezogt: ich hob gezen dem zun fun Yishaien kumen kein Nov tsu Achimelech dem zun fun Achituven. | 1SA 22:9 Then answered Do'eg the Edomi, which was set over the avadim of Sha'ul, and said, I saw Ben Yishai coming to Nov, to Achimelech ben Achituv. |
1SA 22:10 און ער האָט געפֿרעגט פֿאַר אים בײַ ה׳; אױך צערונג האָט ער אים געגעבן, און די שװערד פֿון גָליַת דעם פּלִשתּי האָט ער אים געגעבן. edit | 1SA 22:10 un er hot gefregt far im bai Hashem; oich tserung hot er im gegeben, un di shverd fun Golyat dem Pelishtim hot er im gegeben. | 1SA 22:10 And he inquired of Hashem for him, and gave him provision, and gave him the cherev Golyat HaPelishti. |
1SA 22:11 האָט דער מלך געשיקט רופֿן אַחימֶלֶך דעם זון פֿון אַחיטובֿ דעם כֹּהן, און דאָס גאַנצע הױז פֿון זײַן פֿאָטער, די כֹּהנים װאָס אין נוֹבֿ; און זײ זײַנען אַלע געקומען צום מלך. edit | 1SA 22:11 hot der melech geshikt rufen Achimelech dem zun fun Achituv dem koyen, un dos gantse hoiz fun zain foter, di koyanim vos in Nov; un zei zainen ale gekumen tsum melech. | 1SA 22:11 Then HaMelech sent to call Achimelech Ben Achituv HaKohen, and kol Bais Aviv, the Kohanim that were in Nov; and they came all of them to HaMelech. |
1SA 22:12 האָט שָאול געזאָגט: הער אַקאָרשט, דו זון פֿון אַחיטובֿן. האָט ער געזאָגט: דאָ בין איך, מײַן האַר. edit | 1SA 22:12 hot Shaul gezogt: her akorsht, du zun fun Achituven. hot er gezogt: do bin ich, main Har. | 1SA 22:12 And Sha'ul said, Hear now, thou Ben Achituv. And he answered, Hineni, adoni. |
1SA 22:13 האָט שָאול צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָס האָט איר געמאַכט אַ בונט אױף מיר, דו און דער זון פֿון יִשַין, װען דו האָסט אים געבראַכט ברױט און אַ שװערד, און געפֿרעגט פֿאַר אים בײַ אלֹקים, כּדי ער זאָל אױפֿשטײן קעגן מיר פֿאַר אַ לױערער, אַזױ װי הײַנטיקן טאָג? edit | 1SA 22:13 hot Shaul tsu im gezogt: far vos hot ir gemacht a bunt oif mir, du un der zun fun Yishaien, ven du host im gebracht broit un a shverd, un gefregt far im bai Elokim, kedei er zol oifshtein kegen mir far a loierer, azoi vi haintiken tog? | 1SA 22:13 And Sha'ul said unto him, Why have ye made a kesher against me, thou and Ben Yishai, in that thou hast given him lechem, and a cherev, and hast inquired of Elohim for him, that he should rise against me, to lie in wait, as he does this day? |
1SA 22:14 האָט אַחימֶלֶך געענטפֿערט דעם מלך, און האָט געזאָגט: און װער צװישן אַלע דײַנע קנעכט איז אַזױ באַגלױבט װי דָוִד, װאָס איז דעם מלכס אײדעם, און דער האַר איבער דײַן לײַבװאַך, און אָנגעזען אין דײַן הױז? edit | 1SA 22:14 hot Achimelech geentfert dem melech, un hot gezogt: un ver tsvishen ale daine knecht iz azoi bagloibt vi Dovid, vos iz dem melechs eidem, un der Har iber dain laibvach, un ongezen in dain hoiz? | 1SA 22:14 Then Achimelech answered HaMelech, and said, And who is so ne'eman (loyal) among all thy avadim as Dovid, which is the Choson HaMelech, obedient to thy bidding, and is honored in thine bais? |
1SA 22:15 האָב איך דען הײַנט אָנגעהױבן פֿרעגן פֿאַר אים בײַ אלֹקים? באַהיט זאָל איך זײַן! זאָל דער מלך נישט אַרױפֿלײגן אַ חשד אױף זײַן קנעכט, אױף דעם גאַנצן הױז פֿון מײַן פֿאָטער, װאָרום דײַן קנעכט האָט פֿון דעם אַלעם נישט געװוּסט קײן זאַך, קלײן אָדער גרױס. edit | 1SA 22:15 hob ich den haint ongehoiben fregen far im bai Elokim? bahit zol ich zain! zol der melech nisht aroifleigen a cheshd oif zain knecht, oif dem gantsen hoiz fun main foter, vorem dain knecht hot fun dem alem nisht gevust kein zach, klein oder grois. | 1SA 22:15 Did I then begin to inquire of Elohim for him? Chalilah li! Let not HaMelech impute anything unto his eved, nor to all the Bais Avi; for thy eved knew nothing of all this, katon or gadol. |
1SA 22:16 האָט דער מלך געזאָגט: שטאַרבן מוזטו שטאַרבן, אַחימֶלֶך, דו און דאָס גאַנצע הױז פֿון דײַן פֿאָטער. edit | 1SA 22:16 hot der melech gezogt: shtarben muztu shtarben, Achimelech, du un dos gantse hoiz fun dain foter. | 1SA 22:16 And HaMelech said, Thou shalt surely die, Achimelech, thou, and kol Bais Avicha. |
1SA 22:17 און דער מלך האָט געזאָגט צו די לױפֿערס װאָס זײַנען געשטאַנען לעבן אים: דרײט אײַך אום, און טײט די כֹּהנים פֿון ה׳, װײַל אױך זײער האַנט איז געװען מיט דָוִדן, און װײַל זײ האָבן געװוּסט אַז ער אַנטלױפֿט, און האָבן נישט אַנטפּלעקט מײַן אױער. אָבער די קנעכט פֿון מלך האָבן נישט געװאָלט אױסשטרעקן זײער האַנט אָנצופֿאַלן אױף די כֹּהנים פֿון ה׳. edit | 1SA 22:17 un der melech hot gezogt tsu di loifers vos zainen geshtanen leben im: dreit aich um, un teit di koyanim fun Hashem, vail oich zeyer hant iz geven mit Doviden, un vail zei hoben gevust az er antloift, un hoben nisht antplekt main oier. ober di knecht fun melech hoben nisht gevolt oisshtreken zeyer hant ontsufalen oif di koyanim fun Hashem. | 1SA 22:17 And HaMelech said unto the footmen that stood about him, Turn, and slay the Kohanim of Hashem ; because their yad also is with Dovid, and because they knew when he fled, and did not reveal it in my ear. But the avadim of HaMelech would not put forth their yad to strike the Kohanim of Hashem . |
1SA 22:18 האָט דער מלך געזאָגט צו דוֹאֵגן: דרײַ זיך דו אום, און פֿאַל-צו אױף די כֹּהנים. האָט דוֹאֵג דער אַדוֹמי זיך אומגעדרײט, און ער איז אָנגעפֿאַלן אױף די כֹּהנים, און האָט געטײט אין יענעם טאָג פֿינף און אַכציק מאַן װאָס האָבן געטראָגן אַ לײנענעם אֵפֿוֹד. edit | 1SA 22:18 hot der melech gezogt tsu Doegen: drai zich du um, un fal-tsu oif di koyanim. hot Doeg der Adomi zich umgedreit, un er iz ongefalen oif di koyanim, un hot geteit in yenem tog finf un achtsik man vos hoben getrogen a leinenem Ephod. | 1SA 22:18 And HaMelech said to Do'eg, Turn thou, and strike the Kohanim. And Do'eg the Edomi turned, and he struck the Kohanim, and slaughtered on that day fourscore and five ish that did wear ephod bad (linen robe) . |
1SA 22:19 און נוֹבֿ די שטאָט פֿון די כֹּהנים האָט ער געשלאָגן מיטן שאַרף פֿון שװערד, פֿון אַ מאַן און ביז אַ פֿרױ, פֿון אַ קינד און ביז אַ זױגעדיקן, און אַן אָקס און אַן אײזל און אַ שעפּס, מיטן שאַרף פֿון שװערד. edit | 1SA 22:19 un Nov di shtot fun di koyanim hot er geshlogen miten sharf fun shverd, fun a man un biz a froi, fun a kind un biz a zoigediken, un an oks un an eizl un a sheps, miten sharf fun shverd. | 1SA 22:19 And Nov, the Ir of the Kohanim, he struck with the edge of the cherev, both ish and isha, olel and nursing infants, and shor, and chamor, and seh, with the edge of the cherev. |
1SA 22:20 און אײן זון פֿון אַחימֶלֶך דעם זון פֿון אַחיטובֿן, װאָס זײַן נאָמען איז געװען אֶבֿיָתָר, איז אַנטרונען געװאָרן, און איז אַנטלאָפֿן נאָך דָוִדן. edit | 1SA 22:20 un ein zun fun Achimelech dem zun fun Achituven, vos zain nomen iz geven Evyatar, iz antrunen gevoren, un iz antlofen noch Doviden. | 1SA 22:20 And ben echad of Achimelech Ben Achituv, shmo Evyatar (his name Evyatar) , escaped, and fled after Dovid. |
1SA 22:21 און אֶבֿיָתָר האָט דערצײלט דָוִדן, אַז שָאול האָט געהרגעט די כֹּהנים פֿון ה׳. edit | 1SA 22:21 un Evyatar hot dertseilt Doviden, az Shaul hot geharget di koyanim fun Hashem. | 1SA 22:21 And Evyatar (Abiathar) told Dovid that Sha'ul had slain the Kohanim of Hashem . |
1SA 22:22 האָט דָוִד געזאָגט צו אֶבֿיָתָרן: איך האָב געװוּסט אין יענעם טאָג, אױב דוֹאֵג דער אַדוֹמי איז דאָרטן, אַז דערצײלן װעט ער דערצײלן שָאולן. איך בין געװען די סיבה אין דעם טױט פֿון אַלע נפֿשות פֿון דײַן פֿאָטערס הױז. edit | 1SA 22:22 hot Dovid gezogt tsu Evyataren: ich hob gevust in yenem tog, oib Doeg der Adomi iz dorten, az dertseilen vet er dertseilen Shaulen. ich bin geven di sibe in dem toit fun ale nefoshes fun dain foters hoiz. | 1SA 22:22 And Dovid said unto Evyatar (Abiathar) , I knew it that day, when Do'eg the Edomi was there, that he would surely tell Sha'ul. I am mortally responsible for nefesh Bais Avicha. |
1SA 22:23 זיץ בײַ מיר, זאָלסט נישט מורא האָבן; װאָרום נאָר דער װאָס װעט זוכן מײַן לעבן װעט זוכן דײַן לעבן; װײַל אָפּגעהיט װעסטו זײַן בײַ מיר. edit | 1SA 22:23 zits bai mir, zolst nisht moire hoben; vorem nor der vos vet zuchen main leben vet zuchen dain leben; vail opgehit vestu zain bai mir. | 1SA 22:23 Abide thou with me, fear not; for he that seeketh my nefesh seeketh thy nefesh; but with me thou shalt be mishmeret (in safeguard) . |
1SA 23:1 האָט מען אָנגעזאָגט דָוִדן, אַזױ צו זאָגן: זע, די פּלִשתּים האַלטן מלחמה אױף קעִילָה, און זײ רױבן די שײַערן. edit | 1SA 23:1 hot men ongezogt Doviden, azoi tsu zogen: ze, di Pelishtim halten milchome oif Keilah, un zei roiben di shaieren. | 1SA 23:1 Then they told Dovid, saying, Hinei, the Pelishtim fight against Ke'ilah, and they rob the granot (threshing floors) . |
1SA 23:2 האָט דָוִד געפֿרעגט בײַ ה׳, אַזױ צו זאָגן: זאָל איך גײן, און שלאָגן די דאָזיקע פּלִשתּים? האָט ה׳ געזאָגט צו דָוִדן: גײ, און זאָלסט שלאָגן די פּלִשתּים, און העלפֿן קעִילָה. edit | 1SA 23:2 hot Dovid gefregt bai Hashem, azoi tsu zogen: zol ich gein, un shlogen di dozike Pelishtim? hot Hashem gezogt tsu Doviden: gei, un zolst shlogen di Pelishtim, un helfen Keilah. | 1SA 23:2 Therefore Dovid inquired of Hashem , saying, Shall I go and strike these Pelishtim? And Hashem said unto Dovid, Go, and strike the Pelishtim, and save Ke'ilah. |
1SA 23:3 האָבן די מענטשן פֿון דָוִדן צו אים געזאָגט: זע, דאָ אין יהוּדה זײַנען מיר אין מורא, הײַנט װי שױן אַז מיר װעלן גײן קײן קעִילָה, אַקעגן די רײען פֿון די פּלִשתּים? edit | 1SA 23:3 hoben di mentshen fun Doviden tsu im gezogt: ze, do in Yehudah zainen mir in moire, haint vi shoin az mir velen gein kein Keilah, akegen di reyen fun di Pelishtim? | 1SA 23:3 And Anshei Dovid said unto him, Hinei, Anachnu (we) are afraid here in Yehudah; how much more then if we come to Ke'ilah against the maarkhot (military lines) of the Pelishtim? |
1SA 23:4 האָט דָוִד װידער געפֿרעגט בײַ ה׳, און ה׳ האָט אים געענטפֿערט און געזאָגט: שטײ אױף, נידער אַראָפּ קײן קעִילָה, װאָרום איך גיב די פּלִשתּים אין דײַן האַנט. edit | 1SA 23:4 hot Dovid vider gefregt bai Hashem, un Hashem hot im geentfert un gezogt: shtei oif, nider arop kein Keilah, vorem ich gib di Pelishtim in dain hant. | 1SA 23:4 Then Dovid inquired of Hashem yet again. And Hashem answered him and said, Arise, go down to Ke'ilah; for I will deliver the Pelishtim into thine yad. |
1SA 23:5 איז געגאַנגען דָוִד און זײַנע מענטשן קײן קעִילָה, און האָט מלחמה געהאַלטן אױף די פּלִשתּים, און אַװעקגעפֿירט זײערע פֿיך, און געשלאָגן צװישן זײ אַ גרױסן שלאַק. און דָוִד האָט געהאָלפֿן די באַװױנער פֿון קעִילָה. edit | 1SA 23:5 iz gegangen Dovid un zaine mentshen kein Keilah, un hot milchome gehalten oif di Pelishtim, un avekgefirt zeyere fich, un geshlogen tsvishen zei a groisen shlak. un Dovid hot geholfen di bavoiner fun Keilah. | 1SA 23:5 So Dovid and his anashim went to Ke'ilah, and fought with the Pelishtim, and brought away their livestock, and attacked them with a makkah gedolah (great defeat) . So Dovid saved the inhabitants of Ke'ilah. |
1SA 23:6 און עס איז געװען, אַז אֶבֿיָתָר דער זון פֿון אַחימֶלֶכן איז אַנטלאָפֿן צו דָוִדן קײן קעִילָה, האָט ער אַראָפּגענידערט מיטן אֵפֿוֹד אין זײַן האַנט. edit | 1SA 23:6 un es iz geven, az Evyatar der zun fun Achimelechen iz antlofen tsu Doviden kein Keilah, hot er aropgenidert miten Ephod in zain hant. | 1SA 23:6 And it came to pass, when Evyatar (Abiathar) Ben Achimelech fled to Dovid to Ke'ilah, that he came down with the Ephod in his yad. |
1SA 23:7 איז אָנגעזאָגט געװאָרן שָאולן, אַז דָוִד איז געקומען קײן קעִילָה, און שָאול האָט געזאָגט: אלֹקים האָט אים איבערגעענטפֿערט אין מײַן האַנט, װאָרום ער האָט זיך אַלײן אײַנגעשלאָסן דורך קומען אין אַ שטאָט מיט טירן און ריגלען. edit | 1SA 23:7 iz ongezogt gevoren Shaulen, az Dovid iz gekumen kein Keilah, un Shaul hot gezogt: Elokim hot im ibergeentfert in main hant, vorem er hot zich alein aingeshlosen durch kumen in a shtot mit tiren un riglen. | 1SA 23:7 And it was told Sha'ul that Dovid was come to Ke'ilah. And Sha'ul said, Elohim hath delivered him into mine yad; for he is shut in, by entering into an ir (town) that hath gates and bar. |
1SA 23:8 און שָאול האָט צונױפֿגערופֿן דאָס גאַנצע פֿאָלק אױף מלחמה, צו נידערן אױף קעִילָה, צו לעגערן אױף דָוִדן און אױף זײַנע מענטשן. edit | 1SA 23:8 un Shaul hot tsunoifgerufen dos gantse folk oif milchome, tsu nideren oif Keilah, tsu legeren oif Doviden un oif zaine mentshen. | 1SA 23:8 And Sha'ul called kol HaAm together for milchamah, to go down to Ke'ilah, to besiege Dovid and his anashim. |
1SA 23:9 האָט דָוִד זיך דערװוּסט, אַז שָאול טראַכט קעגן אים שלעכט, און ער האָט געזאָגט צו אֶבֿיָתָר דעם כֹּהן: גענען דעם אֵפֿוֹד. edit | 1SA 23:9 hot Dovid zich dervust, az Shaul tracht kegen im shlecht, un er hot gezogt tsu Evyatar dem koyen: genen dem Ephod. | 1SA 23:9 And Dovid knew that Sha'ul secretly plotted ra'ah (evil, harm) against him; and he said to Evyatar (Abiathar) HaKohen, Bring here the Ephod. |
1SA 23:10 און דָוִד האָט געזאָגט: ה׳ דו אלוקי יִשׂרָאֵל, הערן האָט געהערט דײַן קנעכט, אַז שָאול װיל קומען קײן קעִילָה, צו צעשטערן די שטאָט פֿון מײַנעט װעגן. edit | 1SA 23:10 un Dovid hot gezogt: Hashem du Elochei Yisroel, heren hot gehert dain knecht, az Shaul vil kumen kein Keilah, tsu tseshteren di shtot fun mainet vegen. | 1SA 23:10 Then said Dovid, Hashem Elohei Yisroel, Thy eved hath certainly heard that Sha'ul seeketh to come to Ke'ilah, to destroy the ir (town) on my account. |
1SA 23:11 װעלן די מענער פֿון קעִילָה מיך איבערענטפֿערן אין זײַן האַנט? װעט שָאול אַראָפּנידערן, אַזױ װי דײַן קנעכט האָט געהערט? ה׳ דו אלוקי יִשׂרָאֵל, זאָג, איך בעט דיך, צו דײַן קנעכט. האָט ה׳ געזאָגט: ער װעט אַראָפּנידערן. edit | 1SA 23:11 velen di mener fun Keilah mich iberentferen in zain hant? vet Shaul aropnideren, azoi vi dain knecht hot gehert? Hashem du Elochei Yisroel, zog, ich bet dich, tsu dain knecht. hot Hashem gezogt: er vet aropnideren. | 1SA 23:11 Will the Ba'alei Ke'ilah (citizens of Ke'ilah) deliver me up into his yad? Will Sha'ul come down, as Thy eved hath heard? Hashem Elohei Yisroel, tell now Thy eved. And Hashem said, He will come down. |
1SA 23:12 האָט דָוִד געזאָגט: װעלן די מענער פֿון קעִילָה איבערענטפֿערן מיך און מײַנע מענטשן אין דער האַנט פֿון שָאולן? האָט ה׳ געזאָגט: זײ װעלן איבערענטפֿערן. edit | 1SA 23:12 hot Dovid gezogt: velen di mener fun Keilah iberentferen mich un maine mentshen in der hant fun Shaulen? hot Hashem gezogt: zei velen iberentferen. | 1SA 23:12 Then said Dovid, Will the Baalei Ke'ilah shut me and my anashim up into the yad Sha'ul? And Hashem said, They will deliver thee up. |
1SA 23:13 איז דָוִד אױפֿגעשטאַנען מיט זײַנע מענטשן, אַרום זעקס הונדערט מאַן, און זײ זײַנען אַרױס פֿון קעִילָה, און זײַנען געגאַנגען װוּ זײ האָט זיך געמאַכט. איז שָאולן אָנגעזאָגט געװאָרן, אַז דָוִד איז אַנטרונען געװאָרן פֿון קעִילָה; און ער האָט זיך פֿאַרמיטן פֿון אַרױסצוגײן. edit | 1SA 23:13 iz Dovid oifgeshtanen mit zaine mentshen, arum zeks hundert man, un zei zainen arois fun Keilah, un zainen gegangen vu zei hot zich gemacht. iz Shaulen ongezogt gevoren, az Dovid iz antrunen gevoren fun Keilah; un er hot zich farmiten fun aroistsugein. | 1SA 23:13 Then Dovid and his anashim, which were about shesh me'ot ish, arose and departed out of Ke'ilah, and went wherever they could go. And it was told Sha'ul that Dovid was escaped from Ke'ilah; and he refrained from going forth. |
1SA 23:14 און דָוִד איז געזעסן אין מדבר, אין די פֿעסטונגען; און ער איז געזעסן אױפֿן באַרג אין מדבר זיף. און שָאול האָט אַלע טאָג געזוכט, אָבער אלֹקים האָט אים נישט געגעבן אין זײַן האַנט. edit | 1SA 23:14 un Dovid iz gezesen in midbar, in di festungen; un er iz gezesen oifen barg in midbar Ziph. un Shaul hot ale tog gezucht, ober Elokim hot im nisht gegeben in zain hant. | 1SA 23:14 And Dovid stayed in the midbar in metzadot (strongholds, masadas) and remained on a har in the midbar Ziph. And Sha'ul searched for him every day, but Elohim delivered him not into his yad. |
1SA 23:15 און דָוִד האָט געזען, אַז שָאול איז אַרױסגעגאַנגען זוכן זײַן לעבן; און דָוִד איז געװען אין מדבר זיף, אין חוֹרשָה. edit | 1SA 23:15 un Dovid hot gezen, az Shaul iz aroisgegangen zuchen zain leben; un Dovid iz geven in midbar Ziph, in Chorshah. | 1SA 23:15 And Dovid saw that Sha'ul was come out to seek his nefesh: and Dovid was in the midbar Ziph at Chorshah. |
1SA 23:16 און יהוֹנָתָן דער זון פֿון שָאולן איז אױפֿגעשטאַנען, און איז געגאַנגען צו דָוִדן קײן חוֹרשָה, און ער האָט געשטאַרקט זײַן האַנט אין אלֹקים. edit | 1SA 23:16 un Yehonatan der zun fun Shaulen iz oifgeshtanen, un iz gegangen tsu Doviden kein Chorshah, un er hot geshtarkt zain hant in Elokim. | 1SA 23:16 And Yonatan Ben Sha'ul arose, and went to Dovid at Chorshah, and strengthened his yad in Elohim. |
1SA 23:17 און ער האָט צו אים געזאָגט: זאָלסט נישט מורא האָבן, װאָרום די האַנט פֿון מײַן פֿאָטער שָאולן װעט דיך נישט געפֿינען, און דו װעסט קיניגן איבער יִשׂרָאֵל, און איך װעל פֿאַר דיר זײַן פֿאַר אַ שני-למלך; און אױך מײַן פֿאָטער שָאול װײס דאָס. edit | 1SA 23:17 un er hot tsu im gezogt: zolst nisht moire hoben, vorem di hant fun main foter Shaulen vet dich nisht gefinen, un du vest kinigen iber Yisroel, un ich vel far dir zain far a shni-lmlch; un oich main foter Shaul veis dos. | 1SA 23:17 And he said unto him, Fear not; for the yad Sha'ul Avi shall not find thee; and thou shalt be Melech over Yisroel, and I shall be mishneh (second) unto thee; and that also Sha'ul Avi knoweth. |
1SA 23:18 און זײ האָבן בײדע געשלאָסן {כרת} אַ בְּרִית פֿאַר ה׳; און דָוִד איז געבליבן אין חוֹרשָה, און יהוֹנָתָן איז אַװעקגעגאַנגען צו זײַן הױז. edit | 1SA 23:18 un zei hoben beide geshlosen a bris far Hashem; un Dovid iz gebliben in Chorshah, un Yehonatan iz avekgegangen tsu zain hoiz. | 1SA 23:18 And they two made a brit (covenant) before Hashem ; and Dovid stayed at Chorshah, and Yonatan went to his bais. |
1SA 23:19 און די זיפֿער זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען צו שָאולן קײן גִבֿעָה, אַזױ צו זאָגן: פֿאַר װאָר, דָוִד באַהאַלט זיך בײַ אונדז אין די פֿעסטונגען אין חוֹרשָה אױפֿן בערגל חַכילֶה װאָס רעכטס פֿון ישימוֹן. edit | 1SA 23:19 un di zifer zainen aroifgegangen tsu Shaulen kein Givah, azoi tsu zogen: far vor, Dovid bahalt zich bai undz in di festungen in Chorshah oifen bergel Chakhilah vos rechts fun yeshimon. | 1SA 23:19 Then came up the Ziphim to Sha'ul to Giv'ah, saying, Doth not Dovid hide himself among us in metzadot (strongholds, masadas) at Chorshah, in the hill of Chakhilah, which is on the south of Yeshimon? |
1SA 23:20 און אַצונד, מלך, װען נאָר דײַן האַרץ געלוסט אַראָפּצונידערן, נידער אַראָפּ, און אױף אונדז איז אים איבערצוענטפֿערן אין דער האַנט פֿון מלך. edit | 1SA 23:20 un atsund, melech, ven nor dain harts gelust aroptsunideren, nider arop, un oif undz iz im ibertsuentferen in der hant fun melech. | 1SA 23:20 Now therefore, O Melech, come down according to all the desire of thy nefesh to come down; and our part shall be to deliver him into the yad HaMelech. |
1SA 23:21 האָט שָאול געזאָגט: געבענטשט זאָלט איר זײַן פֿון ה׳, װאָס האָט איר אײַך דערבאַרימט אױף מיר. edit | 1SA 23:21 hot Shaul gezogt: gebentsht zolt ir zain fun Hashem, vos hot ir aich derbarimt oif mir. | 1SA 23:21 And Sha'ul said, Berukhim atem l' Hashem (Blessed be ye of Hashem ) ; for ye have compassion on me. |
1SA 23:22 גײט, איך בעט אײַך, פּאַסט װידער אױף, און װערט געװאָר, און מערקט זײַן אָרט װוּ זײַן פֿוס איז, װער עס האָט אים דאָרטן געזען; װאָרום מע האָט מיר געזאָגט, ער איז זײער ליסטיק. edit | 1SA 23:22 geit, ich bet aich, fast vider oif, un vert gevor, un merkt zain ort vu zain fus iz, ver es hot im dorten gezen; vorem me hot mir gezogt, er iz zeyer listik. | 1SA 23:22 Now go, prepare further, and know and see his makom where his hideouts are, and who hath seen him there; for it is told me that he dealeth very craftily. |
1SA 23:23 דערום זעט, און װערט געװאָר אַלע באַהעלטענישן װאָס ער באַהאַלט זיך דאָרטן, און איר זאָלט זיך אומקערן צו מיר מיט זיכערן, און איך װעל גײן מיט אײַך; און עס װעט זײַן, אױב ער איז אין לאַנד, װעל איך אים אַרומזוכן צװישן אַלע טױזנטן פֿון יהוּדה. edit | 1SA 23:23 derum zet, un vert gevor ale baheltenishen vos er bahalt zich dorten, un ir zolt zich umkeren tsu mir mit zicheren, un ich vel gein mit aich; un es vet zain, oib er iz in land, vel ich im arumzuchen tsvishen ale toiznten fun Yehudah. | 1SA 23:23 See therefore, and take knowledge of all the machavo'im (hideouts) where he hideth himself, and come ye again to me with the certainty, and I will go with you; it shall come to pass, if he be in the land, that I will search him out throughout all the thousands of Yehudah. |
1SA 23:24 זײַנען זײ אױפֿגעשטאַנען, און זײַנען געגאַנגען קײן זיף פֿאַרױס פֿאַר שָאולן. און דָוִד און זײַנע מענטשן זײַנען געװען אין מדבר מָעוֹן, אין דעם פּלױן, רעכטס פֿון ישימוֹן. edit | 1SA 23:24 zainen zei oifgeshtanen, un zainen gegangen kein Ziph forois far Shaulen. un Dovid un zaine mentshen zainen geven in midbar Maon, in dem ploin, rechts fun yeshimon. | 1SA 23:24 And they arose, and went to Ziph ahead of Sha'ul; but Dovid and his anashim were in the midbar Ma'on, in the Aravah on the south of Yeshimon. |
1SA 23:25 און װי שָאול און זײַנע מענטשן זײַנען געגאַנגען זוכן, אַזױ האָט מען אָנגעזאָגט דָוִדן, און ער האָט אַראָפּגענידערט צום פֿעלדז, און האָט זיך באַזעצט אין מדבר מָעוֹן. האָט שָאול דערהערט, און ער האָט נאָכגעיאָגט דָוִדן אין מדבר מָעוֹן. edit | 1SA 23:25 un vi Shaul un zaine mentshen zainen gegangen zuchen, azoi hot men ongezogt Doviden, un er hot aropgenidert tsum feldz, un hot zich bazetst in midbar Maon. hot Shaul derhert, un er hot nochgeiogt Doviden in midbar Maon. | 1SA 23:25 Sha'ul also and his anashim went to seek him. When Dovid was told, he descended and came down to the Sela (Rock) , and stayed in the midbar Ma'on. And when Sha'ul heard that, he pursued Dovid in the midbar Ma'on. |
1SA 23:26 און שָאול איז געגאַנגען פֿון דער זײַט באַרג, און דָוִד און זײַנע מענטשן פֿון דער אַנדער זײַט באַרג; און דָוִד האָט זיך געאײַלט אַװעקצוגײן פֿון שָאולן, און שָאול און זײַנע מענטשן האָבן אַרומגערינגלט דָוִדן און זײַנע מענטשן זײ צו כאַפּן. edit | 1SA 23:26 un Shaul iz gegangen fun der zait barg, un Dovid un zaine mentshen fun der ander zait barg; un Dovid hot zich geailt avektsugein fun Shaulen, un Shaul un zaine mentshen hoben arumgeringlt Doviden un zaine mentshen zei tsu chapen. | 1SA 23:26 And Sha'ul went on this side of the har, and Dovid and his anashim on that side of the har; and Dovid made haste to get away for fear of Sha'ul; for Sha'ul and his anashim encircled Dovid and his anashim round about to take them. |
1SA 23:27 איז אָנגעקומען אַ שליח צו שָאולן, אַזױ צו זאָגן: אײַל זיך און קום, װאָרום די פּלִשתּים זײַנען אָנגעפֿאַלן אױפֿן לאַנד. edit | 1SA 23:27 iz ongekumen a shlich tsu Shaulen, azoi tsu zogen: ail zich un kum, vorem di Pelishtim zainen ongefalen oifen land. | 1SA 23:27 But there came a malach unto Sha'ul, saying, Haste thee, and come; for the Pelishtim have invaded HaAretz. |
1SA 23:28 האָט שָאול זיך אומגעקערט פֿון נאָכיאָגן דָוִדן, און ער איז געגאַנגען אַקעגן די פּלִשתּים. דעריבער האָט מען גערופֿן יענעם אָרט סלַע-הַמַחלקות. edit | 1SA 23:28 hot Shaul zich umgekert fun nochyogen Doviden, un er iz gegangen akegen di Pelishtim. deriber hot men gerufen yenem ort Sela-HaMachlekot. | 1SA 23:28 Wherefore Sha'ul returned from pursuing after Dovid, and went against the Pelishtim; therefore they called that makom Sela HaMachlekot (Rock of Escaping) . |
1SA 24:1 און דָוִד איז אַרױפֿגעגאַנגען פֿון דאָרטן, און האָט זיך באַזעצט אין די באַרגפֿעסטונגען פֿון עֵין-גֶדי. edit | 1SA 24:1 un Dovid iz aroifgegangen fun dorten, un hot zich bazetst in di bargfestungen fun Ein-Gedi. | 1SA 24:1 And Dovid went up from there, and dwelt in metzadot at Ein-Gedi. |
1SA 24:2 און עס איז געװען, אַז שָאול האָט זיך אומגעקערט פֿון הינטער די פּלִשתּים, האָט מען אים געזאָגט, אַזױ צו זאָגן: זע, דָוִד איז אין מדבר פֿון עֵין-גֶדי. edit | 1SA 24:2 un es iz geven, az Shaul hot zich umgekert fun hinter di Pelishtim, hot men im gezogt, azoi tsu zogen: ze, Dovid iz in midbar fun Ein-Gedi. | 1SA 24:2 And it came to pass, when Sha'ul was returned from following the Pelishtim, that it was told him, saying, Hinei, Dovid is in the midbar of Ein-Gedi. |
1SA 24:3 האָט שָאול גענומען דרײַ טױזנט געקליבענע מענער פֿון גאַנץ יִשׂרָאֵל, און ער איז געגאַנגען זוכן דָוִדן מיט זײַנע מענטשן אױף די שטײנבעקפֿעלדזן. edit | 1SA 24:3 hot Shaul genumen drai toiznt geklibene mener fun gants Yisroel, un er iz gegangen zuchen Doviden mit zaine mentshen oif di shteinbekfeldzen. | 1SA 24:3 Then Sha'ul took shloshet alafim (three thousand) chosen men out of kol Yisroel, and went to search for Dovid and his anashim upon Wild Goat Rocks. |
1SA 24:4 און ער איז געקומען צו די שאָפֿגעהעפֿטן בײַם װעג, און דאָרטן איז געװען אַ הײל; איז שָאול אַרײַנגעגאַנגען אױף זײַן באַדערפֿעניש. און דָוִד און זײַנע מענטשן זײַנען געזעסן אין די װינקלען פֿון דער הײל. edit | 1SA 24:4 un er iz gekumen tsu di shofgeheften baim veg, un dorten iz geven a heil; iz Shaul araingegangen oif zain baderfenish. un Dovid un zaine mentshen zainen gezesen in di vinklen fun der heil. | 1SA 24:4 And he came to the gidrot hatzon (sheep pens of the flock) on the derech, where was a me'arah (cave) ; and Sha'ul went in to cover his feet, and Dovid and his anashim remained in the far end of the me'arah (cave) . |
1SA 24:5 האָבן די מענטשן פֿון דָוִדן צו אים געזאָגט: זע, דאָס איז דער טאָג, װאָס ה׳ האָט דיר אָנגעזאָגט: זע, איך גיב דײַן שׂונא אין דײַן האַנט, און װעסט טאָן צו אים אַזױ װי עס װעט זײַן גוט אין דײַנע אױגן. איז דָוִד אױפֿגעשטאַנען, און האָט אָפּגעשניטן {כרת} דעם ברעג פֿון שָאולס מאַנטל שטילערהײט. edit | 1SA 24:5 hoben di mentshen fun Doviden tsu im gezogt: ze, dos iz der tog, vos Hashem hot dir ongezogt: ze, ich gib dain soine in dain hant, un vest ton tsu im azoi vi es vet zain gut in daine oigen. iz Dovid oifgeshtanen, un hot opgeshniten dem breg fun Shauls mantl shtilerheit. | 1SA 24:5 And the anashim of Dovid said unto him, Hinei, the day of which Hashem said unto thee, Hinei, I will deliver thine oyev (enemy) into thine yad, that thou mayest do to him as it shall seem tov unto thee. Then Dovid arose, and cut off the corner of the me'il of Sha'ul without his notice. |
1SA 24:6 און עס איז געװען נאָך דעם, האָט דָוִדס האַרץ אים געפּלאָגט פֿאַר װאָס ער האָט אָפּגעשניטן דעם ברעג פֿון שָאולן. edit | 1SA 24:6 un es iz geven noch dem, hot Dovids harts im geplogt far vos er hot opgeshniten dem breg fun Shaulen. | 1SA 24:6 And it came to pass afterward, that the lev Dovid smote him because he had cut off the corner of Sha'ul. |
1SA 24:7 און ער האָט געזאָגט צו זײַנע מענטשן: באַהיט זאָל איך װערן פֿון ה׳, אַז איך זאָל טאָן די דאָזיקע זאַך צו מײַן האַר, צום געזאַלבטן פֿון ה׳, אױסצושטרעקן מײַן האַנט אױף אים, װאָרום דער געזאַלבטער פֿון ה׳ איז ער. edit | 1SA 24:7 un er hot gezogt tsu zaine mentshen: bahit zol ich veren fun Hashem, az ich zol ton di dozike zach tsu main Har, tsum gezalbten fun Hashem, oistsushtreken main hant oif im, vorem der gezalbter fun Hashem iz er. | 1SA 24:7 And he said unto his anashim, Chalilah (far be it) before Hashem that I should do this thing unto adoni, Hashem ʼs moshiach, to stretch forth mine yad against him, seeing he is the moshiach of Hashem . |
1SA 24:8 און דָוִד האָט אָפּגעהאַקט זײַנע מענטשן מיט די װערטער, און ער האָט זײ נישט געלאָזן אױפֿשטײן אַקעגן שָאולן. און שָאול איז אױפֿגעשטאַנען פֿון דער הײל, און איז געגאַנגען אין װעג. edit | 1SA 24:8 un Dovid hot opgehakt zaine mentshen mit di verter, un er hot zei nisht gelozen oifshtein akegen Shaulen. un Shaul iz oifgeshtanen fun der heil, un iz gegangen in veg. | 1SA 24:8 So Dovid restrained his anashim with these devarim, and allowed them not to rise against Sha'ul. But Sha'ul rose up out of the me'arah (cave) , and went on his derech. |
1SA 24:9 איז דָוִד דערנאָך אױפֿגעשטאַנען, און ער איז אַרױסגעגאַנגען פֿון דער הײל, און ער האָט נאָכגערופֿן שָאולן, אַזױ צו זאָגן: מײַן האַר מלך! האָט שָאול זיך אומגעקוקט הינטער זיך, און דָוִד האָט זיך גענײַגט מיטן פּנים צו דער ערד, און זיך געבוקט. edit | 1SA 24:9 iz Dovid dernoch oifgeshtanen, un er iz aroisgegangen fun der heil, un er hot nochgerufen Shaulen, azoi tsu zogen: main Har melech! hot Shaul zich umgekukt hinter zich, un Dovid hot zich geneigt miten ponem tsu der erd, un zich gebukt. | 1SA 24:9 Dovid also arose afterward, and went out of the me'arah, and called after Sha'ul, saying, Adoni HaMelech. And when Sha'ul looked behind him, Dovid bowed down with his face to the ground, and prostrated himself. |
1SA 24:10 און דָוִד האָט געזאָגט צו שָאולן: פֿאַר װאָס הערסטו צו די רײד פֿון אַ מענטשן, אַזױ צו זאָגן: זע, דָוִד זוכט דיר שלעכטס? edit | 1SA 24:10 un Dovid hot gezogt tsu Shaulen: far vos herstu tsu di reid fun a mentshen, azoi tsu zogen: ze, Dovid zucht dir shlechts? | 1SA 24:10 And Dovid said to Sha'ul, Wherefore hearest thou divrei adam, saying, Hinei, Dovid seeketh thy hurt? |
1SA 24:11 אָט האָבן הײַנטיקן טאָג דײַנע אױגן געזען, אַז ה׳ האָט דיך געגעבן אין מײַן האַנט אין דער הײל; און מע האָט גערעדט דיך צו הרגען, אָבער [מײַן אױג] האָט דיך געשױנט, און איך האָב געזאָגט: איך װעל נישט אױסשטרעקן מײַן האַנט אױף מײַן האַר, װאָרום דער געזאַלבטער פֿון ה׳ איז ער. edit | 1SA 24:11 ot hoben haintiken tog daine oigen gezen, az Hashem hot dich gegeben in main hant in der heil; un me hot geredt dich tsu hergen, ober [main oig] hot dich geshoint, un ich hob gezogt: ich vel nisht oisshtreken main hant oif main Har, vorem der gezalbter fun Hashem iz er. | 1SA 24:11 Hinei, this day thine eyes have seen how that Hashem had delivered thee today into mine yad in the me'arah; and some urged me kill thee; but mine [nefesh] spared thee; and I said, I will not put forth mine yad against adoni; for he is the moshiach of Hashem . |
1SA 24:12 און זע, מײַן פֿאָטער, אַדרבה זע דעם ברעג פֿון דײַן מאַנטל אין מײַן האַנט; װאָרום אַז איך האָב אָפּגעשניטן דעם ברעג פֿון דײַן מאַנטל, און האָב דיך נישט געהרגעט, פֿאַרשטײ און זע, אַז אין מײַן האַנט איז נישטאָ קײן בײז און קײן פֿאַרברעך, און איך האָב נישט געזינדיקט קעגן דיר; און דו לױערסט מײַן לעבן צו נעמען. edit | 1SA 24:12 un ze, main foter, adrbe ze dem breg fun dain mantl in main hant; vorem az ich hob opgeshniten dem breg fun dain mantl, un hob dich nisht geharget, farshtei un ze, az in main hant iz nishto kein beiz un kein farbrech, un ich hob nisht gezindikt kegen dir; un du loierst main leben tsu nemen. | 1SA 24:12 Moreover, avi, see, indeed, see the corner of thy me'il (robe) in my yad; for in that I cut off the corner of thy me'il, and killed thee not, know thou and see that there is neither ra'ah nor peysha (rebellion) in mine yad, and I have not sinned against thee; yet thou huntest my nefesh to take it. |
1SA 24:13 זאָל ה׳ משפּטן צװישן מיר און צװישן דיר, און זאָל ה׳ זיך פֿאַר מיר נוקם זײַן אָן דיר; אָבער מײַן האַנט זאָל נישט זײַן אױף דיר. edit | 1SA 24:13 zol Hashem mishpeten tsvishen mir un tsvishen dir, un zol Hashem zich far mir noikem zain on dir; ober main hant zol nisht zain oif dir. | 1SA 24:13 Hashem judge between me and thee, and Hashem avenge me on thee; but mine yad shall not be upon thee. |
1SA 24:14 אַזױ װי דאָס שפּריכװאָרט פֿון די פֿאַרצײַטיקע זאָגט: פֿון שלעכטע קומט אַרױס שלעכטס; אָבער מײַן האַנט זאָל נישט זײַן אױף דיר. edit | 1SA 24:14 azoi vi dos shprichvort fun di fartsaitike zogt: fun shlechte kumt arois shlechts; ober main hant zol nisht zain oif dir. | 1SA 24:14 As saith the mashal (proverb) of the ancients, Resha (wickedness) proceedeth from the resha'im; but mine yad shall not be upon thee. |
1SA 24:15 נאָך װעמען איז אַרױסגעגאַנגען דער מלך פֿון יִשׂרָאֵל? נאָך װעמען יאָגסטו זיך? נאָך אַ טױטן הונט, נאָך אַן אײנציקער פֿלױ? edit | 1SA 24:15 noch vemen iz aroisgegangen der melech fun Yisroel? noch vemen yogstu zich? noch a toiten hunt, noch an eintsiker floi? | 1SA 24:15 After whom is the Melech Yisroel come out? After whom dost thou pursue? After a dead kelev (dog) , after a parosh (flea) . |
1SA 24:16 און זאָל ה׳ זײַן דער ריכטער, און משפּטן צװישן מיר און צװישן דיר, און זען, און קריגן מײַן קריג, און מיך העלפֿן פֿון דײַן האַנט. edit | 1SA 24:16 un zol Hashem zain der richter, un mishpeten tsvishen mir un tsvishen dir, un zen, un krigen main krig, un mich helfen fun dain hant. | 1SA 24:16 Hashem therefore be judge, and judge between me and thee, and see, and uphold my cause, and deliver me out of thine yad. |
1SA 24:17 און עס איז געװען, װי דָוִד האָט געענדיקט רעדן די דאָזיקע רײד צו שָאולן, אַזױ האָט שָאול געזאָגט: איז דאָס דײַן קֹול, דָוִד מײַן זון? און שָאול האָט אױפֿגעהױבן זײַן קֹול, און האָט געװײנט. edit | 1SA 24:17 un es iz geven, vi Dovid hot geendikt reden di dozike reid tsu Shaulen, azoi hot Shaul gezogt: iz dos dain kol, Dovid main zun? un Shaul hot oifgehoiben zain kol, un hot geveint. | 1SA 24:17 And it came to pass, when Dovid had made an end of speaking these devarim unto Sha'ul, that Sha'ul said, Is this thy voice, beni Dovid? And Sha'ul lifted up his voice, and wept. |
1SA 24:18 און ער האָט געזאָגט צו דָוִדן: דו ביסט גערעכטער פֿון מיר, װאָרום דו האָסט מיר געטאָן גוטס, און איך האָב אָפּגעטאָן שלעכטס. edit | 1SA 24:18 un er hot gezogt tsu Doviden: du bist gerechter fun mir, vorem du host mir geton guts, un ich hob opgeton shlechts. | 1SA 24:18 And he said to Dovid, Thou art more tzaddik than I; for thou hast rewarded me tovah, whereas I have rewarded thee ra'ah. |
1SA 24:19 און דו האָסט באַװיזן הײַנט װי דו האָסט גוטס געטאָן מיט מיר, װען ה׳ האָט מיך איבערגעענטפֿערט אין דײַן האַנט, און דו האָסט מיך נישט געהרגעט. edit | 1SA 24:19 un du host bavizen haint vi du host guts geton mit mir, ven Hashem hot mich ibergeentfert in dain hant, un du host mich nisht geharget. | 1SA 24:19 And thou hast shown this day how that thou hast dealt tovah with me; forasmuch as when Hashem had delivered me into thine yad, thou killedst me not. |
1SA 24:20 און װעט דען עמעצער טרעפֿן זײַן פֿײַנט, און אים לאָזן גײן מיט אַ גוטן װעג? דערום זאָל דיר ה׳ אָפּצאָלן גוטס פֿאַר װאָס דו האָסט מיר געטאָן הײַנטיקן טאָג. edit | 1SA 24:20 un vet den emetser trefen zain faint, un im lozen gein mit a guten veg? derum zol dir Hashem optsolen guts far vos du host mir geton haintiken tog. | 1SA 24:20 For if an ish find his oyev, will he let him go bederech tovah? Wherefore Hashem reward thee tovah for that thou hast done unto me this day. |
1SA 24:21 און אַצונד, זע, איך װײס אַז קיניגן װעסטו קיניגן און אין דײַן האַנט װעט זיך אָפּשטעלן די מלוכה פֿון יִשׂרָאֵל. edit | 1SA 24:21 un atsund, ze, ich veis az kinigen vestu kinigen un in dain hant vet zich opshtelen di meluche fun Yisroel. | 1SA 24:21 And now, hinei, I know that thou shalt surely be Melech, and that the Mamlechet Yisroel shall be established in thine yad. |
1SA 24:22 דערום שװער מיר אַצונד, בײַ ה׳, אױב דו װעסט פֿאַרשנײַדן מײַן זאָמען נאָך מיר, און אױב דו װעסט פֿאַרטיליקן מײַן נאָמען פֿון מײַן פֿאָטערס הױז. edit | 1SA 24:22 derum shver mir atsund, bai Hashem, oib du vest farshnaiden main zomen noch mir, un oib du vest fartiliken main nomen fun main foters hoiz. | 1SA 24:22 Swear now therefore unto me by Hashem , that thou wilt not cut off my zera after me, and that thou wilt not destroy my shem out of the Bais Avi. |
1SA 24:23 האָט דָוִד געשװאָרן שָאולן; און שָאול איז אַװעקגעגאַנגען צו זײַן הױז, און דָוִד און זײַנע מענטשן זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען אױף דער באַרגפֿעסטונג. edit | 1SA 24:23 hot Dovid geshvoren Shaulen; un Shaul iz avekgegangen tsu zain hoiz, un Dovid un zaine mentshen zainen aroifgegangen oif der bargfestung. | 1SA 24:23 And Dovid swore unto Sha'ul. And Sha'ul went to his bais; but Dovid and his anashim went up unto the metzudah (stronghold, masada) . |
1SA 25:1 און שמוּאֵל איז געשטאָרבן, און גאַנץ יִשׂרָאֵל האָבן זיך אײַנגעזאַמלט, און האָבן אים באַקלאָגט; און זײ האָבן אים באַגראָבן אין זײַן הײם אין רָמָה. און דָוִד איז אױפֿגעשטאַנען, און האָט אַראָפּגענידערט צום מדבר פּאָרָן. edit | 1SA 25:1 un Shmuel iz geshtorben, un gants Yisroel hoben zich aingezamlt, un hoben im baklogt; un zei hoben im bagroben in zain heim in Ramah. un Dovid iz oifgeshtanen, un hot aropgenidert tsum midbar Paran. | 1SA 25:1 And Shmuel died; and kol Yisroel were gathered together, and lamented him, and buried him at his bais at Ramah. And Dovid arose, and went down to the midbar Paran. |
1SA 25:2 און אין מָעוֹן איז געװען אַ מאַן, װאָס זײַן װירטשאַפֿט איז געװען אין כַּרמֶל. און דער מאַן איז געװען זײער רײַך, און ער האָט געהאַט דרײַ טױזנט שאָף, און טױזנט ציגן; און ער איז געװען בײַם שערן פֿון זײַנע שאָף אין כַּרמֶל. edit | 1SA 25:2 un in Maon iz geven a man, vos zain virtshaft iz geven in Carmel. un der man iz geven zeyer raich, un er hot gehat drai toiznt shof, un toiznt tsigen; un er iz geven baim sheren fun zaine shof in Carmel. | 1SA 25:2 And there was an ish in Ma'on, whose possessions were in Carmel; and the ish was gadol me'od, and he had three thousand tzon, and a thousand izzim (goats) ; and he was shearing his tzon in Carmel. |
1SA 25:3 און דער נאָמען פֿון דער מאַן איז געװען נָבֿל, און דער נאָמען פֿון זײַן װײַב אַבֿיגַיִל. און די פֿרױ איז געװען װױלפֿאַרשטאַנדיק און שײן אין געשטאַלט; אָבער דער מאַן איז געװען האַרט און שלעכט אין מעשׂים; און ער איז געװען פֿון כָּלֵבֿס משפּחה. edit | 1SA 25:3 un der nomen fun der man iz geven Naval, un der nomen fun zain vaib Avigal. un di froi iz geven voilfarshtandik un shein in geshtalt; ober der man iz geven hart un shlecht in meisim; un er iz geven fun Kalevs mishpoche. | 1SA 25:3 Now the shem of the ish was Naval; and the shem of his isha Avigal; and she was an isha of tovat seichel, and beautiful; but the ish was kasheh (churlish, difficult) and rah (mean) in his doings; and he was a descendant of Kalev. |
1SA 25:4 האָט דָוִד געהערט אין מדבר אַז נָבֿל שערט זײַנע שאָף. edit | 1SA 25:4 hot Dovid gehert in midbar az Naval shert zaine shof. | 1SA 25:4 And Dovid heard in the midbar that Naval did shear his tzon. |
1SA 25:5 און דָוִד האָט געשיקט צען יונגען, און דָוִד האָט געזאָגט צו די יונגען: גײט אַרױף קײן כַּרמֶל, און קומט צו נָבֿלן און פֿרעגט אים אין מײַן נאָמען אױף פֿריד. edit | 1SA 25:5 un Dovid hot geshikt tsen yungen, un Dovid hot gezogt tsu di yungen: geit aroifblikendik kein Carmel, un kumt tsu Navalen un fregt im in main nomen oif frid. | 1SA 25:5 And Dovid sent out ten ne'arim, and Dovid said unto the ne'arim, Get you up to Carmel, and go to Naval, and give him a shalom greeting in my shem (name) ; |
1SA 25:6 און אַזױ זאָלט איר זאָגן: צום לעבן! און פֿריד צו דיר, און פֿריד צו דײַן הױז, און פֿריד צו אַלץ װאָס איז דײַנס! edit | 1SA 25:6 un azoi zolt ir zogen: tsum leben! un frid tsu dir, un frid tsu dain hoiz, un frid tsu alts vos iz dains! | 1SA 25:6 And thus shall ye say to him, Koh lechai (good fortune to you) , shalom to thee, shalom to thine bais, shalom unto all that thou hast. |
1SA 25:7 און אַצונד האָב איך געהערט, אַז מע שערט בײַ דיר; אַצונד: די פּאַסטוכער װאָס בײַ דיר זײַנען געװען מיט אונדז; נישט מיר האָבן זײ געקריװדעט, און נישט בײַ זײ איז עפּעס געמינערט געװאָרן אַלע טעג װאָס זײ זײַנען געװען אין כַּרמֶל edit | 1SA 25:7 un atsund hob ich gehert, az me shert bai dir; atsund: di pastucher vos bai dir zainen geven mit undz; nisht mir hoben zei gekrivdet, un nisht bai zei iz epes geminert gevoren ale teg vos zei zainen geven in Carmel | 1SA 25:7 And now I have heard that thou hast shearers; now thy ro'im (shepherds) which were with us, we hurt them not, and nothing was missing by them, all the while they were in Carmel. |
1SA 25:8 – פֿרעג דײַנע יונגען, און זײ װעלן דיר דערצײלן – טאָ זאָלן די יונגען געפֿינען חֵן אין דײַנע אױגן; װאָרום אין אַ גוטן טאָג זײַנען מיר געקומען. גיב, איך בעט דיך, װאָס דײַן האַנט װעט געפֿינען, צו דײַנע קנעכט און צו דײַן זון דָוִדן. edit | 1SA 25:8 – freg daine yungen, un zei velen dir dertseilen – to zolen di yungen gefinen chein in daine oigen; vorem in a guten tog zainen mir gekumen. gib, ich bet dich, vos dain hant vet gefinen, tsu daine knecht un tsu dain zun Doviden. | 1SA 25:8 Ask thy ne'arim, and they will show thee. Wherefore let the ne'arim find chen (favor, grace) in thine eyes; for we come on yom tov; give, now, whatsoever cometh to thine yad unto thy avadim, and to thy ben, Dovid. |
1SA 25:9 זײַנען געקומען די יונגען פֿון דָוִדן, און האָבן גערעדט צו נָבֿלן אַזױ װי אַלע די דאָזיקע רײד אין נאָמען פֿון דָוִדן; און זײ האָבן זיך פֿאַררוט. edit | 1SA 25:9 zainen gekumen di yungen fun Doviden, un hoben geredt tsu Navalen azoi vi ale di dozike reid in nomen fun Doviden; un zei hoben zich farres. | 1SA 25:9 And when the naarei Dovid came, they spoke to Naval according to all those devarim b'shem Dovid, and ceased. |
1SA 25:10 האָט נָבֿל געענטפֿערט די קנעכט פֿון דָוִדן, און האָט געזאָגט: װער איז דָוִד? און װער איז דער זון פֿון יִשַין? הײַנט צו טאָג זײַנען דאָ אַ סך קנעכט װאָס רײַסן זיך אַװעק איטלעכער פֿון זײַן האַר. edit | 1SA 25:10 hot Naval geentfert di knecht fun Doviden, un hot gezogt: ver iz Dovid? un ver iz der zun fun Yishaien? haint tsu tog zainen do a sach knecht vos raisen zich avek itlecher fun zain Har. | 1SA 25:10 And Naval answered the avadim of Dovid, and said, Who is Dovid? And who is Ben Yishai? There be many avadim nowadays who break away every ish from his adon. |
1SA 25:11 און איך זאָל נעמען מײַן ברױט און מײַן װאַסער, און מײַן שעכטונג װאָס איך האָב געשאָכטן פֿאַר מײַנע שערערס, און אַװעקשענקען צו מענטשן װאָס איך װײס נישט פֿון װאַנען זײ זײַנען? edit | 1SA 25:11 un ich zol nemen main broit un main vaser, un main shechtung vos ich hob geshochten far maine sherers, un avekshenken tsu mentshen vos ich veis nisht fun vanen zei zainen? | 1SA 25:11 Shall I then take my lechem, and my mayim, and my meat that I have slaughtered for my shearers, and give it unto anashim who come from I know not where? |
1SA 25:12 האָבן די יונגען פֿון דָוִדן זיך פֿאַרקערט אױף זײער װעג, און זײ זײַנען צוריקגעגאַנגען, און זײַנען געקומען, און האָבן אים דערצײלט אַזױ װי אַלע די דאָזיקע װערטער. edit | 1SA 25:12 hoben di yungen fun Doviden zich farkert oif zeyer veg, un zei zainen tsurikgegangen, un zainen gekumen, un hoben im dertseilt azoi vi ale di dozike verter. | 1SA 25:12 So the ne'arim of Dovid turned to their derech, and went back, and came and told him all those devarim. |
1SA 25:13 האָט דָוִד געזאָגט צו זײַנע מענטשן: גורט אָן איטלעכער זײַן שװערד. האָבן זײ איטלעכער אָנגעגורט זײַן שװערד, אױך דָוִד האָט אָנגעגורט זײַן שװערד; און עס זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען נאָך דָוִדן אַרום פֿיר הונדערט מאַן; און צװײ הונדערט זײַנען געבליבן בײַ די זאַכן. edit | 1SA 25:13 hot Dovid gezogt tsu zaine mentshen: gurt on itlecher zain shverd. hoben zei itlecher ongegurt zain shverd, oich Dovid hot ongegurt zain shverd; un es zainen aroifgegangen noch Doviden arum fir hundert man; un tsvei hundert zainen gebliben bai di zachen. | 1SA 25:13 And Dovid said unto his anashim, Gird ye on every ish his cherev. And they girded on every ish his cherev; and Dovid also girded on his cherev; and there went up after Dovid about arba me'ot ish; and two hundred stayed by the kelim (supplies) . |
1SA 25:14 און אַבֿיגַיִלן, נָבֿלס װײַב, האָט דערצײלט אײן יונג פֿון די יונגען, אַזױ צו זאָגן: זע, דָוִד האָט געשיקט שלוחים פֿון מדבר אָנצוּװינטשן אונדזער האַר, און ער איז אױף זײ אָנגעפֿאַלן. edit | 1SA 25:14 un Avigalen, Navals vaib, hot dertseilt ein yung fun di yungen, azoi tsu zogen: ze, Dovid hot geshikt shluchim fun midbar ontsuvintshen undzer Har, un er iz oif zei ongefalen. | 1SA 25:14 But one of the ne'arim told Avigal, eshet Naval, saying, Hinei, Dovid sent malachim out of the midbar to put a brocha on adoneinu; and he drove them off. |
1SA 25:15 און די מענטשן זײַנען געװען זײער גוט צו אונדז, און נישט מיר זײַנען געקריװדעט געװאָרן, און נישט בײַ אונדז איז עפּעס געמינערט געװאָרן, אַלע טעג װאָס מיר זײַנען אומגעגאַנגען מיט זײ, װען מיר זײַנען געװען אין פֿעלד. edit | 1SA 25:15 un di mentshen zainen geven zeyer gut tsu undz, un nisht mir zainen gekrivdet gevoren, un nisht bai undz iz epes geminert gevoren, ale teg vos mir zainen umgegangen mit zei, ven mir zainen geven in feld. | 1SA 25:15 But the anashim were tovim unto us, and we were not hurt, neither missed we any thing, as long as we accompanied them, when we were in the sadeh; |
1SA 25:16 זײ זײַנען געװען אַ מױער אַרום אונדז אי בײַ נאַכט אי בײַ טאָג, אַלע טעג װאָס מיר זײַנען געװען מיט זײ, פֿיטערנדיק די שאָף. edit | 1SA 25:16 zei zainen geven a moier arum undz i bai nacht i bai tog, ale teg vos mir zainen geven mit zei, fiterndik di shof. | 1SA 25:16 They were a chomah (wall) unto us both by lailah gam yomam (night and day) , all the while we were with them shepherding hatzon. |
1SA 25:17 און אַצונד װײס און זע װאָס דו זאָלסט טאָן, װײַל אַן אומגליק איז באַשלאָסן אױף אונדזער האַר און אױף זײַן גאַנצן הױז; און ער איז אַ נידערטרעכטיקער יונג, אַז עס איז נישט צו רעדן צו אים. edit | 1SA 25:17 un atsund veis un ze vos du zolst ton, vail an umglik iz bashlosen oif undzer Har un oif zain gantsen hoiz; un er iz a nidertrechtiker yung, az es iz nisht tsu reden tsu im. | 1SA 25:17 Now therefore know and consider what thou wilt do; for ra'ah is determined against adoneinu, and against all his bais; for he is such a ben Beliyaal, that a man cannot speak to him. |
1SA 25:18 האָט אַבֿיגַיִל געאײַלט און האָט גענומען צװײ הונדערט ברױטן, און צװײ לאָגלען װײַן, און פֿינף געמאַכטע שאָף, און פֿינף סְאָה געברענטע זאַנגען, און הונדערט בינטלעך ראָזינקעס, און צװײ הונדערט קוכנס פֿײַגן, און אַרױפֿגעטאָן אױף אײזלען. edit | 1SA 25:18 hot Avigal geailt un hot genumen tsvei hundert broiten, un tsvei loglen vain, un finf gemachte shof, un finf saoh gebrente zangen, un hundert bintlech rozinkes, un tsvei hundert kuchns faigen, un aroifgeton oif eizlen. | 1SA 25:18 Then Avigal made haste, and took two hundred lechem, and two skins of yayin, and five tzon ready cooked, and five measures of roasted grain, and a hundred raisin cakes, and two hundred pressed figs, and laid them on chamorim (donkeys) . |
1SA 25:19 און זי האָט געזאָגט צו אירע יונגען: גײט אַװעק מיר פֿאַרױס; אָט קום איך אײַך נאָך. און איר מאַן נָבֿלן האָט זי נישט דערצײלט. edit | 1SA 25:19 un zi hot gezogt tsu ire yungen: geit avek mir forois; ot kum ich aich noch. un ir man Navalen hot zi nisht dertseilt. | 1SA 25:19 And she said unto her ne'arim, Go on ahead of me; hineni, I come after you. But she told not her ish Naval. |
1SA 25:20 און עס איז געװען, װי זי רײַט אױף איר אײזל, און נידערט אַראָפּ אונטער דעם צודעק פֿון באַרג, ערשט דָוִד מיט זײַנע מענטשן נידערן אַראָפּ איר אַנטקעגן, און זי האָט זײ אָנגעטראָפֿן. edit | 1SA 25:20 un es iz geven, vi zi rait oif ir eizl, un nidert arop unter dem tsudek fun barg, ersht Dovid mit zaine mentshen nideren arop ir antkegen, un zi hot zei ongetrofen. | 1SA 25:20 And it was so, as she rode on the chamor, that she came down by the covert on the har, hinei, Dovid and his anashim came down toward her; and she met them. |
1SA 25:21 און דָוִד האָט געזאָגט: בלױז אומנישט האָב איך געהיט אַלץ װאָס געהערט צו דעם דאָזיקן אין מדבר, און גאָרנישט איז געמינערט געװאָרן פֿון אַלץ װאָס געהערט צו אים; און ער האָט מיר אומגעקערט אַ רָעה פֿאַר אַ טובֿה. edit | 1SA 25:21 un Dovid hot gezogt: bloiz umnisht hob ich gehit alts vos gehert tsu dem doziken in midbar, un gornisht iz geminert gevoren fun alts vos gehert tsu im; un er hot mir umgekert a roeh far a toive. | 1SA 25:21 Now Dovid had said, Surely for sheker have I been shomer over all that this one hath in the midbar, so that nothing was missed of all that pertained unto him; and he hath requited me ra'ah for tovah. |
1SA 25:22 זאָל אלֹקים טאָן אַזױ און נאָך מער צו די פֿײַנט פֿון דָוִדן, אױב איך װעל איבערלאָזן פֿון אַלע װאָס געהערן צו אים ביזן ליכט פֿון פֿרימאָרגן אַ מאַנספּאַרשױן! edit | 1SA 25:22 zol Elokim ton azoi un noch mer tsu di faint fun Doviden, oib ich vel iberlozen fun ale vos geheren tsu im bizen licht fun frimorgen a mansparshoin! | 1SA 25:22 So and more also do Elohim unto the oyvei Dovid, if I leave of all that pertain to him by the boker any that urinate against the wall. |
1SA 25:23 און װי אַבֿיגַיִל האָט דערזען דָוִדן, אַזױ האָט זי געאײַלט און אַראָפּגענידערט פֿון אײזל, און איז געפֿאַלן אױף איר פּנים פֿאַר דָוִדס אָנגעזיכט, און האָט זיך געבוקט צו דער ערד. edit | 1SA 25:23 un vi Avigal hot derzen Doviden, azoi hot zi geailt un aropgenidert fun eizl, un iz gefalen oif ir ponem far Dovids ongezicht, un hot zich gebukt tsu der erd. | 1SA 25:23 And when Avigal saw Dovid, she hasted, dismounted the chamor, and fell before Dovid on her face, and bowed herself to the ground, |
1SA 25:24 און זי איז געפֿאַלן צו זײַנע פֿיס, און האָט געזאָגט: אױף מיר אַלײן, מײַן האַר, די שולד! און זאָל דײַן דינסט, איך בעט דיך, רעדן אין דײַנע אױערן, און הער צו די װערטער פֿון דײַן דינסט. edit | 1SA 25:24 un zi iz gefalen tsu zaine fis, un hot gezogt: oif mir alein, main Har, di shuld! un zol dain dinst, ich bet dich, reden in daine oieren, un her tsu di verter fun dain dinst. | 1SA 25:24 And fell at his feet, and said, Upon me, adoni, upon me let this avon be; and let now thine handmaid speak in thine audience, and hear the devarim of thine handmaid. |
1SA 25:25 זאָל, איך בעט דיך, מײַן האַר נישט טאָן זײַן האַרץ אױף דעם דאָזיקן נידערטרעכטיקן מענטשן, אױף נָבֿלן, װאָרום אַזױ װי זײַן נאָמען, אַזױ איז ער. נָבֿל איז זײַן נאָמען, און מנוּװלדיקײט איז אין אים. און איך דײַן דינסט האָב נישט געזען די יונגען פֿון מײַן האַר, װאָס דו האָסט געשיקט. edit | 1SA 25:25 zol, ich bet dich, main Har nisht ton zain harts oif dem doziken nidertrechtiken mentshen, oif Navalen, vorem azoi vi zain nomen, azoi iz er. Naval iz zain nomen, un menuvldikeit iz in im. un ich dain dinst hob nisht gezen di yungen fun main Har, vos du host geshikt. | 1SA 25:25 Let now not adoni regard this ish of Beliyaal, even Naval; for as shmo is, so is he; Naval (fool) is shmo, and nevalah (folly) is with him; but I thine handmaid saw not the ne'arim of adoni, whom thou didst send. |
1SA 25:26 און אַצונד, מײַן האַר, אַזױ װי ה׳ לעבט, און אַזױ װי דײַן זעל לעבט, אַז דאָס האָט דיך ה׳ פֿאַרמיטן פֿון פֿאַרגײן בלוט-פֿאַרגיסונג, און זיך העלפֿן מיט דײַן אײגענער האַנט! און אַצונד, זאָלן װערן אַזױ װי נָבֿל דײַנע שׂונאים און די װאָס זוכן שלעכטס אױף מײַן האַר. edit | 1SA 25:26 un atsund, main Har, azoi vi Hashem lebt, un azoi vi dain zel lebt, az dos hot dich Hashem farmiten fun fargein blut-fargisung, un zich helfen mit dain eigener hant! un atsund, zolen veren azoi vi Naval daine sonem un di vos zuchen shlechts oif main Har. | 1SA 25:26 Now therefore, adoni, as Hashem liveth, and as thy nefesh liveth, seeing Hashem hath held thee back from coming to shed dahm, and from avenging thyself with thine own yad, now let thine oyevim, and they that seek ra'ah for adoni, be as Naval. |
1SA 25:27 און אַצונד, זאָל די דאָזיקע מתּנה, װאָס דײַן דינסט האָט געבראַכט צו מײַן האַר, געגעבן װערן צו די יונגען װאָס גײען הינטער מײַן האַר. edit | 1SA 25:27 un atsund, zol di dozike matone, vos dain dinst hot gebracht tsu main Har, gegeben veren tsu di yungen vos geyen hinter main Har. | 1SA 25:27 And now this brocha which thine shifchah (maid-servant) hath brought unto adoni, let it even be given unto the ne'arim that follow at the feet of adoni. |
1SA 25:28 פֿאַרגיב, איך בעט דיך, דעם פֿאַרברעך פֿון דײַן דינסט, װאָרום מאַכן װעט ה׳ מאַכן מײַן האַר אַ זיכער הױז, װײַל די מלחמות פֿון ה׳ פֿירט מײַן האַר, און קײן בײז איז נישט געפֿונען געװאָרן אין דיר פֿון דײַן לעבטאָג אָן. edit | 1SA 25:28 fargib, ich bet dich, dem farbrech fun dain dinst, vorem machen vet Hashem machen main Har a zicher hoiz, vail di milchomes fun Hashem firt main Har, un kein beiz iz nisht gefunen gevoren in dir fun dain lebtog on. | 1SA 25:28 Forgive now the peysha of thine handmaid; for Hashem will certainly make adoni a bais ne'eman; because adoni fighteth the milchamot of Hashem , and ra'ah hath not been found in thee all thy yamim. |
1SA 25:29 הגם אַ מענטש איז אױפֿגעשטאַנען זיך צו יאָגן נאָך דיר, און צו זוכן דײַן לעבן, װעט די זעל פֿון מײַן האַר זײַן אײַנגעבונדן אין דעם בונד פֿון לעבן בײַ ה׳ זײַן ג-ט, און די זעל פֿון דײַנע פֿײַנט, זי װעט ער אַװעקשלײַדערן אין אַ שלײַדערלעפֿל. edit | 1SA 25:29 hagam a mentsh iz oifgeshtanen zich tsu yogen noch dir, un tsu zuchen dain leben, vet di zel fun main Har zain aingebunden in dem bund fun leben bai Hashem zain g-t, un di zel fun daine faint, zi vet er avekshlaideren in a shlaiderlefl. | 1SA 25:29 Yet adam is risen to pursue thee, and to seek thy nefesh; but the nefesh of adoni shall be bound in the bundle of chayyim with Hashem Eloheicha; and the nefesh of thine oyevim, them shall He hurl away, as out of the hollow of a kela (slingshot) . |
1SA 25:30 און עס װעט זײַן, אַז ה׳ װעט טאָן צו מײַן האַר אַזױ װי אַל דאָס גוטס װאָס ער האָט אָנגעזאָגט אױף דיר, און ער װעט דיך באַפֿעלן פֿאַר אַ פֿירשט איבער יִשׂרָאֵל, edit | 1SA 25:30 un es vet zain, az Hashem vet ton tsu main Har azoi vi al dos guts vos er hot ongezogt oif dir, un er vet dich bafelen far a firsht iber Yisroel, | 1SA 25:30 And it shall come to pass, when Hashem shall have done to adoni according to all the tovah that He hath spoken concerning thee, and shall have appointed thee Nagid over Yisroel, |
1SA 25:31 זאָל דאָס דיר נישט זײַן פֿאַר אַ שטרױכלונג, און פֿאַר אַ פֿאָרװוּרף פֿון האַרצן פֿון מײַן האַר, װאָס דו האָסט פֿאַרגאָסן בלוט אומזיסט, און װאָס מײַן האַר האָט זיך אַלײן געהאָלפֿן. און אַז ה׳ װעט באַגיטיקן מײַן האַר, זאָלסטו זיך דערמאָנען אָן דײַן דינסט. edit | 1SA 25:31 zol dos dir nisht zain far a shtroichlung, un far a forvurf fun hartsen fun main Har, vos du host fargosen blut umzist, un vos main Har hot zich alein geholfen. un az Hashem vet bagitiken main Har, zolstu zich dermonen on dain dinst. | 1SA 25:31 There shall be no grief unto thee, nor michshol lev (downfall of conscience) unto adoni, either that thou hast committed shefach dahm chinom, or that adoni hath avenged himself; but when Hashem shall have dealt well with adoni, then remember thine handmaid. |
1SA 25:32 האָט דָוִד געזאָגט צו אַבֿיגַיִלן: ברוך ה׳ אלוקי יִשׂרָאֵל, װאָס האָט דיך הײַנטיקן טאָג געשיקט מיר אַנטקעגן. edit | 1SA 25:32 hot Dovid gezogt tsu Avigalen: Baruch Hashem Elochei Yisroel, vos hot dich haintiken tog geshikt mir antkegen. | 1SA 25:32 And Dovid said to Avigal, Baruch Hashem Elohei Yisroel, Who sent thee today to meet me; |
1SA 25:33 און געבענטשט זאָל זײַן דײַן שׂכל, און געבענטשט זאָלסט דו זײַן, װאָס דו האָסט מיך הײַנטיקן טאָג פֿאַרמיטן פֿון באַגײן בלוט-פֿאַרגיסונג, און זיך העלפֿן מיט מײַן אײגענער האַנט. edit | 1SA 25:33 un gebentsht zol zain dain seichel, un gebentsht zolst du zain, vos du host mich haintiken tog farmiten fun bagein blut-fargisung, un zich helfen mit main eigener hant. | 1SA 25:33 And baruch be thy good sense, and berukhah be thou, who hast kept me this yom from coming to shed blood, and from avenging myself with mine own yad. |
1SA 25:34 װאָרום פֿאַר װאָר, אַזױ װי עס לעבט ה׳ אלוקי יִשׂרָאֵל װאָס האָט מיך פֿאַרמיטן פֿון דיר שלעכטס צו טאָן, אַז װען דו װאָלסט נישט געאײַלט און געקומען מיר אַנטקעגן, אױב עס װאָלט געבליבן בײַ נָבֿלן ביזן ליכט פֿון פֿרימאָרגן אַ מאַנספּאַרשױן! edit | 1SA 25:34 vorem far vor, azoi vi es lebt Hashem Elochei Yisroel vos hot mich farmiten fun dir shlechts tsu ton, az ven du volst nisht geailt un gekumen mir antkegen, oib es volt gebliben bai Navalen bizen licht fun frimorgen a mansparshoin! | 1SA 25:34 For in very deed, as Hashem Elohei Yisroel liveth, Who hath kept me back from hurting thee, except thou hadst hasted and come to meet me, surely there had not been left unto Naval by ohr haboker any that urinates against the wall. |
1SA 25:35 און דָוִד האָט אָנגענומען פֿון איר האַנט װאָס זי האָט אים געבראַכט, און צו איר האָט ער געזאָגט: גײ אַרױף בשלום צו דײַן הױז. זע, איך האָב צוגעהערט צו דײַן קֹול, און האָב געשױנט דײַן פּנים. edit | 1SA 25:35 un Dovid hot ongenumen fun ir hant vos zi hot im gebracht, un tsu ir hot er gezogt: gei aroifblikendik besholem tsu dain hoiz. ze, ich hob tsugehert tsu dain kol, un hob geshoint dain ponem. | 1SA 25:35 So Dovid received of her yad that which she had brought him, and said unto her, Go up in shalom to thine bais; see, I have paid heed to thy voice, and have granted thy request. |
1SA 25:36 און אַבֿיגַיִל איז געקומען צו נָבֿלן, ערשט ער האָט אַ מאָלצײַט בײַ זיך אין הױז, אַזױ װי אַ מאָלצײַט פֿון אַ מלך, און נָבֿלס האַרץ איז אים פֿרײלעך, און ער איז שכּור ביז גאָר. האָט זי אים קײן זאַך נישט דערצײלט, קלײן אָדער גרױס, ביזן ליכט פֿון פֿרימאָרגן. edit | 1SA 25:36 un Avigal iz gekumen tsu Navalen, ersht er hot a moltsait bai zich in hoiz, azoi vi a moltsait fun a melech, un Navals harts iz im freilech, un er iz shiker biz gor. hot zi im kein zach nisht dertseilt, klein oder grois, bizen licht fun frimorgen. | 1SA 25:36 And Avigal came to Naval; and, hinei, he held a mishteh (feast) in his bais, like the mishteh of a melech; and lev Naval was tov within him, for he was shikkor ad me'od; wherefore she told him nothing, katan or gadol, until the ohr haboker. |
1SA 25:37 און עס איז געװען אין דער פֿרי, אַז דער װײַן איז אַרױס פֿון נָבֿלן, האָט אים זײַן װײַב דערצײלט די דאָזיקע זאַכן, און זײַן האַרץ איז אָפּגעשטאָרבן אין אים, און ער איז געװאָרן אַזױ װי שטײן. edit | 1SA 25:37 un es iz geven in der peire, az der vain iz arois fun Navalen, hot im zain vaib dertseilt di dozike zachen, un zain harts iz opgeshtarben in im, un er iz gevoren azoi vi shtein. | 1SA 25:37 But it came to pass in the boker, when the yayin was gone out of Naval, and his isha had told him these things, that his lev died within him, and he became like even (stone) . |
1SA 25:38 און עס איז געװען אין אַרום צען טעג, האָט ה׳ געשלאָגן נָבֿלן, און ער איז געשטאָרבן. edit | 1SA 25:38 un es iz geven in arum tsen teg, hot Hashem geshlogen Navalen, un er iz geshtorben. | 1SA 25:38 It came to pass about ten yamim later, Hashem struck Naval, that he died. |
1SA 25:39 האָט דָוִד געהערט, אַז נָבֿל איז געשטאָרבן, און ער האָט געזאָגט: ברוך ה׳ װאָס האָט זיך אָנגענומען די קריװדע פֿון מײַן חרפּה פֿון נָבֿלס האַנט, און האָט פֿאַרמיטן זײַן קנעכט פֿון שלעכטס; און דאָס שלעכטס פֿון נָבֿלן האָט ה׳ אומגעקערט אױף זײַן קאָפּ. און דָוִד האָט געשיקט און גערעדט צו אַבֿיגַיִלן, זי צו נעמען צו זיך פֿאַר אַ װײַב. edit | 1SA 25:39 hot Dovid gehert, az Naval iz geshtorben, un er hot gezogt: Baruch Hashem vos hot zich ongenumen di krivde fun main charpe fun Navals hant, un hot farmiten zain knecht fun shlechts; un dos shlechts fun Navalen hot Hashem umgekert oif zain kop. un Dovid hot geshikt un geredt tsu Avigalen, zi tsu nemen tsu zich far a vaib. | 1SA 25:39 And when Dovid heard that Naval was dead, he said, Baruch Hashem , that hath upheld the cause of my cherpah (reproach) from the yad of Naval, and hath kept his eved from ra'ah; for Hashem hath returned the ra'ah (wickedness) of Naval upon his own rosh. And Dovid sent and communed with Avigal, to take her to him as isha. |
1SA 25:40 זײַנען געקומען דָוִדס קנעכט צו אַבֿיגַיִלן קײן כַּרמֶל, און זײ האָבן גערעדט צו איר, אַזױ צו זאָגן: דָוִד האָט אונדז געשיקט צו דיר, דיך צו נעמען צו אים פֿאַר אַ װײַב. edit | 1SA 25:40 zainen gekumen Dovids knecht tsu Avigalen kein Carmel, un zei hoben geredt tsu ir, azoi tsu zogen: Dovid hot undz geshikt tsu dir, dich tsu nemen tsu im far a vaib. | 1SA 25:40 And when the avadim of Dovid were come to Avigal to Carmel, they spoke unto her, saying, Dovid sent us unto thee, to take thee to him as isha. |
1SA 25:41 איז זי אױפֿגעשטאַנען, און האָט זיך געבוקט מיטן פּנים צו דער ערד, און זי האָט געזאָגט: אָט איז דײַן דינסט פֿאַר אַ שקלאַפֿין צו װאַשן די פֿיס פֿון קנעכט פֿון מײַן האַר. edit | 1SA 25:41 iz zi oifgeshtanen, un hot zich gebukt miten ponem tsu der erd, un zi hot gezogt: ot iz dain dinst far a sheklafin tsu vashen di fis fun knecht fun main Har. | 1SA 25:41 And she arose, and bowed herself on her face to the ground, and said, Hinei, let thine handmaid be for a shifchah to wash the feet of the avadim of adoni. |
1SA 25:42 און אַבֿיגַיִל האָט געאײַלט און איז אױפֿגעשטאַנען, און האָט זיך געזעצט אױפֿן אײזל, מיט אירע פֿינף מײדלעך װאָס זײַנען געגאַנגען הינטער איר, און זי איז געגאַנגען נאָך די שלוחים פֿון דָוִדן. און זי איז אים געװאָרן פֿאַר אַ װײַב. edit | 1SA 25:42 un Avigal hot geailt un iz oifgeshtanen, un hot zich gezetst oifen eizl, mit ire finf meidlech vos zainen gegangen hinter ir, un zi iz gegangen noch di shluchim fun Doviden. un zi iz im gevoren far a vaib. | 1SA 25:42 And Avigal hasted, and arose and rode upon a chamor, with five na'arot of hers that attended her; and she went after the malachim of Dovid, and became his isha. |
1SA 25:43 און אַחינוֹעַמען האָט דָוִד גענומען פֿון יִזרְעֶאל; און זײ זײַנען אים בײדע געװאָרן פֿאַר װײַבער. edit | 1SA 25:43 un Achinoamen hot Dovid genumen fun Yizreel; un zei zainen im beide gevoren far vaiber. | 1SA 25:43 Dovid also took Achino'am of Yizre'el; and they were also both of them his nashim (wives) . |
1SA 25:44 און שָאול האָט אַװעקגעגעבן זײַן טאָכטער מִיכל, דָוִדס װײַב, צו פַּלטי דעם זון פֿון לַיִשן װאָס פֿון גַלים. edit | 1SA 25:44 un Shaul hot avekgegeben zain tochter Michal, Dovids vaib, tsu Palti dem zun fun Layishen vos fun Gallim. | 1SA 25:44 But Sha'ul had given Michal bitto (his daughter) , Dovidʼs isha, to Palti Ben Layish, who was from Gallim. |
1SA 26:1 און די זיפֿער זײַנען געקומען צו שָאולן קײן גִבֿעָה, אַזױ צו זאָגן: פֿאַר װאָר, דָוִד באַהאַלט זיך אױף דעם בערגל חַכילֶה פֿאַר ישימוֹן. edit | 1SA 26:1 un di zifer zainen gekumen tsu Shaulen kein Givah, azoi tsu zogen: far vor, Dovid bahalt zich oif dem bergel Chakhilah far yeshimon. | 1SA 26:1 And the Ziphim came unto Sha'ul at Giv'ah, saying, Doth not Dovid hide himself in the hill of Chakhilah, which faces Yeshimon? |
1SA 26:2 איז שָאול אױפֿגעשטאַנען, און האָט אַראָפּגענידערט צום מדבר זיף מיט דרײַ טױזנט געקליבענע מענער פֿון יִשׂרָאֵל, צו זוכן דָוִדן אין מדבר זיף. edit | 1SA 26:2 iz Shaul oifgeshtanen, un hot aropgenidert tsum midbar Ziph mit drai toiznt geklibene mener fun Yisroel, tsu zuchen Doviden in midbar Ziph. | 1SA 26:2 Then Sha'ul arose, and went down to the midbar Ziph, having three thousand chosen men of Yisroel with him, to search for Dovid in the midbar Ziph. |
1SA 26:3 און שָאול האָט געלאַגערט אױפֿן בערגל חַכילֶה װאָס פֿאַר ישימוֹן בײַם װעג. און דָוִד איז געזעסן אין מדבר, און ער האָט געמערקט, אַז שָאול איז געקומען נאָך אים אין מדבר. edit | 1SA 26:3 un Shaul hot gelagert oifen bergel Chakhilah vos far yeshimon baim veg. un Dovid iz gezesen in midbar, un er hot gemerkt, az Shaul iz gekumen noch im in midbar. | 1SA 26:3 And Sha'ul encamped in the hill of Chakhilah, which faces Yeshimon, beside the derech (road) . But Dovid stayed in the midbar, and he saw that Sha'ul came after him into the midbar. |
1SA 26:4 און דָוִד האָט געשיקט אױסקוקערס, און איז געװאָר געװאָרן אױף געװיס, אַז שָאול איז געקומען. edit | 1SA 26:4 un Dovid hot geshikt oiskukers, un iz gevor gevoren oif gevis, az Shaul iz gekumen. | 1SA 26:4 Dovid therefore sent out scouts, and understood that Sha'ul had indeed come. |
1SA 26:5 איז דָוִד אױפֿגעשטאַנען, און איז צוגעקומען צו דעם אָרט װאָס שָאול האָט דאָרטן געלאַגערט, און דָוִד האָט געזען דעם אָרט װאָס דאָרטן איז געלעגן שָאול און אַבֿנֵר דער זון פֿון נֵרן, זײַן חיל-לידער. און שָאול איז געלעגן אין לאַגעררינג, און דאָס פֿאָלק האָט געלאַגערט רונד אַרום אים. edit | 1SA 26:5 iz Dovid oifgeshtanen, un iz tsugekumen tsu dem ort vos Shaul hot dorten gelagert, un Dovid hot gezen dem ort vos dorten iz gelegen Shaul un Avner der zun fun Neren, zain cheil-lider. un Shaul iz gelegen in lagerring, un dos folk hot gelagert rund arum im. | 1SA 26:5 And Dovid arose, and came to the makom where Sha'ul had encamped; and Dovid beheld the makom where Sha'ul lay down, and Avner Ben Ner, the sar of his tzava (army) ; and Sha'ul was lying in the camp, and HaAm encamped round about him. |
1SA 26:6 האָט זיך אָפּגערופֿן דָוִד און האָט געזאָגט צו אַחימֶלֶך דעם חִתּי, און צו אַבֿישַי דעם זון פֿון צרוּיָהן, יוֹאָבֿס ברודער, אַזױ צו זאָגן: װער װיל אַראָפּנידערן מיט מיר צו שָאולן אין לאַגער? האָט אַבֿישַי געזאָגט: איך װעל אַראָפּנידערן מיט דיר. edit | 1SA 26:6 hot zich opgerufen Dovid un hot gezogt tsu Achimelech dem Chitti, un tsu Avishai dem zun fun Tseruyahen, Yoavs bruder, azoi tsu zogen: ver vil aropnideren mit mir tsu Shaulen in lager? hot Avishai gezogt: ich vel aropnideren mit dir. | 1SA 26:6 Then answered Dovid and said to Achimelech the Chitti, and to Avishai Ben Tzeruyah, achi Yoav, saying, Who will go down with me to Sha'ul to the machaneh? And Avishai said, I will go down with thee. |
1SA 26:7 איז געקומען דָוִד און אַבֿישַי צו דעם פֿאָלק בײַ נאַכט, ערשט שָאול ליגט און שלאָפֿט אין לאַגעררינג, און זײַן שפּיז איז אַרײַנגעשטעקט אין דער ערד אים צוקאָפּנס, און אַבֿנֵר און דאָס פֿאָלק ליגן רונד אַרום אים. edit | 1SA 26:7 iz gekumen Dovid un Avishai tsu dem folk bai nacht, ersht Shaul ligt un shloft in lagerring, un zain shpiz iz araingeshtekt in der erd im tsukopns, un Avner un dos folk ligen rund arum im. | 1SA 26:7 So Dovid and Avishai came to HaAm by lailah; and, hinei, Sha'ul lay sleeping within the camp, and his khanit (spear) stuck in the ground at his head; but Avner and HaAm lay round about him. |
1SA 26:8 האָט אַבֿישַי געזאָגט צו דָוִדן: אלֹקים האָט הײַנט איבערגעענטפֿערט דײַן פֿײַנט אין דײַן האַנט; און אַצונד, לאָמיך אַקאָרשט אים אײן מאָל אַ שטאָך טאָן מיטן שפּיז ביז אין דער ערד, און איך װעל אים נישט דאַרפֿן טאָן אַ צװײטן. edit | 1SA 26:8 hot Avishai gezogt tsu Doviden: Elokim hot haint ibergeentfert dain faint in dain hant; un atsund, lomich akorsht im ein mol a shtoch ton miten shpiz biz in der erd, un ich vel im nisht darfen ton a tsveiten. | 1SA 26:8 Then said Avishai to Dovid, Elohim hath delivered thine oyev into thine yad today; now therefore let me strike him, now, with the khanit, pinning him to the ground once; I will not strike him the second time. |
1SA 26:9 האָט דָוִד געזאָגט צו אַבֿישַין: זאָלסט אים נישט אומברענגען, װאָרום װער האָט אױסגעשטרעקט זײַן האַנט אױף דעם געזאַלבטן פֿון ה׳, און איז אָפּגעקומען גלאַט? edit | 1SA 26:9 hot Dovid gezogt tsu Avishaien: zolst im nisht umbrengen, vorem ver hot oisgeshtrekt zain hant oif dem gezalbten fun Hashem, un iz opgekumen glat? | 1SA 26:9 And Dovid said to Avishai, Destroy him not; for who can stretch forth his yad against Hashem ʼs moshiach, and be guiltless? |
1SA 26:10 און דָוִד האָט געזאָגט: אַזױ װי ה׳ לעבט, אַז נאָר ה׳ זאָל אים שלאָגן! ענטװעדער זײַן טאָג װעט קומען, און ער װעט שטאַרבן, אָדער ער װעט נידערן אין מלחמה און אומקומען. edit | 1SA 26:10 un Dovid hot gezogt: azoi vi Hashem lebt, az nor Hashem zol im shlogen! entveder zain tog vet kumen, un er vet shtarben, oder er vet nideren in milchome un umkumen. | 1SA 26:10 Dovid said furthermore, As Hashem liveth, Hashem shall strike him; or his day shall come to die; or he shall descend into milchamah, and perish. |
1SA 26:11 באַהיט זאָל איך װערן פֿון ה׳, אױסצושטרעקן מײַן האַנט אױף דעם געזאַלבטן פֿון ה׳. און אַצונד, נעם, איך בעט דיך, דעם שפּיז װאָס בײַ אים צוקאָפּנס, און דעם קרוג װאַסער, און לאָמיר זיך גײן. edit | 1SA 26:11 bahit zol ich veren fun Hashem, oistsushtreken main hant oif dem gezalbten fun Hashem. un atsund, nem, ich bet dich, dem shpiz vos bai im tsukopns, un dem krug vaser, un lomir zich gein. | 1SA 26:11 Chalilah (far be it) from me by Hashem that I should stretch forth mine yad against Hashem ʼs moshiach; but, take now thou the khanit (spear) that is at his head, and the flask of mayim, and let us go. |
1SA 26:12 און דָוִד האָט גענומען דעם שפּיז און דעם קרוג װאַסער פֿון שָאולס צוקאָפּנס, און זײ זײַנען זיך אַװעקגעגאַנגען; און קײנער האָט נישט געזען און נישט געמערקט, און קײנער האָט זיך נישט אױפֿגעכאַפּט, װײַל זײ זײַנען אַלע געשלאָפֿן, װאָרום אַ שלאָף פֿון ה׳ איז געפֿאַלן אױף זײ. edit | 1SA 26:12 un Dovid hot genumen dem shpiz un dem krug vaser fun Shauls tsukopns, un zei zainen zich avekgegangen; un keiner hot nisht gezen un nisht gemerkt, un keiner hot zich nisht oifgechapt, vail zei zainen ale geshlafen, vorem a shlof fun Hashem iz gefalen oif zei. | 1SA 26:12 So Dovid took the khanit and the flask of mayim from near Sha'ulʼs head; and they got them away, and no one saw it, nor knew it, neither awaked; for they were all asleep; because a tardamat Hashem was fallen upon them. |
1SA 26:13 און דָוִד איז אַריבערגעגאַנגען אױף דער אַנדער זײַט, און ער האָט זיך געשטעלט אױפֿן שפּיץ באַרג פֿון דער װײַטן, מיט אַ ברײט אָרט צװישן זײ. edit | 1SA 26:13 un Dovid iz aribergegangen oif der ander zait, un er hot zich geshtelt oifen shpits barg fun der vaiten, mit a breit ort tsvishen zei. | 1SA 26:13 Then Dovid went over to the other side, and stood on the top of the har afar off; a great space being between them; |
1SA 26:14 און דָוִד האָט גערופֿן צו דעם פֿאָלק און צו אַבֿנֵר דעם זון פֿון נֵרן, אַזױ צו זאָגן: װילסטו נישט ענטפֿערן, אַבֿנֵר? האָט אַבֿנֵר זיך אָפּגערופֿן און האָט געזאָגט: װער ביסטו, װאָס דו רופֿסט צום מלך? edit | 1SA 26:14 un Dovid hot gerufen tsu dem folk un tsu Avner dem zun fun Neren, azoi tsu zogen: vilstu nisht entferen, Avner? hot Avner zich opgerufen un hot gezogt: ver bistu, vos du rufst tsum melech? | 1SA 26:14 And Dovid called out to the people, and to Avner Ben Ner, saying, Answerest thou not, Avner? Then Avner answered and said, Who art thou that calls out to HaMelech? |
1SA 26:15 האָט דָוִד געזאָגט צו אַבֿנֵרן: דו ביסט דאָך אַ מאַן, און װער איז דײַן גלײַכן אין יִשׂרָאֵל, הײַנט פֿאַר װאָס האָסטו נישט אָפּגעהיט דעם מלך דײַן האַר? װאָרום אײנער פֿון פֿאָלק איז געקומען אומצוברענגען דעם מלך דײַן האַר. edit | 1SA 26:15 hot Dovid gezogt tsu Avneren: du bist doch a man, un ver iz dain glaichen in Yisroel, haint far vos hostu nisht opgehit dem melech dain Har? vorem einer fun folk iz gekumen umtsubrengen dem melech dain Har. | 1SA 26:15 And Dovid said to Avner, Art not thou an ish (man) ? And who is like to thee in Yisroel? Wherefore then hast thou not been shomer over adoneicha HaMelech? For there came one of HaAm in to destroy HaMelech adoneicha. |
1SA 26:16 נישט גוט איז די דאָזיקע זאַך װאָס דו האָסט געטאָן. אַזױ װי ה׳ לעבט, אַז טױט זײַט איר װערט, װאָס איר האָט נישט אָפּגעהיט אײַער האַר, דעם געזאַלבטן פֿון ה׳! און אַצונד זע, װוּ איז דער שפּיז פֿון דעם מלך, און דער קרוג װאַסער װאָס איז געװען בײַ אים צוקאָפּנס? edit | 1SA 26:16 nisht gut iz di dozike zach vos du host geton. azoi vi Hashem lebt, az toit zait ir vert, vos ir hot nisht opgehit aier Har, dem gezalbten fun Hashem! un atsund ze, vu iz der shpiz fun dem melech, un der krug vaser vos iz geven bai im tsukopns? | 1SA 26:16 This thing is not tov that thou hast done. As Hashem liveth, ye are worthy for mavet, because ye have not been shomer over adoneichem, Hashem ʼs moshiach. And now see where the khanit of HaMelech is, and the flask of mayim that was near his head. |
1SA 26:17 האָט שָאול דערקענט דָוִדס קֹול, און ער האָט געזאָגט: איז דאָס דײַן קֹול, מײַן זון דָוִד? האָט דָוִד געזאָגט: מײַן קֹול, מײַן האַר מלך. edit | 1SA 26:17 hot Shaul derkent Dovids kol, un er hot gezogt: iz dos dain kol, main zun Dovid? hot Dovid gezogt: main kol, main Har melech. | 1SA 26:17 And Sha'ul knew the voice of Dovid, and said, Is this thy voice, beni, Dovid? And Dovid said, It is my voice, adoni HaMelech. |
1SA 26:18 און ער האָט געזאָגט: פֿאַר װאָס יאָגט זיך מײַן האַר נאָך זײַן קנעכט? װאָס האָב איך דען געטאָן? און װאָס פֿאַר אַ בײז איז אין מײַן האַנט? edit | 1SA 26:18 un er hot gezogt: far vos yogt zich main Har noch zain knecht? vos hob ich den geton? un vos far a beiz iz in main hant? | 1SA 26:18 And he said, Why doth adoni thus pursue after his eved? For what have I done? Or what ra'ah is in mine yad? |
1SA 26:19 און אַצונד, זאָל, איך בעט דיך, מײַן האַר דער מלך צוהערן די װערטער פֿון זײַן קנעכט: אױב ה׳ האָט דיך אָנגערײצט אױף מיר, װעט ער אָננעמען אַ קָרבָּן {מִנְחָה}; אױב אָבער מענטשנקינדער, זאָלן זײ זײַן פֿאַרשאָלטן פֿאַר ה׳, װאָס זײ האָבן מיך פֿאַרטריבן הײַנט פֿון זײַן באַהעפֿט אָן דער נחלה פֿון ה׳, אַזױ צו זאָגן: גײ, דין פֿרעמדע ג-טער. edit | 1SA 26:19 un atsund, zol, ich bet dich, main Har der melech tsuheren di verter fun zain knecht: oib Hashem hot dich ongereitst oif mir, vet er onnemen a korben; oib ober mentshnkinder, zolen zei zain farsholten far Hashem, vos zei hoben mich fartriben haint fun zain baheft on der nachle fun Hashem, azoi tsu zogen: gei, din fremde g-ter. | 1SA 26:19 Now therefore, let adoni HaMelech hear the devarim of his eved. If Hashem have stirred thee up against me, let Him accept a minchah; but if they be bnei adam, cursed be they before Hashem ; for they have driven me out this day from abiding in the nachalah of Hashem , saying, Go, serve elohim acharim. |
1SA 26:20 און אַצונד, זאָל מײַן בלוט נישט פֿאַלן צו דער ערד אַװעק פֿון ה׳ס פּנים; װאָרום דער מלך פֿון יִשׂרָאֵל איז אַרױסגעגאַנגען זוכן אַן אײנציקע פֿלױ, אַזױ װי מע יאָגט אַ פֿעלדהון אין די בערג. edit | 1SA 26:20 un atsund, zol main blut nisht falen tsu der erd avek fun Hashems ponem; vorem der melech fun Yisroel iz aroisgegangen zuchen an eintsike floi, azoi vi me yogt a feldhun in di berg. | 1SA 26:20 Now therefore, let not my dahm fall to the earth before the face of Hashem ; for the Melech Yisroel is come out to search for a parosh (flea) , as when one doth hunt the partridge in the harim. |
1SA 26:21 האָט שָאול געזאָגט: איך האָב געזינדיקט; קער זיך אום, מײַן זון דָוִד, װאָרום איך װעל דיר מער נישט בײז טאָן, דערפֿאַר װאָס מײַן לעבן איז טײַער געװען אין דײַנע אױגן הײַנטיקן טאָג. זע, איך האָב זיך נאַריש באַגאַנגען, און האָב פֿאַרזען זײער פֿיל. edit | 1SA 26:21 hot Shaul gezogt: ich hob gezindikt; ker zich um, main zun Dovid, vorem ich vel dir mer nisht beiz ton, derfar vos main leben iz taier geven in daine oigen haintiken tog. ze, ich hob zich narish bagangen, un hob farzen zeyer fil. | 1SA 26:21 Then said Sha'ul, I have sinned; return, beni Dovid; for I will no more do thee harm, because my nefesh was precious in thine eyes this day; hinei, I was foolish, and have erred exceedingly. |
1SA 26:22 האָט זיך אָפּגערופֿן דָוִד און האָט געזאָגט: אָט איז דעם מלכס שפּיז, און זאָל אײנער פֿון די יונגען אַריבערקומען, און אים נעמען. edit | 1SA 26:22 hot zich opgerufen Dovid un hot gezogt: ot iz dem melechs shpiz, un zol einer fun di yungen ariberkumen, un im nemen. | 1SA 26:22 And Dovid answered and said, Hinei the khanit HaMelech! Let one of the ne'arim come over and bring it back. |
1SA 26:23 און ה׳ װעט אומקערן איטלעכן זײַן גערעכטיקײט און זײַן טרײַשאַפֿט; װאָרום ה׳ האָט דיך הײַנט איבערגעענטפֿערט אין מײַן האַנט, און איך האָב נישט געװאָלט אױסשטרעקן מײַן האַנט אױף דעם געזאַלבטן פֿון ה׳. edit | 1SA 26:23 un Hashem vet umkeren itlechen zain gerechtikeit un zain traishaft; vorem Hashem hot dich haint ibergeentfert in main hant, un ich hob nisht gevolt oisshtreken main hant oif dem gezalbten fun Hashem. | 1SA 26:23 Hashem repay to every ish his tzedakah and his emunah; for Hashem delivered thee into my yad today, but I would not stretch forth mine yad against Hashem ʼs moshiach. |
1SA 26:24 און אָט אַזױ װי דײַן לעבן איז געװען גרױסגעשאַצט אין מײַנע אױגן הײַנטיקן טאָג, אַזױ זאָל מײַן לעבן זײַן גרױסגעשאַצט אין די אױגן פֿון ה׳, אַז ער זאָל מיך מציל זײַן פֿון יעטװעדער צרה. edit | 1SA 26:24 un ot azoi vi dain leben iz geven groisgeshatst in maine oigen haintiken tog, azoi zol main leben zain groisgeshatst in di oigen fun Hashem, az er zol mich matsl zain fun yetveder tsore. | 1SA 26:24 And, hinei, as thy nefesh was much valued this day in mine eyes, so let my nefesh be much valued in the eyes of Hashem , and let Him deliver me out of all tzarah (trouble) . |
1SA 26:25 האָט שָאול געזאָגט צו דָוִדן: געבענטשט זאָלסטו זײַן, מײַן זון דָוִד; אי טאָן װעסטו טאָן, אי אױספֿירן װעסטו אױספֿירן. און דָוִד איז געגאַנגען אױף זײַן װעג, און שָאול האָט זיך אומגעקערט צו זײַן אָרט. edit | 1SA 26:25 hot Shaul gezogt tsu Doviden: gebentsht zolstu zain, main zun Dovid; i ton vestu ton, i oisfiren vestu oisfiren. un Dovid iz gegangen oif zain veg, un Shaul hot zich umgekert tsu zain ort. | 1SA 26:25 Then Sha'ul said to Dovid, Baruch atah, beni Dovid; may thou both accomplish many things, and also still succeed. So Dovid went on his derech, and Sha'ul returned to his makom. |
1SA 27:1 און דָוִד האָט געזאָגט בײַ זיך אין האַרצן: אַצונד װעל איך אײן טאָג אומגעבראַכט װערן דורך שָאולס האַנט. נישטאָ בעסערס פֿאַר מיר, װי אַנטרונען זאָל איך אַנטרונען װערן אין לאַנד פֿון די פּלִשתּים, און שָאול װעט זיך מיאש זײַן פֿון מיר, מיך װײַטער צו זוכן אין גאַנצן געמאַרק פֿון יִשׂרָאֵל; אַזױ װעל איך אַנטרונען װערן פֿון זײַן האַנט. edit | 1SA 27:1 un Dovid hot gezogt bai zich in hartsen: atsund vel ich ein tog umgebracht veren durch Shauls hant. nishto besers far mir, vi antrunen zol ich antrunen veren in land fun di Pelishtim, un Shaul vet zich meyaesh zain fun mir, mich vaiter tsu zuchen in gantsen gemark fun Yisroel; azoi vel ich antrunen veren fun zain hant. | 1SA 27:1 And Dovid said in his lev, I shall now perish yom echad by the yad Sha'ul; there is nothing tov for me than that I should speedily escape into the Eretz Pelishtim; and Sha'ul shall despair of searching for me any more in kol gevul Yisroel; so shall I escape out of his yad. |
1SA 27:2 איז דָוִד אױפֿגעשטאַנען און איז אַריבערגעגאַנגען, ער און די זעקס הונדערט מאַן װאָס מיט אים, צו אָכיש דעם זון פֿון מָעוכן, דעם מלך פֿון גַת. edit | 1SA 27:2 iz Dovid oifgeshtanen un iz aribergegangen, er un di zeks hundert man vos mit im, tsu Akhish dem zun fun moeuchen, dem melech fun Gat. | 1SA 27:2 And Dovid arose, and he passed over with the shesh me'ot ish that were with him unto Akhish Ben Maoch Melech Gat. |
1SA 27:3 און דָוִד איז געזעסן בײַ אָכישן אין גַת, ער און זײַנע מענטשן, איטלעכער מיט זײַן הױזגעזינט, דָוִד מיט זײַנע צװײ װײַבער, אַחינוֹעַם פֿון יִזרְעֶאל, און אַבֿיגַיִל די װײַב פֿון נָבֿלן פֿון כַּרמֶל. edit | 1SA 27:3 un Dovid iz gezesen bai Akhishen in Gat, er un zaine mentshen, itlecher mit zain hoizgezint, Dovid mit zaine tsvei vaiber, Achinoam fun Yizreel, un Avigal di vaib fun Navalen fun Carmel. | 1SA 27:3 And Dovid dwelt with Akhish at Gat, he and his anashim, every ish with his bais (household) , even Dovid with his two nashim, Achino'am of Yizre'el, and Avigal eshet Naval of Karmel. |
1SA 27:4 איז אָנגעזאָגט געװאָרן שָאולן, אַז דָוִד איז אַנטלאָפֿן קײן גַת, אָבער ער האָט אים מער װײַטער נישט געזוכט. edit | 1SA 27:4 iz ongezogt gevoren Shaulen, az Dovid iz antlofen kein Gat, ober er hot im mer vaiter nisht gezucht. | 1SA 27:4 And it was told Sha'ul that Dovid was fled to Gat; and he sought no more again for him. |
1SA 27:5 און דָוִד האָט געזאָגט צו אָכישן: אױב, איך בעט דיך, איך האָב געפֿונען חֵן אין דײַנע אױגן, זאָל מען מיר געבן אַן אָרט אין אײנער פֿון די פֿעלד-שטעט, און איך װעל דאָרטן זיצן; און נאָך װאָס זאָל דײַן קנעכט זיצן אין דער מלוכה-שטאָט בײַ דיר? edit | 1SA 27:5 un Dovid hot gezogt tsu Akhishen: oib, ich bet dich, ich hob gefunen chein in daine oigen, zol men mir geben an ort in einer fun di feld-shtet, un ich vel dorten zitsen; un noch vos zol dain knecht zitsen in der meluche-shtot bai dir? | 1SA 27:5 And Dovid said unto Akhish, If I have now found chen in thine eyes, let them give me a makom (place) in some town in the sadeh (country) , that I may dwell there; for why should thy eved dwell in the ir hamamlachah (royal city) with thee? |
1SA 27:6 האָט אים אָכיש געגעבן אין יענעם טאָג ציקלַג. דעריבער געהערט ציקלַג צו די מלכים פֿון יהוּדה ביז אױף הײַנטיקן טאָג. edit | 1SA 27:6 hot im Akhish gegeben in yenem tog tsiklag. deriber gehert tsiklag tsu di Molechim fun Yehudah biz oif haintiken tog. | 1SA 27:6 Then Akhish gave him Tziklag that day; therefore Tziklag belongs unto the Melachim of Yehudah unto this day. |
1SA 27:7 און די צאָל פֿון די טעג װאָס דָוִד איז געזעסן אין פֿעלד פֿון די פּלִשתּים, איז געװען אַ יאָר מיט פֿיר חדשים. edit | 1SA 27:7 un di tsol fun di teg vos Dovid iz gezesen in feld fun di Pelishtim, iz geven a yor mit fir Chodeshim. | 1SA 27:7 And the mispar hayamim that Dovid dwelt in the sadeh of the Pelishtim was four months and two days. |
1SA 27:8 און דָוִד און זײַנע מענטשן פֿלעגן אַרױפֿגײן און אָנפֿאַלן אױף דעם גשורי, און דעם גִזרי, און דעם עַמָלֵקי, װאָרום זײ זײַנען געװען די באַװױנער פֿון לאַנד װאָס פֿון אײביק אָן, װי דו קומסט קײן שור, און ביז לאַנד מִצרַיִם. edit | 1SA 27:8 un Dovid un zaine mentshen flegen aroifgein un onfalen oif dem Geshuri, un dem Girzi, un dem Amaleki, vorem zei zainen geven di bavoiner fun land vos fun eibik on, vi du kumst kein Shur, un biz land Mitsrayim. | 1SA 27:8 And Dovid and his anashim went up, and raided the Geshuri, and the Girzi, and the Amaleki; for they were of old the inhabitants of HaAretz, as thou goest to Shur, even unto Eretz Mitzrayim. |
1SA 27:9 און דָוִד פֿלעגט שלאָגן דאָס לאַנד, און נישט לאָזן לעבן קײן מאַן און קײן פֿרױ; און ער פֿלעגט צונעמען שאָף און רינדער, און אײזלען, און קעמלען, און בגדים, און זיך אומקערן און קומען צו אָכישן. edit | 1SA 27:9 un Dovid flegt shlogen dos land, un nisht lozen leben kein man un kein froi; un er flegt tsunemen shof un rinder, un eizlen, un kemlen, un begadim, un zich umkeren un kumen tsu Akhishen. | 1SA 27:9 And Dovid attacked the land, and left neither ish nor isha alive, and took away the tzon, and the bakar, and the chamorim, and the gemalim, and the begadim, and returned, and came to Akhish. |
1SA 27:10 און אַז אָכיש האָט געזאָגט: װוּ זײַט איר אָנגעפֿאַלן הײַנט? האָט דָוִד געזאָגט: אױפֿן דָרום פֿון יהוּדה, און אױפֿן דָרום פֿון דעם ירַחמאֵלי, און אױפֿן דָרום פֿון דעם קֵיני. edit | 1SA 27:10 un az Akhish hot gezogt: vu zait ir ongefalen haint? hot Dovid gezogt: oifen dorem fun Yehudah, un oifen dorem fun dem Yerachmeeli, un oifen dorem fun dem Keni. | 1SA 27:10 And Akhish said, Where have ye raided today? And Dovid said, Against the Negev of Yehudah, or against the Negev of the Yerachme'eli, or against the Negev of the Keni. |
1SA 27:11 און קײן מאַן און קײן פֿרױ פֿלעגט דָוִד נישט לאָזן לעבן, צו ברענגען קײן גַת, װײַל ער האָט געזאָגט: טאָמער װעלן זײ דערצײלן אױף אונדז, אַזױ צו זאָגן: אַזױ און אַזױ האָט דָוִד געטאָן. און אַזױ איז געװען זײַן שטײגער אַלע טעג װאָס ער איז געזעסן אין פֿעלד פֿון די פּלִשתּים. edit | 1SA 27:11 un kein man un kein froi flegt Dovid nisht lozen leben, tsu brengen kein Gat, vail er hot gezogt: tomer velen zei dertseilen oif undz, azoi tsu zogen: azoi un azoi hot Dovid geton. un azoi iz geven zain shteiger ale teg vos er iz gezesen in feld fun di Pelishtim. | 1SA 27:11 And Dovid saved neither ish nor isha alive, to bring [news] to Gat, saying, Lest they should inform on us, saying, So did Dovid, and so has been his mishpat (practice) all the yamim (days) he dwelleth in the sadeh of the Pelishtim (Philistines) . |
1SA 27:12 און אָכיש האָט געגלױבט דָוִדן, אַזױ צו זאָגן: פֿאַרמיאוסן האָט ער זיך פֿאַרמיאוסט בײַ זײַן פֿאָלק, בײַ יִשׂרָאֵל, און ער װעט מיר זײַן פֿאַר אַן אײביקן קנעכט. edit | 1SA 27:12 un Akhish hot gegloibt Doviden, azoi tsu zogen: farmiusen hot er zich farmiust bai zain folk, bai Yisroel, un er vet mir zain far an eibiken knecht. | 1SA 27:12 And Akhish believed Dovid, saying, He hath made his people Yisroel utterly to abhor him; therefore he shall be eved to me olam (forever) . |
1SA 28:1 און עס איז געװען אין יענע טעג, האָבן די פּלִשתּים אײַנגעזאַמלט זײערע מחנות אין קריג, צו האַלטן מלחמה אױף יִשׂרָאֵל. און אָכיש האָט געזאָגט צו דָוִדן: װיסן זאָלסטו װיסן, אַז דו װעסט אַרײַנגײן מיט מיר אין חיל, דו און דײַנע מענטשן. edit | 1SA 28:1 un es iz geven in yene teg, hoben di Pelishtim aingezamlt zeyere machnus in krig, tsu halten milchome oif Yisroel. un Akhish hot gezogt tsu Doviden: visen zolstu visen, az du vest araingein mit mir in cheil, du un daine mentshen. | 1SA 28:1 And it came to pass in those yamim, that the Pelishtim gathered their machanot together for tzava (warfare) , to fight with Yisroel. And Akhish said unto Dovid, Know thou assuredly, that thou shalt go out with me to machaneh, thou and thy anashim. |
1SA 28:2 האָט דָוִד געזאָגט צו אָכישן: דערפֿאַר װעסט דו געװאָר װערן, װאָס דײַן קנעכט װעט אױפֿטאָן. האָט אָכיש געזאָגט צו דָוִדן: דערפֿאַר װעל איך דיך מאַכן פֿאַרן שומר פֿון מײַן קאָפּ אַלע טעג. edit | 1SA 28:2 hot Dovid gezogt tsu Akhishen: derfar vest du gevor veren, vos dain knecht vet oifton. hot Akhish gezogt tsu Doviden: derfar vel ich dich machen faran Shomer fun main kop ale teg. | 1SA 28:2 And Dovid said to Akhish, Surely thou shalt know what thy eved will do. And Akhish said to Dovid, Therefore will I make thee my shomer rosh (head bodyguard) kol hayamim. |
1SA 28:3 און שמוּאֵל איז געשטאָרבן, און גאַנץ יִשׂרָאֵל האָבן אים באַקלאָגט, און זײ האָבן אים באַגראָבן אין רָמָה, אין זײַן שטאָט. און שָאול האָט געהאַט אָפּגעטאָן פֿון לאַנד די גײַסטערזעער און די טױטנבאַשװערער. edit | 1SA 28:3 un Shmuel iz geshtorben, un gants Yisroel hoben im baklogt, un zei hoben im bagroben in Ramah, in zain shtot. un Shaul hot gehat opgeton fun land di gaisterzeer un di toitnbashverer. | 1SA 28:3 Now Shmuel was dead, and kol Yisroel had mourned him, and buried him in Ramah, even in his own town. And Sha'ul had deported the ovot (mediums, those with familiar spirits) , and the yidonim (spiritists) from HaAretz. |
1SA 28:4 און די פּלִשתּים האָבן זיך אײַנגעזאַמלט, און זײ זײַנען געקומען און האָבן געלאַגערט אין שוּנֵם, און שָאול האָט אײַנגעזאַמלט גאַנץ יִשׂרָאֵל, און זײ האָבן געלאַגערט אין גִלבוֹעַ. edit | 1SA 28:4 un di Pelishtim hoben zich aingezamlt, un zei zainen gekumen un hoben gelagert in Shunem, un Shaul hot aingezamlt gants Yisroel, un zei hoben gelagert in Gilboa. | 1SA 28:4 And the Pelishtim gathered themselves together, and came and encamped in Shunem; and Sha'ul gathered kol Yisroel together, and they encamped in Gilboa. |
1SA 28:5 און שָאול האָט געזען דעם לאַגער פֿון די פּלִשתּים, און ער האָט מורא געקריגן, און זײַן האַרץ האָט זײער געציטערט. edit | 1SA 28:5 un Shaul hot gezen dem lager fun di Pelishtim, un er hot moire gekrigen, un zain harts hot zeyer getsitert. | 1SA 28:5 And when Sha'ul saw the machaneh of the Pelishtim, he was afraid, and his lev greatly trembled. |
1SA 28:6 און שָאול האָט געפֿרעגט בײַ ה׳, אָבער ה׳ האָט אים נישט געענטפֿערט, נישט דורך חלומות, נישט דורך די אורים, נישט דורך נבֿיאים. edit | 1SA 28:6 un Shaul hot gefregt bai Hashem, ober Hashem hot im nisht geentfert, nisht durch chaloimes, nisht durch di Urim, nisht durch neviim. | 1SA 28:6 And when Sha'ul inquired of Hashem , Hashem answered him not, neither by chalomot (dreams) , nor by Urim, nor by nevi'im. |
1SA 28:7 האָט שָאול געזאָגט צו זײַנע קנעכט: זוכט מיר אױף אַ פֿרױ אַ גײַסטערזעערין, און איך װעל גײן צו איר, און װעל בײַ איר פֿרעגן. האָבן זײַנע קנעכט צו אים געזאָגט: אָט איז דאָ אַ פֿרױ אַ גײַסטערזעערין אין עֵין-דוֹר. edit | 1SA 28:7 hot Shaul gezogt tsu zaine knecht: zucht mir oif a froi a gaisterzeerin, un ich vel gein tsu ir, un vel bai ir fregen. hoben zaine knecht tsu im gezogt: ot iz do a froi a gaisterzeerin in eein-dor. | 1SA 28:7 Then said Sha'ul unto his avadim, Seek me an isha that is a ba'alat ov (medium, a person with a familiar spirit) , that I may go to her, and inquire of her. And his avadim said to him, Hinei, there is an eshet ba'alat ov at Ein-Dor. |
1SA 28:8 האָט שָאול זיך פֿאַרשטעלט, און ער האָט אָנגעטאָן אַנדערע בגדים, און ער איז געגאַנגען, און צװײ מענער מיט אים. און זײ זײַנען געקומען צו דער פֿרױ בײַ נאַכט, און ער האָט געזאָגט: װאָרזאָג מיר, איך בעט דיך, דורך אַ גײַסט, און ברענג מיר אױף דעם װאָס איך װעל דיר זאָגן. edit | 1SA 28:8 hot Shaul zich farshtelt, un er hot ongeton andere begadim, un er iz gegangen, un tsvei mener mit im. un zei zainen gekumen tsu der froi bai nacht, un er hot gezogt: vorzog mir, ich bet dich, durch a gaist, un breng mir oif dem vos ich vel dir zogen. | 1SA 28:8 And Sha'ul disguised himself, and put on begadim acherim, and he went, and two anashim with him, and they came to the isha by lailah; and he said, divine for me by the ov (familiar spirit) , and bring him up for me, whom I shall name unto thee. |
1SA 28:9 האָט די פֿרױ צו אים געזאָגט: זע, דו װײסט װאָס שָאול האָט געטאָן, װי ער האָט פֿאַרשניטן {כרת} די גײַסטערזעער און די טױטנבאַשװערער פֿון לאַנד, און פֿאַר װאָס לײגסטו אַ שטרױכלונג בײַ מײַן לעבן מיך צו טײטן? edit | 1SA 28:9 hot di froi tsu im gezogt: ze, du veist vos Shaul hot geton, vi er hot farshniten di gaisterzeer un di toitnbashverer fun land, un far vos leigstu a shtroichlung bai main leben mich tsu teiten? | 1SA 28:9 And the isha said unto him, Hinei, thou knowest what Sha'ul hath done, how he hath cut off the ovot (mediums, those with familiar spirits) , and the yidoni (spiritist) from HaAretz; why then layest thou a snare for my nefesh, to cause me to die? |
1SA 28:10 האָט שָאול איר געשװאָרן בײַ ה׳, אַזױ צו זאָגן: אַזױ װי ה׳ לעבט, אױב דיר װעט געשען אַ שטראָף װעגן דער דאָזיקער זאַך! edit | 1SA 28:10 hot Shaul ir geshvoren bai Hashem, azoi tsu zogen: azoi vi Hashem lebt, oib dir vet geshen a shtrof vegen der doziker zach! | 1SA 28:10 And Sha'ul vowed to her by Hashem , saying, As Hashem liveth, there shall no avon (punishment) happen to thee for this thing. |
1SA 28:11 האָט די פֿרױ געזאָגט: װעמען זאָל איך דיר אױפֿברענגען: האָט ער געזאָגט: שמוּאֵל ברענג מיר אױף. edit | 1SA 28:11 hot di froi gezogt: vemen zol ich dir oifbrengen: hot er gezogt: Shmuel breng mir oif. | 1SA 28:11 Then said the isha, Whom shall I bring up for thee? And he said, Bring up Shmuel for me. |
1SA 28:12 און װי די פֿרױ האָט דערזען שמוּאֵלן, אַזױ האָט זי אױסגעשריִען אױף אַ הױכן קֹול; און די פֿרױ האָט געזאָגט צו שָאולן, אַזױ צו זאָגן: פֿאַר װאָס האָסטו מיך גענאַרט? דו ביסט דאָך שָאול. edit | 1SA 28:12 un vi di froi hot derzen Shmuelen, azoi hot zi oisgeshrien oif a hoichen kol; un di froi hot gezogt tsu Shaulen, azoi tsu zogen: far vos hostu mich genart? du bist doch Shaul. | 1SA 28:12 And when the isha saw Shmuel, she cried with a kol gadol (loud voice) ; and the isha spoke to Sha'ul, saying, Why hast thou deceived me? For thou art Sha'ul. |
1SA 28:13 האָט דער מלך צו איר געזאָגט: זאָלסט נישט מורא האָבן; װאָס זעסטו דען? האָט די פֿרױ געזאָגט צו שָאולן: ג-טער (גײַסטער) זע איך אַרױפֿגײן פֿון דער ערד. edit | 1SA 28:13 hot der melech tsu ir gezogt: zolst nisht moire hoben; vos zestu den? hot di froi gezogt tsu Shaulen: g-ter (gaister) ze ich aroifgein fun der erd. | 1SA 28:13 And HaMelech said unto her, Be not afraid: for what sawest thou? And the isha said unto Sha'ul, I see elohim olim (spirits, ones ascending, a spirit ascending) from HaAretz. |
1SA 28:14 האָט ער צו איר געזאָגט: װאָס איז זײַן געשטאַלט? האָט זי געזאָגט: אַן אַלטער מאַן קומט אַרױף, און ער איז אײַנגעװיקלט אין אַ מאַנטל. האָט שָאול געװוּסט אַז דאָס איז שמוּאֵל, און ער האָט זיך גענײַגט מיטן פּנים צו דער ערד, און זיך געבוקט. edit | 1SA 28:14 hot er tsu ir gezogt: vos iz zain geshtalt? hot zi gezogt: an alter man kumt aroifblikendik, un er iz aingeviklt in a mantl. hot Shaul gevust az dos iz Shmuel, un er hot zich geneigt miten ponem tsu der erd, un zich gebukt. | 1SA 28:14 And he said unto her, Of what form is he? And she said, An ish zaken cometh up; and he is wearing a me'il (robe) . And Sha'ul had da'as that it was Shmuel, and he bowed with his face to the ground, and prostrated himself. |
1SA 28:15 האָט שמוּאֵל געזאָגט צו שָאולן: פֿאַר װאָס האָסטו מײַן רו געשטערט, מיך אױפֿצוברענגען? האָט שָאול געזאָגט: מיך האָט זײער צוגעדריקט, װאָרום די פּלִשתּים האַלטן מלחמה אױף מיר, און אלֹקים האָט זיך אָפּגעקערט פֿון מיר, און ער ענטפֿערט מיר נישט מער, נישט דורך נבֿיאים, נישט דורך חלומות; האָב איך דיך גערופֿן, מיך צו לאָזן װיסן, װאָס איך זאָל טאָן. edit | 1SA 28:15 hot Shmuel gezogt tsu Shaulen: far vos hostu main ru geshtert, mich oiftsubrengen? hot Shaul gezogt: mich hot zeyer tsugedrikt, vorem di Pelishtim halten milchome oif mir, un Elokim hot zich opgekert fun mir, un er entfert mir nisht mer, nisht durch neviim, nisht durch chaloimes; hob ich dich gerufen, mich tsu lozen visen, vos ich zol ton. | 1SA 28:15 And Shmuel said to Sha'ul, Why hast thou disquieted me, to bring me up? And Sha'ul answered, I am greatly distressed; for the Pelishtim make war against me, and Elohim has turned away from me, and answereth me no more, neither by nevi'im, nor by chalomot (dreams) : therefore I have called on thee, that thou mayest make known unto me what I should do. |
1SA 28:16 האָט שמוּאֵל געזאָגט: און נאָך װאָס פֿרעגסטו מיך, אַז ה׳ האָט זיך אָפּגעטאָן פֿון דיר, און איז געװאָרן דײַן פֿײַנט? edit | 1SA 28:16 hot Shmuel gezogt: un noch vos fregstu mich, az Hashem hot zich opgeton fun dir, un iz gevoren dain faint? | 1SA 28:16 Then said Shmuel, Why then dost thou ask of me, seeing Hashem is turned away from thee, and is become thine adversary? |
1SA 28:17 און ה׳ האָט פֿאַר זיך געטאָן װאָס ער האָט גערעדט דורך מיר, און ה׳ האָט אַװעקגעריסן די מלוכה פֿון דײַן האַנט, און האָט זי געגעבן צו אַן אַנדערן, צו דָוִדן. edit | 1SA 28:17 un Hashem hot far zich geton vos er hot geredt durch mir, un Hashem hot avekgerisen di meluche fun dain hant, un hot zi gegeben tsu an anderen, tsu Doviden. | 1SA 28:17 And Hashem hath done for Himself just as He spoke by me; for Hashem hath torn the Mamlachah out of thine yad, and given it to thy re'a (neighbor) , even to Dovid: |
1SA 28:18 אַזױ װי דו האָסט נישט צוגעהערט צו דעם קֹול פֿון ה׳, און האָסט נישט אױסגעפֿירט זײַן גרימצאָרן {אַף} אױף עַמָלֵק, דערום האָט ה׳ געטאָן צו דיר די דאָזיקע זאַך הײַנטיקן טאָג. edit | 1SA 28:18 azoi vi du host nisht tsugehert tsu dem kol fun Hashem, un host nisht oisgefirt zain grimtsoren oif Amalek, derum hot Hashem geton tsu dir di dozike zach haintiken tog. | 1SA 28:18 Because thou obeyedst not the kol (voice) of Hashem , nor executedst His charon af upon Amalek, therefore hath Hashem done this thing unto thee this day. |
1SA 28:19 און ה׳ װעט אױך געבן יִשׂרָאֵל מיט דיר אין דער האַנט פֿון די פּלִשתּים. און מאָרגן װעסט דו און דײַנע זין זײַנען מיט מיר. אױך דעם חיל פֿון יִשׂרָאֵל װעט ה׳ געבן אין דער האַנט פֿון די פּלִשתּים. edit | 1SA 28:19 un Hashem vet oich geben Yisroel mit dir in der hant fun di Pelishtim. un morgen vest du un daine zin zainen mit mir. oich dem cheil fun Yisroel vet Hashem geben in der hant fun di Pelishtim. | 1SA 28:19 Moreover Hashem will also deliver Yisroel with thee into the yad (hand, power) of the Pelishtim; and makhar (tomorrow) shalt thou and thy banim be with me; Hashem also shall deliver the machaneh Yisroel into the yad Pelishtim. |
1SA 28:20 איז שָאול באַלד אַנידערגעפֿאַלן װי הױך ער איז אױף דער ערד, און ער האָט זײער מורא געהאַט פֿאַר די װערטער פֿון שמוּאֵלן; אױך האָט ער קײן כּוֹח נישט געהאַט, װײַל ער האָט נישט געהאַט געגעסן קײן ברױט אַ גאַנצן טאָג און אַ גאַנצע נאַכט. edit | 1SA 28:20 iz Shaul bald anidergefalen vi hoich er iz oif der erd, un er hot zeyer moire gehat far di verter fun Shmuelen; oich hot er kein koiech nisht gehat, vail er hot nisht gehat gegesen kein broit a gantsen tog un a gantse nacht. | 1SA 28:20 Then at once Sha'ul fell his full length on the ground, and was greatly afraid, because of the divrei Shmuel; and there was no ko'ach in him; for he had eaten no lechem all the yom, nor all the lailah. |
1SA 28:21 איז די פֿרױ צוגעגאַנגען צו שָאולן, און זי האָט געזען אַז ער איז זײער דערשראָקן, און זי האָט צו אים געזאָגט: זע, דײַן דינסט האָט צוגעהערט צו דײַן קֹול, און איך האָב גענומען מײַן לעבן אין מײַן האַנט, און האָב געהאָרכט צו דײַנע װערטער װאָס דו האָסט גערעדט צו מיר. edit | 1SA 28:21 iz di froi tsugegangen tsu Shaulen, un zi hot gezen az er iz zeyer dershroken, un zi hot tsu im gezogt: ze, dain dinst hot tsugehert tsu dain kol, un ich hob genumen main leben in main hant, un hob gehorcht tsu daine verter vos du host geredt tsu mir. | 1SA 28:21 And the isha came unto Sha'ul, and saw that he was greatly terrified, and said unto him, Hinei, thine shifcha hath obeyed thy voice, and I have put my nefesh in my palm, and have paid heed unto thy devarim which thou spoke unto me. |
1SA 28:22 און אַצונד, איך בעט דיך, הער דו אױך צו דעם קֹול פֿון דײַן דינסט, און לאָמיר לײגן פֿאַר דיר אַ שטיקל ברױט, און עס, און װעסט האָבן כּוֹח, אַז דו װעסט גײן אין װעג. edit | 1SA 28:22 un atsund, ich bet dich, her du oich tsu dem kol fun dain dinst, un lomir leigen far dir a shtikl broit, un es, un vest hoben koiech, az du vest gein in veg. | 1SA 28:22 Now therefore, shema (pay heed) thou now also unto the voice of thine shifcha, and let me set some lechem before thee; and eat, that thou mayest have ko'ach, when thou goest on thy derech. |
1SA 28:23 האָט ער נישט געװאָלט, און ער האָט געזאָגט: איך װעל נישט עסן. אָבער זײַנע קנעכט און אױך די פֿרױ זײַנען צוגעשטאַנען צו אים, און ער האָט צוגעהערט צו זײער קֹול, און ער איז אױפֿגעשטאַנען פֿון דער ערד, און האָט זיך געזעצט אױפֿן בעט. edit | 1SA 28:23 hot er nisht gevolt, un er hot gezogt: ich vel nisht esen. ober zaine knecht un oich di froi zainen tsugeshtanen tsu im, un er hot tsugehert tsu zeyer kol, un er iz oifgeshtanen fun der erd, un hot zich gezetst oifen bet. | 1SA 28:23 But he refused, and said, I will not eat. But his avadim, together with the isha, urged him; and he paid heed unto their voice. So he arose from ha'aretz, and sat upon the mittah (bed) . |
1SA 28:24 און די פֿרױ האָט געהאַט אַ געשטאָפּט קאַלב אין הױז, האָט זי געאײַלט און האָט עס געשאָכטן, און זי האָט גענומען מעל און פֿאַרקנעטן, און האָט דערפֿון אױסגעבאַקט אומגעזײַערט ברױט. edit | 1SA 28:24 un di froi hot gehat a geshtopt kalb in hoiz, hot zi geailt un hot es geshochten, un zi hot genumen mel un farkneten, un hot derfun oisgebakt umgezaiert broit. | 1SA 28:24 And the isha had a fattened egel in the bais; and she hasted, and slaughtered it, and took kemakh (flour) , and kneaded it, and did bake matzot thereof; |
1SA 28:25 און זי האָט דערלאַנגט פֿאַר שָאולן און פֿאַר זײַנע קנעכט, און זײ האָבן געגעסן. און זײ זײַנען אױפֿגעשטאַנען און זײַנען אַװעקגעגאַנגען אין דער אײגענער נאַכט. edit | 1SA 28:25 un zi hot derlangt far Shaulen un far zaine knecht, un zei hoben gegesen. un zei zainen oifgeshtanen un zainen avekgegangen in der eigener nacht. | 1SA 28:25 And she brought it before Sha'ul, and before his avadim; and they did eat. Then they rose up, and went away that lailah. |
1SA 29:1 און די פּלִשתּים האָבן אײַנגעזאַמלט זײערע מחנות קײן אַפֿק; און די יִשׂרָאֵל האָבן געלאַגערט בײַ דעם קװאַל װאָס אין יִזרְעֶאל. edit | 1SA 29:1 un di Pelishtim hoben aingezamlt zeyere machnus kein Aphek; un di Yisroel hoben gelagert bai dem kval vos in Yizreel. | 1SA 29:1 Now the Pelishtim gathered together all their machanot to Aphek; and Yisroel encamped by an ayin (spring) which is in Yizre'el. |
1SA 29:2 און די פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים זײַנען פֿאַרבײַגעגאַנגען אין הונדערטן און אין טױזנטן, און דָוִד און זײַנע מענטשן זײַנען פֿאַרבײַגעגאַנגען צולעצט מיט אָכישן. edit | 1SA 29:2 un di firshten fun di Pelishtim zainen farbaigegangen in hunderten un in toiznten, un Dovid un zaine mentshen zainen farbaigegangen tsuletst mit Akhishen. | 1SA 29:2 And the rulers of the Pelishtim (Philistines) were passing by with me'ot, and with alafim; but Dovid and his anashim were passing at the rearguard with Akhish. |
1SA 29:3 האָבן די האַרן פֿון די פּלִשתּים געזאָגט: װאָס טוען דאָ די דאָזיקע עִבֿרים? האָט אָכיש געזאָגט צו די האַרן פֿון די פּלִשתּים: דאָס איז דאָך דָוִד דער קנעכט פֿון שָאול דעם מלך פֿון יִשׂרָאֵל, װאָס איז בײַ מיר שױן טעג אָדער שױן יאָרן, און איך האָב אין אים קײן שום בײז נישט געפֿונען פֿון דעם טאָג װאָס ער איז צוגעפֿאַלן [צו מיר] ביז הײַנטיקן טאָג. edit | 1SA 29:3 hoben di haren fun di Pelishtim gezogt: vos tuen do di dozike Avarim? hot Akhish gezogt tsu di haren fun di Pelishtim: dos iz doch Dovid der knecht fun Shaul dem melech fun Yisroel, vos iz bai mir shoin teg oder shoin yoren, un ich hob in im kein shum beiz nisht gefunen fun dem tog vos er iz tsugefalen [tsu mir] biz haintiken tog. | 1SA 29:3 Then said the sarim of the Pelishtim, What are these Ivrim doing here? And Akhish said unto the sarim of the Pelishtim, Is not this Dovid, the eved of Sha'ul Melech Yisroel, which hath been with me these yamim, or these shanim, and unto this day I have found no fault in him since he defected? |
1SA 29:4 האָבן די האַרן פֿון די פּלִשתּים געצערנט אױף אים, און די האַרן פֿון די פּלִשתּים האָבן צו אים געזאָגט: קער אום דעם מאַן, און זאָל ער זיך אומקערן צו זײַן אָרט װאָס דו האָסט אים דאָרטן אַרײַנגעזעצט, און זאָל ער נישט נידערן מיט אונדז אין דער מלחמה, כּדי ער זאָל אונדז נישט זײַן פֿאַר אַ שטער אין דער מלחמה; װאָרום מיט װאָס װעט דער דאָזיקער זיך איבערבעטן מיט זײַן האַר, אױב נישט מיט די קעפּ פֿון די דאָזיקע מענטשן? edit | 1SA 29:4 hoben di haren fun di Pelishtim getsernt oif im, un di haren fun di Pelishtim hoben tsu im gezogt: ker um dem man, un zol er zich umkeren tsu zain ort vos du host im dorten araingezetst, un zol er nisht nideren mit undz in der milchome, kedei er zol undz nisht zain far a shter in der milchome; vorem mit vos vet der doziker zich iberbeten mit zain Har, oib nisht mit di kef fun di dozike mentshen? | 1SA 29:4 And the sarim of the Pelishtim were angry with him; and the sarim of the Pelishtim said unto him, Send the ish back, that he may turn again to his makom (place, home) which thou hast assigned him, and let him not go down with us to milchamah, lest in the milchamah he be as satan (adversary, antagonist) to us; for wherewith should he make himself acceptable unto his adon? Is it not with the heads of these anashim? |
1SA 29:5 איז דאָס נישט דער דָוִד, װאָס מע האָט פֿאַר אים געזונגען מיט טענץ, אַזױ צו זאָגן: שָאול האָט געשלאָגן אין זײַנע טױזנטן, און דָוִד אין זײַנע צענטױזנטן? edit | 1SA 29:5 iz dos nisht der Dovid, vos me hot far im gezungen mit tents, azoi tsu zogen: Shaul hot geshlogen in zaine toiznten, un Dovid in zaine tsentoiznten? | 1SA 29:5 Is not this Dovid, of whom they sang one to another in mecholot (dances) , saying, Sha'ul slaughtered his alafim, and Dovid his revavot (myriads) ? |
1SA 29:6 האָט אָכיש גערופֿן דָוִדן, און האָט צו אים געזאָגט: אַזױ װי ה׳ לעבט, אַז דו ביסט רעכטפֿאַרטיק, און דײַן אַרױסגײן און דײַן אַרײַנגײן מיט מיר אין חיל איז גוט אין מײַנע אױגן, װאָרום איך האָב קײן שלעכטס אין דיר נישט געפֿונען פֿון דעם טאָג װאָס דו ביסט צו מיר געקומען ביז הײַנטיקן טאָג. אָבער אין די אױגן פֿון די פֿירשטן ביסטו נישט װױלגעפֿעלן. edit | 1SA 29:6 hot Akhish gerufen Doviden, un hot tsu im gezogt: azoi vi Hashem lebt, az du bist rechtfartik, un dain aroisgein un dain araingein mit mir in cheil iz gut in maine oigen, vorem ich hob kein shlechts in dir nisht gefunen fun dem tog vos du bist tsu mir gekumen biz haintiken tog. ober in di oigen fun di firshten bistu nisht voilgefelen. | 1SA 29:6 Then Akhish called Dovid, and said unto him, Surely, as Hashem liveth, thou hast been yashar (upright) , and thy going out and thy coming in with me in the machaneh is tov in my sight; for I have not found ra'ah in thee since the day of thy coming unto me until this day; nevertheless, in the eyes of the rulers thou art not tov. |
1SA 29:7 און אַצונד קער זיך אום, און גײ בשלום, כּדי זאָלסט נישט טאָן װאָס איז שלעכט אין די אױגן פֿון די פֿירשטן פֿון די פּלִשתּים. edit | 1SA 29:7 un atsund ker zich um, un gei besholem, kedei zolst nisht ton vos iz shlecht in di oigen fun di firshten fun di Pelishtim. | 1SA 29:7 Wherefore now shuv (turn, turn back) , and go in shalom, that thou displease not the rulers of the Pelishtim. |
1SA 29:8 האָט דָוִד געזאָגט צו אָכישן: אָבער װאָס האָב איך געטאָן, און װאָס האָסטו געפֿונען אין דײַן קנעכט פֿון דעם טאָג װאָס איך בין בײַ דיר ביז הײַנטיקן טאָג, אַז איך זאָל נישט קומען און מלחמה האַלטן אַקעגן די פֿײַנט פֿון מײַן האַר דעם מלך? edit | 1SA 29:8 hot Dovid gezogt tsu Akhishen: ober vos hob ich geton, un vos hostu gefunen in dain knecht fun dem tog vos ich bin bai dir biz haintiken tog, az ich zol nisht kumen un milchome halten akegen di faint fun main Har dem melech? | 1SA 29:8 And Dovid said unto Akhish, But what have I done? And what hast thou found in thy eved from the day that I am before thee until this day, that I may not go fight against the oyevei adoni HaMelech? |
1SA 29:9 האָט אָכיש געענטפֿערט און האָט געזאָגט צו דָוִדן: איך װײס אַז דו ביסט גוט אין מײַנע אױגן אַזױ װי אַ מלאך פֿון אלֹקים, אָבער די האַרן פֿון די פּלִשתּים האָבן געזאָגט: ער זאָל נישט אַרױפֿגײן מיט אונדז אין דער מלחמה. edit | 1SA 29:9 hot Akhish geentfert un hot gezogt tsu Doviden: ich veis az du bist gut in maine oigen azoi vi a malach fun Elokim, ober di haren fun di Pelishtim hoben gezogt: er zol nisht aroifgein mit undz in der milchome. | 1SA 29:9 And Akhish answered and said to Dovid, I know that thou art tov in my sight, as a malach Elohim; notwithstanding, the sarim of the Pelishtim have said, He shall not go up with us to the milchamah. |
1SA 29:10 און אַצונד, פֿעדער זיך אין דער פֿרי מיט די קנעכט פֿון דײַן האַר װאָס זײַנען געקומען מיט דיר, און װי איר װעט אײַך פֿעדערן אין דער פֿרי, און אײַך װערט ליכטיק, אַזױ גײט אַװעק. edit | 1SA 29:10 un atsund, feder zich in der peire mit di knecht fun dain Har vos zainen gekumen mit dir, un vi ir vet aich federen in der peire, un aich vert lichtik, azoi geit avek. | 1SA 29:10 Wherefore now rise up early in the boker with the avadim of thy adon that are come with thee; and as soon as ye get up early in the boker, and have ohr, depart. |
1SA 29:11 האָט דָוִד זיך געפֿעדערט, ער און זײַנע מענטשן, אַװעקצוגײן אין דער פֿרי, זיך אומצוקערן אין לאַנד פֿון די פּלִשתּים. און די פּלִשתּים זײַנען אַרױפֿגעגאַנגען קײן יִזרְעֶאל. edit | 1SA 29:11 hot Dovid zich gefedert, er un zaine mentshen, avektsugein in der peire, zich umtsukeren in land fun di Pelishtim. un di Pelishtim zainen aroifgegangen kein Yizreel. | 1SA 29:11 So Dovid and his anashim rose up early to depart in the boker, to return to Eretz Pelishtim. And the Pelishtim went up to Yizre'el. |
1SA 30:1 און עס איז געװען, אַז דָוִד און זײַנע מענטשן זײַנען געקומען אױפֿן דריטן טאָג קײן ציקלַג, ערשט די עַמָלֵקים זײַנען אָנגעפֿאַלן אױפֿן דָרום, און אױף ציקלַג, און זײ האָבן געשלאָגן ציקלַג, און האָבן זי פֿאַרברענט אין פֿײַער. edit | 1SA 30:1 un es iz geven, az Dovid un zaine mentshen zainen gekumen oifen driten tog kein tsiklag, ersht di Amalekim zainen ongefalen oifen dorem, un oif tsiklag, un zei hoben geshlogen tsiklag, un hoben zi farbrent in faier. | 1SA 30:1 And it came to pass, when Dovid and his anashim were come to Tziklag on the Yom HaShelishi, that the Amaleki had made a raid on the Negev and Tziklag and attacked Tziklag, and burned it with eish; |
1SA 30:2 און זײ האָבן געפֿאַנגען די װײַבער [און אַלע] װאָס אין איר, פֿון קלײן ביז גרױס; זײ האָבן קײנעם נישט געטײט, נאָר זײ האָבן זײ אַװעקגעפֿירט, און זײַנען געגאַנגען אױף זײער װעג. edit | 1SA 30:2 un zei hoben gefangen di vaiber [un ale] vos in ir, fun klein biz grois; zei hoben keinem nisht geteit, nor zei hoben zei avekgefirt, un zainen gegangen oif zeyer veg. | 1SA 30:2 And had captured the nashim, that were therein; they killed not any, either gadol or katon, but carried them off, and went on their derech. |
1SA 30:3 און װי דָוִד און זײַנע מענטשן זײַנען געקומען אין שטאָט, ערשט זי איז פֿאַרברענט אין פֿײַער, און זײערע װײַבער און זײערע זין און זײערע טעכטער זײַנען געפֿאַנגען געװאָרן. edit | 1SA 30:3 un vi Dovid un zaine mentshen zainen gekumen in shtot, ersht zi iz farbrent in faier, un zeyere vaiber un zeyere zin un zeyere techter zainen gefangen gevoren. | 1SA 30:3 So Dovid and his anashim came to the Ir, and, hinei, it was aflame with eish; and their nashim, and their banim, and their banot, had been taken captive. |
1SA 30:4 האָט דָוִד און דאָס פֿאָלק װאָס מיט אים אױפֿגעהױבן זײער קֹול און געװײנט, ביז זײ האָבן מער קײן כּוֹח נישט געהאַט צו װײנען. edit | 1SA 30:4 hot Dovid un dos folk vos mit im oifgehoiben zeyer kol un geveint, biz zei hoben mer kein koiech nisht gehat tsu veinen. | 1SA 30:4 Then Dovid and HaAm that were with him lifted up their voice and wept, until they had no more ko'ach to weep. |
1SA 30:5 אױך בײדע װײַבער פֿון דָוִדן זײַנען געפֿאַנגען געװאָרן, אַחינוֹעַם פֿון יִזרְעֶאל, און אַבֿיגַיִל די װײַב פֿון נָבֿלן פֿון כַּרמֶל. edit | 1SA 30:5 oich beide vaiber fun Doviden zainen gefangen gevoren, Achinoam fun Yizreel, un Avigal di vaib fun Navalen fun Carmel. | 1SA 30:5 And Dovidʼs two nashim were taken captive, Achino'am the Yizre'elit, and Avigal eshet Naval the Karmeli. |
1SA 30:6 און דָוִדן האָט זײער צוגעדריקט, װאָרום דאָס פֿאָלק האָט גערעדט אים צו פֿאַרשטײנען, װײַל דאָס געמיט פֿון גאַנצן פֿאָלק איז געװען פֿאַרביטערט, איטלעכער איבער זײַנע זין און איבער זײַנע טעכטער. אָבער דָוִד האָט זיך געשטאַרקט מיט ה׳ זײַן ג-ט. edit | 1SA 30:6 un Doviden hot zeyer tsugedrikt, vorem dos folk hot geredt im tsu farshteinen, vail dos gemit fun gantsen folk iz geven farbitert, itlecher iber zaine zin un iber zaine techter. ober Dovid hot zich geshtarkt mit Hashem zain g-t. | 1SA 30:6 And Dovid was greatly distressed; for HaAm spoke of stoning him, because the nefesh of kol HaAm was marah (bitter) , every ish for his banim and for his banot; but Dovid made himself chazak in Hashem Elohav. |
1SA 30:7 און דָוִד האָט געזאָגט צו אֶבֿיָתָר דעם כֹּהן, אַחימֶלֶכס זון: גענען מיר, איך בעט דיך, דעם אֵפֿוֹד. האָט אֶבֿיָתָר גענענט דעם אֵפֿוֹד צו דָוִדן. edit | 1SA 30:7 un Dovid hot gezogt tsu Evyatar dem koyen, Achimelechs zun: genen mir, ich bet dich, dem Ephod. hot Evyatar genent dem Ephod tsu Doviden. | 1SA 30:7 And Dovid said to Evyatar HaKohen Ben Achimelech, Bring me now here the Ephod. And Evyatar brought the Ephod to Dovid. |
1SA 30:8 און דָוִד האָט געפֿרעגט בײַ ה׳, אַזױ צו זאָגן: זאָל איך נאָכיאָגן די דאָזיקע מחנה? װעל איך זי אָניאָגן? האָט ער צו אים געזאָגט: יאָג נאָך, װאָרום אָניאָגן װעסטו אָניאָגן, און מציל זײַן װעסטו מציל זײַן. edit | 1SA 30:8 un Dovid hot gefregt bai Hashem, azoi tsu zogen: zol ich nochyogen di dozike machne? vel ich zi oniogen? hot er tsu im gezogt: yog noch, vorem oniogen vestu oniogen, un matsl zain vestu matsl zain. | 1SA 30:8 And Dovid inquired of Hashem , saying, Shall I pursue after this gedood? Shall I overtake it? And He answered him, Pursue; for thou shalt surely overtake, and without fail save. |
1SA 30:9 איז דָוִד געגאַנגען, ער און די זעקס הונדערט מאַן װאָס מיט אים, און זײ זײַנען געקומען צום טײַך בשׂוֹר; און די צוריקגעבליבענע האָבן זיך אָפּגעשטעלט. edit | 1SA 30:9 iz Dovid gegangen, er un di zeks hundert man vos mit im, un zei zainen gekumen tsum taich Besor; un di tsurikgeblibene hoben zich opgeshtelt. | 1SA 30:9 So Dovid went, he and shesh me'ot ish that were with him, and came to the brook Besor, where those that were left behind stayed. |
1SA 30:10 און דָוִד האָט נאָכגעיאָגט, ער און פֿיר הונדערט מאַן; און צװײ הונדערט מאַן האָבן זיך אָפּגעשטעלט, די װאָס זײַנען געװען צו אָפּגעשלאַפֿט אַריבערצוגײן דעם טײַך בשׂוֹר. edit | 1SA 30:10 un Dovid hot nochgeiogt, er un fir hundert man; un tsvei hundert man hoben zich opgeshtelt, di vos zainen geven tsu opgeshlaft aribertsugein dem taich Besor. | 1SA 30:10 But Dovid pursued, he and arba me'ot ish; for two hundred stayed behind, which were so exhausted that they could not go over the brook Besor. |
1SA 30:11 און זײ האָבן געפֿונען אין פֿעלד אַ מאַן אַ מִצרי, און האָבן אים געבראַכט צו דָוִדן; און זײ האָבן אים געגעבן ברױט, און ער האָט געגעסן, און זײ האָבן אים געגעבן טרינקען װאַסער; edit | 1SA 30:11 un zei hoben gefunen in feld a man a mitsri, un hoben im gebracht tsu Doviden; un zei hoben im gegeben broit, un er hot gegesen, un zei hoben im gegeben trinken vaser; | 1SA 30:11 And they found an Egyptian in the sadeh, and brought him to Dovid, gave him lechem, and he did eat; they made him drink mayim; |
1SA 30:12 און זײ האָבן אים געגעבן אַ שטיק געפּרעסטע פֿײַגן, און צװײ בינטלעך ראָזינקעס; און ער האָט געגעסן, און האָט אָפּגעכאַפּט דעם אָטעם, װאָרום ער האָט נישט געהאַט געגעסן ברױט און נישט געטרונקען קײן װאַסער דרײַ טעג און דרײַ נעכט. edit | 1SA 30:12 un zei hoben im gegeben a shtik gepreste faigen, un tsvei bintlech rozinkes; un er hot gegesen, un hot opgechapt dem otem, vorem er hot nisht gehat gegesen broit un nisht getrunken kein vaser drai teg un drai necht. | 1SA 30:12 And they gave him a piece of pressed fig cake, and two raisin cakes; and when he had eaten, his ruach returned to him; for he had eaten no lechem, nor drunk any mayim, shloshah yamim and shloshah lailot. |
1SA 30:13 האָט דָוִד צו אים געזאָגט: צו װעמען געהערסטו און פֿון װאַנען ביסטו? האָט ער געזאָגט: איך בין אַ מִצרישער יונג, אַ קנעכט פֿון אַ מאַן פֿון עַמָלֵק, און מײַן האַר האָט מיך איבערגעלאָזן, װײַל איך בין קראַנק געװאָרן מיט דרײַ טעג צוריק. edit | 1SA 30:13 hot Dovid tsu im gezogt: tsu vemen geherstu un fun vanen bistu? hot er gezogt: ich bin a mitsrisher yung, a knecht fun a man fun Amalek, un main Har hot mich ibergelozen, vail ich bin krank gevoren mit drai teg tsurik. | 1SA 30:13 And Dovid said unto him, To whom belongest thou? And from where art thou? And he said, I am a na'ar Mitzri, eved to an Amaleki; and my adon left me, because yamim sheloshah ago I fell sick. |
1SA 30:14 מיר זײַנען אָנגעפֿאַלן אױף דעם דָרום פֿון דעם כּרֵתי, און אױף װאָס געהערט צו יהוּדה, און אױף דעם דָרום פֿון כָּלֵבֿ; און ציקלַג האָבן מיר פֿאַרברענט אין פֿײַער. edit | 1SA 30:14 mir zainen ongefalen oif dem dorem fun dem Kereti, un oif vos gehert tsu Yehudah, un oif dem dorem fun Kalev; un tsiklag hoben mir farbrent in faier. | 1SA 30:14 We made a raid upon the south of the Kereti, and upon the territory of Yehudah, and upon the south of Kalev; and we burned Tziklag with eish. |
1SA 30:15 האָט דָוִד צו אים געזאָגט: װעסטו מיך אַראָפּפֿירן צו דער דאָזיקער מחנה? האָט ער געזאָגט: שװער מיר בײַ אלֹקים, אױב דו װעסט מיך טײטן, און אױב דו װעסט מיך איבערענטפֿערן אין דער האַנט פֿון מײַן האַר, און איך װעל דיך אַראָפּפֿירן צו דער דאָזיקער מחנה. edit | 1SA 30:15 hot Dovid tsu im gezogt: vestu mich aropfiren tsu der doziker machne? hot er gezogt: shver mir bai Elokim, oib du vest mich teiten, un oib du vest mich iberentferen in der hant fun main Har, un ich vel dich aropfiren tsu der doziker machne. | 1SA 30:15 And Dovid said to him, Canst thou bring me down to this gedood? And he said, Swear unto me by Elohim, that thou wilt neither kill me, nor deliver me into the hands of my adon, and I will lead thee down to this gedood. |
1SA 30:16 האָט ער אים אַראָפּגעפֿירט, ערשט זײ זײַנען פֿאַרשפּרײט אױפֿן געזיכט פֿון גאַנצן לאַנד, און זײ עסן און טרינקען און הוליען איבער אַל דעם גרױסן רױב װאָס זײ האָבן גענומען פֿון לאַנד פֿון די פּלִשתּים, און פֿון לאַנד יהוּדה. edit | 1SA 30:16 hot er im aropgefirt, ersht zei zainen farshpreit oifen gezicht fun gantsen land, un zei esen un trinken un hulien iber al dem groisen roib vos zei hoben genumen fun land fun di Pelishtim, un fun land Yehudah. | 1SA 30:16 And when he had led him down, hinei, they were spread out over the surface of kol ha'aretz, eating and drinking, and revelling, because of all the great plunder that they had taken from Eretz Pelishtim, and from Eretz Yehudah. |
1SA 30:17 האָט דָוִד זײ געשלאָגן פֿון פֿאַרנאַכט און ביז אױף מאָרגן אין אָװנט, און פֿון זײ איז נישט אַנטרונען געװאָרן אַ מאַן, אַחוץ פֿיר הונדערט יונגע מענער װאָס זײַנען געריטן אױף קעמלען, און זײַנען אַנטלאָפֿן. edit | 1SA 30:17 hot Dovid zei geshlogen fun farnacht un biz oif morgen in ovent, un fun zei iz nisht antrunen gevoren a man, achuts fir hundert yunge mener vos zainen geriten oif kemlen, un zainen antlofen. | 1SA 30:17 And Dovid struck them from the neshef (twilight, evening) even unto the erev of the next day; and there escaped not an ish of them, except four hundred na'ar, which rode off upon gemalim, and fled. |
1SA 30:18 און דָוִד האָט מציל געװען אַלץ װאָס עַמָלֵק האָט צוגענומען; אױך זײַנע צװײ װײַבער האָט דָוִד מציל געװען. edit | 1SA 30:18 un Dovid hot matsl geven alts vos Amalek hot tsugenumen; oich zaine tsvei vaiber hot Dovid matsl geven. | 1SA 30:18 And Dovid recovered all that Amalek had carried away; and Dovid saved his two nashim. |
1SA 30:19 און בײַ זײ איז גאָרנישט געמינערט געװאָרן פֿון מינדסטן און ביזן גרעסטן, סײַ זין און טעכטער, סײַ פֿון רױב, סײַ אַלץ װאָס יענע האָבן צוגענומען פֿאַר זיך; אַלץ האָט דָוִד צוריקגעבראַכט. edit | 1SA 30:19 un bai zei iz gornisht geminert gevoren fun mindsten un bizen gresten, sai zin un techter, sai fun roib, sai alts vos yene hoben tsugenumen far zich; alts hot Dovid tsurikgebracht. | 1SA 30:19 And there was nothing of them missing, lacking neither katon nor gadol, neither banim nor banot, neither plunder, nor anything that they had taken for them; Dovid recovered all. |
1SA 30:20 אױך האָט דָוִד צוגענומען אַלע [זײערע] שאָף און רינדער. האָט מען זײ געפֿירט פֿאַרױס פֿאַר יענעם פֿיך, און מע האָט געזאָגט: דאָס איז דָוִדס רױב. edit | 1SA 30:20 oich hot Dovid tsugenumen ale [zeyere] shof un rinder. hot men zei gefirt forois far yenem fich, un me hot gezogt: dos iz Dovids roib. | 1SA 30:20 And Dovid took all the tzon and the bakar, which they drove before those other mikneh, and said, This is shalal Dovid (the plunder of David) . |
1SA 30:21 און דָוִד איז געקומען צו די צװײ הונדערט מאַן װאָס זײַנען געװען צו אָפּגעשלאַפֿט צו גײן הינטער דָוִדן, און מע האָט זײ געלאָזט זיצן בײַם טײַך בשׂוֹר. און זײ זײַנען אַרױסגעגאַנגען אַנטקעגן דָוִדן און אַנטקעגן דעם פֿאָלק װאָס מיט אים. און דָוִד האָט גענענט צו דעם פֿאָלק, און האָט זײ געפֿרעגט אױף פֿריד. edit | 1SA 30:21 un Dovid iz gekumen tsu di tsvei hundert man vos zainen geven tsu opgeshlaft tsu gein hinter Doviden, un me hot zei gelozt zitsen baim taich Besor. un zei zainen aroisgegangen antkegen Doviden un antkegen dem folk vos mit im. un Dovid hot genent tsu dem folk, un hot zei gefregt oif frid. |